?isdatigita klimata mapo de Koppen-Geiger
[1]
Af
Am
Aw
| |
BWh
BWk
BSh
BSk
| |
Csa
Csb
| |
Cwa
Cwb
| |
Cfa
Cfb
Cfc
| |
Dsa
Dsb
Dsc
Dsd
| |
Dwa
Dwb
Dwc
Dwd
| |
Dfa
Dfb
Dfc
Dfd
| |
ET
EF
|
La
Klimata klasifiko de Koppen
estas unu el la plej vaste uzataj klimat-klasifikaj
tipologioj
. ?i unue estis publikigita de la
germana
klimatologo
kaj esperantisto
Wladimir Koppen
en
1884
, kun pluraj pli postaj ?an?oj de Koppen mem, nome en
1918
kaj en
1936
. Poste, la germana klimatologo Rudolf Geiger kunlaboris kun Koppen pri ?an?oj de la tipologio, kiu do ofte estas nomata la
Klimata klasifiko de Koppen kaj Geiger
.
La sistemo estas bazita sur la
ideo
ke la natura
vegeta?aro
estas la plej bona esprimo de la klimato. Do, la
limoj
de klimataj zonoj estis elektitaj pensante pri la vegeta?ara distribuo. ?i kombinas avera?ajn
jarajn
kaj monatajn
temperaturojn
kaj
precipita?ojn
, kaj la
sezonecon
de precipita?o
[2]
.
La klimata klasifiko de Koppen subdividas la klimatojn en kvin ?efajn grupojn kaj plurajn
tipojn
kaj subtipojn. ?iu aparta klimatotipo estas reprezentita de
simbolo
konsistante el 2 ?is 4
literoj
.
GRUPO A : Tropikaj a? varmegaj klimatoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
Tropikaj klimatoj
estas karakterizitaj de konstanta alta temperaturo ( je
marnivelo
kaj je malaltaj altitudoj ); ?iuj dek du monatoj de la jaro havas avera?ajn temperaturojn de 18[[Grado celsia|
°C
]] a? pli altaj. Ili estas subdividitaj jene :
- Tropik-pluvarbara
klimato
(
Af
)
[3]
: ?iuj dek du monatoj havas avera?an precipita?on de minimume 60 mm. Tiuj klimatoj kutime trovi?as en la limoj de 10°
latitudo
de la
ekvatoro
. En iuj orient-marbordaj areoj, ili povas etendi?i tiel for kiel 25° de la ekvatoro. Tiu klimato estas superregata de la
Malalta aerpremo
Sistemo dum tuta la jaro, kaj tial ne havas sezonojn.
- Ekzemploj:
- Iuj el la ejoj kiuj prezentas tiun klimaton efektive estas unuforme kaj unutone humidaj tra la jaro ( ekzemple la nordokcidenta
pacifika
marbordo de
Sudameriko
kaj
Centrameriko
, ekde
Ekvadoro
?is
Kostariko
, vidu ekzemple Andagoya (
Kolombio
)), sed en multaj okazoj la periodo de pli alta
suno
kaj pli longaj
tagoj
estas nete la plej humida ( kiel en
Palembang
,
Indonezio
) a? la periodo de pli malalta suno kaj pli mallongaj tagoj povas havi pli da pluvo ( kiel en Sitiawan,
Malajzio
).
- Kelkaj ejoj kun tiu klimato trovi?as je la ekstera rando de la tropikoj, preska? ekskluzive en la
Suda duonglobo
; ekzemplo estas
Santos
, Brazilo.
Rimarko
. La
termino
nesezoneca
aludas la mankon en la tropika zono de grandaj diferencoj je tagolumaj horoj kaj avera?a a?
meznombra
monata ( a? taga ) temperaturo tra la jaro. Estas jare
ciklaj
?an?oj en la tropoj, ne tiel anta?direblaj kiel tiuj en la modera zono, ?u ne rilatite al temperaturo sed al akva disponibleco sub la formo de pluvo, nebulo, grundo, a? grundakvo. Planta reago ( ekzemple
fenologio
), besta (
nutrado
,
migrado
,
reproduktado
, kaj tiel plu ), kaj
homa
aktivecoj ( planta
semado
,
rikolto
,
?asado
,
fi?kaptado
, kaj tiel plu ), harmonias kun tiu
sesoneco
. Efektive, en tropikaj Sudameriko kaj Centrameriko, la
pluvsezono
( kaj la
alt-akva sezono
) estas nomata
invierno
a?
inverno
(
vintro
), e? se ?i povas okazi dum la
nord-duongloba
somero
; simile, la
seka sezono
( kaj
malalt-akva sezono
) estas nomata
verano
a?
verao
kaj povas okazi dum la nord-duongloba vintro.
- Tropikaj
musona
klimato
(
Am
)
[4]
: Tiu tipo de klimato, plej komuna en suda
Azio
kaj
Okcidentafriko
, rezultas el la musonaj
ventoj
kiuj ?an?as la
direkton
la?sezone. Tiu klimato havas la plej sekan monaton ( kiu kvaza? ?iam okazas dum a? ?us post la "
vintra
"
solstico
por tiu flanko de la ekvatoro ) kun pluvfalo de malpli ol 60 mm, sed pli ol (100 ? [totala jara precipita?o {mm}/25]).
- Ekzemploj:
- Estas anka? alia
scenaro
sub kiu iuj ejoj konformi?as al tiu kategorio; tiu estas nomata
pasat
marborda
klimato ?ar orientaj ventoj alportas sufi?e da precipita?o dum la "vintraj" monatoj por preventi la klimaton de esti?i tropika humida-kaj-seka klimato.
Nasa?o
estas unu el tiuj ejoj.
- Tropika humida kaj seka a? Tropika savana klimato
(
Aw
)
[6]
: Tiuj klimatoj havas akcentitan sekan sezonon, kun la plej seka monato malpli ol 60 mm kaj anka? malpli ol (100 ? [totala jara precipita?o {mm}/25]).
- Ekzemploj:
- La plej multaj ejoj kiuj prezentas tiun klimaton trovi?as je la eksteraj randoj de la tropika zono, sed okaze centra tropika ejo ( ekzemplo San Marcos,
Antjokio
,
Kolombio
) anka? estas konsiderinda. Fakte, la
karib-mara
marbordo, oriente ekde Uraba-Golfo je la kolombi-
panama
limo
?is la
delto
de
Orinoko
, je
Atlantika Oceano
( ?irka? 4 000 kilometrojn ), havas longda?rajn sekajn periodojn ( la ekstremo estas la
BSh
klimato ( vidu sube ), karakterizita de tre malalta, neanta?direbla precipita?o, ?eestanta, ekzemple, en vastaj areoj en Gua?ira-Duoninsulo, kaj en Koro-Regiono, okcidenta
Venezuelo
, la plej nordaj duoninsuloj de Sudameriko, kiuj ricevas malpli ol 300 mm kaj totala jara precipita?o, praktike ?io en du a? tri monatoj ). Tiuj cirkonstancoj etendi?as al
Malgrandaj Antiloj
kaj
Grandaj Antiloj
kiuj konstituas la ?irka?-kariban sekan zonon. La longda?reco kaj severeco de la seka sezono malplii?as landinterne ( suden ); je la
latitudo
de
Amazono
? kiu fluas orienten, ?us sude de la
ekvatoro
? la klimato estas
Af
. Oriente de
Andoj
, inter seka, arida
Karibujo
kaj ?iam-humida Amazono estas orinokaj
Llanos
a?
savanoj
, el kie venas la nomo de tiu klimato.
- Kelkfoje
As
estas uzata anstata?
Aw
se la seka sezono okazas dum la periodo de pli alta suno kaj pli longaj tagoj. Tiu estas tiel en partoj de
Havajo
,
Orientafriko
(
Mombaso
,
Kenjo
) kaj
Srilanko
( Trincomalee ), ekzemple. En plejmultaj ejoj kiuj havas tropikajn humidajn kaj sekajn klimatojn, la seka sezono okazas dum la periodo de pli malalta suno kaj pli mallongaj tagoj ka?ze de
pluvombraj
efikoj dum la 'alt-suna' parto de la jaro.
- Ekzemplo :
GRUPO B : Sekaj (aridaj kaj duonaridaj) klimatoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
Tiuj sekaj aridaj kaj
duonaridaj klimatoj
estas karakterizitaj per la fakto ke precipita?o estas malpli ol potenca
vapori?-transpiro
.
[8]
. La sojlo estas determinata jene :
- Por trovi la precipita?a sojlo (en milimetroj), multipliku la avera?an jaran temperaturon en
°C
per 20, tiam
adiciu
280, se 70% a? pli de la totala precipita?o trovi?as dum la alt-suna duono de la jaro (aprilo ?is septembro en la norda duonglobo, a? oktobro ?is marto en la suda), a? 140, se 30%?70% de la totala precipita?o estas ricevita dum la aplikebla periodo, a? 0, se malpli ol 30% de la totala precipita?o estas tiele ricevita.
- Se la jara precipita?o estas malpli ol duono de la sojlo por Grupo B, ?i estas klasifikita kiel
BW
(dezerta klimato); se ?i estas malpli ol la sojlo, ?i estas klasifikita kiel
BS
(stepa klimato). Se ?i estas pli ol la sojlo, la areo ne havas Grupo B klimaton.
- Tria
litero
povas esti inkludita por indiki temperaturon. Origine,
h
signifis malalt-latitudan klimaton (avera?a jara temperaturo super
18
°C
), dum
k
signifis mez-latituda klimato (avera?a jara temperaturo sub
18
°C
), sed la pli komuna praktiko nuntempe (speciale en Usono) estas de uzi
h
por indiki ke la pli malvarma monato havas avera?an temperaturon kiu estas super
0
°C
, kaj
k
por indiki ke almena? unu monato avera?as sub
0
°C
.
- Ekzemploj :
- Dezertaj areoj, situantaj la?longe de la okcidentaj marbordoj de kontinentoj je tropikaj a? preska?-tropikaj ejoj, estas karakterizitaj de pli malvarmaj temperaturoj ol tiuj kiuj oni renkontas aliloke je kompareblaj latitudoj (ka?ze de la apuda ?eesto de malvarmaj oceanaj
marfluoj
) kaj de multfoja
nebulo
kaj malaltaj
nuboj
, malgra? la fakto ke tiuj ejoj rangas kiel la plej sekaj surtere konsiderante la realan ricevitan precipita?on. Tiu klimato kelkfoje estas indikita kiel
BWn
kaj ekzemploj estas troveblaj en
Limo
,
Peruo
, kaj Walvis Bay,
Namibio
. La
BSn
kategorio estas trovebla en nebulaj marbordaj stepoj.
- Okaze, kvara litero estas aligita por indiki se a? la vintro a? la somero estas "pli humida" ol la alia duono de la jaro. Por kvalifiki, la pli humida monato devas havi almena? 60 mm de avera?a precipita?o se ?iuj dek du monatoj estas super 18°, a? 30mm se ne; plie almena? 70% de la totala precipita?o devas esti en la sama duono de la jaro ol la plej humida monato ? sed la litero uzata indikas kiam la
seka
sezono okazas, ne la "humida". Tiu rezultus en
?artumo
,
Sudano
esti konsiderata kiel
BWhw
,
Niameo
,
Ni?ero
kiel
BShw
,
El Ari?
,
Egiptujo
kiel
BWhs
, Asbi'ah,
Libio
kiel
BShs
, Omnogovi Provinco,
Mongolujo
kiel
BWkw
, kaj ?ining,
?inujo
kiel
BSkw
(
BWks
kaj
BSks
ne ekzistas, se
0
°C
en la pli malvarma monato estas agnoskita kiel la
h
/
k
limo). Se la normoj nek por
w
, nek por
s
renkonti?os, neniu kvara litero estas aligita.
GRUPO C : Moderaj a? mezvarmaj klimatoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
Tiuj klimatoj havas avera?an temperaturon super
10
°C
dum la plej varma monato, kaj plej malvarman monaton inter
?3
°C
kaj
18
°C
. Iuj klimatologoj, speciale en Usono, tamen preferas adopti
0
°C
ol
?3
°C
dum la plej malvarma monato, kiel limon inter tiu grupo kaj grupo D; tiu estas farata por preventi al?ustigadon de certaj
kabaj
ejoj en a? apud
Nov-Anglujo
? precipe de Cape Cod (
Masa?useco
) kaj de tieaj apudaj insuloj, kiel
Nantucket
kaj Martha's Vineyard ? en la moder-oceanan kategorion ?i-sube difinitan; tiu kategorio estas alterne konata kiel la
oceana okcident-marborda
klimato, kaj, foriginte la ?i suprajn ejojn, efektive limigas ?in ekskluzive al ejoj trovitaj la?longe de la okcidentaj bordoj de la
kontinentoj
, almena? en la norda duonglobo. Tiu anka? movigas iujn mez-latitudajn areojn ? kiel partojn de
Ohia
Valo
kaj iujn areojn en la mez-atlantikaj
sub?tatoj
, plie partojn de orient-centra
Azio
? ekde humida subtropika ?is humida kontinenta.
- La dua litero indikas precipita?an re?imon ?
w
indikas sekajn vintrojn (la plej seka vintro-monata avera?a precipita?o estas malpli ol dekono de la plej-humid-somermonat-avera?a precipita?o; unu varianto anka? postulas ke la plej seka vintromonato havas malpli ol 30 mm da avera?a precipita?o),
s
indikas sekajn somerojn (la plej seka somermonato malpli ol 30mm da avera?a precipita?o kaj malpli ol triono de la plej-humid-vintromonata precipita?o) kaj
f
signifas signifikan precipita?on en ?iuj sezonoj (kaj ne la supre menciitaj kondicioj plenumitaj).
- La tria litero indikas la gradon de somera varmeco ?
a
indikas la plej varman monat-avera?an temperaturon super
22
°C
kun minimume 4 monatoj kiuj avera?as super
10
°C
,
b
indikas la plej varman monaton sub
22
°C
, sed kun minimume 4 monatoj super
10
°C
, dum
c
respondas al 3 a? malpli da monatoj kun avera?aj temperaturoj super
10
°C
.
- La intersekvo de tiuj du literoj kelkfoje estas renversita, speciale ?e klimatologoj en Usono.
- Klimatoj de grupo C estas subdividitaj jene :
- Sek-somera subtropika
a?
Mediteraneaj klimatoj
(
Csa
,
Csb
)
[9]
: kutime tiuj klimatoj okazas je la okcidentaj flankoj de kontinentoj inter latitudoj de 30° kaj 45°. Tiuj klimatoj vintre trovi?as en la polus-fronta regiono, kaj tiel havas moderajn temperaturojn kaj ?an?eblan, pluvan
veteron
. La someroj estas varmegaj kaj sekaj, ka?ze de superregado de subtropikaj
kontra?ciklonaj
sistemoj, escepte en la apud-marbordaj areoj, kie someroj estas malpli severaj pro la apuda ?eesto de malvarmaj
marfluoj
kiuj povas alporti nebulon sed preventas pluvon.
- Sub la klasifiko de Koppen-Geiger, la sek-somera subtropika
Csb
etendi?as al pliaj areoj kiuj ne estas tipe asociataj kun mediteranea klimato, tiel ke multe da la Pacifika Nordokcidento, multe da suda ?ilio, partoj de okcident-centra
Argentino
, kaj nordaj Hispanujo kaj Portugalujo
[11]
. Multaj el tiuj areoj estus ocean-klimataj (
Cfb
), escepte de ?ablonoj respondantaj al minimumaj sojloj de
Cs
. Pliaj alta?araj areoj en la subtropikoj respondas al
Cs
- postuloj, kvankam anka? ili kutime ne estas asociataj kun mediteraneaj klimatoj.
- Humidaj subtropikaj klimatoj
(
Cfa
,
Cwa
):
[12]
Tiuj klimatoj kutime trovi?as internlande en la kontinentoj, a? je iliaj orientaj marbordoj, ?efe ?e 20°? 30° latitudoj (kvankam ili troveblas tiel fore norde en E?ropo kiel 46°N). Kontraste kun la Mediteraneaj klimatoj, la someroj estas humidaj ka?ze de la nestabilaj tropikaj aeromasoj, a? marbordaj
pasatoj
. En
Orienta Azio
, la vintroj povis esti sekaj (kaj pli malvarmaj ol aliaj lokoj je analoga latitudo) ka?ze de la Siberia alt-prema sistemo, kaj someroj estas tre humidaj ka?ze de la sudokcident-azia
musona
influo.
- Maraj mezvarmaj klimatoj a? Oceanaj klimatoj
(
Cfb
,
Cwb
,
Cfc
):
Cfb
klimatoj kutime okazas je la okcidentaj flankoj de kontinentoj inter latitudoj de 45° kaj 55°; ili tipe trovi?as ?us polusen de la mediteraneaj klimatoj, kvankam en A?stralio kaj ekstreme suda Afriko tiuj klimatoj situas ?us polusen de la humida subtropika klimato, kaj je iome pli malalta latitudo. En okcidenta E?ropo, tiu klimato okazas en marbordaj areoj ?is latitudo de 63°N. Tiuj klimatoj estas tutjare dominataj de la polusa fronto, kondukante al ?an?ema, ofte
nuba
vetero. La someroj estas malvarmetaj ka?ze de la nuba kovra?o, sed la vintroj estas pli malseveraj ol tiuj de aliaj klimatoj je similaj latitudoj.
- Ekzemploj:
- Bilbao
(Hispanujo)
Cfb ? unuforma precipita?o-distribuo
Kontinentaj klimatoj
estas karaktizata de ili havas amba? monatoj sub 0° kaj monatoj super 10°. Ili trovi?as kutime en la norda duonglobo.
La dua kaj tria litero signifas la saman kiel Grupo C :
- w/f/s
indikas la sekan sezonon
- a/b/c
indikas ?u somero estas varmega varma a? malvarma. La litero
d
indikas ke la vintroj estas tre malvarmaj; sia plej malvarmega monato avera?as malpli ol
?38
°C
. ?i tio okazis nur en
Siberio
.
Regionoj de
polusa klimato
estas karakteraj pro manko de varmaj someroj. La
suno
brilas dum multaj horoj en la somero, kaj dum multe malpliaj horoj en la vintro. ?i havas malvarmajn somerojn kaj tre malvarmajn vintrojn
ET estas
tundro
-klimato
; la plej varma avera?a monata temperaturo estas inter 0° kaj 10°. EF signifas,
gla?era klimato
. Sia avera?aj monataj temperaturoj neniam transi?as 0°.
-
Koppen mapo de Afriko
-
Koppen mapo de Ameriko
-
Koppen mapo de Azio
-
Koppen mapo de A?stralio kaj
Oceanio
-
Koppen mapo de Brazilo
-
Koppen mapo de E?ropo
-
Koppen map de Nordameriko
-
-
-
Koppen mapo de Sudameriko
-
Koppen mapo de
Okcidenta Azio
-
A?stralio, klimato tra 30 jaroj (1961?1990).
- ↑
Peel, M. C. and Finlayson, B. L. and McMahon, T. A. (2007). “
Updated world map of the Koppen?Geiger climate classification
”,
Hydrol. Earth Syst. Sci.
11
,
p. 1633?1644
.
(direct:
Final Revised Paper
)
angle
- ↑
McKnight, Tom L; Hess, Darrel. (2000) “Climate Zones and Types: The Koppen System”,
Physical Geography: A Landscape Appreciation
. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall,
p. 200?1
.
ISBN 0-13-020263-0
.
angle
- ↑
McKnight & Hess, pp. 205?8, "Climate Zones and Types: Tropical Wet Climate (Af)"
angle
- ↑
McKnight & Hess, p. 208, "Climate Zones and Types: Tropical Monsoon Climate (Am)"
angle
- ↑
Linacre, Edward; Bart Geerts. (1997)
Climates and Weather Explained
. Londono: Routledge,
p. 379
.
ISBN 0-415-12519-7
.
angle
- ↑
McKnight & Hess, pp. 208?11, "Climate Zones and Types: Tropical Savanna Climate (Aw)"
angle
- ↑
CHAPTER 7: Introduction to the Atmosphere
.
physicalgeography.net
. Alirita 2008-07-15.
angle
- ↑
McKnight & Hess, pp. 212?1, "Climate Zones and Types: Dry Climates (Zone B)"
- ↑
McKnight & Hess, pp. 221?3, "Climate Zones and Types: Mediterranean Climate (Csa, Csb)"
- ↑
Statistics for AUS WA.Perth.Airport RMY
.
EnergyPlus
. U.S. Department of Energy. Arkivita el
la originalo
je 2009-06-09. Alirita 2009-01-19.
Arkivita kopio
. Arkivita el
la originalo
je 2009-06-09. Alirita 2010-12-01.
- ↑
http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html
- ↑
McKnight & Hess, pp. 223?6, "Climate Zones and Types: Dry Humid Subtropical Climate (Cfa, Cwa)"
- ↑
Statistics for AUS QLD.Brisbane RMY
.
EnergyPlus
. U.S. Department of Energy. Arkivita el
la originalo
je 2012-05-15. Alirita 2009-01-19.
Arkivita kopio
. Arkivita el
la originalo
je 2011-10-31. Alirita 2011-11-03.