Φθιν?πωρο

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Η ποικιλ?α των χρωμ?των αν?μεσα στα δ?ντρα και το δ?πεδο του δ?σου? μοι?ζει με μια τερ?στια τοιχογραφ?α το φθιν?πωρο, ιδια?τερα ?ξω απ? τα τοπ?α τη? π?λη?


Τζουζ?πε Αρτσιμπ?λντο , Φθιν?πωρο , 1573.

Το Φθιν?πωρο ε?ναι μ?α απ? τι? τ?σσερι? ε?κρατε? εποχ??. ?ξω απ? τι? τροπικ?? περιοχ??, το φθιν?πωρο σηματοδοτε? τη μετ?βαση απ? το καλοκα?ρι στο χειμ?να , τον Σεπτ?μβριο ( Β?ρειο Ημισφα?ριο ) ? τον Μ?ρτιο ( Ν?τιο Ημισφα?ριο ), ?ταν η δι?ρκεια του φωτ?? τη? ημ?ρα? γ?νεται αισθητ? μικρ?τερη και η θερμοκρασ?α π?φτει σημαντικ?. Η δι?ρκεια τη? ημ?ρα? μει?νεται και η δι?ρκεια τη? ν?χτα? αυξ?νεται καθ?? η σεζ?ν προχωρ? μ?χρι το Χειμεριν? Ηλιοστ?σιο τον Δεκ?μβριο ( Β?ρειο Ημισφα?ριο ) και τον Ιο?νιο ( Ν?τιο Ημισφα?ριο ). ?να απ? τα κ?ρια χαρακτηριστικ? του σε ε?κρατα κλ?ματα ε?ναι η απ?ρριψη φ?λλων απ? φυλλοβ?λα δ?ντρα .

Ορισμ?νοι πολιτισμο? θεωρο?ν την φθινοπωριν? ισημερ?α ω? ≪μ?σα του φθινοπ?ρου≫, εν? ?λλε? με μεγαλ?τερη υστ?ρηση θερμοκρασ?α? αντιμετωπ?ζουν την ισημερ?α ω? την αρχ? του φθινοπ?ρου [1] . Στον αγγλ?φωνο κ?σμο, το Φθιν?πωρο ξεκ?νησε παραδοσιακ? με την Ημ?ρα του Λ?μμα και τελε?ωσε γ?ρω απ? το Χ?λοουιν , τα κατ? προσ?γγιση μεσα?α σημε?α μεταξ? του μεσοκαλοκαιριο?, τη? φθινοπωριν?? ισημερ?α? και του μεσοχειμ?να. Οι μετεωρολ?γοι (και οι περισσ?τερε? απ? τι? ε?κρατε? χ?ρε? στο ν?τιο ημισφα?ριο) χρησιμοποιο?ν ?ναν ορισμ? που βασ?ζεται στου? Γρηγοριανο?? ημερολογιακο?? μ?νε? , με το φθιν?πωρο να ε?ναι Σεπτ?μβριο? , Οκτ?βριο? και Νο?μβριο? στο β?ρειο ημισφα?ριο, [2] και Μ?ρτιο? , Απρ?λιο? και Μ?ιο? στο ν?τιο ημισφα?ριο.

Το φθιν?πωρο ξεκιν? παραδοσιακ? με την φθινοπωριν? ισημερ?α (21 ?ω? 24 Σεπτεμβρ?ου) [3] και τελει?νει με το χειμεριν? ηλιοστ?σιο (21 ? 22 Δεκεμβρ?ου). Η λα?κ? κουλτο?ρα στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? συνδ?ει την Ημ?ρα τη? Εργασ?α?, την πρ?τη Δευτ?ρα του Σεπτεμβρ?ου, ω? το τ?λο? του καλοκαιριο? και τι? αρχ?? του φθινοπ?ρου ορισμ?νε? καλοκαιριν?? παραδ?σει?, ?πω? η χρ?ση λευκ?ν ρο?χων, αποθαρρ?νονται μετ? απ? αυτ?ν την ημερομην?α. Καθ?? οι θερμοκρασ?ε? ημ?ρα? και ν?χτα? μει?νονται, τα δ?ντρα αλλ?ζουν χρ?μα και ?πειτα ρ?χνουν τα φ?λλα του?. Στον παραδοσιακ? ηλιακ? ?ρο τη? Ανατολικ?? Ασ?α?, το φθιν?πωρο ξεκιν? στι? 8 Αυγο?στου και τελει?νει στι? 7 Νοεμβρ?ου.

Σε χ?ρε? του ν?τιου ημισφα?ριου , ?πω? η Αυστραλ?α και η Ν?α Ζηλανδ?α , που τε?νουν να βασ?ζουν τα εποχιακ? ημερολ?γι? του? μετεωρολογικ? και ?χι αστρονομικ?, [4] το φθιν?πωρο ξεκιν? επ?σημα την 1η Μαρτ?ου και λ?γει στι? 31 Μα?ου.

Οικοσ?στημα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα χρ?ματα του φθινοπ?ρου.

Στην ε?κρατη ζ?νη το φθιν?πωρο ε?ναι η εποχ? τη? συγκομιδ??. Τα φυλλοβ?λα δ?ντρα χ?νουν το φ?λλωμ? του?, τα χρ?ματα στη φ?ση ε?ναι διαφορετικ? και ξεκινο?ν οι πρ?τε? βροχ??, που προετοιμ?ζουν το ?δαφο? μεταφ?ροντα? βαθ?τερα τα ?λατα, μεταλλικ? στοιχε?α και τι? θρεπτικ?? ουσ?ε? για την επερχ?μενη σπορ?. Τα φ?λλα των φυλλοβ?λων δ?ντρων, ενεργοποι?ντα? ?να δικ? του? αμυντικ? μηχανισμ?, ?ταν ωριμ?ζουν μπορο?ν και διασπο?ν τι? χρωστικ?? ουσ?ε? που ?χουν παραγ?γει -αν?μεσ? του? και την χλωροφ?λλη - και τι? απορροφο?ν π?σω στο κοτσ?νι για ?λλε? χρ?σει?. ?ταν το πρ?σινο χρ?μα τη? χλωροφ?λλη? εξαφαν?ζεται, τ?τε αποκαλ?πτονται τα υπ?λοιπα χρ?ματα, αυτ? που συν?θω? αποκαλο?νται ≪φθινοπωριν?≫.

Εν?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Συγκομιδ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Συγκομιδ? αχ?ρου σε ?να πεδ?ο του Σλ?σβιχ-Χ?λστα?ν , στη Γερμαν?α

Η σ?νδεση με τη μετ?βαση απ? τον ζεστ? σε κρ?ο καιρ? και τη σχετικ? τη? κατ?σταση ω? εποχ? τη? πρ?τη? συγκομιδ??, κυρι?ρχησε στα θ?ματα και τι? δημοφιλε?? εικ?νε? τη?. Στι? δυτικ?? κουλτο?ρε?, οι προσωποποι?σει? του φθινοπ?ρου ε?ναι συν?θω? ?μορφα θηλυκ? που τρ?φονται καλ? με φρο?τα, λαχανικ? και δημητριακ? που ωριμ?ζουν αυτ? τη στιγμ?. Πολλο? πολιτισμο? διαθ?τουν φεστιβ?λ φθινοπωριν?? συγκομιδ??, συχν? τα πιο σημαντικ? στα ημερολ?γι? του?. Εξακολουθο?ν να υπ?ρχουν αντηχε?? αυτ?ν των εορτασμ?ν στι? φθινοπωριν?? διακοπ?? των Ευχαριστι?ν των Ηνωμ?νων Πολιτει?ν και του Καναδ?, καθ?? και οι εβρα?κ?? διακοπ?? τη? Σκηνοπηγ?α? με τι? ρ?ζε? του? ω? φεστιβ?λ συγκομιδ?? πανσελ?νων των ≪σκην?ν≫ (που ζουν σε υπα?θριε? καλ?βε? κατ? τη στιγμ? τη? συγκομιδ??). Υπ?ρχουν επ?ση? τα πολλ? φεστιβ?λ που γιορτ?ζονται απ? ιθαγενε?? λαο?? τη? Αμερικ?? που συνδ?ονται με τη συγκομιδ? ?ριμων τροφ?μων που μαζε?ονται στην ?γρια ??φ?ση, το κινεζικ? φεστιβ?λ στα μ?σα του φθινοπ?ρου ? το φεστιβ?λ τη? σελ?νη? και πολλ? ?λλα. Η κυρ?αρχη δι?θεση αυτ?ν των φθινοπωριν?ν εορτασμ?ν ε?ναι μια χαρ? για του? καρπο?? τη? γη? αναμεμειγμ?νε? με μια συγκεκριμ?νη μελαγχολ?α που συνδ?εται με την επικε?μενη ?φιξη σκληρ?ν καιρικ?ν συνθηκ?ν.

Αυτ? η ?ποψη παρουσι?ζεται στο πο?ημα του ?γγλου ποιητ? Τζον Κητ? To Autumn, ?που περιγρ?φει την εποχ? ω? μια εποχ? αφθον?α? γονιμ?τητα?, μια εποχ? ≪?ριμη? καρποφορ?α?≫.

Στη Β?ρεια Αμερικ? , εν? τα περισσ?τερα τρ?φιμα συγκομ?ζονται κατ? τη δι?ρκεια του φθινοπ?ρου, τα τρ?φιμα που σχετ?ζονται ιδια?τερα με την εποχ? περιλαμβ?νουν κολοκ?θε? (που αποτελο?ν αναπ?σπαστα μ?ρη τ?σο των Ευχαριστι?ν ?σο και του Χ?λοουιν ) και μ?λα , τα οπο?α χρησιμοποιο?νται για την παρασκευ? μηλ?τη εποχιακ?ν ποτ?ν.

Μελαγχολ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το φθιν?πωρο, ειδικ? στην πο?ηση, συνδ?εται συχν? με τη μελαγχολ?α. Οι δυνατ?τητε? και οι ευκαιρ?ε? του καλοκαιριο? ?χουν φ?γει, και ο κρ?ο? χειμ?να? βρ?σκεται στον ορ?ζοντα. Οι ουρανο? γ?νονται γκρ?ζοι, η ποσ?τητα του ωφ?λιμου φωτ?? τη? ημ?ρα? μει?νεται γρ?γορα και πολλο? ?νθρωποι γυρ?ζουν προ? τα μ?σα, τ?σο σωματικ? ?σο και ψυχικ?. ?χει αναφερθε? ω? μια ανθυγιειν? εποχ?. [5]

Χ?λοουιν [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κολοκ?θε? του Χ?λοουιν
Κολοκ?θε? του Χ?λοουιν

Το Φθιν?πωρο σχετ?ζεται με το Χ?λοουιν και με μια ευρε?α εκστρατε?α μ?ρκετινγκ που το προωθε?. Το Χ?λοουιν, στι? 31 Οκτωβρ?ου, ε?ναι το φθιν?πωρο στο β?ρειο ημισφα?ριο. Οι βιομηχαν?ε? τηλε?ραση?, ταινι?ν, βιβλ?ων, ενδυμασ?α?, διακ?σμηση? σπιτιο? και ζαχαροπλαστικ?? χρησιμοποιο?ν αυτ?ν την εποχ? του χρ?νου για την προ?θηση προ??ντων που συνδ?ονται στεν? με τ?τοιε? διακοπ??, με προωθητικ?? εν?ργειε? απ? τα τ?λη Αυγο?στου ? στι? αρχ?? Σεπτεμβρ?ου ?ω? τι? 31 Οκτωβρ?ου, καθ?? τα θ?ματα του? χ?νουν γρ?γορα μια δ?ναμη οι διακοπ?? τελει?νουν και η διαφ?μιση αρχ?ζει να επικεντρ?νεται στα Χριστο?γεννα .

?λλε? εν?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η κολοκυθ?πιτα συν?θω? σερβ?ρεται την ημ?ρα των ευχαριστι?ν στη Β?ρεια Αμερικ?
Ημ?ρα ?λων των Αγ?ων σε ?να νεκροταφε?ο στο Sanok - λουλο?δια και αναμμ?να κερι? τοποθετο?νται για να τιμ?σουν τη μν?μη των νεκρ?ν συγγεν?ν. Πολων?α, 1 Νοεμβρ?ου 2011

Σε ορισμ?να μ?ρη του β?ρειου ημισφα?ριου, το φθιν?πωρο ?χει ισχυρ? σχ?ση με το τ?λο? των καλοκαιριν?ν διακοπ?ν και την ?ναρξη μια? ν?α? σχολικ?? χρονι?? , ειδικ? για τα παιδι? τη? πρωτοβ?θμια? και δευτεροβ?θμια? εκπα?δευση?. Η διαφ?μιση και η προετοιμασ?α "Επιστροφ? στο Σχολε?ο" πραγματοποιε?ται συν?θω? τι? εβδομ?δε? που οδηγο?ν στι? αρχ?? του φθινοπ?ρου.

Το Π?σχα π?φτει το φθιν?πωρο στο ν?τιο ημισφα?ριο .

Η Ημ?ρα των Ευχαριστι?ν ε?ναι μια εθνικ? εορτ? που γιορτ?ζεται στον Καναδ? , στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? , σε ορισμ?να απ? τα νησι? τη? Καρα?βικ?? και στη Λιβερ?α . Η Ημ?ρα των Ευχαριστι?ν γιορτ?ζεται τη δε?τερη Δευτ?ρα του Οκτωβρ?ου στον Καναδ? και την τ?ταρτη Π?μπτη του Νοεμβρ?ου στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? και γ?ρω στο ?διο μ?ρο? του ?του? σε ?λλα μ?ρη. Παρομο?ω? ονομαστικ?? γιορτ?? γ?νονται στη Γερμαν?α και την Ιαπων?α .

Φθινοπωριν? διακ?σμηση τραπεζιο?

Οι τηλεοπτικο? σταθμο? και τα δ?κτυα, ιδια?τερα στη Β?ρεια Αμερικ?, παραδοσιακ? ξεκινο?ν τι? κανονικ?? εποχ?? του? το φθιν?πωρο του?, με ν?ε? σειρ?? και ν?α επεισ?δια υπαρχουσ?ν σειρ?ν που ξεκινο?ν κυρ?ω? στα τ?λη Σεπτεμβρ?ου ? στι? αρχ?? Οκτωβρ?ου (οι σειρ?? που ξεκινο?ν ?ξω απ? την εποχ? τη? πτ?ση? ε?ναι συν?θω? γνωστ?? ω? μ?σα αντικατ?σταση? σεζ?ν). Μια περ?οδο? σ?ρωση? πραγματοποιε?ται τον Νο?μβριο για τη μ?τρηση τη? βαθμολογ?α? Nielsen.

Το αμερικανικ? ποδ?σφαιρο πα?ζεται σχεδ?ν αποκλειστικ? του? φθινοπωρινο?? μ?νε?. Στο επ?πεδο του γυμνασ?ου, οι σεζ?ν ξεκινο?ν απ? τα τ?λη Αυγο?στου ?ω? τι? αρχ?? Νοεμβρ?ου, με μερικ? παιχν?δια πλ?ι-οφ και διαγωνισμο?? εορταστικ?ν διακοπ?ν να πα?ζονται μ?χρι τα Ευχαριστ?ρια. Σε πολλ?? αμερικανικ?? πολιτε?ε?, οι αγ?νε? πρωταθλ?ματο? πραγματοποιο?νται στι? αρχ?? Δεκεμβρ?ου . Η κανονικ? σεζ?ν του κολεγ?ου ποδοσφα?ρου διαρκε? απ? τον Σεπτ?μβριο ?ω? τον Νο?μβριο, εν? το κ?ριο επαγγελματικ? κ?κλωμα, το National Football League , πα?ζει απ? τον Σεπτ?μβριο ?ω? τι? αρχ?? Ιανουαρ?ου . Τα θεριν? σπορ, ?πω? αγωνιστικ? αυτοκ?νητα, καναδικ? ποδ?σφαιρο, Major League Soccer και Major League Baseball , ολοκληρ?νουν τι? εποχ?? του? στι? αρχ?? ?ω? τα τ?λη του φθινοπ?ρου. Το πρωτ?θλημα MLB World Series ε?ναι γνωστ? ω? "Fall Classic". (Το ερασιτεχνικ? μπ?ιζμπολ τελει?νει συν?θω? τον Α?γουστο). Ομο?ω?, τα επαγγελματικ? χειμεριν? σπορ, ?πω? χ?κε? επ? π?γου, μπ?σκετ και τα περισσ?τερα πρωταθλ?ματα ποδοσφα?ρου στην Ευρ?πη, βρ?σκονται στα αρχικ? στ?δια των εποχ?ν του? κατ? τη δι?ρκεια του φθινοπ?ρου. Οι αμερικ?νικε? ομ?δε? μπ?σκετ και χ?κε? επ? π?γου στο κολ?γιο πα?ζουν ομ?δε? εκτ?? των αθλητικ?ν του? συνεδρ?ων κατ? τα τ?λη του φθινοπ?ρου προτο? ξεκιν?σουν οι προγραμματισμο? του? το χειμ?να.

Οι χριστιανικ?? θρησκευτικ?? γιορτ?? τη? Ημ?ρα? των Αγ?ων Π?ντων και τη? Ημ?ρα? ?λων των Ψυχ?ν γιορτ?ζονται το φθιν?πωρο στο Β?ρειο Ημισφα?ριο.

Απ? το 1997, το Φθιν?πωρο ε?ναι ?να απ? τα 100 κορυφα?α ον?ματα για κορ?τσια στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε?. [6]

Στην ινδικ? μυθολογ?α, το φθιν?πωρο θεωρε?ται η προτιμ?μενη εποχ? για τη θε? τη? μ?θηση? Saraswati, η οπο?α ε?ναι επ?ση? γνωστ? με το ?νομα "θε? του φθινοπ?ρου" (Sharada).

Στον ασιατικ? μυστικισμ?, το Φθιν?πωρο συνδ?εται με το στοιχε?ο του μετ?λλου και στη συν?χεια με το λευκ? χρ?μα, τη Λευκ? Τ?γρη τη? Δ?ση?, τον θ?νατο και το π?νθο?.

Τουρισμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Φθιν?πωρο στο Το?ρκου τη? Φιλανδ?α?

Παρ?λο που η αλλαγ? χρ?ματο? στα φ?λλα εμφαν?ζεται ?που βρ?σκονται φυλλοβ?λα δ?ντρα, χρωματιστ? φθινοπωριν? φ?λλωμα παρατηρε?ται σε δι?φορε? περιοχ?? του κ?σμου: το μεγαλ?τερο μ?ρο? τη? Β?ρεια? Αμερικ?? , τη? Ανατολικ?? Ασ?α? (συμπεριλαμβανομ?νη? τη? Κ?να? , τη? Κορ?α ? και τη? Ιαπων?α? ), τη? Ευρ?πη? , του δ?σου? τη? Παταγον?α? , τη? ανατολικ?? Αυστραλ?α? και το Ν?τιο Νησ? τη? Ν?α? Ζηλανδ?α? .

Ο Ανατολικ?? Καναδ?? και η Ν?α Αγγλ?α φημ?ζονται για το φθινοπωριν? του? φ?λλωμα, και αυτ? προσελκ?ει σημαντικ? τουρισμ? (αξ?α? δισεκατομμυρ?ων δολαρ?ων ΗΠΑ) για τι? περιοχ??.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. ≪NOAA's National Weather Service - Glossary≫ . web.archive.org . 11 Ιανουαρ?ου 2012. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 11 Ιανουαρ?ου 2012 . Ανακτ?θηκε στι? 25 Σεπτεμβρ?ου 2020 .   CS1 maint: Unfit url ( link )
  2. ≪BBC - Weather Centre - Features - Understanding Weather - Autumn Forecasting≫ . web.archive.org . 4 Σεπτεμβρ?ου 2010. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 4 Σεπτεμβρ?ου 2010 . Ανακτ?θηκε στι? 25 Σεπτεμβρ?ου 2020 .   CS1 maint: Unfit url ( link )
  3. ≪HuffPost is now a part of Verizon Media≫ . consent.yahoo.com . Ανακτ?θηκε στι? 25 Σεπτεμβρ?ου 2020 .   [ νεκρ?? σ?νδεσμο? ]
  4. ≪Solstices and equinoxes: the reasons for the seasons - Social Media Blog - Bureau of Meteorology≫ . media.bom.gov.au (στα Αγγλικ?) . Ανακτ?θηκε στι? 25 Σεπτεμβρ?ου 2020 .  
  5. ≪The Original "Autumn Leaves " . KCRW (στα Αγγλικ?). 19 Σεπτεμβρ?ου 2017 . Ανακτ?θηκε στι? 25 Σεπτεμβρ?ου 2020 .  
  6. ≪Popular Baby Names≫ . www.ssa.gov (στα Αγγλικ?) . Ανακτ?θηκε στι? 25 Σεπτεμβρ?ου 2020 .  


Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]