Renminbio

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el ?ina juano )
valuto ? Juano
?tato: ?inio
Subdivido:
Kodo la? ISO 4217 : CNY
Mallongigo:
v ? d ? r

Renminbio ( ?ine   人民? , pinjine : Renminbi ) estas la ununura le?a mono en ?inio ( juano ). Ekde 1948 , en kiu estis emisiita la unua serio de renminbio, oni jam emisiis 4 seriojn da monbiletoj. La nunaj monbiletoj estas de la 3-a kaj 4-a serioj emisiitaj en 1962 kaj 1987 . Unu el la portretoj sur la monbileto en valoro de 100 juanoj estas de Mao Zedong (dekstre). Kaj la aliaj tri estas de Zhou Enlai , Liu Shaoqi kaj Zhu De (la dua, tria kaj kvara de dekstre). Dum la Nov-demokratia Revolucio de ?inio , por renversi la regadon de la fe?da sistemo kaj la registaron de militaristoj kaj forpeli la japanajn invadantojn el ?inio, ili gvidis la ?inan popolon en malfacila batalo. Zhu De estis ne nur fondinto, sed anka? komandanto de la ?ina popola armeo. Tial oni kutime nomis lin ?efkomandanto Zhu. Liu Shaoqi estis gvidanto de la ?ina laborista movado. Krom milita laboro, Zhou Enlai gvidis anka? laboron de la Komunista partio de ?inio en la regiono okupita de Kuomintango. Post la fondi?o de la nova ?inio Mao Zedong laboris kiel prezidanto de la Komunista partio de ?inio , Zhou Enlai - kiel ?efministro de la ?tata Konsilantaro de ?inio, Zhu De ? kiel prezidanto de la Konstanta Komitato de la Tutlanda Popola Kongreso de ?inio kaj Liu Shaoqi ? kiel prezidanto de la ?ina Popola Respubliko. Ili gvidis la ?inan popolon en la socialisma konstruado.

La?dire, Mao Zedong oponis, ke oni presos lian portreton sur monbileto. Kial do la portreto aperis sur ?i? Kiel s-ro Sun Yishan, belartisto de la ?ina Monfara Kompanio, diris, kiam oni desegnis la 4-an serion, oni ne desegnis la monbiletojn en valoro de 50 kaj 100 juanoj. Kiam oni petis proponojn, iuj esperis, ke estos emisiitaj monbiletoj en granda valoro, ?ar kun la disvolvi?o de ekonomio kaj plialti?o de la popola vivnivelo, oni bezonis grandan kvanton da kontanta mono por fari a?eton. Tial, por oportuni cirkuladon kaj negocon, redukti koston por preso kaj emisio, la ?tato akceptis la proponon. La 4-a serio konsistas el 9 specoj, t.e., 6 specoj de monbiletoj en valoro de 1, 2, 5, 10, 50 kaj 100 juanoj kaj 3 specoj en valoro de 10, 20 kaj 50 fen-oj. La desegnado de la monbiletoj en valoro de 1 ?is 10 juanoj estis finita en la unueca kombinado kaj sur ?iu monbileto estas portretoj de 2 nacimalplimultanoj de ?inio, kio markas, ke ?inio estas multnacia. Poste, la desegnado de la monbiletoj en valoro de 50 kaj 100 juanoj estis relative sendependa. Sur la monbileto en valoro de 50 juanoj estas portretoj de laboristo, kamparano kaj intelektulo. Sur la monbileto en valoro de 100 juanoj estas portretoj de 4 forpasintaj gvidantoj de ?inio. Por esprimi estimon kaj sopiron al ili la desegnantoj decidis uzi iliajn profilojn.

Sur la dorsflankoj de la 6 specoj de monbiletoj estas pejza?oj de ?inio. Ili estas la ?efa montpinto de Jinggang-monto, Granda Akvofalo ?e Hukou de la Flava Rivero, montpinto Qomolangma, W?ia-gor?o de Yangzi-rivero, surmara ?tona kolono Nantian Yizhu kaj Granda Muro. ?iuj desegnoj sur tiuj monbiletoj, ekz. fenikso, peonio, gruo, pino, hirundo kaj persik-floro distingi?as per naciaj karakteriza?oj. Sur la monbiletoj de la 4-a serio legi?as la vortoj han-aj, mongolaj, tibetaj, ujguraj, ??ang-aj kaj anka? la nomo de la banko kaj la vorto pri valoro de monbileto en la han-lingva fonetika transskribo. Sur la fronto de monbiletoj estas anka? koncernaj brajlaj vortoj. La arabaj literoj fakte estas ujguraj, kiujn uzas la ujguroj en la Xinjiang-a Ujgura A?tonoma Regiono. Anta?e la ujguroj ne havis sian propran skriblingvon. Post la 10-a jc. islamo eniris en Xinjiang kaj la ujguroj prenis la arabajn literojn kiel sian propran skriblingvon.

Kompare kun la 3-a serio, la 4-a posedas grandan falsimunecon. La filigrano estas ene de papero por monbileto. La monbiletoj en valoro de 1, 2 kaj 5 juanoj estas plene filigranitaj; la monbiletoj en valoro de 10, 50 kaj 100 juanoj estas fikse filigranitaj, en la maldekstraj flankoj de la fronto estas portretaj filigranoj de kamparano, laboristo kaj Mao Zedong respektive.

La 4-a serio estas presita el kontra?falsa fluoreska inko, kiu riveli?as sub purpura lumo kun specifa ondolongo. Se oni metas la monbiletojn en valoro de 50 kaj 100 juanoj emisiitajn en 1990 sub la purpuran lumon, oni trovos, ke malsupre de la maldekstra flanko de la fronto de la monbileto en valoro de 50 juanoj aperas oraj literoj "WUSHI" kaj cifero "50" meze de la dekstra; kaj en la responda loko de la monbileto en valoro de 100 juanoj oraj literoj "YIBAI" kaj cifero "100". La 4-a serio havas anka? metalan sekuran linion kaj estas presita per modernaj teknikoj.

En ?inio oni emisiis 3 seriojn da cirkulaj moneroj. La 1-a serio emisii?is en 1957. ?i estis farita el alojo de aluminio kaj magnezio, en valoro de 1, 2 kaj 5 fen-oj. ?is 1993 oni emisiis 19 specojn de monero kaj monbileto en valoro de 5 fen-oj, 25 specojn ? en valoro de 2 fen-oj, 26 specojn ? en valoro de 1 fen-o. La 2-a serio, farita el nikela alojo kaj kupra alojo, estis emisiita de 1980 ?is 1986, en valoro de 1 juano, 50, 20 kaj 10 fen-oj. La 3-a serio, en valoro de 1 juano, 50 fen-oj kaj 10 fen-oj, estis emisiita en 1992. Kaj cetere en ?inio oni emisiis 19 seriojn da cirkulaj memormoneroj kaj 91 seriojn da memormoneroj. La diversaj memormoneroj el oro, ar?ento kaj kupro plejparte temas pri gravaj historiaj eventoj de ?inio, historiaj eminentuloj de la mondo, raraj animaloj ktp.

Rilato inter la ?ina valuto kaj ?ia subunuo: 1 juano = 10 ?iao .

Internacia uzo [ redakti | redakti fonton ]

Renminbion en internacia komerco ?iam pli vaste uzas ?inio , kiu ?is 2023 establis jam 25 kliringajn centrojn en diversaj landoj por ebligi rektajn pagojn kaj kreditojn en naciaj valutoj, sen uzo de valutoj-perantoj kiel usona dolaro a? e?ro . En marto 2023 plia kunlabora kliringa organizo estis kreita de ?inio kaj Brazilo.

Eksteraj ligiloj [ redakti | redakti fonton ]