|
Por samtitola artikolo vidu la pa?on
Epimeteo
.
|
| Epimeteo
|
| Natura satelito
de
Saturno
(XI)
|
 astronomia simbolo
|
 Epimeteo, fotita de
Cassini
la
30-an de marto
2005
)
|
| satelito de Saturno
?
Pa?tist-satelito
?
regula satelito
|
| Oficiala nomo
|
Saturno XI
[1]
|
| Astronomia simbolo
|
 vd
|
| Nomita la?
|
Epimeteo
vd
|
| Malkovro
|
| Malkovrinto
|
Richard L. Walker
|
| Dato de malkovro
|
18-a de decembro
1966
[1]
|
| Loko de malkovro
|
Usono
[1]
|
| Unua superflugo
|
Voyager 1
(
1-an de marto
1980
)
[1]
|
| Orbitaj ecoj
|
| Granda duonakso
|
151 410 km (la
1-a de julio
1981
)
|
| Discentreco
|
0,0205
|
| Klinangulo
|
0,335° (rilate al la ekvatoro de Saturno)
|
| Periodo
|
0,694 tago
|
| Fizikaj ecoj
|
| Diametro
|
138 × 110 × 110 km (ne sfera)
|
Maso
-
Denso
- Surfaca
falakcelo
-
Liberiga rapido
|
5,4 × 10
17
kg
0,61 × 10
3
kg/m
3
~0,0094 m/s
2
~32 m/s
|
| Rotacia periodo
|
ver?ajne
kaptita rotacio
|
| Aksa kliniteco
|
0°
|
| Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
|
| Surfaca
premo
|
0
|
| Surfaca temperaturo
|
~78
K
|
Albedo
Geometria albedo
|
0,73
0,5
vd
|
| Observaj ecoj
|
| Videbla magnitudo
|
15,6
|
|
Epimeteo
estas unu el la
naturaj satelitoj de Saturno
. ?i dum longa tempo estis konfuzita kun
Jano
, ?ar amba? sekvas preska? saman orbiton.
Epimeteo estis ver?ajne observita unuafoje de
Audouin Dollfus
[2]
la
15-an de decembro
1966
, sed li opiniis observi
Janon
.
Richard L. Walker
, la
18-an de decembro
de la sam jaro, observis ?u Janon, ?u Epimeteon. Sed tiam, oni kredis ke estis nur unu luno, oficiale: Jano.
En
oktobro
1978
,
Stephen M. Larson
kaj John W. Fountain
[3]
determinis ke la observoj de 1966 estis klarigeblaj nur se estus du objektoj sur la sama orbito.
Tion konfirmis aliaj observoj (la lasta, far de Dale P. Cruikshank
[4]
la
26-an de februaro
1980
) kaj, la
1-a de marto
1980
fotoj far de
Voyager 1
kaj la teamo de Stephen M. Larson, John W. Fountain, Bradford A. Smith kaj Harold J. Reitsema.
?iuj tiuj homoj povas esti dirataj malkovrintoj de Epimeteo.
Epimeteo kaj Jano (eble eroj de unu sama objekto, kiu disi?is pluraj miliardoj da jaroj anta?) estas "kun-orbitaj" satelitoj: pli precize, la radiusoj de iliaj orbitoj diferencas de ?irka? 50 km. la pli interna luno trakuras pli rapide sur sia orbito, nome la ekstera. Proksimume ?iuj kvar jaroj, ili proksimi?as unu de la alia; pro ilia reciproka altiro, tiu kiu estas "anta?" estas bremsita, kaj, perdinte energion malsupreniras sur pli internan orbiton. Reciproke, la luno "malanta?a" estas plirapidigata, ricevas energion kaj supreniras sur eksteran orbiton.
Tiel, amba? satelitoj inter?an?as iliajn orbitojn
[5]
, la lasta inter?an?o okazis en
januaro
2010
.
En la orbito de Jano kaj Epimeteo, la sondilo Cassini malkovris en
2006
maldensan ringon, lar?a je ?irka? 5000 km. ?i povas veni de polveroj el?etitaj de la lunoj pro
meteoroidaj
frapoj.
Epimeteo estas neregula objekto. ?ia malgranda denso pensigas, ke ?i estas glacia kaj porhava. ?ia surfaco montras
kraterojn
, el kiuj du ricevis la nomojn de
Polukso
kaj
Helaira
.
En
1983
[6]
?i ricevis la nomon de
Epimeteo
,
titano
kaj frato de
Prometeo
.