Προκ?πιο?
?νομα	Προκ?πιο?
Γ?ννηση	500 Καισ?ρεια, Παλαιστ?νη, Βυζαντιν? Αυτοκρατορ?α
Θ?νατο?	565
Επ?γγελμα/ ιδι?τητε?	ιστορικ?? , δικηγ?ρο? και συγγραφ?α? [1]
Υπηκο?τητα	Βυζαντιν? Αυτοκρατορ?α
Ε?δη	Κοσμικ? ιστορ?α
Αξιοσημε?ωτα ?ργα	Υπ?ρ των πολ?μων λ?γοι Περ? Κτισμ?των Απ?κρυφη Ιστορ?α
Πολυμ?σα σχετικ? με τoν συγγραφ?α
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Ο Προκ?πιο? ο Καισαρε?? (περ? το 500 - 565) ?ταν δι?σημο? Βυζαντιν?? ιστορικ?? στην ?στερη αρχαι?τητα απ? την Παρ?λιο? Καισ?ρεια . ^{[2] [3] [4]} Ακολουθ?ντα? ω? γραμματ?α? τον στρατηγ? Βελισ?ριο στου? πολ?μου? του Ιουστινιανο? , ο Προκ?πιο? συν?γραψε δ?ο κ?ρια ιστορικ? ?ργα, ?να σχετικ? με του? πολ?μου? τη? περι?δου 527 - 554 ( Υπ?ρ των πολ?μων λ?γοι ) και ?να σχετικ? με το οικοδομικ? ?ργο του Ιουστινιανο? στην επικρ?τεια τη? αυτοκρατορ?α? ( Περ? Κτισμ?των ), καθ?? και ?να πρ?σθετο ?ργο ( Απ?κρυφη Ιστορ?α ) στο οπο?ο προσπαθε?, φτ?νοντα? στον λ?βελο, να αποδομ?σει την εικ?να των πρωταγωνιστ?ν των δ?ο προηγουμ?νων.

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η κ?ρια πηγ? στοιχε?ων για την ζω? του Προκ?πιου ε?ναι το Λεξικ? τη? Σο?δα? , μια Ελληνικ? εγκυκλοπα?δεια που γρ?φτηκε λ?γο μετ? το 975. ^[5] Γενν?θηκε και κατ?γεται απ? την Καισ?ρεια που βρ?σκεται στην Ρωμα?κ? επαρχ?α Παλαιστ?νη Πρ?τη . ^[6] Ο Προκ?πιο? δ?χτηκε αν?τατη εκπα?δευση στα Αρχα?α Ελληνικ? και την Ρητορικ? στην δι?σημη Ρητορικ? Σχολ? τη? Γ?ζα? . ^{[7] [8]} Ακολο?θησαν οι νομικ?? του σπουδ?? στην Νομικ? Σχολ? τη? Βηρυτο? και στην Κωνσταντινο?πολη , ?γινε δι?σημο? δικηγ?ρο? και ρ?τορα? και ?ριστο? γν?στη? στην Λατινικ? γλ?σσα με μεγ?λη επιδεξι?τητα. ^{[9] [10]} Την πρ?τη χρονι? τη? βασιλε?α? του κορυφα?ου αυτοκρ?τορα Ιουστινιανο? ?γινε σ?μβουλο? του αρχιστρ?τηγου Βελισ?ριου. Ο Προκ?πιο? ακολο?θησε τον Βελισ?ριο σε ?λε? τι? εκστρατε?ε? του στην δ?ση και κατ?γραψε τα κατορθ?ματα του με λεπτομ?ρειε?. Ακολο?θησε τον Βελισ?ριο στην εκστρατε?α του στην ανατολ? μ?χρι την ?ττα του στην "μ?χη του Καλλ?νικουμ" (531) οπ?τε και ανακλ?θηκε στην Κωνσταντινο?πολη. ^[11] Τον Ιανου?ριο του 532 ο Προκ?πιο? κατ?γραψε την Στ?ση του Ν?κα και την σφαγ? των στασιαστ?ν στον Ιππ?δρομο απ? τον Βελισ?ριο και τον Μο?νδο . ^[12] Αργ?τερα (533) συν?δευσε τον Βελισσ?ριο στην β?ρειο Αφρικ? στην εκστρατε?α του στο Βασ?λειο των Βανδ?λων , παρ?μεινε εκε? με τον ν?ο Βυζαντιν? διοικητ? Σολομ?ντα ?ταν ο Βελισσ?ριο? επ?στρεψε στην Κωνσταντινο?πολη. Ο Προκ?πιο? κατ?γραψε τα Ακρα?α καιρικ? φαιν?μενα των ετ?ν 535-536 , τα παρουσ?ασε ω? φ?ντο στην εξιστ?ρηση των στρατιωτικ?ν γεγον?των ?πω? η ανταρσ?α του στρατηγο? Στ?τζα . ^[13] Συν?δευσε κατ?πιν τον Βελισσ?ριο στην ν?α του εκστρατε?α στο Βασ?λειο των Οστρογ?τθων στην Ιταλ?α . Η Γοτθικ? πολιορκ?α τη? Ρ?μη? διατηρ?θηκε ?ναν χρ?νο και ενν?α μ?ρε?, ?ληξε τον Μ?ρτιο του 538, κατ?πιν ?δωσε συμβουλ? στον Βελισσ?ριο να εισ?λθει στην Ραβ?ννα (540). ^[14] Οι σχ?σει? του με τον Βελισσ?ριο φα?νεται ?τι κατ?πιν ψυχρ?νθηκαν, δεν τον ακολο?θησε στην ν?α του εκστρατε?α στην Ιταλ?α εναντ?ον του δι?σημου στρατηγο? Τωτ?λα (544).

Ο Προκ?πιο? ?ταν αυτ?πτη? μ?ρτυρα? του μεγ?λου λοιμο? (παν?λη) που σκ?ρπισε τον θ?νατο στην Κωνσταντινο?πολη ( 541 - 542 ), τον οπο?ο και περιγρ?φει πολ? αναλυτικ?. Αυτ? περ?που το δι?στημα ο Βελισ?ριο? π?φτει σε δυσμ?νεια και απομακρ?νεται, πρ?γμα που ?χει τι? επιπτ?σει? του και στον Προκ?πιο. ?ταν ο Βελισ?ριο? ανακλ?θηκε στην ενεργ? δρ?ση το 544 και τ?θηκε επικεφαλ?? ν?α? εκστρατε?α? κατ? των Οστρογ?τθων τη? Ιταλ?α? , ο Προκ?πιο? μπ?κε π?λι στην υπηρεσ?α του. Απ? το 549 και μετ? βρ?σκεται σταθερ? στην Κωνσταντινο?πολη, ?μω? δεν ?χουμε καμι? πληροφορ?α για τα τελευτα?α χρ?νια τη? ζω?? του (?πω? και για τα πρ?τα μ?χρι το 527 ). Εικ?ζεται ?τι π?θανε το 554 , χρονι? στην οπο?α σταματ?ει το ιστοριογραφικ? του ?ργο ? κατ' ?λλου? μεταξ? 560 - 570 , που ε?ναι και το πιθαν?τερο.

Το ?ργο του [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Υπ?ρ των πολ?μων λ?γοι , ιστοριογραφικ? ?ργο σε οκτ? βιβλ?α, που καλ?πτουν την περ?οδο 527 - 553/554. Τα επτ? πρ?τα βιβλ?α, που πρ?πει να γρ?φτηκαν μεταξ? 548 και 550 , κυκλοφ?ρησαν στην Κωνσταντινο?πολη το 551 και αναφ?ρονται στι? νικηφ?ρε? εκστρατε?ε? του Βελισ?ριου κατ? των Περσ?ν (Βιβλ?α Α' και Β'), των Βανδ?λων (Βιβλ?α Γ' και Δ') και των Γ?τθων (Βιβλ?α Ε' και Ζ'). Στο τελευτα?ο ?γδοο βιβλ?ο, που ε?ναι συμπληρωματικ? των προηγο?μενων και γρ?φτηκε αργ?τερα (π?ντω? πριν απ? το 555) περιγρ?φει τα γεγον?τα μεταξ? 551-553/554.

• Περ? Κτισμ?των , σε ?ξι βιβλ?α, ?που εξυμνε? τα ?ργα και τα οικοδομ?ματα που κατασκε?ασε ο Ιουστινιαν?? σε ολ?κληρη την αυτοκρατορ?α, που εικ?ζεται ?τι γρ?φτηκε κατ? παραγγελ?α τη? αυτοκρατορικ?? αυλ??.
• Αν?κδοτα ? Απ?κρυφη Ιστορ?α , ?να τελε?ω? διαφορετικ? απ? τα προηγο?μενα βιβλ?ο, ?που ανατρ?πει την εικ?να που ε?χε δ?σει για τον Ιουστινιαν? και τον περ?γυρ? του στα ?λλα βιβλ?α. Ο απ?στευτο? αυτ?? λ?βελο? θεωρ?θηκε παλι?τερα ?τι δεν μπορε? να ?χει γραφτε? απ? αυτ?ν. Η συγκριτικ? μελ?τη του κειμ?νου ?μω?, απ?δειξε ?τι ε?ναι δικ? του. Δεν υπ?ρχει συμφων?α των ειδικ?ν ο?τε για το π?τε γρ?φτηκε, ο?τε για το π?τε δημοσιε?τηκε αυτ? το βιβλ?ο. Π?ντω? ε?ναι αδ?νατο να κυκλοφ?ρησε πριν απ? τον θ?νατο του Ιουστινιανο? ( 565 ), αν και υπ?ρχει η ?ποψη ?τι κυκλοφ?ρησε νωρ?τερα σε στεν? κ?κλο δυσαρεστημ?νων αριστοκρατικ?ν.

Η αξ?α του ?ργου του [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Θεωρε?ται ο κορυφα?ο? ιστοριογρ?φο? τη? ?στερη? Αρχαι?τητα? ? του Πρ?ιμου Μεσα?ωνα . Η επιμελημ?νη παιδε?α του ε?ναι φανερ? στον τρ?πο που αντιμετωπ?ζει τα πρ?γματα. Η γλ?σσα του και το ?ργο του μιμο?νται αρχαιοελληνικ? πρ?τυπα, πρ?γμα που γ?νεται ολοφ?νερο στην περιγραφ? του λοιμο? του 542 στην Κωνσταντινο?πολη , ?που μιμε?ται την αντ?στοιχη περιγραφ? του Θουκυδ?δη για τον λοιμ? τη? Αθ?να? στα χρ?νια του Πελοποννησιακο? πολ?μου.

?χει συζητηθε? πολ? η στ?ση του απ?ναντι στον Χριστιανισμ? . Μ?σα απ? τα βιβλ?α του φα?νεται ?τι θεωρε? τον εαυτ? του χριστιαν?. Δεν ε?ναι ?μω? φανατικ?? Χριστιαν?? και οπωσδ?ποτε ε?ναι επηρεασμ?νο? και απ? αρχαιοελληνικ?? ιδ?ε?, ?πω? η ειμαρμ?νη. Μ?σα στη δι?γησ? του παρεμβ?λλονται περιστατικ? με θε?σταλτα σημ?δια και ?νειρα στα οπο?α φα?νεται να πιστε?ει.

Τα ιστορικ? κε?μεν? του δεν ε?ναι μον?τονε? αφηγ?σει? αλλ? παρεμβ?λλει πολλ?? πληροφορ?ε? σχετικ? με την ιστορ?α, τα ?θη και τα ?θιμα των λα?ν που βρ?σκονται γ?ρω απ? την αυτοκρατορ?α. Οι γεωγραφικ?? του πληροφορ?ε? για τα σ?νορα αυτ?ν των φυλ?ν ε?ναι πολ?τιμε? σ?μερα. Επ?ση? δεν αδιαφορε? για τα ?σα συμβα?νουν στην αυτοκρατορ?α και αναφ?ρεται στη δημ?σια διο?κηση, στα φορολογικ? και σε ?λλα θ?ματα. Οι πληροφορ?ε? του στο Περ? κτισμ?των ε?ναι πολ? χρ?σιμε? στην καταν?ηση τη? δημογραφικ?? κατανομ?? τη? αυτοκρατορ?α?, αλλ? και στη σημεριν? αρχαιολογ?α .

Στην Απ?κρυφη ιστορ?α μα? δε?χνει ?να ?λλο πρ?σωπο, που οπωσδ?ποτε μει?νει το ιστορικ? του κ?ρο?, μια και αυτ? που αναφ?ρει ξεπερνο?ν, σε ορισμ?να σημε?α, τα ?ρια τη? υπερβολ??. Κατηγορε? τον αυτοκρ?τορα μετ? τον θ?νατ? του ^[15] για δεσποτικ? τυρανν?α, απληστ?α και διαφθορ? και τη γυνα?κα του Θεοδ?ρα ω? ακ?λαστη και διεφθαρμ?νη, παρουσι?ζοντ?? και του? δ?ο ω? δαιμονικ? κατασκευ?σματα. Οι κατηγορ?ε? που εκτοξε?ει πλ?ττουν και τον Βελισ?ριο και τη γυνα?κα του Αντων?να. ?χει εκφραστε? η ?ποψη ?τι η στ?ση του στην Απ?κρυφη ιστορ?α μπορε? να οφε?λεται στη δυσαρ?σκει? του γιατ? ποτ? δεν κατ?φερε να π?ρει κ?ποιο αν?τατο αυλικ? αξ?ωμα, αν και υπ?ρξε ιλλο?στρο? και συγκλητικ?? για κ?ποιο δι?στημα.

Μικρ? απ?σπασμα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο παρακ?τω μικρ? απ?σπασμα απ? το ?ργο του Υπ?ρ των πολ?μων λ?γοι , βιβλ?ο Γ', Βανδαλικ?? π?λεμο?, περιγρ?φει το ξεκ?νημα του πλο?ου του Βελισ?ριου απ? την Κωνσταντινο?πολη, στην εκστρατε?α κατ? των Βανδ?λων:

?βδομον ?δη ?το? τ?ν α?τοκρ?τορα ?ρχ?ν ?χων ?ουστινιαν?? βασιλε?? ?μφ? θεριν?? τροπ?? τ?ν στρατηγ?δα ?κ?λευσε να?ν ?ρμ?σασθαι ?? τ?ν ?κτ?ν ? πρ? τ?? βασιλ?ω? α?λ?? τυγχ?νει ο?σα. ?ντα?θα ?πιφ?νειο? ?φικ?μενο?, ? τ?? π?λεω? ?ρχιερε??, ε?ξ?μεν?? τε ?σα ε?κ?? ?ν τ?ν τινα στρατιωτ?ν ?ρτι βεβαπτισμ?νον τε κα? το? Χριστιαν?ν ?ν?ματο? μεταλαχ?ντα ε?? τ?ν να?ν ε?σεβ?βασεν. ο?τω το?νυν ? τε στρατηγ?? Βελισ?ριο? κα? ?ντων?να ? γυν? ?πλεον. ξυν?ν δ? α?το?? κα? Προκ?πιο?, ?? τ?δε ξυν?γραψε, πρ?τερον μ?ν κα? μ?λα κατορρωδ?σα? τ?ν κ?νδυνον, ?ψιν δ? ?νε?ρου ?δ?ν ?στερον ? α?τ?ν θαρσ?σα? τε ?πο?ησε κα? ?? τ? στρατε?εσθαι ?ρμησεν.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Borm, Henning: Prokop und die Perser . Stuttgart: Franz Steiner, 2007.
• Cameron, Averil: Procopius and the Sixth Century . Berkeley: University of California Press, 1985.
• Evans, James A. S.: Procopius . New York: Twayne Publishers, 1972.
• Greatrex, Geoffrey: The dates of Procopius' works . BMGS 18 (1994), 101-114.
• Greatrex, Geoffrey: Recent work on Procopius and the composition of Wars VIII , BMGS 27 (2003), 45-67.
• Kaldellis, Anthony: Procopius of Caesarea: Tyranny, History and Philosophy at the End of Antiquity . Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2004.
• Καρπ?ζηλο? Α. , Βυζαντινο? ιστορικο? και χρονογρ?φοι, τ. Α', εκδ. ΚΑΝΑΚΗ, Αθ?να, 1997, ISBN 960-7420-31-4
• Σαββ?δη? Α.Γ.Κ. , Προκ?πιο? - Μιχα?λ Ψελλ?? - ?ννα Κομνην? - Ιω?ννη? Κ?νναμο? - Γε?ργιο? Σφραντζ??, εκδ. ΗΡΟΔΟΤΟΣ, Θεσσαλον?κη, 2000, ISBN 960-7290-80-1

Εκδ?σει? των βιβλ?ων του [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα βιβλ?α του ?χουν εκδοθε? σε πολλ?? γλ?σσε?. Σε νεοελληνικ? απ?δοση υπ?ρχουν οι εκδ?σει?:

• Αν?κδοτα ? Απ?κρυφη ιστορ?α , απ?δ. Αλ?η Σιδ?ρη , Εκδ. ΑΓΡΑ, Αθ?να 1988, ISBN 960-325-036-8
• Ιστορ?α των Πολ?μων , αρχα?ο κε?μενο και απ?δ. Περικλ? Ροδ?κη, εκδ. ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ - ΛΙΒΑΝΗ, Αθ?να, 1996, SET ISBN 960-236-599-4
• Περ? κτισμ?των , απ?δ. Σοφ?α Κοκκ?νου-Μαντ?, εκδ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, Αθ?να, 1996, ISBN

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Προκ?πιο? (ιστορικ??)

Στη Βικιθ?κη υπ?ρχει υλικ? που ?χει σχ?ση με το θ?μα:    Συγγραφ?α?:Προκ?πιο?

• ?παντα τα ?ργα του
• Ανεκδοτα ^{[ νεκρ?? σ?νδεσμο? ]}
• Νικ?λαο? Τωμαδ?κη?, ≪Ο Προκ?πιο?, η αυτοκρ?τειρα Θεοδ?ρα και η μον? τη? μετανο?α? ≫, Επ. Επ. Φιλ. Σχ. Παν. Αθ., τομ. Δ? (1953-1954), σελ. 168-174 [1]