Αυτ? η σελ?δα ορ?ζει μια πολιτικ? ω? προ? τη λειτουργ?α τη? Βικιπα?δεια?. Περιγρ?φει ?να ευρ?ω? αποδεκτ? πρ?τυπο που κανονικ? πρ?πει να ακολουθο?ν ?λοι οι συντ?κτε?. Οι αλλαγ?? που γ?νονται σε αυτ? πρ?πει να αντικατοπτρ?ζουν συνα?νεση .

Αυτ? η σελ?δα με λ?γα λ?για: Τα λ?μματα δεν θα πρ?πει να πα?ρνουν το μ?ρο? μια? πλευρ??, αλλ? να εξηγο?ν τι? πλευρ??, αναλογικ? και χωρ?? προκατ?ληψη. Αυτ? ?χει εφαρμογ? τ?σο σε αυτ? που γρ?φεται ?σο και στο π?? γρ?φεται.

Πολιτικ? Βικιπα?δεια?
Ουδετερ?τητα Επαληθευσιμ?τητα ?χι πρωτ?τυπη ?ρευνα Τι δεν ε?ναι η Βικιπα?δεια

?λο το εγκυκλοπαιδικ? περιεχ?μενο στη Βικιπα?δεια πρ?πει να γρ?φεται απ? ουδ?τερη οπτικ? γων?α ( ΟΟΠ ? NPOV ), που σημα?νει αντιπροσ?πευση δ?καια, αναλογικ? και, στο μ?τρο του δυνατο?, χωρ?? συντακτικ? προκατ?ληψη, ?λων των σημαντικ?ν απ?ψεων που ?χουν δημοσιευθε? απ? αξι?πιστε? πηγ?? για ?να θ?μα.

H Ουδ?τερη Οπτικ? Γων?α ε?ναι μια θεμελι?δη? αρχ? τη? Βικιπα?δεια? και ?λλων ?ργων Wikimedia . Ε?ναι επ?ση? μ?α απ? τι? τρει? βασικ?? πολιτικ?? περιεχομ?νου τη? Wikipedia. τα ?λλα δ?ο ε?ναι ≪ Επαληθευσιμ?τητα ≫ και ≪ ?χι πρωτ?τυπη ?ρευνα ≫. Αυτ?? οι πολιτικ?? καθορ?ζουν απ? κοινο? τον τ?πο και την ποι?τητα του υλικο? που ε?ναι αποδεκτ? στα λ?μματα τη? Βικιπα?δεια? και επειδ? λειτουργο?ν αρμονικ?, δεν θα πρ?πει να ερμηνε?ονται μεμονωμ?να το ?να απ? το ?λλο. Οι συντ?κτε? ενθαρρ?νονται ιδια?τερα να εξοικειωθο?ν και με τι? τρει?.

Αυτ? η πολιτικ? ε?ναι αδιαπραγμ?τευτη και οι αρχ?? στι? οπο?ε? βασ?ζεται δεν μπορο?ν να αντικατασταθο?ν απ? ?λλε? πολιτικ?? ? οδηγ?ε? , ο?τε απ? τη συνα?νεση των συντακτ?ν. ^[1]

Η επ?τευξη αυτο? που η κοιν?τητα τη? Βικιπα?δεια κατανοε? ω? ουδετερ?τητα σημα?νει προσεκτικ? και κριτικ? αν?λυση μια? ποικιλ?α? αξι?πιστων πηγ?ν και στη συν?χεια προσπ?θεια μεταφορ?? στον αναγν?στη των πληροφορι?ν που περι?χονται σε αυτ?? δ?καια, αναλογικ? και ?σο το δυνατ?ν περισσ?τερο χωρ?? συντακτικ? προκατ?ληψη. Η Βικιπα?δεια στοχε?ει να περιγρ?ψει διαμ?χε?, αλλ? ?χι να εμπλ?κεται σε αυτ??. Στ?χο? ε?ναι η ενημ?ρωση και ?χι η επιρρο?. Οι συντ?κτε?, εν? ?χουν φυσικ? τι? δικ?? του? οπτικ?? γων?ε? ( απ?ψει? ), θα πρ?πει να προσπαθο?ν καλ?πιστα να παρ?χουν πλ?ρει? πληροφορ?ε? και ?χι να προωθο?ν μια συγκεκριμ?νη οπτικ? γων?α ?ναντι μια? ?λλη?. Ω? εκ το?του, η ουδ?τερη οπτικ? γων?α δεν σημα?νει τον αποκλεισμ? ορισμ?νων οπτικ?ν γωνι?ν. Σημα?νει ?τι περιλαμβ?νονται ?λε? οι επαληθε?σιμε? οπτικ?? γων?ε? που ?χουν επαρκ? βαρ?τητα . Τηρ?στε τι? ακ?λουθε? αρχ?? για να επιτ?χετε το επ?πεδο ουδετερ?τητα? που ε?ναι κατ?λληλο για μια εγκυκλοπα?δεια:

• Αποφ?γετε να δηλ?νετε απ?ψει? ω? γεγον?τα . Συν?θω?, τα λ?μματα θα περι?χουν πληροφορ?ε? σχετικ? με τι? σημαντικ?? απ?ψει? που ?χουν διατυπωθε? για τα θ?ματ? του?. Ωστ?σο, αυτ?? οι απ?ψει? δεν πρ?πει να δηλ?νονται στη φων? τη? Βικιπα?δεια?. Αντ?θετα, θα πρ?πει να αποδ?δονται στο κε?μενο σε συγκεκριμ?νε? πηγ?? ? ?που δικαιολογε?ται, να περιγρ?φονται ω? ευρ?ω? διαδεδομ?νε? απ?ψει? κ.λπ. Για παρ?δειγμα, ?να ?ρθρο δεν θα πρ?πει να αναφ?ρει ?τι ≪η γενοκτον?α ε?ναι μια κακ? εν?ργεια≫, αλλ? μπορε? να αναφ?ρει ?τι ≪η γενοκτον?α ?χει περιγραφε? απ? τον Ιω?ννη Ταδ?πουλο ω? η επιτομ? του ανθρ?πινου κακο?≫.
• Αποφ?γετε να αναφ?ρετε σοβαρ? αμφισβητο?μενου? ισχυρισμο?? ω? γεγον?τα. Ε?ν διαφορετικ?? αξι?πιστε? πηγ?? κ?νουν αντικρου?μενου? ισχυρισμο?? για ?να θ?μα, αντιμετωπ?στε αυτο?? του? ισχυρισμο?? ω? απ?ψει? και ?χι ω? γεγον?τα και μην τι? παρουσι?ζετε ω? ?μεσε? δηλ?σει?.
• Αποφ?γετε να αναφ?ρετε γεγον?τα ω? απ?ψει?. Οι μη αμφισβητο?μενοι και αδιαμφισβ?τητοι πραγματικο? ισχυρισμο? που γ?νονται απ? αξι?πιστε? πηγ?? θα πρ?πει κανονικ? να αναφ?ρονται απευθε?α? στη φων? τη? Βικιπα?δεια?. Εκτ?? ε?ν ?να θ?μα αφορ? συγκεκριμ?να μια διαφων?α σχετικ? με πληροφορ?ε? που δεν αμφισβητο?νται κατ? τα ?λλα, δεν υπ?ρχει αν?γκη για συγκεκριμ?νη αναφορ? για τον ισχυρισμ?, αν και ε?ναι χρ?σιμο να προστεθε? ?να? σ?νδεσμο? αναφορ?? στην πηγ? για την υποστ?ριξη τη? επαληθευσιμ?τητα? . Επιπλ?ον, το απ?σπασμα δεν θα πρ?πει να διατυπ?νεται με οποιονδ?ποτε τρ?πο που να το κ?νει να φα?νεται αμφισβητο?μενο.
• Προτιμ?στε μη επικριτικ? γλ?σσα. Μια ουδ?τερη οπτικ? γων?α ο?τε συμπ?σχει ο?τε υποτιμ? το θ?μα τη? (? ?,τι λ?νε αξι?πιστε? πηγ?? για το θ?μα), αν και μερικ?? φορ?? αυτ? πρ?πει να εξισορροπηθε? με τη σαφ?νεια. Παρουσι?στε απ?ψει? και αντικρου?μενα ευρ?ματα με αδι?φορο τ?νο. Μην κ?νετε παρατηρητικ? αρθρογρ?φηση. ?ταν μπορε? να εντοπιστε? συντακτικ? μεροληψ?α προ? μια συγκεκριμ?νη ?ποψη, το λ?μμα πρ?πει να διορθωθε?. Η μ?νη προκατ?ληψη που πρ?πει να ε?ναι εμφαν?? ε?ναι η μεροληψ?α που αποδ?δεται στην πηγ?.
• Υποδε?ξτε τη σχετικ? προβολ? των αντ?θετων απ?ψεων. Βεβαιωθε?τε ?τι η αναφορ? διαφορετικ?ν απ?ψεων για ?να θ?μα αντικατοπτρ?ζει επαρκ?? τα σχετικ? επ?πεδα υποστ?ριξη? αυτ?ν των απ?ψεων και ?τι δεν δ?νει εσφαλμ?νη εντ?πωση ισοτιμ?α? ? δεν δ?νει αδικαιολ?γητη βαρ?τητα σε μια συγκεκριμ?νη ?ποψη. Για παρ?δειγμα, το να δηλ?σει? ?τι ≪σ?μφωνα με τον Σ?μον Β?ζενταλ , το Ολοκα?τωμα ?ταν ?να πρ?γραμμα εξ?ντωση? του εβρα?κο? λαο? στη Γερμαν?α, αλλ? ο Ντ?ιβιντ ?ρβινγκ αμφισβητε? αυτ?ν την αν?λυση≫ θα ?ταν να δ?σουμε προφαν? ισοτιμ?α μεταξ? τη? ?ποψη? τη? υπερπλειοψηφ?α? και μια? μικροσκοπικ?? μειοψηφικ?? ?ποψη? με την αν?θεση ο καθ?να? σε ?ναν μ?νο ακτιβιστ? στο πεδ?ο.

Η βασικ? ιδ?α τη? ουδετερ?τητα? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στη Βικιπα?δεια χρησιμοποιο?με του? ?ρου? ≪απροκατ?ληπτο≫ και ≪ουδ?τερη οπτικ? γων?α≫ με συγκεκριμ?νο τρ?πο, διαφορετικ? απ? εκε?νον που εννοε?ται γενικ??:

Τα απροκατ?ληπτα λ?μματα περιγρ?φουν δ?καια τι? συζητ?σει?, παρ? συνηγορο?ν υπ?ρ τη? μ?α? ? τη? ?λλη? πλευρ?? μια? συζ?τηση? ? διαφων?α?. Εφ?σον, ?μω?, ?λα τα λ?μματα γρ?φονται απ? ανθρ?που?, κ?τι τ?τοιο ε?ναι δ?σκολο, καθ?? οι ?νθρωποι ε?ναι εγγεν?? προκατειλημμ?νοι.

Αρχικ? διατ?πωση τη? ουδ?τερη? οπτικ?? γων?α? (ΟΥΟΓ ? NPOV) [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μια γενικ? εγκυκλοπα?δεια ε?ναι συλλογ? συντεθειμ?νη? γν?ση?, παρουσιασμ?νη απ? ουδ?τερη οπτικ? γων?α. Η εγκυκλοπαιδικ? γραφ? θα πρ?πει στον μ?γιστο δυνατ? βαθμ? να αποφε?γει οποιαδ?ποτε ?λλη προσ?γγιση αντ? τη? ουδ?τερη? οπτικ?? γων?α?.

Με την ουδ?τερη οπτικ? γων?α προσπαθε? κανε?? να παρουσι?σει τι? ιδ?ε? και τα γεγον?τα με τ?τοιον τρ?πο ?στε να συμφωνο?ν και οι δ?ο υποστηρικτ?? και αντ?παλοι. Φυσικ?, 100% συμφων?α δεν ε?ναι δυνατ?. Υπ?ρχουν ιδεολογ?ε? που δεν συγκατατ?θενται σε οποιαδ?ποτε ?λλη παρουσ?αση, εκτ?? απ? την πειθαναγκαστικ? δ?λωση τη? δικ?? του? οπτικ?? γων?α?. Μπορο?με μ?νο να αναζητ?σουμε ?ναν τρ?πο γραφ?? στον οπο?ο να συμφωνο?ν ουσιαστικ? λογικο? ?νθρωποι, οι οπο?οι διαφοροποιο?νται πιθαν?? σε επ? μ?ρου? σημε?α.

Ορισμ?να παραδε?γματα ?σω? βοηθ?σουν να γ?νουν κατανοητ? αυτ? που θ?λω να πω.

1. Το εγκυκλοπαιδικ? λ?μμα δεν θα πρ?πει να ισχυρ?ζεται ?τι οι εταιρε?ε? ε?ναι εγκληματικ??, ακ?μη και αν ο συγγραφ?α? του το πιστε?ει. Αντ?θετα θα πρ?πει να αναφ?ρει ?τι ορισμ?νοι ?νθρωποι το πιστε?ουν αυτ?, καθ?? και ποιε? ε?ναι οι αιτ?ε?. Κατ?πιν οφε?λει να παρουσι?σει και τι λ?ει η ?λλη πλευρ?.

2. Το εγκυκλοπαιδικ? λ?μμα δεν θα ?πρεπε να ισχυρ?ζεται ?τι ο φιλελευθερισμ?? ε?ναι το καλ?τερο κοινωνικ? σ?στημα. [...] Αντ?θετα, θα ?πρεπε να παρουσι?σει τα επιχειρ?ματα εκε?νων που συνηγορο?ν σε αυτ? και τα επιχειρ?ματα εκε?νων που διαφωνο?ν.

Πιθαν?? ο ευκολ?τερο? τρ?πο? να κ?νετε το γρ?ψιμ? σα? περισσ?τερο εγκυκλοπαιδικ? ε?ναι να γρ?φετε για αυτ? που οι ?νθρωποι πιστε?ουν παρ? για το τι ε?ναι . Αν αυτ? σα? φα?νεται κ?πω? υποκειμενικ?, κολλεκτιβιστικ? ? ιμπεριαλιστικ?, τ?τε ρωτ?στε με, δι?τι νομ?ζω ?τι μ?λι? κ?νατε λ?θο?. Το τι πιστε?ουν οι ?νθρωποι ε?ναι θ?μα υποκειμενικ? και εμε?? μπορο?με να το παρουσι?σουμε πολ? ε?κολα με ουδ?τερη οπτικ? γων?α.

-- Τζ?μι Γου?ιλ? , Ιδρυτ?? τη? Wikipedia

Γιατ? θα πρ?πει να ε?ναι απροκατ?ληπτη η Βικιπα?δεια; [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Βικιπα?δεια ε?ναι γενικ? εγκυκλοπα?δεια και αυτ? σημα?νει ?τι αποτελε? απεικ?νιση τη? ανθρ?πινη? γν?ση? σε γενικ? επ?πεδο. Ωστ?σο, οι ?νθρωποι ?χουν την ?μφυτη τ?ση να διαφωνο?ν σε επ? μ?ρου? θ?ματα. Σε κ?θε θ?μα για το οπο?ο υπ?ρχουν αντικρου?μενε? απ?ψει?, κ?θε ?ποψη αντιπροσωπε?ει και μια διαφορετικ? ιδ?α του τι ε?ναι αλ?θεια και, εφ?σον αυτ? η ?ποψη αντιτ?θεται σε ?λλε?, οι υποστηρικτ?? τη? πιστε?ουν ?τι ?λε? οι ?λλε? ιδ?ε? ε?ναι λανθασμ?νε? και γι' αυτ? δεν συνιστο?ν γν?ση . ?ταν υπ?ρχει διαφων?α για το τι ε?ναι αληθιν?, λοιπ?ν, υπ?ρχει διαφων?α για το τι συνιστ? γν?ση. Η Βικιπα?δεια λειτουργε? επειδ? ε?ναι συλλογικ? προσπ?θεια. Αλλ? εφ?σον ε?ναι συλλογικ?, π?? μπορο?με να λ?σουμε το πρ?βλημα των ατ?λειωτων συντακτικ?ν διαμαχ?ν , ?ταν βεβαι?νει κ?ποιο? ?τι τα πρ?γματα ε?ναι Χ και κ?ποιο? ?λλο? αλλ?ζει το κε?μενο ?τσι ?στε να επιβεβαι?νει το μη-Χ ;

Μ?α λ?ση ε?ναι να αποδεχθο?με, για του? σκοπο?? λειτουργ?α? τη? Βικιπα?δεια?, ?τι η ≪ανθρ?πινη γν?ση≫ περιλαμβ?νει ?λε? τι? διαφορετικ?? σημαντικ?? θεωρ?ε? σε ?λα τα διαφορετικ? θ?ματα. Ε?μαστε, λοιπ?ν, αφοσιωμ?νοι στον σκοπ? τη? παρουσ?αση? τη? ανθρ?πινη? γν?ση? με αυτ? την ?ννοια, η οπο?α ε?ναι καλ? τεκμηριωμ?νη. Υπ? αυτ? την ?ννοια, αυτ? που ε?ναι ≪γνωστ?≫ αλλ?ζει σταθερ? με το π?ρασμα του χρ?νου και, ?ταν χρησιμοποιο?με τη λ?ξη ≪γνωρ?ζω≫, συχν? την εννοο?με εντ?? εισαγωγικ?ν. Στον μεσα?ωνα ≪γνωρ?ζαμε≫ ?τι οι δα?μονε? προκαλο?σαν ασθ?νειε?. Σ?μερα ≪γνωρ?ζουμε≫ κ?τι διαφορετικ?.

Και π?λι, θα ?ταν δυνατ?ν να συνοψ?σουμε ?λη την ανθρ?πινη γν?ση για κ?ποιο ζ?τημα (υπ? αυτ? την ?ννοια) με προκατειλημμ?νο τρ?πο: Για παρ?δειγμα, θα μπορο?σαμε να αναφ?ρουμε μια σειρ? θεωρι?ν για το θ?μα Τ και κατ?πιν να ισχυριστο?με ?τι η αλ?θεια για το Τ ε?ναι αυτ? κι αυτ?. Αλλ? και π?λι, χρει?ζεται να αναλογιστο?με ?τι η Βικιπα?δεια ε?ναι διεθν?? συνεργατικ? εγχε?ρημα. Αν?μεσα στου? συγγραφε?? και του? αναγν?στε? μα? κυκλοφορο?ν πολλ?? και διαφορετικ?? απ?ψει?. Για να αποφευχθο?ν οι ατελε?ωτε? συντακτικ?? διαμ?χε?, μπορο?με να συμφων?σουμε να παρουσι?ζουμε δ?καια ?λε? τι? σημαντικ?? απ?ψει? και να μην ορ?ζουμε κ?ποια απ? αυτ?? ω? ορθ?. Κ?τι τ?τοιο κ?νει ?να λ?μμα απροκατ?ληπτο ? ουδ?τερο , ?πω? εννοο?με εδ? την ουδετερ?τητα. Η συγγραφ? υπ? ουδ?τερη οπτικ? γων?α παρουσι?ζει διιστ?μενε? απ?ψει? χωρ?? να τι? υποστηρ?ζει. Αυτο? του ε?δου? η πρακτικ? αρκε? γενικ? για να παρουσιαστο?ν οι αντ?θετε? απ?ψει? με τρ?πο ω? επ? το πλε?στον αποδεκτ? απ? του? υποστηρικτ?? του?, εν? συγχρ?νω? επιτρ?πει να αποδ?δονται στου? υποστηρικτ?? του?. Οι διαφων?ε? στη Βικιπα?δεια επισημα?νονται · δεν προωθο?νται (ο?τε επανενεργοποιο?νται) με τον ?ναν ? τον ?λλον τρ?πο.

Για να ανακεφαλαι?σουμε του? λ?γου? αυτ?? τη? πολιτικ??: Η Βικιπα?δεια ε?ναι εγκυκλοπα?δεια , δηλ. σ?νθεση τη? ανθρ?πινη? γν?ση?. Ωστ?σο, επειδ? η Βικιπα?δεια χτ?ζεται απ? μια κοιν?τητα, δεν ε?ναι δυνατ?ν να περιμ?νουμε απ? του? συνεργ?τε? να συμφωνο?ν σε ?λε? τι? περιπτ?σει?, ? ακ?μα και στι? περισσ?τερε? των περιπτ?σεων, ω? προ? το τι συνιστ? γν?ση στην αυστηρ? τη? ?ννοια. Μπορο?με, λοιπ?ν, να υιοθετ?σουμε τη στεν?τερη ?ννοια τη? ανθρ?πινη? γν?ση?, σ?μφωνα με την οπο?α ευρε?α ποικιλ?α αντικρου?μενων θεωρι?ν συνθ?τει αυτ? που αποκαλο?με γν?ση . Θα ?πρεπε, λοιπ?ν, σε ατομικ? και συλλογικ? επ?πεδο, να κ?νουμε μια προσπ?θεια να παρουσι?σουμε τι? αντικρου?μενε? απ?ψει? δ?καια, χωρ?? να πα?ρνουμε το μ?ρο? κ?ποια? απ? αυτ??. ?μω?, απ?ψει? που εκφρ?ζονται απ? μια πολ? μικρ? μειοψηφ?α δεν θα ?πρεπε να παρουσι?ζονται σαν σημαντικ?? μειοψηφικ?? εκδοχ?? και ?σω? δεν θα ?πρεπε να παρουσι?ζονται καθ?λου.

Υπ?ρχει ?να? ακ?μη λ?γο? για να δεσμευτο?με σε αυτ? την πολιτικ?. ?ταν γ?νεται φανερ? στου? αναγν?στε? ?τι δεν περιμ?νουμε απ? αυτο?? να υιοθετ?σουν συγκεκριμ?νη ?ποψη, αυτ? του? αφ?νει ελε?θερου? να αποφασ?σουν για τον εαυτ? του?, κ?τι που ενθαρρ?νει την πνευματικ? ανεξαρτησ?α . Απολυταρχικ?? κυβερν?σει? και δογματικο? οργανισμο? παντο? στον κ?σμο μπορο?ν να βρουν αφορμ?? για πολεμικ? προ? τη Βικιπα?δεια, αν δεν εμμε?νουμε στην πολιτικ? τη? μη προκατ?ληψη? : η παρουσ?αση πολλ?ν ανταγωνιστικ?ν θεωρι?ν σε ευρε?α ποικιλ?α θεμ?των υπονοε? ?τι εμε??, οι δημιουργο? τη? Βικιπα?δεια?, εμπιστευ?μαστε την ικαν?τητα των αναγνωστ?ν να σχηματ?σουν ?ποψη για τον εαυτ? του?. Κε?μενα που παρουσι?ζουν πολλαπλ?? απ?ψει? δ?καια, χωρ?? να απαιτο?ν απ? τον αναγν?στη να αποδεχθε? κ?ποια απ? αυτ??, λειτουργο?ν απελευθερωτικ?. Η ουδετερ?τητα υπερνικ? τον δογματισμ? και σχεδ?ν ?λοι ?σοι εργ?ζονται για τη Βικιπα?δεια μπορο?ν να συμφων?σουν ?τι αυτ? ε?ναι καλ?.

Τι ε?ναι η ουδ?τερη οπτικ? γων?α; [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αυτ? που εννοο?με δεν ε?ναι ευν?ητο και ε?κολα παρεξηγε?ται. Υπ?ρχουν πολλ?? ?γκυρε? ερμηνε?ε? του ≪απροκατ?ληπτου≫ και του ≪ουδ?τερου≫. Η ≪απροκατ?ληπτη γραφ?≫ που χαρακτηρ?ζει την πολιτικ? τη? Βικιπα?δεια? ε?ναι η ≪παρουσ?αση αντιτιθ?μενων απ?ψεων χωρ?? αυτ?? να επιβ?λλονται≫. Αυτ? απαιτε? περισσ?τερη επεξ?γηση:

Πρ?τον και κυρι?τερον, εξετ?στε το ν?ημα του ισχυρισμο? ?τι η απροκατ?ληπτη γραφ? παρουσι?ζει αντικρου?μενε? απ?ψει? χωρ?? να βεβαι?νει την αλ?θεια του?. Κατ' αρχ??, η απροκατ?ληπτη γραφ? δεν παρουσι?ζει μ?νο τη δημοφιλ?στερη ?ποψη· επ?ση? δεν βεβαι?νει ?τι η δημοφιλ?στερη ?ποψη ε?ναι σωστ? αφο? παρουσι?σει ?λε? τι? ?λλε? και δεν βεβαι?νει καν ?τι κ?ποιου ε?δου? συμβιβαστικ? σ?νθεση των διαφορετικ?ν απ?ψεων ε?ναι η σωστ?. Παρουσ?αση ?λων των απ?ψεων σημα?νει, λ?γο ?ω? πολ?, ?τι η τ?δε ομ?δα υποστηρ?ζει το α? , η δε?να υποστηρ?ζει το β? και σε αυτ? το σημε?ο βρ?σκεται, προ? το παρ?ν, η συζ?τηση. Στην ιδανικ? περ?πτωση, η παρουσ?αση ?λων των απ?ψεων δ?νει αρκετ? καλ? εικ?να του ποι?? υποστηρ?ζει το α? ? το β? και γιατ?, καθ?? και ποια ?ποψη ε?ναι δημοφιλ?στερη (με προσοχ?, ?στε να μη συγχ?εται η δημοτικ?τητα με την ορθ?τητα μια? ?ποψη?). Λεπτομερ? λ?μματα μπορο?ν επ?ση? να περιλαμβ?νουν την αμοιβα?α αξιολ?γηση των τ?δε και των δε?να , επιτρ?ποντα? σε κ?θε πλευρ? να εκθ?σει τα καλ?τερα επιχειρ?ματα που διαθ?τεει, αλλ? αποφε?γοντα? σχολαστικ? οποιαδ?ποτε κρ?ση σχετικ? με το ποιο? κ?ρδισε την αντιπαρ?θεση.

Εδ? ε?ναι απαρα?τητο να ξεκαθαρ?σουμε ?να σημε?ο. Ε?παμε ?τι η ουδ?τερη οπτικ? γων?α δεν ε?ναι, σε αντ?θεση με τον φαινομενικ? υπαινιγμ? τη? φρ?ση?, κ?ποια υπαρκτ? οπτικ? γων?α η οπο?α ε?ναι ≪ουδ?τερη≫ ? ≪συμβιβαστικ?≫ μεταξ? των διαφορετικ?ν θ?σεων. Αυτ? θα απ?διδε μ?ρο? μ?νο τ?? ?ννοια? τη? ουδ?τερη? οπτικ?? γων?α?. Το κυρ?ω? ν?ημα που δ?νει η Βικιπα?δεια στον ?ρο δεν ανταποκρ?νεται καν σε συγκεκριμ?νη ≪οπτικ? γων?α≫. ?πω? το εννοο?με εδ?, ?ταν κ?ποιο? γρ?φει ουδ?τερα, προσ?χει ιδια?τερα να μη δηλ?σει (υπονο?σει, υπαινιχθε? ? παρασ?ρει με τρ?πο τον αναγν?στη να πιστ?ψει) ?τι μια οποιαδ?ποτε οπτικ? γων?α ε?ναι η σωστ?.

?να ακ?μη σημε?ο χρει?ζεται επ?ση? διευκρ?νιση. Ε?ναι δυνατ?ν να σχηματ?σει κανε?? την εικ?να ?τι το απροκατ?ληπτο γρ?ψιμο σημα?νει την παρουσ?αση διαμαχ?ν, τον χαρακτηρισμ? του? μ?λλον, παρ? την αν?μιξη σε αυτ??. Μπορε? κ?ποιο? να εκλ?βει το απροκατ?ληπτο γρ?ψιμο ω? ψυχρ?, ακριβοδ?καιη και αναλυτικ? περιγραφ? αντιπαραθ?σεων. Βεβα?ω? ?σω? κ?ποιο? αμφισβητ?σει κατ? π?σον ε?ναι δυνατ?ν να γ?νει αυτ? χωρ?? να εισχωρ?σει με κ?ποιον υπ?ρρητο τρ?πο ο υπαινιγμ?? ?τι μια ?ποψη ε?ναι σωστ?. Ωστ?σο, οι πεπειραμ?νοι ακαδημα?κο?, οι συγγραφε??, οι λογογρ?φοι και οι ρ?τορε? ε?ναι συνηθισμ?νοι στη μεροληψ?α, τ?σο τη δικ? του? ?σο και των ?λλων, ?στε μπορο?ν συν?θω? να εντοπ?σουν μια περιγραφ? αντιπαρ?θεση? που τε?νει να υποστηρ?ξει τη μ?α πλευρ?. Αν το θελ?σουν μπορο?ν, με λ?γη δημιουργικ?τητα, να αφαιρ?σουν τη μεροληψ?α.

Γενικ?, μην αφαιρε?τε βασισμ?νε? σε πηγ?? πληροφορ?ε? απ? την εγκυκλοπα?δεια μ?νο και μ?νο επειδ? φα?νονται προκατειλημμ?νε?. Αντ?θετα, προσπαθ?στε να ξαναγρ?ψετε το απ?σπασμα ? την εν?τητα για να επιτ?χετε ?ναν πιο ουδ?τερο τ?νο. Οι μεροληπτικ?? πληροφορ?ε? μπορο?ν συν?θω? να εξισορροπηθο?ν με υλικ? που αναφ?ρεται σε ?λλε? πηγ?? για να δημιουργ?σουν μια πιο ουδ?τερη προοπτικ?, επομ?νω? τ?τοια προβλ?ματα θα πρ?πει να επιδιορθ?νονται ?ταν ε?ναι δυνατ?ν μ?σω τη? κανονικ?? διαδικασ?α? επεξεργασ?α? . Αφαιρ?στε υλικ? μ?νο ?που ?χετε καλ? λ?γο να πιστε?ετε ?τι παραπληροφορε? ? παραπλαν? του? αναγν?στε? με τρ?που? που δεν μπορο?ν να αντιμετωπιστο?ν με την επανεγγραφ? του αποσπ?σματο?. Οι παρακ?τω εν?τητε? προσφ?ρουν συγκεκριμ?νε? οδηγ?ε? για κοιν? προβλ?ματα.

Ονομασ?α [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σε ορισμ?νε? περιπτ?σει?, το ?νομα που επιλ?χθηκε για ?να θ?μα μπορε? να δ?σει εμφ?νιση μεροληψ?α?. Εν? οι ουδ?τεροι ?ροι ε?ναι γενικ? προτιμ?τεροι, αυτ? πρ?πει να εξισορροπηθε? με τη σαφ?νεια. Ε?ν ?να ?νομα χρησιμοποιε?ται ευρ?ω? σε αξι?πιστε? πηγ?? (ιδια?τερα εκε?νε? που ε?ναι γραμμ?νε? στα ελληνικ?) και επομ?νω? ε?ναι πιθαν? να αναγνωριστε? καλ? απ? του? αναγν?στε?, μπορε? να χρησιμοποιηθε? ακ?μα κι αν κ?ποιοι μπορε? να το θεωρ?σουν μεροληπτικ?. Για παρ?δειγμα, οι ευρ?ω? χρησιμοποιο?μενε? ονομασ?ε? ≪ Σφαγ? του Κ?τιν ≫, ≪ Σκ?νδαλο Γου?τεργκε?τ ≫ και ≪ Τζακ ο Αντεροβγ?λτη? ≫ ε?ναι δ?κιμοι τρ?ποι αναφορ?? στα εν λ?γω θ?ματα, παρ?λο που μπορε? να φα?νεται ?τι κρ?νονται. Το καλ?τερο ?νομα για χρ?ση για ?να θ?μα μπορε? να εξαρτ?ται απ? το πλα?σιο στο οπο?ο αναφ?ρεται. ?σω? ε?ναι σκ?πιμο να αναφ?ρουμε εναλλακτικ?? ονομασ?ε? και τι? διαμ?χε? σχετικ? με τη χρ?ση του?, ιδια?τερα ?ταν το εν λ?γω θ?μα ε?ναι το κ?ριο θ?μα που συζητε?ται.

Αυτ? η συμβουλ? ισχ?ει ιδια?τερα για τ?τλου? λημμ?των. Παρ?λο που μπορε? να χρησιμοποιο?νται πολλο? ?ροι, θα πρ?πει να επιλ?γεται ?να μ?νο ?νομα ω? τ?τλο? του λ?μματο?, σ?μφωνα με την πολιτικ? τ?τλου του λ?μματο? (και σχετικ?? οδηγ?ε?, ?πω? για τα γεωγραφικ? ον?ματα ). Τ?τλοι λημμ?των που συνδυ?ζουν εναλλακτικ?? ονομασ?ε? αποθαρρ?νονται. Για παρ?δειγμα, τα "Ντ?ρι/Λ?ντονντερι", "Ασ?μι/?ργυρο?" ? "Επ?πεδη Γη/Στρ?γγυλη Γη" δεν πρ?πει να χρησιμοποιο?νται. Αντ?θετα, στα εναλλακτικ? ον?ματα θα πρ?πει να δ?νεται η δ?ουσα σημασ?α στο ?διο το λ?μμα και να δημιουργο?νται ανακατευθ?νσει? αν?λογα με την περ?πτωση.

Μερικο? τ?τλοι λημμ?των ε?ναι περιγραφικο? αντ? να ε?ναι ?νομα. Οι περιγραφικο? τ?τλοι θα πρ?πει να διατυπ?νονται ουδ?τερα, ?τσι ?στε να μην προτε?νουν μια ?ποψη υπ?ρ ? κατ? εν?? θ?ματο? ? να περιορ?ζουν το περιεχ?μενο του λ?μματο? σε απ?ψει? για μια συγκεκριμ?νη πλευρ? εν?? θ?ματο? (για παρ?δειγμα, ?να λ?μμα με τ?τλο "Κριτικ?? του Χ" μπορε? να καλ?τερα να μετονομαστε? σε "Κοινωνικ?? απ?ψει? για το Χ"). Οι ουδ?τεροι τ?τλοι ενθαρρ?νουν πολλαπλ?? απ?ψει? και υπε?θυνη σ?νταξη λημμ?των.

Δομ? λ?μματο? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η εσωτερικ? δομ? εν?? λ?μματο? μπορε? να απαιτε? πρ?σθετη προσοχ? για την προστασ?α τη? ουδετερ?τητα? και για την αποφυγ? προβλημ?των ?πω? η δι?σπαση Οπτικ?? Γων?α? και το αδικαιολ?γητο β?ρο? . Παρ?λο που οι συγκεκριμ?νε? δομ?? λημμ?των δεν απαγορε?ονται, κατ? καν?να, πρ?πει να ληφθε? μ?ριμνα ?στε η συνολικ? παρουσ?αση να ε?ναι σε γενικ?? γραμμ?? ουδ?τερη.

Ο διαχωρισμ?? κειμ?νου ? ?λλου περιεχομ?νου σε διαφορετικ?? περιοχ?? ? υποεν?τητε?, με β?ση αποκλειστικ? την προφαν? Οπτικ? Γων?α του ?διου του περιεχομ?νου, μπορε? να οδηγ?σει σε μια μη εγκυκλοπαιδικ? δομ?, ?πω? ?ναν δι?λογο μεταξ? υποστηρικτ?ν και αντιπ?λων. ^[2] Μπορε? επ?ση? να δημιουργ?σει μια φαινομενικ? ιεραρχ?α γεγον?των ?που οι λεπτομ?ρειε? στο κ?ριο απ?σπασμα εμφαν?ζονται "αληθιν??" και "αδιαμφισβ?τητε?", εν? ?λλο, διαχωρισμ?νο υλικ? θεωρε?ται "αμφιλεγ?μενο" και επομ?νω? πιο πιθαν? να ε?ναι ψευδ??. Προσπαθ?στε να επιτ?χετε ?να πιο ουδ?τερο κε?μενο αναδιπλ?νοντα? τι? συζητ?σει? στην αφ?γηση, αντ? να τι? απομον?νετε σε εν?τητε? που αγνοο?ν ? μ?χονται η μ?α την ?λλη.

Δ?στε προσοχ? σε κεφαλ?δε?, υποσημει?σει? ? ?λλα στοιχε?α μορφοπο?ηση? που μπορε? να ευνοο?ν αδικαιολ?γητα μια ?ποψη ? μια πτυχ? του θ?ματο? και προσ?ξτε τι? δομικ?? ? στυλιστικ?? πτυχ?? που δυσκολε?ουν τον αναγν?στη να αξιολογ?σει δ?καια και ισ?τιμα την αξιοπιστ?α ?λων σχετικ?? και συναφε?? απ?ψει?. ^[3]

Οφειλ?μενο και αδικαιολ?γητο β?ρο? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τ?ρα, ?να σημαντικ? χαρακτηριστικ?: Λ?μματα που συγκρ?νουν απ?ψει? δεν χρει?ζεται να καλ?πτουν μειοψηφικ?? εκδοχ?? τ?σο εκτεν?? ? λεπτομερ?? ?σο τι? περισσ?τερο δημοφιλε??. Δεν επιχειρο?με να παρουσι?σουμε μια αντιπαρ?θεση με τ?τοιον τρ?πο, ?στε να δ?νεται η εντ?πωση ?τι η ?ποψη που ?χουν ελ?χιστοι ?νθρωποι αξ?ζει τ?ση προσοχ? ?σο η ?ποψη τη? πλειον?τητα?. Αυτ? μπορε? να δ?σει παραπλανητικ? εικ?να τη? αντιπαρ?θεση?. Αν πρ?κειται να αποδ?σουμε δ?καια τη διαφορ?, θα πρ?πει να παρουσι?σουμε τι? αντιμαχ?μενε? απ?ψει? αναλογικ? με την εκπροσ?πηση που απολαμβ?νουν μεταξ? των ειδημ?νων στο θ?μα ? μεταξ? των ενδιαφερομ?νων πλευρ?ν. Τ?ποτα ωστ?σο απ? τα παραπ?νω δεν υπονοε? ?τι δεν πρ?πει να δ?σουμε σε μειονοτικ?? απ?ψει? τ?ση προσοχ? ?ση ε?ναι δυνατ?ν να λ?βουν σε σελ?δε? ειδικ? αφιερωμ?νε? σε αυτ?? τι? απ?ψει?. Δεν υπ?ρχουν περιορισμο? μεγ?θου? στη Βικιπα?δεια. Αλλ? ακ?μη και σε τ?τοιε? σελ?δε?, παρ' ?λο που η εν λ?γω ?ποψη επεξηγε?ται με μεγ?λη λεπτομ?ρεια, εξακολουθο?με να βεβαιων?μαστε ?τι δεν παρουσι?ζεται ω? η αλ?θεια .

Απ? τον Τζ?μπο Γου?ιλ? , Σεπτεμβριο? 2003, στον κατ?λογο μηνυμ?των:

• Αν μια ?ποψη αν?κει στην πλειον?τητα, τ?τε θα ε?ναι ε?κολο να τεκμηριωθε? με αναφορ?? σε κοιν?? αποδεκτ? κε?μενα αναφορ??.
• Αν μια ?ποψη αν?κει σε σημαντικ? μειον?τητα, τ?τε θα ε?ναι ε?κολο να κατονομαστο?ν οι προεξ?ρχοντε? οπαδο? τη?.
• Αν μια ?ποψη αν?κει σε εξαιρετικ? μικρ? (? υπερβολικ? περιορισμ?νη) μειον?τητα, δεν αν?κει στη Βικιπα?δεια (εκτ?? ?σω? σε κ?ποιο βοηθητικ? λ?μμα), ανεξαρτ?τω? του αν ε?ναι αλ?θεια ? ?χι και ανεξαρτ?τω? του αν μπορε?τε να την αποδε?ξετε ? ?χι.

Η μεροληψ?α δεν ε?ναι απαραιτ?τω? συνειδητ?. Για παρ?δειγμα, οι αρχ?ριοι σε κ?ποιο πεδ?ο γν?ση? συχν? αποτυγχ?νουν να αντιληφθο?ν ?τι αυτ? που ακο?γεται ω? κοιν? λογικ? στην πραγματικ?τητα ε?ναι μεροληπτικ? υπ?ρ κ?ποια? συγκεκριμ?νη? ?ποψη?. Γι' αυτ?, ?χι σπαν?ω?, χρειαζ?μαστε κ?ποιον ειδ?μονα για να παρουσι?σουμε ?να λ?μμα με πλ?ρω? αμερ?ληπτο τρ?πο. Ω? ?να ακ?μη παρ?δειγμα, οι συγγραφε?? λημμ?των μπορε?, χωρ?? πρ?θεση, να διαδ?δουν τοπικο? ? γεωγραφικο? χαρακτ?ρα μεροληπτικ?? απ?ψει?, παραδε?γματο? χ?ριν περιγρ?φοντα? μια αμφισβ?τηση σαν να κατευθ?νεται απ? κ?ποια χ?ρα , χωρ?? να γνωρ?ζουν ?τι η αμφισβ?τηση ?χει διαφορετικ? περιεχ?μενο αλλο?.

Η πολιτικ? τη? ουδ?τερη? ?ποψη? δεν ε?ναι να αποκρ?πτονται διαφορετικ?? απ?ψει?, αλλ? η παρουσ?αση τη? ποικιλ?α? των απ?ψεων. Σε περ?πτωση αντιπαρ?θεση?, τα δυνατ? και αδ?νατα σημε?α θα παρουσιαστο?ν σ?μφωνα με την κ?θε ?ποψη, χωρ?? να γ?νεται δεκτ? καμ?α πλευρ?. Η ουδ?τερη ?ποψη δεν αποτελε? πολιτικ? ισ?τιμου διαχωρισμο? . Τα γεγον?τα, ω? τ?τοια, ε?ναι ουδ?τερα, αλλ? η απλ? συσσ?ρευσ? του? δεν μπορε? να συνιστ? ουδ?τερη ?ποψη. Αν μ?νο τα ευνο?κ? για μια ?ποψη γεγον?τα παρουσι?ζονται σε ?να λ?μμα, το λ?μμα θα ε?ναι μη ουδ?τερο.

Επιλογ? πηγ?ν [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κατ' αρχ?ν, ?λα τα λ?μματα θα πρ?πει να βασ?ζονται σε αξι?πιστε? , ανεξ?ρτητε? , δημοσιευμ?νε? πηγ?? με φ?μη για ?λεγχο γεγον?των και ακρ?βεια. ?ταν γρ?φετε για ?να θ?μα, η β?ση του περιεχομ?νου στι? πιο σεβαστ?? και πιο ?γκυρε? αξι?πιστε? πηγ?? συμβ?λλει στην αποφυγ? μεροληψ?α?, αδικαιολ?γητου β?ρου? και ?λλων διαφωνι?ν ΟΟΓ. Δοκιμ?στε στη βιβλιοθ?κη για αξι?πιστα βιβλ?α και ?ρθρα σε περιοδικ? και αναζητ?στε στο διαδ?κτυο του? πιο αξι?πιστου? π?ρου?. Ε?ν χρει?ζεστε βο?θεια για την ε?ρεση πηγ?ν υψηλ?? ποι?τητα?, ρωτ?στε ?λλου? συντ?κτε? στη σελ?δα συζ?τηση? του λ?μματο? στο π?νω στο οπο?ο εργ?ζεστε ? ρωτ?στε στο γραφε?ο πληροφορι?ν .

Ισορροπ?α [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η ουδετερ?τητα αποδ?δει βαρ?τητα στι? απ?ψει? αν?λογα με την εξ?χουσα θ?ση του? σε αξι?πιστε? πηγ??. Ωστ?σο, ?ταν οι αξι?πιστε? πηγ?? ?ρχονται σε αντ?θεση μεταξ? του? και ε?ναι σχετικ? ισ?τιμε? ω? προ? την προβολ?, περιγρ?ψτε και τι? δ?ο απ?ψει? και προσπαθ?στε για ισορροπ?α. Αυτ? περιλαμβ?νει την ξεκ?θαρη περιγραφ? των αντ?θετων απ?ψεων, αντλ?ντα? απ? δευτερογενε?? ? τριτογενε?? πηγ?? που περιγρ?φουν τη διαφων?α απ? μια αδι?φορη οπτικ? γων?α.

Δικαιοσ?νη και συμπαθητικ?? τ?νο? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αν πρ?κειται να ε?μαστε δ?καιοι στο χαρακτηρισμ? των αντιπαραθ?σεων, θα πρ?πει να παρουσι?ζουμε ανταγωνιστικ?? απ?ψει? με ?ναν συνεκτικ? θετικ?, συμπαθητικ? τ?νο. Πολλ? λ?μματα καταλ?γουν να μοι?ζουν με σχολιασμο?? ≪παρτιζ?νων≫ (θιασωτ?ν μια? ?ποψη?), ?στω κι αν παρουσι?ζουν και τι? δ?ο απ?ψει?. Ακ?μη κι ?ταν ?να ζ?τημα παρουσι?ζεται με ?ρου? γεγον?των μ?λλον, παρ? απ?ψεων, ?να λ?μμα μπορε? παρ' ?λα αυτ? να αποπν?ει μια υπονοο?μενη στ?ση, ε?τε μ?σω μια? εκλεκτικ?τητα? ω? προ? το ποια γεγον?τα να παρουσιαστο?ν, ε?τε, πιο αδι?ρατα, εξαιτ?α? του τρ?που οργ?νωση? του κειμ?νου ? για παρ?δειγμα, η ανασκευ? αντιτιθ?μενων απ?ψεων κατ? μ?κο? τη? ρο?? του κειμ?νου τι? κ?νει να φα?νονται πολ? χειρ?τερε?, παρ? αν συγκεντρωθο?ν σε μια εν?τητα ≪αντιπ?λων απ?ψεων≫.

Αντ?θετα, θα πρ?πει να γρ?φουμε λ?μματα σε ?ναν τ?νο που να υποδηλ?νει ?τι ?λε? οι εκτιθ?μενε? απ?ψει? ε?ναι τουλ?χιστον ευλογοφανε??, ?χοντα? κατ? νου την σημαντικ? επιφ?λαξη σχετικ? με τι? ακρα?ε? απ?ψει? μειονοτ?των. Α? παρουσι?σουμε ?λε? τι? σημαντικ??, αντ?παλε? απ?ψει? ευνο?κ?. Μπορο?με να γρ?φουμε τηρ?ντα? τη στ?ση ?τι, π.χ., η τ?δε ιδ?α ε?ναι καλ?, μολον?τι, κατ? την ?ποψη κ?ποιων δυσφημιστ?ν, οι υποστηρικτ?? τη? εν λ?γω ?ποψη? παρ?βλεψαν αυτ?ν κι εκε?νη τη λεπτομ?ρεια.

Απ?ψει? γ?ρω απ? ζητ?ματα αισθητικ?? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μια ειδικ? περ?πτωση λημμ?των, ε?ναι αυτ? που περιλαμβ?νει την ?κφραση κ?ποια? ?ποψη? γ?ρω απ? ζητ?ματα αισθητικ?? . Τα λ?μματα που αφορο?ν σε ?ργα τ?χνη? ? καλλιτ?χνε? (μουσικο??, συγγραφε?? κ.λπ.) ενδ?χεται να τε?νουν στην υπερβολ? ? τον ?ντονο συναισθηματισμ?, πρακτικ? που ωστ?σο δεν αρμ?ζει στα πλα?σια μ?α? εγκυκλοπα?δεια?. Αν και δεν ε?ναι τι? περισσ?τερε? φορ?? δυνατ? να συμφων?σουμε με την ?ποψη πω? κ?ποιο? καλλιτ?χνη? ε?ναι ο σημαντικ?τερο? στο ε?δο? του, ε?ναι εφικτ? να καταγραφε? ο τρ?πο? με τον οπο?ο ?χει γ?νει δεκτ? το ?ργο του απ? το ευρ? κοιν? καθ?? και απ? του? ειδικο?? στο χ?ρο του. Η παρ?θεση μια? σ?νοψη? των πιο διαδεδομ?νων ερμηνει?ν γ?ρω απ? κ?ποιο ?ργο τ?χνη?, κατ? προτ?μηση με χρ?ση αναφορ?ν, ε?ναι επ?ση? ο ενδεδειγμ?νο? τρ?πο? παρουσ?ασ?? του. Για παρ?δειγμα, το γεγον?? πω? ο Σα?ξπηρ αναγνωρ?ζεται ω? ?να? απ? του? σημαντικ?τερου? θεατρικο?? συγγραφε??, αποτελε? μ?α πληροφορ?α που θα πρ?πει να καταγρ?φεται σε μ?α εγκυκλοπα?δεια, ωστ?σο για λ?γου? ουδετερ?τητα?, ο αναγν?στη? θα πρ?πει να πληροφορηθε? επ?ση? πω? ορισμ?νοι μελετητ?? του αποδ?δουν μ?ρο? του ?ργου του σε ?λλου? σ?γχρονο?? του συγγραφε??. Ο καθορισμ?? τη? αποδοχ?? εν?? ?ργου τ?χνη? ? εν?? δημιουργο? απ? το ευρ? κοιν? και του? κριτικο?? απαιτε? συχν? διερε?νηση, ωστ?σο κατ?χει την μεγαλ?τερη αξ?α ω? πληροφορ?α, καθ?? δεν βαρ?νεται απ? την υποκειμενικ? ?ποψη του συγγραφ?α του λ?μματο?.

Λ?ξει? για προσοχ? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Δεν υπ?ρχουν απαγορευμ?νε? λ?ξει? ? εκφρ?σει? στη Βικιπα?δεια, αλλ? ορισμ?νε? εκφρ?σει? θα πρ?πει να χρησιμοποιο?νται με προσοχ? γιατ? μπορε? να εισ?γουν μεροληψ?α. Για παρ?δειγμα, η λ?ξη ισχυρισμ?? , ?πω? στο ≪Ο Δημ?τρη? ισχυρ?στηκε ?τι πλ?ρωσε για την τυρ?πιτα≫, θα μπορο?σε να υποδηλ?νει ?λλειψη αξιοπιστ?α? . Η χρ?ση αυτ?? ? ?λλων εκφρ?σεων αμφιβολ?α? μπορε? να κ?νει ?να λ?μμα να φα?νεται ?τι προωθε? μια θ?ση ?ναντι μια? ?λλη?. Προσπαθ?στε να αναφ?ρετε τα γεγον?τα πιο απλ? χωρ?? να χρησιμοποιε?τε τ?σο φορτωμ?νε? λ?ξει?· για παρ?δειγμα, "Ο Δημ?τρη? ε?πε ?τι πλ?ρωσε για την τυρ?πιτα". Προσπαθ?στε να εξαλε?ψετε κολακευτικ?? εκφρ?σει? , απαξιωτικ??, ασαφε?? ? κλισ? ? που υποστηρ?ζουν μια συγκεκριμ?νη ?ποψη (εκτ?? ε?ν αυτ?? οι εκφρ?σει? αποτελο?ν μ?ρο? εν?? αποσπ?σματο? απ? αξι?λογε? πηγ??).

Μεροληψ?α στι? πηγ?? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

?να κοιν? επιχε?ρημα σε μια διαφων?α σχετικ? με αξι?πιστε? πηγ?? ε?ναι ?τι μια πηγ? ε?ναι μεροληπτικ?, που σημα?νει ?τι πρ?πει να προτιμ?ται μια ?λλη πηγ?. Ορισμ?νοι συντ?κτε? υποστηρ?ζουν ?τι δεν πρ?πει να χρησιμοποιο?νται μεροληπτικ?? πηγ?? επειδ? εισ?γουν ακατ?λληλη Οπτικ? Γων?α σε ?να λ?μμα. Ωστ?σο, οι μεροληπτικ?? πηγ?? δεν αποτρ?ποντα εγγεν?? με β?ση μ?νο την μεροληψ?α, αν και ?λλε? πτυχ?? τη? πηγ?? μπορε? να την καταστ?σουν ?κυρη. Μια ουδ?τερη οπτικ? γων?α θα πρ?πει να επιτυγχ?νεται εξισορροπ?ντα? τη μεροληψ?α στι? πηγ?? με β?ση τη βαρ?τητα τη? γν?μη? σε αξι?πιστε? πηγ?? και ?χι με τον αποκλεισμ? πηγ?ν που δεν συμμορφ?νονται με την ?ποψη του συντ?κτη. Αυτ? δεν σημα?νει ?τι πρ?πει να χρησιμοποιε?ται καμ?α προκατειλημμ?νη πηγ?· μπορε? κ?λλιστα να εξυπηρετ?σει καλ?τερα ?να λ?μμα να αποκλε?σει εντελ?? το υλικ? .

Αποδ?δοντα? και προσδιορ?ζοντα? μεροληπτικ?? δηλ?σει? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι μεροληπτικ?? δηλ?σει? γν?μη? μπορο?ν να παρουσιαστο?ν μ?νο με απ?δοση εντ?? κειμ?νου . Για παρ?δειγμα, το ≪ο Γι?ννη? Φο?φουτο? ε?ναι ο καλ?τερο? πα?κτη? του μπ?σκετ≫ εκφρ?ζει μια γν?μη και δεν πρ?πει να υποστηρ?ζεται στη Βικιπα?δεια σαν να ?ταν γεγον??. Μπορε? να συμπεριληφθε? ω? μια τεκμηριωμ?νη δ?λωση σχετικ? με τη γν?μη: ≪Οι δεξι?τητε? του Γι?ννη Φο?φουτου στο μπ?σκετ ?χουν επαινεθε? απ? μυημ?νου? στο μπ?σκετ ?πω? ο Τζιμ ?νταμ? και ο Ανδρ?α? Καμπ?νη?≫. Οι απ?ψει? πρ?πει να εξακολουθο?ν να ε?ναι επαληθε?σιμε? και να αναφ?ρονται κατ?λληλα .

Μια ?λλη προσ?γγιση ε?ναι να προσδιορ?σετε ? να τεκμηρι?σετε τη δ?λωση, δ?νοντα? εκε?νε? τι? λεπτομ?ρειε? που ε?ναι πραγματικ? ελ?γξιμε?. Για παρ?δειγμα: ≪Ο Γι?ννη? Φο?φουτο? ε?χε τον υψηλ?τερο αριθμ? ασ?στ στα μεγ?λα πρωταθλ?ματα απ? το 2003 ?ω? το 2006≫. Οι ?νθρωποι μπορε? ακ?μα να διαφωνο?ν για το αν ?ταν ο καλ?τερο? πα?κτη? του μπ?ιζμπολ, αλλ? δεν θα διαφων?σουν για αυτ?.

Αποφ?γετε τον πειρασμ? να επαναδιατυπ?σετε μεροληπτικ?? δηλ?σει? ? απ?ψει? με λ?ξει? που υπονοο?ν κ?τι , για παρ?δειγμα, ≪Πολλο? ?νθρωποι πιστε?ουν ?τι ο Γι?ννη? Φο?φουτο? ε?ναι ο καλ?τερο? πα?κτη? του μπ?σκετ≫. Ποιοι ?νθρωποι; Π?σοι ?; (Το ≪Οι περισσ?τεροι πιστε?ουν≫ ε?ναι αποδεκτ? μ?νο ?ταν υποστηρ?ζεται απ? τουλ?χιστον μ?α δημοσιευμ?νη ?ρευνα. )

Διακλαδ?σει? οπτικ?? γων?α? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μια διακλ?δωση οπτικ?? γων?α? (POV fork στα αγγλικ?) ε?ναι μια προσπ?θεια αποφυγ?? τη? πολιτικ?? ουδετερ?τητα? δημιουργ?ντα? ?να ν?ο λ?μμα σχετικ? με ?να θ?μα που αντιμετωπ?ζεται ?δη σε ?να λ?μμα, συχν? για να αποφευχθο?ν ? να επισημανθο?ν αρνητικ?? ? θετικ?? απ?ψει? ? γεγον?τα. Οι διακλαδ?σει? Οπτικ?? Γων?α? δεν επιτρ?πονται στη Βικιπα?δεια.

?λα τα γεγον?τα και οι σημαντικ?? απ?ψει? για ?να δεδομ?νο θ?μα θα πρ?πει να αντιμετωπ?ζονται σε ?να λ?μμα εκτ?? απ? την περ?πτωση εν?? δευτερε?οντο? λ?μματο? . Ορισμ?να θ?ματα ε?ναι τ?σο μεγ?λα που ?να λ?μμα δεν μπορε? να καλ?ψει ε?λογα ?λε? τι? πτυχ?? του θ?ματο?, επομ?νω? δημιουργε?ται ?να δευτερε?ον λ?μμα. Αυτ?? ο τ?πο? δια?ρεση? επιτρ?πεται μ?νο ε?ν γρ?φεται απ? ουδ?τερη οπτικ? γων?α και δεν πρ?πει να αποτελε? προσπ?θεια αποφυγ?? τη? διαδικασ?α? συνα?νεση? σε ?λλο λ?μμα.

Η Βικιπα?δεια ασχολε?ται με πολυ?ριθμου? τομε?? που αποτελο?ν συχν? αντικε?μενο ?ντονη? συζ?τηση? τ?σο στον πραγματικ? κ?σμο ?σο και μεταξ? των συντακτ?ν τη? εγκυκλοπα?δεια?. Η σωστ? καταν?ηση και εφαρμογ? τη? Ουδ?τερη? Οπτικ?? Γων?α? επιδι?κεται σε ?λου? του? τομε?? τη? Βικιπα?δεια?, αλλ? συχν? χρει?ζεται περισσ?τερο σε αυτο??.

Ψευδοεπιστ?μη [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Π?? θα πρ?πει να γρ?φονται λ?μματα για ψευδοεπιστημονικ? ζητ?ματα, για τα οπο?α η πλειοψηφο?σα επιστημονικ? γν?μη θεωρε? ?τι η ψευδοεπιστημονικ? ?ποψη δεν ε?ναι αξι?πιστη και δεν αξ?ζει καν σοβαρ?? μνε?α?;≫

Αν πρ?κειται να εκφρ?σουμε το σ?νολο τη? ανθρ?πινη? γν?ση?, θα πρ?πει να αφ?σουμε χ?ρο για την περιγραφ? απ?ψεων που ε?ναι αποκρουστικ?? για εμ??, χωρ?? να διακηρ?σσουμε ?τι ε?ναι εσφαλμ?νε?. Τα πρ?γματα, ωστ?σο, δεν ε?ναι τ?σο ?σχημα. Το εγχε?ρημ? μα? δεν ε?ναι να περιγρ?ψουμε τα αμφισβητο?μενα θ?ματα αντιμετωπ?ζοντα?, επ? παραδε?γματι, την ψευδοεπιστ?μη σαν να ?ταν ισ?τιμη με την επιστ?μη· μ?λλον το εγχε?ρημ? μα? ε?ναι να εκφρ?σουμε την πλειοψηφο?σα (επιστημονικ?) ?ποψη ω? την πλειοψηφο?σα ?ποψη και τη μειοψηφο?σα (κ?ποτε ψευδοεπιστημονικ?) ?ποψη ω? τη μειοψηφο?σα ?ποψη και, περαιτ?ρω, να εξηγ?σουμε π?? οι επιστ?μονε? ?χουν εκλ?βει τι? ψευδοεπιστημονικ?? θεωρ?ε?. Αυτ? εντ?σσεται στο πεδ?ο τ?? προσπ?θεια? να περιγρ?ψουμε δ?καια ?να αμφισβητο?μενο ζ?τημα.

Η ψευδοεπιστ?μη μπορε? να θεωρηθε? κοινωνικ? φαιν?μενο και, ω? εκ το?του, αξιοσημε?ωτο. Εντο?τοι?, η ψευδοεπιστ?μη δεν θα πρ?πει να επισκοτ?ζει την περιγραφ? των κ?ριων απ?ψεων και κ?θε αναφορ? σε αυτ?ν θα πρ?πει να ε?ναι αν?λογη? ?κταση? προ? το υπ?λοιπο λ?μμα.

Υπ?ρχει μια μειον?τητα βικιπαιδιστ?ν οι οπο?οι ?χουν τ?σο ισχυρ?? απ?ψει? για αυτ? το πρ?βλημα, ?στε πιστε?ουν ?τι η Βικιπα?δεια θα πρ?πει να υιοθετ?σει ≪επιστημονικ? οπτικ? γων?α≫ μ?λλον παρ? ≪ουδ?τερη οπτικ? γων?α≫. Δεν ?χει, ωστ?σο, καταδειχθε? ?τι υπ?ρχει πραγματικ? αν?γκη για τ?τοια πολιτικ?, δεδομ?νου ?τι η ?ποψη των επιστημ?νων για την ψευδοεπιστ?μη μπορε? να εξηγηθε? σαφ??, πλ?ρω? και δ?καια σε ?σου? ?χουν ψευδοεπιστημονικ?? πεποιθ?σει?.

Θρησκε?α [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η πολιτικ? ουδετερ?τητα? συχν? σημα?νει ?τι παρουσι?ζονται πολλαπλ?? οπτικ?? γων?ε?. Αυτ? σημα?νει ?τι παρουσι?ζονται ?χι μ?νο οι οπτικ?? γων?ε? των διαφ?ρων ομ?δων σ?μερα, αλλ? και διαφ?ρων ομ?δων του παρελθ?ντο?.

Η Βικιπα?δεια ε?ναι εγκυκλοπα?δεια. ?να? σημαντικ?? σκοπ?? των εγκυκλοπαιδει?ν ε?ναι να εξηγο?ν πρ?γματα. Στην περ?πτωση των ανθρ?πινων δοξασι?ν και πρακτικ?ν, η επεξ?γηση συμπεριλαμβ?νει ?χι μ?νο ?,τι κινε? τα ?τομα που ενστερν?ζονται αυτ?? τι? δοξασ?ε? και πρακτικ??, αλλ? και το π?? αυτ?? οι δοξασ?ε? και πρακτικ?? εμφαν?στηκαν και διαμορφ?θηκαν. Τα λ?μματα τη? Βικιπα?δεια? για την ιστορ?α και τη θρησκε?α αντλο?ν πηγ?? απ? τα ιερ? συγγρ?μματα μια? θρησκε?α?. Αλλ? επ?ση? αντλο?ν πηγ?? απ? σ?γχρονε? αρχαιολογικ??, ιστορικ?? και επιστημονικ?? πηγ??.

Πολλο? πιστο? μια? θρησκε?α? μπορε? να ?χουν αντ?ρρηση σε μια κριτικ? ιστορικ? θε?ρηση τη? δικ?? του? π?στη?, ισχυριζ?μενοι ?τι αποτελε? κατ? κ?ποιον τρ?πο προσβολ? προ? τα θρησκευτικ? του? πιστε?ω. Θα προτιμο?σαν τα λ?μματα να περιγρ?φουν την π?στη του? ?πω? τη βλ?πουν, που συχν? ε?ναι απ? μια μη-ιστορικ? προοπτικ? (π.χ. τα πρ?γματα ε?ναι ?πω? ?ταν π?ντα· οι ?ποιε? διαφορ?? πηγ?ζουν απ? αιρετικ?? ομ?δε? και δεν αντιπροσωπε?ουν την αληθιν? θρησκε?α). Η οπτικ? του? γων?α πρ?πει να αναφερθε?, αλλ? α? σημειωθε? ?τι δεν υπ?ρχει αντ?φαση. Η πολιτικ? ουδετερ?τητα? σημα?νει ?τι λ?με κ?τι με αυτ?ν τον τρ?πο: ≪Πολλο? πιστο? αυτ?? τη? θρησκε?α? πιστε?ουν το Χ και πιστε?ουν ?τι τα μ?λη αυτ?? τη? ομ?δα? αν?καθεν αυτ? π?στευαν· ?μω?, σ?μφωνα με ορισμ?να ευρ?ματα (αναφ?ρετε ποια) απ? σ?γχρονου? ιστορικο?? και αρχαιολ?γου? (αναφ?ρετε ον?ματα), ?λλοι πιστο? (πε?τε ποιοι) αυτ?? τη? θρησκε?α? τ?ρα πιστε?ουν το Ω≫.

Σημαντικ? σημε?ωση σχετικ? με τη χρ?ση το? ?ρου ≪φονταμενταλισμ??≫ (θεμελιωτισμ??). Παρακαλο?με δε?τε το σχετικ? λ?μμα για τον τεχνικ? ορισμ? τ?? λ?ξεω?. Η λ?ξη συχν? εμφαν?ζεται σε λ?μματα για τη θρησκε?α, αλλ? θα πρ?πει να χρησιμοποιε?ται μ?νο με τι? τεχνικ?? σημασ?ε? τη?. Θα πρ?πει να φροντ?ζουμε να εξηγο?με τι εννοο?με με τον ?ρο αυτ?ν, προκειμ?νου να αποφε?γουμε (α) να προσβ?λουμε κ?ποιον χωρ?? λ?γο, και (β) να παροδηγ?σουμε τον αναγν?στη (δι?τι οι περισσ?τεροι αγνοο?ν π?? η συγκεκριμ?νη λ?ξη πρ?πει να χρησιμοποιε?ται). Δεν πρ?πει να χρησιμοποιο?με τον ?ρο αυτ?ν ω? μειωτικ? φρ?ση και οφε?λουμε να θυμ?μαστε ?τι δεν ε?ναι συν?νυμο τη? ≪αντ?θεση? προ? την επιστ?μη≫ ? ≪των ισχυρ? εδραιωμ?νων πεποιθ?σεων≫· συνεπ?? δεν πρ?πει να χρησιμοποιε?ται αναφορικ? με τη θρησκε?α ? τον συντηρητισμ? στην πολιτικ?, ?ταν αυτ?? οι χρ?σει? δεν αντιστοιχο?ν στι? τεχνικ?? σημασ?ε? τη? λ?ξεω?. Επειδ? η θρησκε?α ε?ναι αντιλεγ?μενο ζ?τημα, θα δε?τε τ?τοια λ?μματα να διορθ?νονται για λεπτομ?ρειε? που μοι?ζουν ασ?μαντε?· να ε?στε προετοιμασμ?νοι για αυτ?.

Ακολουθο?ν ορισμ?νε? κοιν?? αντιρρ?σει? ? ερωτ?σει? σχετικ? με τη μη μεροληπτικ? πολιτικ? τ?? Βικιπα?δεια?, καθ?? και οι απαντ?σει? του?.

Αυτ? που αποκαλο?με ≪αντικειμενικ?τητα≫ δεν υπ?ρχει πραγματικ? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Ο καθ?να? το γνωρ?ζει αυτ?, ?ποια και αν ε?ναι η φιλοσοφικ? συλλογιστικ? του. Επομ?νω?, π?? μπορο?με να π?ρουμε στα σοβαρ? την πολιτικ? τ?? ≪ουδετερ?τητα?≫; Η ουδετερ?τητα, η απουσ?α μεροληψ?α?, ε?ναι αδ?νατη…≫

Προφαν?? αυτ? ε?ναι η κοιν?τερη αντ?ρρηση στην πολιτικ? τ?? ουδετερ?τητα?. Επιπλ?ον, αποτυπ?νει την κοιν?τερη παραν?ηση τη? εν λ?γω πολιτικ??. Αυτ? που ?χει παρανοηθε? ε?ναι ?τι θεωρο?με πω? η πολιτικ? αυτ? αναφ?ρεται στην πιθαν?τητα αντικειμενικ?τητα?. Αυτ? απλ?? δεν ισχ?ει. Η συγκεκριμ?νη πολιτικ? δεν υποστηρ?ζει ?τι ?στω υφ?σταται αυτ? που αποκαλο?με αντικειμενικ?τητα, ? ≪?ποψη απ? το πουθεν?≫ (κατ? τον Thomas Nagel ), και ?τι, ω? εκ το?του, λ?μματα που γρ?φτηκαν απ? εκε?νη την οπτικ? γων?α ε?ναι αντικειμενικ?? αληθιν?. Δεν πρ?κειται για τ?τοια πολιτικ? ο?τε αποτελε? στ?χο μα? κ?τι τ?τοιο! Μ?λλον ?χουμε ελαφρ?? διαφορετικ? αντ?ληψη περ? ≪ουδετερ?τητα?≫ και ≪αμεροληψ?α?≫ εν σχ?σει με αυτ?ν που συνηθ?ζεται ευρ?τερα. Η πολιτικ? μα? συν?σταται στο ?τι πρ?πει να επισημα?νουμε τα αμφισβητο?μενα θ?ματα μ?λλον παρ? να αναμειγνυ?μαστε σε αυτ?. Αυτ? δεν σημα?νει ?τι αποφε?γουμε να λ?με οτιδ?ποτε διαμφισβητο?μενο απ? φιλοσοφικ?? πλευρ??· αυτ?, εξ?λλου, ε?ναι κ?τι που κ?νουν διαρκ?? οι φιλ?σοφοι. Οι ενημερωμ?νοι σχετικιστ?? θα αναγνωρ?σουν αμ?σω? ?τι η εν λ?γω πολιτικ? εναρμον?ζεται πλ?ρω? με το σχετικισμ? του?.

Αν υπ?ρχει κ?τι πιθαν?? διαμφισβητο?μενο σχετικ? με την πολιτικ? που περιγρ?φεται ανωτ?ρω, ε?ναι ?σω? η υπ?νοια ?τι ε?ναι δυνατ?ν να αναδε?ξει κανε?? δ?καια τα αμφισβητο?μενα θ?ματα, ο?τω? ?στε ?λοι οι βασικο? συμμετ?χοντε? να μπορο?ν, βλ?ποντα? το τελικ? κε?μενο, να συμφων?σουν ?τι οι απ?ψει? του? εκπροσωπο?νται με καταν?ηση και με τη μ?γιστη εφικτ? πληρ?τητα (στο πλα?σιο των συμφραζομ?νων τ?? εξ?ταση?). Το αν αυτ? ε?ναι δυνατ?, αποτελε? στην πραγματικ?τητα εμπειρικ?, ?χι φιλοσοφικ? ζ?τημα· το γεγον?? ?τι αυτ? ε?ναι ?ντω? εφικτ? προκ?πτει απ? την απλ? παρατ?ρηση ?τι τ?τοια κε?μενα γρ?φονται καθημεριν? απ? του? ικαν?τερου? πανεπιστημιακο??, εγκυκλοπαιδιστ??, συγγραφε?? εγχειριδ?ων και δημοσιογρ?φου?.

Αυτ? δεν θα πρ?πει να εκληφθε? ?τι σημα?νει πω? δεν μπορε? να υπ?ρξει αντικειμενικ? αλ?θεια σε μια εγκυκλοπα?δεια, δι?τι θα πρ?πει να παραθ?τουμε ? να παραπ?μπουμε με ακρ?βεια σε ευπρ?σιτα κε?μενα/μαρτυρ?ε?, ?ταν υπ?ρχουν πρωτογενε?? πηγ??, ακ?μη και αν διαθ?τουμε δευτερογενε?? πηγ?? οι οπο?ε? τι? παραθ?τουν λανθασμ?να. Η ουδετερ?τητα δεν μα? υποχρε?νει να εισ?γουμε ανακριβ? στοιχε?α, ?ταν κ?τι μπορε? αμ?σω? να επαληθευτε?. Η ουδετερ?τητα υπαγορε?ει τη δυνατ?τητα πολλαπλ?ν διακεκριμ?νων ερμηνει?ν τ?? σημασ?α? ? τη? εγκυρ?τητα? εν?? ?ργου, αλλ? συχν? τα σχ?λια μπορο?ν αντικειμενικ? να επαληθευτο?ν, ιδ?ω? ?ταν πρ?κειται για κε?μενα/μαρτυρ?ε? τ?? σ?γχρονη? εποχ??.

Απ?ψει? ηθικ? αποκρουστικ?? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Τι γ?νεται με τι? απ?ψει? που ε?ναι ηθικ? αποκρουστικ?? για του? περισσ?τερου? Δυτικο??, ?πω? ο ρατσισμ??, ο σεξισμ?? και η ?ρνηση του Ολοκαυτ?ματο?, που κ?ποιοι ?νθρωποι και σ?μερα υποστηρ?ζουν; Σ?γουρα δεν πρ?κειται να ε?μαστε ουδ?τεροι για αυτ? ;≫

Μπορο?με σ?γουρα να συμπεριλ?βουμε μακρ?? συζητ?σει? που παρουσι?ζουν την ηθικ? μα? αποστροφ? για τ?τοια πρ?γματα. Εν? το κ?νουμε αυτ?, μπορο?με να διατηρ?σουμε μ?α υγι?, συνεπ? στ?ριξη για την ουδ?τερη οπτικ? γων?α αποδ?δοντα? τι? απ?ψει? σε προεξ?χοντε? εκπροσ?που? ? σε κ?ποια ομ?δα ανθρ?πων. ?λλοι θα μπορο?ν να σχηματ?σουν μ?νοι του? την ?ποψ? του? και, αν ε?ναι σοβαρο?, σ?γουρα θα καταλ?ξουν στην ?ποψ? μα?. Εκε?νοι που συντηρο?ν το ρατσισμ?, το σεξισμ? κ.τ.λ. δε θα πειστο?ν να αλλ?ξουν τι? ιδ?ε? του? με β?ση ?να προκατειλημμ?νο λ?μμα, το οπο?ο απλ? του? θ?τει σε ?μυνα. Αντ?θετα, αν κ?νουμε μια απο κοινο? προσπ?θεια να εφαρμ?σουμε με συν?πεια την πολιτικ? μα? για την ουδετερ?τητα, ?σω? δ?σουμε σε ?σου? αισθ?νονται ηθικ? αποστροφ? την εν?ραση που θα αλλ?ξει εκε?νε? τι? ιδ?ε?.

Απο την μ?α μερι?, η Βικιπα?δεια δεν πα?ρνει επ?σημα θ?ση ακ?μη και σε τ?τοια προφαν? θ?ματα, αλλ? απ? την ?λλη, δε θα ?πρεπε να φα?νεται σαν να επρ?κειτο εμε?? (οι συγγραφε?? τη? Βικιπα?δεια?) να παρ?χουμε ?ση αξιοπιστ?α σε ηθικ? αποκρουστικ?? απ?ψει?. Δεδομ?νου ?τι οι συγγραφε?? τη? Βικιπα?δεια? αντιπροσωπε?ουν ?να δ?σκολο αντιπροσωπευτικ? δε?γμα του εκπαιδευμ?νου κοινο?, οι αναγν?στε? μα? μπορο?ν να περιμ?νουν απ? εμ?? να ?χουμε παρ?μοια αντιπροσωπευτικ? ?ποψη για τι? εξτρεμιστικ?? ιδ?ε?: οι περισσ?τεροι τι? σιχαιν?μαστε.

Παραχ?ρηση ≪?σου κ?ρου?≫ [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Αλλ? μια στιγμ?! Θεωρ? αβ?σιμη την αισιοδοξ?α σχετικ? με τη σ?γκρουση επιστ?μη? ? ψευδοεπιστ?μη?. Η ιστορ?α ?δειξε ?τι η ψευδοεπιστ?μη ε?ναι σε θ?ση να διαστρεβλ?νει γεγον?τα, δι?τι εκε?νοι που στηρ?ζονται σε αυτ?ν μεταχειρ?ζονται ψε?δη, συκοφαντ?ε?, υπ?νοιε? και αριθμητικ?? πλειοψηφ?ε? των υποστηρικτ?ν του?, προκειμ?νου να επιβ?λουν τι? απ?ψει? του? σε ?ποιον μπορο?ν. Αν αυτ? το προ??ν παραχωρε? ?σο κ?ρο? σε εκε?νου? που ρητ?? ισχυρ?ζονται ?τι η Γη ε?ναι επ?πεδη ? ?τι το Ολοκα?τωμα ουδ?ποτε συν?βη, το αποτ?λεσμα ε?ναι ?τι (αναπ?τρεπτα) θα νομιμοποιε? και θα προωθε? αυτ? που αποκαλο?με "κακ?".≫

Α? ξεκαθαρ?σουμε κ?τι: Η πολιτικ? ουδετερ?τητα? τη? Βικιπα?δεια? ασφαλ?? δεν δηλ?νει ο?τε υπονοε? ?τι οφε?λουμε ≪να παραχωρο?με ?σο κ?ρο?≫ σε απ?ψει? τ?? μειον?τητα?. Δηλ?νει ωστ?σο ?τι δεν πρ?πει να πα?ρνουμε θ?ση απ?ναντ? του? με την ιδι?τητ? μα? ω? εγκυκλοπαιδιστ?ν. Αυτ?, ?μω?, δεν μα? αποτρ?πει απ? το να περιγρ?ψουμε τι? απ?ψει? τ?? πλειον?τητα? ω? τ?τοιε? , να εξηγ?σουμε δ?καια τα ισχυρ? επιχειρ?ματα κατ? των ψευδοεπιστημονικ?ν θεωρι?ν, να εκφρ?σουμε την ισχυρ? ηθικ? αποστροφ? που πολλο? νι?θουν σε σχ?ση με ορισμ?νε? ηθικ?? αποκρουστικ?? απ?ψει? και ο?τω καθεξ??.

Ελληνικ? οπτικ? γων?α [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Η Ελληνικ? Βικιπα?δεια φα?νεται να ?χει ελληνικ? εστ?αση. Ε?ναι αυτ? αντ?θετο με την ουδ?τερη οπτικ? γων?α;≫

Ναι, ε?ναι, ειδικ? ?ταν ?χουμε να κ?νουμε με λ?μματα που απαιτο?ν ≪παγκ?σμια≫ οπτικ? γων?α. Η παρουσ?α λημμ?των που ?χουν γραφτε? υπ? ελληνικ? ? κυπριακ? οπτικ? γων?α ε?ναι απλ?? ανταν?κλαση του γεγον?το? ?τι υπ?ρχουν πολλο? ?λληνε? και Κ?πριοι που συνεισφ?ρουν στο εγχε?ρημα. Αυτ? ε?ναι ?να διαρκ?? πρ?βλημα που πρ?πει να διορθ?νεται με την ενεργ? συνεργασ?α μεταξ? των Ελλ?νων / Κυπρ?ων και ανθρ?πων απ? ?λλε? χ?ρε?. Αντ? να εισαγ?γουν τη δικ? του? πολιτισμικ? προκατ?ληψη, πρ?πει να επιδι?κουν να βελτι?νουν τα λ?μματα με την κατ?ργηση ?λων των παραδειγμ?των πολιτισμικ?? προκατ?ληψη? που συναντο?ν, ? να τα φ?ρνουν σε επ?γνωση των αναγνωστ?ν. Αυτ? δεν ε?ναι πρ?βλημα μ?νο στην Ελληνικ? Βικιπα?δεια . Η Αγγλικ? Βικιπα?δεια μπορε? να αντανακλ? τι? προκαταλ?ψει? αγγλ?φωνων περιοχ?ν, π.χ. βρετανικ??, αμερικανικ?? ? αυστραλιαν?? προκαταλ?ψει?, εν? η Ιαπωνικ? Βικιπα?δεια να αντανακλ? ιαπωνικ? προκατ?ληψη, και ο?τω καθεξ??, αλλ? δεν πα?ει να ε?ναι πρ?βλημα.

Η ?λλειψη ουδετερ?τητα? ω? δικαιολογ?α διαγραφ?? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Η πολιτικ? ουδετερ?τητα? χρησιμοποιε?ται σε κ?ποιε? περιπτ?σει? ω? μ?α δικαιολογ?α για τη διαγραφ? κειμ?νων που εκλαμβ?νονται ω? προκατειλημμ?να. Αυτ? δεν ε?ναι πρ?βλημα;≫

Σε πολλ?? περιπτ?σει?, ναι. Πολλο? χρ?στε? πιστε?ουν ?τι το γεγον?? πω? κ?ποιο κε?μενο ε?ναι προκατειλημμ?νο ? υποκειμενικ? δεν ε?ναι αρκετ? απ? μ?νο του για να διαγραφε? απευθε?α? το κε?μενο. Αν περι?χει ?γκυρε? πληροφορ?ε?, το κε?μενο μπορε? απλ? να βελτιωθε?.

Ορισμ?νε? φορ?? ε?ναι δ?σκολο να καθοριστε? αν ?να? ισχυρισμ?? ε?ναι αληθ?? ? χρ?σιμο?, ειδικ? αν λ?γοι χρ?στε? ?χουν γν?ση του θ?ματο?. Σε αυτ? την περ?πτωση ε?ναι καλ? ιδ?α να διατυπ?νονται ενστ?σει? στη σελ?δα συζ?τηση? . Αν κ?ποιο? ?χει λ?γου? να πιστε?ει ?τι ο συντ?κτη? εν?? υποκειμενικο? κειμ?νου δεν πρ?κειται να ευαισθητοποιηθε? και να το τροποποι?σει, τ?τε μπορε? να μεταφερθε? στη σελ?δα συζ?τηση? (χωρ?? να διαγραφε? οριστικ?). Αυτ? η πρακτικ? θα πρ?πει να ακολουθε?ται μ?νο ω? ?σχατη λ?ση, ποτ? ω? τρ?πο? τιμωρ?α? του συντ?κτη που ?γραψε κ?τι υποκειμενικ?.

Αντιμετ?πιση μεροληπτικ?ν χρηστ?ν [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Συμφων? με την πολιτικ? αμεροληψ?α?, υπ?ρχουν ?μω? εδ? ορισμ?νοι που φα?νονται εξ ολοκλ?ρου και αμετ?κλητα μεροληπτικο?. Χρει?ζεται να ανατρ?χω και να ξεκαθαρ?ζω ?σα γρ?φουν. Τι μπορ? να κ?νω;≫

Αν δεν πρ?κειται για κ?τι κατ?φωρα συγκλονιστικ?, το καλ?τερο ?σω? ε?ναι να επισημ?νουμε το πρ?βλημα δημοσ?ω?, υποδεικν?οντα? στου? δρ?στε? την παρο?σα σελ?δα (αλλ? ευγενικ? ― πι?νει κανε?? περισσ?τερε? μ?γε? με το μ?λι…) και ζητ?ντα? βο?θεια απ? ?λλου?. Δε?τε την εν?τητα Επ?λυση διαφωνι?ν για περισσ?τερε? ιδ?ε?. Ασφαλ?? θα υπ?ρχει ?να σημε?ο π?ραν του οπο?ου η μ?ριμν? μα? για ?να εξ ολοκλ?ρου ανοικτ? εγχε?ρημα υπερφαλαγγ?ζεται απ? τη μ?ριμνα τη? συντριπτικ?? πλειον?τητα? των χρηστ?ν να ε?ναι σε θ?ση να εργ?ζονται χωρ?? τη συνεχ? υποχρ?ωση να διορθ?νουν τι? παρεμβ?σει? εκε?νων που δεν σ?βονται την πολιτικ? μα?.

Αποφυγ? συνεχ?ν αντιλογι?ν [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Π?? μπορο?με να αποφε?γουμε τον συνεχ? και ατελε?ωτο π?λεμο σχετικ? με ζητ?ματα ουδετερ?τητα?;≫

Ο καλ?τερο? τρ?πο? αποφυγ?? τ?? πολεμικ?? σχετικ? με τη μεροληψ?α ε?ναι να θυμ?μαστε ?τι ?λοι εδ? ε?μαστε λογικ? ευφυε??, ?λλογοι ?νθρωποι, ειδ?λλω? δεν θα καταπιαν?μαστε με αυτ? το ?ργο ο?τε θα μεριμνο?σαμε τ?σο για αυτ?. Πρ?πει να θ?σουμε στ?χο μα? να κατανοο?με την οπτικ? γων?α των ?λλων και να εργαζ?μαστε σκληρ?, προκειμ?νου να διασφαλ?ζουμε ?τι αυτ? η ?λλη οπτικ? γων?α εκπροσωπε?ται δ?καια. ?ταν ανακ?πτει αντιλογ?α σχετικ? με το τι πρ?πει να αναφ?ρει ?να λ?μμα ? τι ε?ναι αληθιν?, δεν πρ?πει να υιοθετο?με στ?ση εναντιουμ?νου· α? προσπαθ?σουμε σκληρ? να κ?νουμε ?να β?μα π?σω και να αναρωτηθο?με: ≪Π?? το συγκεκριμ?νο αντιλεγ?μενο θ?μα μπορε? να αναδειχθε? δ?καια;≫ Η ερ?τηση πρ?πει να επαναλαμβ?νεται κ?θε φορ? που διατυπ?νεται ?να ν?ο αμφιλεγ?μενο σημε?ο. Δεν ε?ναι ?ργο μα? να επεξεργαστο?με τη Βικιπα?δεια, ο?τω? ?στε να αντανακλ? τι? προσωπικ??, ιδιοσυγκρατικ?? απ?ψει? μα? και κατ?πιν να υπερασπιστο?με αυτ? την επεξεργασ?α προ? ?λα τα μ?τωπα· ?ργο μα? ε?ναι να συνεργαστο?με, κυρ?ω? προσθ?τοντα? ν?ο υλικ?, αλλ? επ?ση?, ?ταν χρει?ζεται, δεχ?μενοι μια συμβιβαστικ? λ?ση σχετικ? με τον τρ?πο περιγραφ?? εν?? αντιλεγ?μενου θ?ματο?, ?στε η περιγραφ? αυτ? να ε?ναι δ?καιη προ? ?λε? τι? πλευρ??.

Κ?νοντα? τι? απαρα?τητε? υποθ?σει? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Π?? θα σα? φαιν?ταν η περ?πτωση ?που, για να γραφτε? κ?ποιο απ? μια μακρ? σειρ? λημμ?των γενικο? θ?ματο?, θα πρ?πει να κ?νουμε κ?ποιε? αμφισβητο?μενε? υποθ?σει?; Ε?ναι η περ?πτωση, π.χ., του λ?μματο? για την εξ?λιξη. Σ?γουρα δε θα πρ?πει να μπερδ?ψουμε τη διαμ?χη "εξ?λιξη εναντ?ον δημιουργ?α?" σε κ?θε τ?τοια σελ?δα;≫

?χι, σ?γουρα ?χι. Πραγματικ? δεν υπ?ρχουν θ?ματα που θα μπορο?σαν να προχωρ?σουν χωρ?? την πραγματοπο?ηση τ?τοιων υποθ?σεων που κ?ποιο? μπορε? να θεωρ?σει αμφισβητο?μενε?. Αυτ? ε?ναι αλ?θεια ?χι μ?νο για την εξελικτικ? βιολογ?α, αλλ? επ?ση? για τη φιλοσοφ?α, την ιστορ?α, τη φυσικ? κ.τ.λ.

Ε?ναι δ?σκολο να παρατ?ξει? γενικ?? αρχ?? με τι? οπο?ε? θα καθοδηγο?νται συγκεκριμ?νε? περιπτ?σει?, αλλ? μπορε? να βοηθ?σει το παρακ?τω: δεν υπ?ρχει πιθαν?? καλ?? λ?γο? να συζητηθο?ν κ?ποιε? υποθ?σει? σε μια δεδομ?νη σελ?δα, αν μ?α υπ?θεση ?χει συζητηθε? σε β?θο? σε ?λλη σελ?δα. Κ?ποια περ?ληψη ? διακριτικ? υπ?δειξη μπορε? ωστ?σο να ε?ναι κατ?λληλη. Π.χ. σε ?να λ?μμα για την εξελικτικ? αν?πτυξη των αλ?γων, θα μπορο?σε να υπ?ρχει μ?α σ?ντομη πρ?ταση για το γεγον?? ?τι κ?ποιοι δημιουργιστ?? δεν πιστε?ουν ?τι τα ?λογα (? οποιαδ?ποτε ?λλα ζ?α) ?χουν υποβληθε? σε κ?ποια εξ?λιξη, και παραπομπ? του αναγν?στη στο σχετικ? λ?μμα. Αν υπ?ρχει πολλ? συγκεκριμ?νη επιχειρηματολογ?α για κ?ποιο ιδια?τερο στοιχε?ο, θα μπορο?σε να τοποθετηθε? σε μ?α ξεχωριστ? δικ? του σελ?δα.

Aντιρρ?σει? στην πολιτικ? ≪γρ?ψιμο για τον εχθρ?≫ [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪Δεν ?χω πειστε? απ? αυτ? που λ?τε σχετικ? με το να γρ?φει? για ?ναν εχθρ? . Δεν θ?λω να γρ?φω για του? εχθρο??. Οι περισσ?τεροι απ' αυτο?? βασ?ζονται στο να παρουσι?ζουν σαν γεγον?τα και δεδομ?να πρ?γματα τα οπο?α ε?ναι αποδεδειγμ?να ψ?μματα. Υποστηρ?ζετε ?τι, για να ε?μαι ουδ?τερο? γρ?φοντα? ?να λ?μμα, πρ?πει να πω ψ?ματα , για να αναδε?ξω την θ?ση με την οπο?α διαφων?;≫

Αυτ? ε?ναι μια παραν?ηση σχετικ? με το τι λ?ει η πολιτικ? ουδετερ?τητα?. Εσε?? δεν ισχυρ?ζεστε τ?ποτα, π?ραν του ?τι λ?τε, ≪Ο Τ?δε ισχυρ?ζεται ?τι "____________", και επομ?νω?, "___________"≫. Αυτ? μπορε? να γ?νει αντικειμενικ? και ?ντιμα, χωρ?? τ?ψει? συνειδ?σεω?, επειδ? αποδ?δετε τον ισχυρισμ? σε κ?ποιον ?λλο . Αξ?ζει να παρατηρ?σουμε εδ? ?τι οι λ?γιοι και οι ειδικο? ε?ναι εξασκημ?νοι σ' αυτ?, ?τσι ?στε ακ?μη κι ?ταν προσπαθο?ν να αποδε?ξουν μια θ?ση, συμπεριλαμβ?νουν και τα αντεπιχειρ?ματα, ο?τω? ?στε να μπορο?ν να εξηγ?σουν για ποιο λ?γο τα αντεπιχειρ?ματα αποτυγχ?νουν.

Αυτ? μπορε? να αποδειχθε? εξαιρετικ? ευα?σθητο ζ?τημα, και ?να? μεγ?λο? αριθμ?? ατ?μων μπορε? ειλικριν? να μην κατορθ?νουν να διακρ?νουν την προκατ?ληψη που περικλε?εται σε ?ναν δημοφιλ? ?ρο, απλ?? και μ?νο επειδ? ε?ναι εκε?νο? που χρησιμοποιε?ται κατ? κ?ρον. Αλλ? θα πρ?πει να γ?νει γρ?γορα αντιληπτ? ?τι η Βικιπα?δεια ε?ναι ?να ιδιαιτ?ρω? διεθνιστικ? εγχε?ρημα, και οι συντ?κτε? τη? εκφρ?ζουν πολλ?? διαφορετικ?? οπτικ?? γων?ε?. Ε?ναι σημαντικ? να τον?σουμε ?τι αυτ? το επ?πεδο αντικειμενικ?τητα? ε?ναι μ?λλον κ?τι το καινοφαν?? για τον περισσ?τερο κ?σμο, και οι διαμ?χε? σχετικ? με του? πιο κατ?λληλου? ?ρου? μπορε? απλ? να εξαρτ?νται απ? την ισορροπ?α μεταξ? απ?ψεων.

?λλε? ενστ?σει? [ επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪?χω και κ?ποιε? ?λλε? ενστ?σει?. Πο? πρ?πει να τι? ρωτ?σω;≫

Πριν ρωτ?σετε, παρακαλο?με ξαναδε?τε του? παρακ?τω συνδ?σμου? . Πολλ? θ?ματα γ?ρω απ? την πολιτικ? τη? ουδετερ?τητα? ?χουν ?δη καλυφθε? πολ? εκτεταμ?να. Αν ?χετε να κ?νετε κ?ποια ν?α συνεισφορ? στη διαμ?χη, μπορε?τε να προσπαθ?στε στη Βικιπα?δεια συζ?τηση:Ουδετερ?τητα , ? αναφ?ρτε το στη λ?στα ηλεκτρονικο? ταχυδρομε?ου Wikipedia-l .

• Positive tone
• Understand Bias

• Βικιπα?δεια:Αμφισβ?τηση ουδετερ?τητα?
• {{ Ουδετερ?τητα }} πρ?τυπο αμφισβ?τηση? τη? ουδετερ?τητα?

• Blinded By Science: How ‘Balanced’ Coverage Lets the Scientific Fringe Hijack Reality - Chris Mooney, Columbia Journalism Review. Μ?α πολ?τιμη προειδοπο?ηση για του? Βικιπαιδιστ?? για το π?? οι προσπ?θειε? εξισορρ?πηση? τη? κ?λυψη? εν?? θ?ματο? μπορε? να οδηγ?σει σε προκατειλημμ?νε?, ανακριβε?? και παραπλανητικ?? αναφορ??.