El Vikipedio, la libera enciklopedio
Nokta panorama vido de la urbocentro je 2010
A?gabato
(
turkmene
A?gabat
) estas la
?efurbo
de
Turkmenio
kaj, kun 797 900 lo?antoj (en
2005
), la plej granda urbo de la lando. ?i situas en
oazo
de la dezerto
Karakumo
, ?e la piedoj de
Kopetdago
, proksime al la limo de
Irano
.
En la urbo funkcias flughaveno, ma?inindustrio,
elektrotekniko
, teksa?a kaj
nutra?a industrio
. ?i estas kultura centro kun universitatoj, altlernejoj, teatroj,
muzeoj
kaj
zoo
.
La urbo evoluis ?irka?
rusa
milita apogejo, kiu estis establita en
1881
?e krucpunkto de pliaj karavanaj vojoj. Post ali?o al la
Transkaspia Fervojo
, kiu interligas
Kaza?ion
kaj
Uzbekion
kun la
Kaspia Maro
, la urbo disvasti?as da?re ekde
1885
. Inter
1919
-
1927
la urbo portis la nomon
Poltorack
.
En
1924
, A?gabato i?is ?efurbo de la
soveta respubliko
Turkmenio ene de
Sovetunio
. Okaze de grava
sismo
la
5-an de oktobro
en
1948
, la urbo tute detrui?is, sed poste estis rekonstruita. En
1962
, A?gabato alligi?is al la
Karakuma kanalo
. Tiu
kanalo
estas unu el la plej longaj surmonde kaj estas provizita el 600 kilometrojn oriente fluanta rivero
Amudarja
.
Post sendependi?o de Turkmenio la
27-an de oktobro
de
1991
, A?gabato i?is la ?efurbo de la regno.
Plimulto de la historiaj konstrua?oj ruini?is dum la tertremoj (?efe en 1948). La centron de A?gabato karakterizas ?talbetonaj kaj vitraj konstrua?oj, kiuj do estas sismorezistaj.
Aparte vidindas la muzeoj pri plastikaj artoj, etnografio kaj historio; sed anka? la botanika ?ardeno.
