Το λ?μμα παραθ?τει τι? πηγ?? του α?ριστα, χωρ?? παραπομπ?? . Βοηθ?στε συνδ?οντα? το κε?μενο με τι? πηγ?? χρησιμοποι?ντα? παραπομπ?? , ?στε να ε?ναι επαληθε?σιμο . Η σ?μανση τοποθετ?θηκε στι? 09/08/2021.

Οι Αρχα?οι Ολυμπιακο? Αγ?νε?, ?ταν αθλητικο? αγ?νε? μεταξ? αγωνιζ?μενων απ? τι? ελληνικ?? π?λει? τη? αρχαι?τητα? και οι σημαντικ?τεροι απ? του? πανελλ?νιου? αγ?νε? τη? Αρχα?α? Ελλ?δα? (οι ?λλοι ?ταν τα Π?θια, Ν?μεα, και ?σθμια). Διεξ?γονταν στην Αρχα?α Ολυμπ?α κ?θε τ?σσερα ?τη απ? το 776 π.Χ, και διοργαν?νονταν ?ω? το 392 μ.Χ. ?ταν ο Βυζαντιν?? αυτοκρ?τορα? Θεοδ?σιο? Α? του? κατ?ργησε οριστικ?. Κατ? τον 19ο αι?να πραγματοποι?θηκαν 4 διοργαν?σει? των Ολυμπ?ων στην Αθ?να, ω? αναβ?ωση των αρχα?ων Ολυμπιακ?ν αγ?νων. Απ? το 1896, οι σ?γχρονοι αγ?νε? ?γιναν διεθνε?? και αναβ?ωσαν με την ονομασ?α Ολυμπιακο? Αγ?νε?, γνωστο? και ω? Θερινο? Ολυμπιακο? εν? διεξ?γονται και Χειμερινο? Ολυμπιακο? Αγ?νε? απ? το 1924.

Η μυθολογικ? αρχ? των Ολυμπιακ?ν Αγ?νων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι Ολυμπιακο? Αγ?νε? ξεκ?νησαν απ? του? αρχα?ου? ?λληνε? που ?θελαν να διοργαν?σουν μ?α εκδ?λωση πανελλ?νιου χαρακτ?ρα καθ?? ζο?σαν χωρισμ?νοι και απλωμ?νοι σε ?να ευρ? γεωγραφικ? χ?ρο, μη συγκροτ?ντα? ενια?ο κρ?το? με τη σημεριν? ?ννοια του ?ρου. Στην ιστορικ? λοιπ?ν εποχ? οι Ολυμπιακο? αγ?νε? διεξ?γονταν μετ? το θεριν? ηλιοστ?σιο, κ?θε τ?σσερα χρ?νια. Η τετραετ?α αυτ? ονομαζ?ταν ≪πενθετηρ??≫ επειδ? οι αρχα?οι συμπεριλ?μβαναν και τα δ?ο ?τη τη? διοργ?νωση?, που σημ?δευαν την αρχ? και το τ?λο? τη? περι?δου. Οι πενθετηρ?ε? ονομ?ζονταν με τον α?ξοντα αριθμ? τη? εκ?στοτε Ολυμπι?δα? και χρησ?μευαν ω? χρονικ? αναφορ?. Η πρ?τη καταγραμμ?νη διοργ?νωση των αγ?νων ?ταν στην Ολυμπ?α, το 776 π.Χ., δηλαδ? η πρ?τη πενθετηρ?α ξεκιν? το καλοκα?ρι του 775 π.Χ., σ?μφωνα με το σημεριν? ημερολ?γιο.

Ε?ναι σχεδ?ν σ?γουρο ?τι αυτ? δεν ?ταν και η πρ?τη φορ? που γ?νονταν οι αγ?νε?. Τ?τε οι αγ?νε? ?ταν μ?νο τοπικο? και διεξαγ?ταν μ?νο ?να αγ?νισμα, η διαδρομ? του σταδ?ου. Ο αρχα?ο? περιηγητ?? Παυσαν?α? μνημονε?ει του? κατο?κου? τη? ?λιδα?, οι οπο?οι απ? τα παν?ρχαια χρ?νια ε?χαν κτ?σει να? προ? τιμ? του Κρ?νου. Κατ? τη μυθικ? παρ?δοση, ?ταν γενν?θηκε ο Δ?α?, οι Ιδα?οι Δ?κτυλοι ?ρθαν απ? την Κρ?τη στην ?λιδα και ?καναν αγ?να δρ?μου για το βρ?φο? Δ?α. Ο μεγαλ?τερο? απ? αυτο??, ο Ηρακλ?? (?χι ο συν?νυμο? ?ρωα?), ?βαλε του? ?λλου? αδερφο?? του, τον Παιωνα?ο, τον Επιμ?δη, τον Ι?σιο και τον ?δα να τρ?ξουν, και μετ? τη λ?ξη των αγ?νων, ο Ιδα?ο? Ηρακλ?? στεφ?νωσε του? νικητ?? με κλαδ? ?γρια? ελι??, ?να δ?ντρο που ε?χε φ?ρει απ? τη χ?ρα των Υπερβορε?ων. Η μυθικ? αυτ? παρ?δοση ?χει γ?νει απ?πειρα να χρονολογηθε? στα τ?λη τη? 2η? χιλιετ?α? π.Χ. ^[1] .

Σ?μφωνα με τον ?διο μ?θο, ο Ιδα?ο? Ηρακλ?? ?ταν εκε?νο? που ?δωσε το ?νομα Ολ?μπια στου? αγ?νε? αυτο??. Σ?μφωνα με ?ναν ?λλο μ?θο, στην τοποθεσ?α αυτ? π?λεψε ο ?διο? ο Δ?α? με τον Κρ?νο για την εξουσ?α τη? Γη?, εν? ?να? τρ?το? μ?θο? συμπληρ?νει ?τι μετ? τη μ?χη αυτ?, διεξ?χθηκαν οι πρ?τοι Ολυμπιακο? αγ?νε? προ? τιμ?ν και εορτασμ? τη? ?κβαση? τη? μ?χη? και τη? ν?κη? του Ολ?μπιου Δ?α. Στου? αγ?νε? αυτο?? π?ραν μ?ρο? οι Ολ?μπιοι θεο?, και μ?λιστα ο Απ?λλων ν?κησε τον Ερμ? και τον ?ρη στο τρ?ξιμο και την πυγμαχ?α αντ?στοιχα. Αυτ? σ?μφωνα με τον Παυσαν?α.

Απ? τ?τε, κατ? την παρ?δοση, π?ρασαν πολλ? χρ?νια, ?σπου ο Κλ?μενο?, απ?γονο? του Ιδα?ου Ηρακλ?, πεν?ντα χρ?νια μετ? τον κατακλυσμ? του Δευκαλ?ωνα εγκαταστ?θηκε στην Ολυμπ?α. Ο Κλ?μενο? ?γινε βασιλι?? και επαν?δρυσε του? Ολυμπιακο?? αγ?νε?. Νικ?θηκε ?μω? απ? τον Ενδυμ?ωνα γι? του Α?θλιου, ο οπο?ο? με τη σειρ? του αν?βηκε στον θρ?νο. Ο γιο? του Ενδυμ?ωνα ?κανε με τη Σελ?νη πεν?ντα κ?ρε?, οι οπο?ε? απ? τ?τε αντιπροσωπε?ουν του? πεν?ντα μ?νε? (πεν?ντα σελ?νε?, ? φεγγ?ρια) που σχηματ?ζουν την εορταστικ? πενθετηρ?δα, και γι' αυτ? οι Ολυμπιακο? αγ?νε? διεξ?γονταν κ?θε τ?σσερα χρ?νια. Ο Ενδυμ?ων ?ρισε ?ναν αγ?να δρ?μου με βραβε?ο τον θρ?νο. Στον αγ?να αυτ? π?ραν μ?ρο? οι τρει? γιο? του, ο Πα?ων, ο Επει?? και ο Αιτωλ??. Ν?κησε ο Επει??, ο οπο?ο? παραχ?ρησε το βραβε?ο στον γιο του και ονοματοδ?τη τη? περιοχ?? τη? ?λιδα?, τον Ηλε?ο. Την ?δια εποχ?, στην κοντιν? Π?σα κυβερνο?σε ο, αιτωλικ?? καταγωγ??, βασιλι?? Οιν?μαο?. Πιθαν?? οι Ολυμπιακο? αγ?νε? τη? εποχ?? αυτ?? να διοργαν?νονταν β?ση τη? Ολυμπιακ?? εκεχειρ?α?, μια? συμφων?α? ειρ?νη? που ε?χαν κλε?σει ο ?φιτο? απ? την ?λιδα, ο Λυκο?ργο? απ? τη Σπ?ρτη και ο Κλεοσθ?νη? απ? την Π?σα, αφο? σ?μφωνα με τον Παυσαν?α, η συμφων?α αυτ? φυλασσ?ταν στον να? τη? ?ρα? στην Ολυμπ?α. Η ιερ? εκεχειρ?α ?ριζε σε ?λε? τι? ελληνικ?? πολιτε?ε? τη μη κατ?κτηση τη? Ολυμπ?α? αλλ? και τη διακοπ? κ?θε πολεμικ?? εχθροπραξ?α? ?ταν ?ρχιζε η περ?οδο? των αγ?νων. Μ?λι? ?μπαινε ο μ?να? των αγ?νων, την εκεχειρ?α αυτ? τη διαλαλο?σαν σε ?λου? του? ελληνικο?? δ?μου? ειδικο? κ?ρυκε? που του? ?ριζαν οι επιμελητ?? του ιερο? τη? Ηλε?α?.

Θ?σπιση των αγ?νων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Με την π?ροδο του χρ?νου, ο θεσμ?? τη? Ολυμπιακ?? εκεχειρ?α? και των Ολυμπιακ?ν αγ?νων ?γιναν ?λο και πιο δημοφιλε?? σε ?λο τον ελλαδικ? χ?ρο. Εν? αρχικ? στου? αγ?νε? ?παιρναν μ?ρο? μ?νο κ?τοικοι τη? ?λιδα?, σταδιακ? διευρ?νθηκε ο κανονισμ??, ?στε να επιτρ?πονται αθλητ?? απ? την Αρκαδ?α, τη Λακεδα?μονα και τη Μεσσην?α, ακ?μα και απ? ?λη την Πελοπ?ννησο και τα Μ?γαρα. Ακολο?θησαν οι εκτ?? Πελοπονν?σου π?λει? των Αθην?ν και τη? Ιων?α?. Μ?χρι τον 4ο αι. μ.Χ. ?που και σημει?νεται το τ?λο? των Ολυμπιακ?ν αγ?νων, η συρρο? των αθλητ?ν απ? ?λα τα μ?ρη ?ταν μεγ?λη. Απ? τι? αποικ?ε? στη Μεγ?λη Ελλ?δα και τη Μικρ? Ασ?α, τη Ρ?δο, απ? την Α?γυπτο (ιδ?ω? την Αλεξ?νδρεια), την Κυρ?νη και τη Φοιν?κη, αλλ? και απ? τη Ρωμα?κ? Αυτοκρατορ?α ?ρχονταν αθλητ?? για να αγωνιστο?ν στην Ολυμπ?α. Τελευτα?οι ολυμπιον?κε? ?ταν ο Αρμ?νιο? βασιλι?? Βαρασδ?τη? και ο Φιλο?μενο? ο Φιλαδελφε?? απ? τη Φιλαδ?λφεια τη? Λυδ?α?.

Απ? την 37η Ολυμπι?δα (632 π.Χ.) αρχ?ζουν να πα?ρνουν μ?ρο? ?φηβοι. Ο Δαμ?σκο? απ? τη Μεσσην?α κερδ?ζει στην 103η διοργ?νωση (368 π.Χ.) τον αγ?να δρ?μου σε ηλικ?α μ?λι? δ?δεκα ετ?ν.

Η παρακολο?θηση των αγ?νων επιτρεπ?ταν σε ?λου?, ελε?θερου? και δο?λου?, ακ?μα και β?ρβαρου?. Μον?χα απαγορευ?ταν αυστηρ? στι? γυνα?κε?. Για ?ποια μ?λιστα τολμο?σε να παραβε? τη διαταγ? αυτ?, υπ?ρχε η ποιν? του θαν?του. Ωστ?σο, μ?α γυνα?κα που αν?κε σε σπουδα?α αθλητικ? οικογ?νεια και λαχταρο?σε να καμαρ?σει νικητ?? μ?σα στο στ?διο του? δικο?? τη?, δε δ?στασε να ντυθε? ?ντρα? και να περ?σει μ?σα στου? θεατ?? των αγ?νων. ?ταν η Καλλιπ?τειρα , κ?ρη του περ?φημου Ολυμπιον?κη Διαγ?ρα απ? την Ιαλυσ? τη? Ρ?δου , αδελφ? και μητ?ρα επ?ση? νικητ?ν στι? Ολυμπι?δε?. Αυτ? ακριβ?? η συγγ?νει? τη? με ξεχωριστο?? αθλητ?? ?κανε του? Ελλανοδ?κε? να τη? συγχωρ?σουν την παρ?βαση και να τη? επιτρ?ψουν τιμητικ? να παρακολουθ?σει του? αγ?νε?.

Επ?ση? σημει?νεται μεμονωμ?να και απ?δοση τιμ?ν σε γυνα?κε?, πρ?γμα που δεν ?ταν σ?νηθε? φαιν?μενο, αφο? η συμμετοχ? ?ταν καθαρ? ανδρικ? προν?μιο. Στα ιππικ? αθλ?ματα τη? αρματοδρομ?α? και τη? ιππασ?α? ?μω? το βραβε?ο π?γαινε στον ιδιοκτ?τη του αλ?γου, που δεν ?ταν αναγκαστικ? ο ?διο? ο ιππ?α? που ?παιρνε μ?ρο?. ?τσι ?χουμε τη Σπαρτι?τιδα Κυν?σκα , θυγατ?ρα του Αρχιδ?μου και αδερφ? του Αγησιλ?ου , που τιμ?θηκε με το κλαδ? ελι?? και στην οπο?α ?κτισαν ηρ?ο και αφι?ρωσαν αγ?λματα.

Τ?λο?, σε περ?πτωση που ο αριθμ?? των αγωνιστ?ν σε κ?ποιο ?θλημα ?ταν περιττ??, απ?μενε μετ? την κλ?ρωση των ζευγαρι?ν ?να? αθλητ?? που λεγ?ταν ? φεδρο? . Αυτ?? περ?μενε με ακμα?ε? τι? σωματικ?? του δυν?μει? να συναγωνιστε? μ' εκε?νον που ?στερα απ? αλλεπ?λληλου? αγ?νε? θα ε?χε καταβ?λει του? ?ριστου? απ? κ?θε ζε?γο? αθλητ?ν.

Κατ?ργηση των αγ?νων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι Ολυμπιακο? αγ?νε? διατ?ρησαν την α?γλη του? σε ?λη την ελληνικ? αρχαι?τητα και ?σοι νικο?σαν σε αυτο?? δοξ?στηκαν απ? λαμπρο?? ποιητ??, ?πω? ο Π?νδαρο? , ο Σιμων?δη? ο Κε?ο? και ο Βακχυλ?δη? . Αργ?τερα με την επικρ?τηση των Ρωμα?ων , ?ρχισαν να ?χουν συμμετοχ? στου? αγ?νε? και μη ?λληνε? αθλητ??. To 393, ο αυτοκρ?τορα? Θεοδ?σιο? τη? χριστιανικ?? πλ?ον Ρωμα?κ?? αυτοκρατορ?α?, απαγ?ρευσε τη διεξαγωγ? ?λων των παγανιστικ?ν εορτ?ν, μαζ? και των Ολυμπιακ?ν αγ?νων. Τα αρχαιολογικ? στοιχε?α δε?χνουν ?τι ορισμ?νοι αγ?νε? διατηρ?θηκαν για κ?ποιο ακ?μα σ?ντομο χρονικ? δι?στημα. ^[2] Με αυτ? τον τρ?πο τελε?ωσε μι? περ?οδο? χιλ?ων χρ?νων κατ? την οπο?α οι Ολυμπιακο? διεξ?γονταν συν?χεια κ?θε τ?σσερα χρ?νια.

Σταδιακ? εξ?λιξη των αγωνισμ?των [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αρχικ?, το αγωνιστικ? πρ?γραμμα περιελ?μβανε μ?νο το ≪ στ?διο ≫, τον αγ?να δρ?μου, και περιοριζ?ταν σε μια μ?νο ημ?ρα. Στη 14η Ολυμπι?δα (724 π.Χ.) προστ?θηκε ο ≪ δ?αυλο? ≫ (διπλ?? αγ?να? δρ?μου). Στη 15η Ολυμπι?δα (720 π.Χ.) καθιερ?θηκε ο ≪ δ?λιχο? ≫ (αγ?να? δρ?μου μεγ?λου μ?κου?), εν? οι 18οι Ολυμπιακο? αγ?νε? (708 π.Χ.) διευρ?νονται με το ≪ π?νταθλο ≫ και την π?λη . Ε?κοσι χρ?νια αργ?τερα (23η Ολυμπι?δα, 688 π.Χ.) προστ?θηκε η ≪ πυγμ? ≫, και αργ?τερα (25η Ολυμπι?δα, 680 π.Χ.) η αρματοδρομ?α του τ?θριππου (ζυγ?? τεσσ?ρων ?ππων). Τρι?ντα δ?ο χρ?νια αργ?τερα (33η Ολυμπι?δα, 648 π.Χ.) προστ?θηκαν οι ιπποδρομ?ε? και το ≪ Παγκρ?τιο ≫ που συνδυ?ζει π?λη και πυγμαχ?α. Τα αγων?σματα εφ?βων περιορ?ζονταν στον αγ?να δρ?μου, το π?νταθλο και την π?λη.

Στην 65η Ολυμπι?δα (520 π.Χ.) καθιερ?νονται ο ≪ οπλιτ?δρομο? ≫ (αγ?να? δρ?μου ανδρ?ν με πολεμικ? εξ?ρτηση) και στην 66η Ολυμπι?δα (516 π.Χ.) ο δρ?μο? και η π?λη πα?δων. Στην 93η Ολυμπι?δα (408 π.Χ.) καθιερ?θηκε και η αρματοδρομ?α με ζυγ? δ?ο αλ?γων. Για μια μικρ? περ?οδο (70? - 71η Ολυμπι?δα) ?γινε πειραματικ? καθι?ρωση αρματοδρομ?α? με φορ?δε? και μουλ?ρια ( π?λων ), εν? την 99η Ολυμπι?δα (384 π.Χ.) εμφαν?ζονται αρματοδρομ?ε? τεσσ?ρων και αργ?τερα (128η Ολυμπι?δα, 268 π.Χ.) δ?ο πουλαρι?ν, και δ?δεκα ?τη αργ?τερα (256 π.Χ.) ιππασ?α σε πουλ?ρι.

Οι Ολυμπι?δε? π?ρασαν τι? δ?ο, τι? τρει? ημ?ρε? και τελικ? ?φτασαν να διαρκο?ν π?ντε ημ?ρε?.

Τα αγων?σματα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αγ?νε? δρ?μου [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο απλ?? αγ?να? δρ?μου, το ≪στ?διον≫ ?ταν το πρ?το αγ?νισμα που καθιερ?θηκε. Μ?χρι του? 15ου? Ολυμπιακο?? αγ?νε? οι αθλητ?? που ?παιρναν μ?ρο? διαγων?ζονταν στο πολεμικ? β?δισμα και τρ?ξιμο. Τ?ρμα ?ταν το σημε?ο που βρ?σκονταν το βραβε?ο, εν? οι θεατ?? στ?κονταν δεξι? και αριστερ? κατ? μ?κο? τη? αμμ?δου? διαδρομ?? που ε?χε μ?κο? εξακοσ?ων ολυμπιακ?ν ποδι?ν (περ. 192 μ?τρα). Οι αθλητ?? ανταγων?ζονταν σε ομ?δε? τεσσ?ρων. Οι επ? μ?ρου? νικητ?? ανταγων?ζονταν μεταξ? του?, επ?ση? σε ομ?δε? τεσσ?ρων. Στον ≪δ?αυλο≫ οι αθλητ?? ?τρεχαν τη διπλ? διαδρομ? επιστρ?φοντα? στο σημε?ο τη? αφετηρ?α?, εν? στον ≪δ?λιχο≫ η διαδρομ? ?ταν δ?δεκα ≪δ?αυλοι≫, δηλαδ? 24 ≪στ?δια≫. Η διαδρομ? του ≪ οπλ?τη δρ?μου ≫ ε?χε μ?κο? δ?ο ≪σταδ?ων≫, και οι πολεμιστ?? αρχικ? φορο?σαν τον πλ?ρη εξοπλισμ? (περικεφαλα?α, κνημ?δε?, ασπ?δα). Αργ?τερα ?ταν γυμνο? και κρατο?σαν μ?νο ασπ?δα.

Οι ?φηβοι αγων?ζονταν μ?νο στο απλ? ≪στ?διο≫, δηλαδ? στον αγ?να δρ?μου μια? διαδρομ??. Ο Παυσαν?α? μνημονε?ει επ?ση? τον αγ?να δρ?μου των ≪Ηλε?ων παρθ?νων≫, οι οπο?ε? ?παιρναν μ?ρο? ντυμ?νε? με ?ναν κοντ? χιτ?να, τον δεξι? ?μο γυμν? και τα μαλλι? λυτ?.

Π?λη [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η π?λη ?ταν πολ? δημοφιλ?? ?θλημα. Σ?μφωνα με τον μ?θο ο Θησ?α? ?ταν αυτ?? που ανακ?λυψε την τεχνικ? τη? π?λη?, ?τσι ?στε ο νικητ?? να μην εξαρτ?ται μ?νo απ? τη φυσικ? σωματικ? δ?ναμη, αλλ? απ? την τεχνικ?, την ευελιξ?α και τη γρηγορ?δα των κιν?σε?ν του. Ο ?φηβο? Κρατ?νο? απ?κτησε φ?μη ?χι μ?νο για τη ν?κη του, αλλ? και για την καλαισθησ?α των κιν?σεων του.

Στην π?λη διακρ?νουμε δ?ο αγων?σματα. Στο πρ?το ο αθλητ?? ε?χε σκοπ? να ρ?ξει τον αντ?παλο τρει? φορ?? με του? ?μου? στο χ?μα, εν? στο δε?τερο ο αγ?να? συνεχιζ?ταν ακ?μα και στο ?δαφο?, μ?χρι που ο νικημ?νο? αναγκαζ?ταν να παραδεχτε? την ?ττα του σηκ?νοντα? το χ?ρι.

Πυγμαχ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η πυγμαχ?α ?ταν β?αιο και μερικ?? φορ?? θανατηφ?ρο αγ?νισμα. Τα χ?ρια ?ταν ενισχυμ?να με χοντρ? δερμ?τινα λουρι? απ? τον αγκ?να μ?χρι τι? γροθι??, εν? τα δ?χτυλα ?μεναν ακ?λυπτα για να κλε?νουν σχηματ?ζοντα? γροθι?. Τα λουρι? μπορε? να ?ταν ενισχυμ?να με μικρο?? μολυβ?νιου? β?λου? ? καρφι?. Σε περ?πτωση που ο αγ?να? κρατο?σε πολ? ?ρα χωρ?? νικητ?, οι αγωνιστ?? ?πρεπε να κ?νουν την ονομαζ?μενη ≪ κλ?μακα ≫. Δηλαδ? οι πυγμ?χοι στ?κονταν ακ?νητοι χωρ?? να αμ?νονται ? να αποφε?γουν το χτ?πημα, εν? εναλλακτικ? αντ?λλασσαν χτυπ?ματα μ?χρι που ?να? απ? του? δυο κατ?ρρεε. Αν και πολλ?? μαρτυρ?ε? ?χουμε για τα φοβερ? και αιματηρ? τρα?ματα του αγων?σματο?, η τ?χνη τη? πυγμαχ?α? ?ταν ?λλη. Νικητ?? ?ταν αυτ?? που κατ?ρθωνε να μην χτυπηθε?. Ακ?μα καλ?τερα ?ταν αυτ?? που κατ?ρθωνε να μην χτυπηθε? αλλ? ο?τε και να χτυπ?σει τον αντ?παλο, κ?νοντ?? τον απλ? να καταρρε?σει εξουθενωμ?νο? απ? τι? ?καρπε? επιθετικ?? προσπ?θει?? του.

Παγκρ?τιο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το σκληρ?τερο ?θλημα στου? Ολυμπιακο?? αγ?νε? ?ταν αναμφισβ?τητα το παγκρ?τιο. ?ταν συνδυασμ?? τη? π?λη? και τη? πυγμαχ?α?. Ο νικητ?? ?πρεπε να νικ?σει συνδυ?ζοντα? την ευελιξ?α αλλ? και τη δ?ναμη τη? γροθι??, συμβολ?ζοντα? ?τσι τον ηρωικ? αγ?να του ?οπλου πολεμιστ? στη μ?χη. Σε αντ?θεση με την καθεαυτο? πυγμαχ?α, οι αθλητ?? του παγκρατ?ου αγων?ζονταν με γυμν? χ?ρια και δεν χτυπο?σαν με τη γροθι?, αλλ? με τα δ?χτυλα τη? πυγμ??. Δυο θρυλικο? αθλητ?? του παγκρατ?ου ?μειναν στην ιστορ?α, ο Θεαγ?νη? και ο Πολυδ?μα? ο Θεσσαλ?? .

Π?νταθλο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το π?νταθλο αποτελε?το απ? π?ντε επ? μ?ρου? αγων?σματα, τροχ?δην , ?λμα , π?λη , δισκοβολ?α και ακ?ντιο . Οι αθλητ?? του π?νταθλου ?ταν φημισμ?νοι για την καλαισθησ?α του αρμονικ? γυμνασμ?νου σ?ματ?? του?. Η διεξαγωγ? του π?νταθλου ?ρχιζε με τη ρ?ψη δ?σκου ? με το ?λμα, και συν?χιζε με τη ρ?ψη ακοντ?ου, τον αγ?να δρ?μου και την π?λη. Η προκαταρκτικ? εξ?σκηση που γιν?τανε στα αθλητικ? γυμναστ?ρια συμπεριλ?μβανε τ?σσερι? κατηγορ?ε? ?λματο?, το ?λμα ?ψου? (επ? τ?που), ?λμα ?ψου? (με φ?ρα), ?λμα μ?κου? και ?λμα β?θου? , εν? στου? Ολυμπιακο?? αγ?νε? μνημονε?εται μ?νο το ?λμα μ?κου?. Το ?λμα συνοδευ?ταν απ? του? ?χου? τη? φλογ?ρα? που ?παιζε το ≪ Π?θιο ?σμα ≫. Η εκκ?νηση γιν?ταν απ? μια ελαστικ? σαν?δα, τον ≪ βατ?ρα ≫, εν? οι αθλητ?? χρησιμοποιο?σαν ?να βοηθητικ? ?ργανο, του? ≪ αλτ?ρε? ≫. Ο κανονισμ?? του αθλ?ματο? επ?βαλε στον αθλητ? να προσγειωθε? ?ρθιο? και να σταθε? ακ?νητο? ακριβ?? στο σημε?ο τη? επαφ?? του με το ?δαφο?. Το σημε?ο τη? πιθαν?? προσγε?ωση? ?ταν ανασκαμμ?νο για να ε?ναι το χ?μα λ?γο πιο μαλακ?. Συχν? συναντ?με σε σχετικ?? αγγειογραφ?ε? την αξ?να η οπο?α χρησ?μευε για την εκσκαφ? του σκληρο? απ? την ξηρασ?α καλοκαιρινο? εδ?φου?, ? για να σημαδε?ουν στο χ?μα την επ?δοση. Η δισκοβολ?α ?ταν αγ?νισμα βολ?? που εξελ?χτηκε απ? τη ρ?ψη π?τρα? στη μ?χη, και διεξ?γονταν αρχικ? με απλ?? π?τρε? κ?πω? μεγ?λων διαστ?σεων, ?πω? συμπερα?νουμε απ? ?να αρχαιολογικ? ε?ρημα στον χ?ρο τη? Ολυμπ?α?. Ο ?μηρο? μνημονε?ει επ?ση? τον λ?θινο δ?σκο των Φαι?κων. Η τεχνικ? ρ?ψη? δ?σκου ε?ναι απαθανατισμ?νη σε πολλ?? αγγειογραφ?ε?, αν?γλυφα και ανδρι?ντε?, το πιο φημισμ?νο απ? αυτ? ε?ναι ο παγκ?σμια γνωστ?? δισκοβ?λο? του Μ?ρωνα . Το ακ?ντιο ?ταν επ?ση? εμπνευσμ?νο απ? το αντ?στοιχο πολεμικ? ? κυνηγετικ? ?πλο, αν και στην προκειμ?νη μορφ? ?ταν ειδικ? κατασκευασμ?νο για αποκλειστικ? αθλητικ? χρ?ση. ?ταν κοντ?τερο, λεπτ?τερο και ελαφρ?τερο, εν? κατ?ληγε σε μακρ? μυτερ? ?κρο. Στη μ?ση του κονταριο? ?ταν προσαρμοσμ?νη η ≪ αγκ?λη ≫, που ?ταν λουρ?κι ? θηλι? για να υποβοηθ?ει τον αθλητ? στην εξακ?ντισ? του, χωρ?? ?μω? να ε?ναι εξακριβωμ?νη η ακριβ?? λειτουργ?α τη? αγκ?λη?. Επ?ση? δεν ε?ναι γνωστ? αν το ακ?ντιο ?ταν ?θλημα βολ?? ? σκοποβολ??.

Ιππικο? αγ?νε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η αρματοδρομ?α διεξ?γονταν σε ιδια?τερο στ?διο, το ≪ ιπποδρ?μιο ≫, αγν?στων σ?μερα διαστ?σεων. Το μοναδικ? ιπποδρ?μιο που διασ?ζεται σ?μερα στην Ελλ?δα βρ?σκεται στο Λ?καιο ?ρο? και ?χει μ?κο? 300 μ?τρα, ? εν?μιση σταδ?ου, και πλ?του? εκατ? μ?τρων. Το ιπποδρ?μιο τη? Ολυμπ?α? πρ?πει κατ? τα λεγ?μενα του Παυσαν?α να ε?χε μεγαλ?τερο πλ?το?. Ο μηχανισμ?? εκκ?νηση? ?ταν εφε?ρεση του Κληο?τα , την οπο?α τελειοπο?ησε ο Αριστε?δη? . Στο ?να ?κρο του ιπποδρομ?ου ?ταν κτισμ?νο? ο στρογγυλ?? βωμ?? του Ταρ?ξιππου , αφο? τα ?λογα π?θαιναν απροσδ?κητα πανικ? ?ταν περνο?σαν απ? το σημε?ο αυτ?.

Σημασ?α των αγ?νων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Απ? το 776 π.Χ. και μετ? οι Αγ?νε?, σιγ?-σιγ?, ?γιναν πιο σημαντικο? σε ολ?κληρη την αρχα?α Ελλ?δα φτ?νοντα? στο απ?γειο του? κατ? τον 6ο και 5ο αι. π.Χ.. Οι Ολυμπιακο? ε?χαν επ?ση? θρησκευτικ? σημασ?α αφο? γ?νονταν προ? τιμ? του θεο? Δ?α , του οπο?ου το τερ?στιο ?γαλμα στεκ?ταν στην Ολυμπ?α. Ο αριθμ?? των αγωνισμ?των ?γινε ε?κοσι και ο εορτασμ?? γιν?ταν στη δι?ρκεια μερικ?ν ημερ?ν. Οι νικητ?? των αγ?νων θαυμ?ζονταν και γ?νονταν αθ?νατοι μ?σα απ? ποι?ματα και αγ?λματα. Το ?παθλο για του? νικητ?? ?ταν ?να στεφ?νι απ? κλαδ? ελι??.

Πρ?γραμμα διεξαγωγ?? των αγ?νων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αρχικ? οι Ολυμπιακο? αγ?νε? διαρκο?σαν μια ημ?ρα μ?νο.

Αργ?τερα, το πρ?γραμμα διευρ?νθηκε και εμπλουτ?στηκε με πλ?θο? αθλημ?των και πανηγυρικ?ν εκδηλ?σεων που συν?δευαν την εορτ?, διαρκε?α? π?ντε ημερ?ν, στην οπο?α συν?ρρεε πλ?θο? αθλητ?ν και θεατ?ν. Ο Παυσαν?α? αναφ?ρει ω? αιτ?α τη διεξαγωγ? των 77?ν Ολυμπιακ?ν αγ?νων (472 π.Χ.), ?ταν η αρματοδρομ?α και το π?νταθλο ε?χαν αργοπορ?σει τ?σο πολ?, που το παγκρ?τιο ?ρχισε καθυστερημ?να και δι?ρκεσε μ?χρι τι? νυκτεριν?? ?ρε?, με αποτ?λεσμα να νικ?σει ο Αθηνα?ο? Καλλ?α? . Τ?τε αποφασ?στηκε η πολυ?μερη διεξαγωγ? των αγ?νων και καθιερ?θηκε το πενθ?μερο πρ?γραμμα ω? εξ??.

Οι τελετ?? ?ρχιζαν την 11η ημ?ρα του μ?να και διαρκο?σαν μ?χρι την 15η ημ?ρα, ?τσι ?στε η ν?χτα τη? τ?ταρτη? μ?ρα? των αγ?νων να λο?ζεται στο φω? τη? πανσ?ληνου. Σ?μφωνα με το σημεριν? ημερολ?γιο η ?ναρξη των αγ?νων γ?νονταν περ?που στα τ?λη Ιουν?ου, αρχ?? Ιουλ?ου. Η πρ?τη ημ?ρα ?ταν αφιερωμ?νη στου? θεο??. Η σημαντικ?τερη εναρκτ?ρια σπονδ? ?ταν προ? τιμ? του Ολυμπ?ου Δι??, και γιν?ταν απ? εκπροσ?που? τη? π?λη? τη? ?λιδα?. Ακολουθο?σε ο ?ρκο? των αθλητ?ν, προπονητ?ν και ελλανοδικ?ν (δηλαδ? των διαιτητ?ν που θα ?κριναν τα αποτελ?σματα των αγ?νων), κατ? τον οπο?ο γιν?ταν θυσ?α, εν? οι διαιτητ?? ?βγαζαν λ?γο απευθυν?μενοι στου? αγωνιστ??. ?σο για του? αν?λικου? ν?ου? που ?παιρναν μ?ρο?, ορκ?ζονταν οι πατ?ρε? ? οι πιο μεγ?λοι αδελφο? του?. Επ?ση?, οι αθλητ?? και τα ?λογα εξετ?ζονταν για να κριθε? η συμμετοχ? του? και για να κληρωθο?ν στι? ομ?δε? που θα ?παιρναν μ?ρο?, εν? οι αθλητ?? απε?χαν απ? την ερωτικ? επαφ? επ? τριανταημ?ρου και υποβ?λλονταν σε χορτοφαγικ? νηστε?α. ^[3] Το πρ?γραμμα τη? πρ?τη? ημ?ρα? κατ?ληγε σε γενικ? φαγοπ?τι γνωριμ?α? εν? την ?δια μ?ρα γιν?τανε και η ευγενικ? ?μιλλα για την αν?δειξη των καλ?τερων κηρ?κων και σαλπιγκτ?ν. Αυτο? που κ?ρδιζαν, λ?βαιναν το τιμητικ? προν?μιο ν' αναγγ?λουν και να εκφωνο?νε τα ον?ματα των Ολυμπιονικ?ν την ?ρα των βραβε?ων. Την πρ?τη μ?ρα των αγωνισμ?των, πριν απ? τα χαρ?ματα γ?μιζαν οι κερκ?δε?, αφο? με τι? πρ?τε? ηλιαχτ?δε? ξεκινο?σαν τα πρ?τα αγων?σματα. Τη δε?τερη, τρ?τη και τ?ταρτη μ?ρα των αγ?νων διεξ?γονταν τα αγων?σματα, εν? η τελευτα?α μ?ρα ?ταν αφιερωμ?νη στι? τελετ??, πομπ?? και στι? θυσ?ε? στου? θεο??. Την τελευτα?α μ?ρα των Ολυμπιακ?ν αγ?νων γιν?ταν η απονομ? των στεφ?νων. ?να? νεαν?α? ?κοβε με χρυσ? ψαλ?δι τα κλαδι? τη? ελι?? απ? το ιερ? δ?ντρο. Με την απονομ? του στεφανιο? αναγγ?λονταν το ?νομα του αθλητ?, μαζ? με αυτ? του πατ?ρα του και τη? πατρ?δα? του και γιν?ταν αθ?νατο σε ?λε? τι? τ?τε Ελληνικ?? π?λει?. Οι νικητ?? ?διναν δ?ρα στου? θεο??, καθ?να? με τι? δυνατ?τητ?? του για να του? ευχαριστ?σουν για την υψηλοτ?ρα των τιμ?ν. Ακολουθο?σαν πομπ?? και γενικ? φαγοπ?τι, συνοδευ?μενο απ? τραγο?δι και μουσικ?, τα ≪ επιν?κια ≫.

Κορυφα?οι Ολυμπιον?κε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι κορυφα?οι ολυμπιον?κε? τη? αρχαι?τητα? ε?ναι οι παρακ?τω: ^[4]

Ν?κε?	Αθλητ??	Π?λη	Αγων?σμα
12	Λεων?δα?	Ρ?δο?	Στ?διο Δ?αυλο? Οπλ?τη? δρ?μο?
10	Ηρ?δωρο?	Μ?γαρα	Σαλπιγκτ??
8	Ερμογ?νη?	Ξ?νθο?	Στ?διο Δ?αυλο? Οπλ?τη? δρ?μο?
7	?στυλο?	Κρ?τωνα?	Στ?διο Δ?αυλο? Οπλ?τη? δρ?μο?
7	Χ?ονι?	Σπ?ρτη	Στ?διο Δ?αυλο?
6	Μ?λων	Κρ?τωνα?	Π?λη
6	Ιπποσθ?νη?	Σπ?ρτη	Π?λη
5	Α?λιο? Γρανιαν??	Σικυ?να	Δ?αυλο? Οπλ?τη? δρ?μο? Π?νταθλο
5	Δημ?τριο?	Σαλαμ?να	Στ?διο Π?νταθλο
5	Διογ?νη?	?φεσο?	Σαλπιγκτ??

Υπολογισμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Για να βρεθε? απ? το ?το? η Ολυμπι?δα: για τα π.Χ. ?τη ο τ?πο? ε?ναι 1 + (776-?το?)/4, π.χ. η μ?χη τη? Σαλαμ?να? το 480 π.Χ. ?γινε κατ? την 1 + (776-480)/4 = 75η Ολυμπι?δα, εν? για τα μ.Χ. ?τη ο τ?πο? ε?ναι 1 + (775+?το?)/4, π.χ. η τελευτα?α Ολυμπι?δα (το ?το? 393) ?ταν η 1 + (775+393)/4 = 293η Ολυμπι?δα.

Για να βρθε? η Ολυμπι?δα απ? το ?το?: για τι? Ολυμπι?δε? 1-194 (που ?γιναν π.Χ.) ο τ?πο? ε?ναι 776 -(Ολυμπι?δα-1)*4, π.χ. η 194η Ολυμπι?δα ?γινε το 776 - (194-1)*4 = 4 π.Χ., εν? για τι? Ολυμπι?δε? 195-293 (που ?γιναν μ.Χ.) ο τ?πο? ε?ναι (Ολυμπι?δα-1)*4 - 775, π.χ. η 195η Ολυμπι?δα ?γινε το (195-1)*4 - 775 = 1 μ.Χ.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Αρχα?οι ολυμπιακο? αγ?νε?

• Adolf Boetticher (1842-1901), επιμ. (1883). Olympia, das fest und seine statte, nach den berichten der alten und den ergebnissen der deutschen augrabungen (1883) (στα Γερμανικ?). Βερολ?νο: J. Springer . Ανακτ?θηκε στι? 17 Νοεμβρ?ου 2009 .  
• Β?ση δεδομ?νων αρχα?ων Ολυμπιονικ?ν στην ιστοσελ?δα του Ιδρ?ματο? Με?ζονο? Ελληνισμο?
• ≪Οι πρ?τοι Ολυμπιακο? Αγ?νε?≫ . Ιστ?τοπο? εφημερ?δα? ≪Η Καθημεριν?≫ . Η Καθημεριν? Α.Ε. 22 Ιουλ?ου 2008. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 5 Σεπτεμβρ?ου 2013 . Ανακτ?θηκε στι? 30 Αυγο?στου 2010 .  
• Ολυμπιακ? Αγων?σματα: Μια ιστορ?α 2500 χρ?νων - Ελληνογερμανικ? αγωγ?
• Πλακωτ?, Ελ?νη: Το θρησκευτικ? στοιχε?ο στου? Ολυμπιακο?? Αγ?νε? κατ? την Αρχαι?τητα , διδακτορικ? διατριβ?, Αριστοτ?λειο Πανεπιστ?μιο Θεσσαλον?κη? (ΑΠΘ), Σχολ? Θεολογικ?, Τμ?μα Ποιμαντικ?? και Κοινωνικ?? Θεολογ?α?, 2006 [1]

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Γαρουφαλ??, Δημ?τριο? Ν.: ≪Οι Ολυμπιακο? Αγ?νε? στην Αρχα?α Ελλ?δα≫, Περισκ?πιο τη? Επιστ?μη? , τε?χο? 213 (Ιανου?ριο? 1998), σσ. 56-67

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ο Τεχνικ?? Σ?μβουλο? τη? Επιτροπ?? Ολυμπιακ?ν Αγ?νων ?το Σ?μιτσεκ μιλ?ει για τον αθλητισμ?, την αθλητιατρικ? στην Αρχα?α Ελλ?δα και για το κ?νημα του Ολυμπισμο?. (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )

π   ?   σ   ?   ε Αρχα?οι ολυμπιακο? αγ?νε? Αθλ?ματα Δρ?μου Στ?διον ? Δ?αυλο? ? Οπλ?τη? δρ?μο? ? Δ?λιχο? Ιππικ? Ιππικ? αγων?σματα στην αρχα?α Ελλ?δα#Κ?λη? ? Κ?λπη ? Π?λο? ? Απ?νη ? Συνωρ?? ? Τ?θριππο ? ?ρμα Συμπλοκ?? Π?λη ? Πυγμαχ?α ? Παγκρ?τιο Ειδικ? Π?νταθλον ? Κ?ρυκε? και σαλπιγκτ?? Θ?ματα Αθλητ?? Κατ?λογο? αρχα?ων ολυμπιονικ?ν ? Περιοδον?κε? ? Τριαστ?? Διοργαν?σει? Αρχα?οι ολυμπιακο? αγ?νε? ? Αρχα?οι ολυμπιακο? αγ?νε? σε δι?φορε? περιοχ?? ? Ολ?μπια (19ο? αι?να?) ? Σ?γχρονοι ολυμπιακο? αγ?νε? ?λλα Ολυμπ?α ? Ακονιτ? ? Κ?τινο? ? Ολυμπιακ? εκεχειρ?α ? Ελλανοδ?κε? ? Ζ?νε?

π   ?   σ   ?   ε Αρχα?ε? ελληνικ?? εορτ?? Αγρα?λια Αγρι?νια Αγρι?νια Αγροτ?ρα? θυσ?α Αγρυπν?? Αγυρμ?? Αγ?νε? Αδ?νια Αι?κεια Αι?ντεια Αιγινητ?ν Αι?ρα ?κτια Αλα?α Αλ?πια Αλ?εια ?λια Αλκ?θοια Αλ?α Αμαρ?νθια Αμβρ?σια Αμφιαρ?εια Αμφιαρα?α Αμφιδρ?μια Αναγ?για Αν?κεια Αναξαγ?ρεια Ανδρογε?νια Ανθεστ?ρια Ανθεσφ?ρια Ηρο?νθια Αντιν?εια Απατο?ρια Απαλλ?νια Αρι?δνεια Αρν?? Αρρηφ?ρια Αρροτο? Αρτεμ?σια Ασκληπ?εια Επιδ?υρια Αφροδ?σεα Υβριστικ? Βασ?λεια Βενδ?δεια Βοηδρ?μια Βορεασμ?? Βρασ?δεια Βραυρ?νια Βριτομ?ρτια Γαλ?ξια Γεν?σια/Νεκ?σια Γυμνοπαιδ?α Δα?δαλα Δαφνηφ?ρια Δελφ?νια Δενδροφ?ρια Δ?λια Δημ?τρια Δι?σια Διιπ?λεια/Βουφ?νια Διισωτ?ρια Δικτυννια Δι?κλεια Μεγ?λα Διον?σια Μικρ? Διον?σια Δι?πανα Λ?και Διοσκο?ρια Εκατ?μβαια Εκατομφ?νια Ελαφηβ?λια Ελευθ?ρια Ελευσ?νια Ελλ?τια Εκδ?σια ?ρμαια Κριοφ?ρια Ερ?τια Ερωτ?δια Ερωτ?δεια Εστ?ασι? Εφ?σια Ελαφηβ?λια Μουν?χια Ηρα?α Ηρω?? Χαρ?λα Ηφα?στεια Χαλκε?α Θαλ?σια Θεσμοφ?ρια Θαργ?λια Θεοξ?νια Θεοφ?νια Δεσμοφ?ρια Θεο?νια Θυρσοφ?ρια Ιοβ?κχεια Θησε?α Ιν?α ?σθμια Καδε?ρια Καλλ?στεια Καλλυντ?ρια Πλυντ?ρια Καρνε?α Εβδομη Καβε?ρια Καρ?α Κισσοτ?μοι Κομ?ρια Κοτ?ττια Κορ?για Κ?ρεια Κρ?νια Λαγυνοφ?ρια Λ?ναι Λαμπαδηφ?ρια Λ?φρια Λ?ρναια Με?ζων Τελετ? Λεων?δια Λικν?τη? Λ?κεια Μαιμακτ?ρια Πομπα?α Μενελ?εια Μεταγε?τνια Μουν?χια Μο?σεια Μυσ?α Ν?μεα Ολ?μπια/Ολυμπιακο? Αγ?νε? Ομολ??α Χθ?νια Προηρ?σια Οξυθ?μια Οσχοφ?ρια Παμβοι?τια Προσχαιρητ?ρια Συνο?κια Παναθ?ναια Πανδια Πελ?ρια Πληρ?σια Πανελλ?νια Πανι?νια Ποσε?δεα Τα?ρεια Ταυροκαθ?ψια Πλυντ?ρια Ποσειδ?νεια Προμ?θεια Πυαν?ψια Μεταγε?τνια Π?θια Πυθα?δε? Σαρ?νια Καρυ?τεια Σεπτ?ρια Σωτ?ρια Ευμ?νια Σκιροφ?ρια Ειρ?νη εν Ο?κοι? Σθ?νεια Συνο?κια Σωσηπ?λεια Τιθεν?δα Τιθην?δα Υακ?νθια Υστ?ρια Φαλληφ?ρια Χαλκε?α Χαλκιο?κια Χελιδ?νεα Χιτ?νια Χλ?εια Χθ?νια