Интернет

≪Википеди≫ ир?кл? энциклопединчи материал
( Тетел ?инчен ку?арн?)
Ку термин?н ур?х п?лтер?шсем пур, Тетел (п?лтер?шсем) п?х?р.
Интернет эреш?н cыхан?в?сене ?керсе-cырса к?тартни
This NeXT Computer was used by Sir Tim Berners-Lee at CERN and became the world's first Web server .
ICANN headquarters in Marina Del Rey , California , United States

Интерне?т ( ак?л. Internet, Interconnected Networks ? cых?нулл? эрешсем, [ интэрнэ?т ]) ? п?т?м хыпарл? тата шутлав янт? пуррисен (ресурсс?сен) телекоммуникаци эреш?сем. П?т?м т?нче эреш картин физик?лл? ник?с? пулса т?рать. Часах Пур т?нче эреш? тата П?т?мл? (глобалл?) эреш тесе те пал?ртаcc?. Cаплах ≪ ине?т ≫, ≪ нэт ≫ тени те т?л пулать.

2008 cул варринелле Интернетпе п?рмаях ус? куракансен йыш? 1,4 млрд cынна (c?р ч?м?р?н ч?р?к пай?). [1] cитр?.

Интернет эреш?н кун?-cул? [ т?рлет | кодне т?рлет ]

ARPANET-?н п?рм?ш серверне 1969 cулхи ав?н, 1 Калифорни университет?нче ( Лос-Анджелес ) ?cе к?ртн?. ≪Honeywell 516≫ компьютер?н 12 КБ оперативл? астав?м? пулн?.

1971 cул т?лне эшер вит?р электронл? почт?на куcармалли п?ррем?ш программ?на cырса хат?рлен?, в?л вара пур ус? куракан к?м?лне юран?.

1973 cулта эреш cумне трансатлантика телефон кабел? вит?р Асл? Британипе Норвегири п?ррем?ш ют c?р й?ркел?л?х?сене cых?нтарать, cак?нтанпа вара интернет т?рл? c?ршывсене п?рлештерме тыт?нать.


1984cулта домен яч?сене ( ак?л. Domain Name System, DNS ) й?ркелесе хута ян?.

Интернет протокол?сем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

1. Хушма шай?
2. Сеанс?н шай? / кур?мл?х шай?
3. Транспорч?н шай?
4. Эреш?н шай?
5. Канал?н шай?

Цензура интернетре [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Китай [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Китайра ≪Асл? Китай файервол?≫ ( ак?л. ≪Great Firewall of China≫ ) ?cлет, в?л икк?лен?лл? ?шл?хл? сайтсен IP-адрес?сене чаркалать. Х?й?н пурн?cне c?м?ллатас тесе, Китай правительстви провайдерсене кирл? мар сайтсене чарса т?ма хушн? (т?сл?хрен, BBC c?н? хыпар сайч? ).

2006 cулхи к?рлачра ≪Google≫ компани, тинех, Китайра х?й?н шырав сайтне уcн?. Анчах та, Китай правительствипе кил?шсе тат?лнипе, шырава к?штах х?стерн?.

Википедие Китайра чарса лартн?. Кул?шла та пул?, анчах Китай правительстви cак чарака ≪масс?лл? информаци хат?р?сене ир?кс?рлес ?cе пропоганд?лассипе к?решме≫ туса лартн?. Т?пл?нрех википеди пресси пирки вул?р.

Иран [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Википедие к?рессине Иранра 2006 cулхи раштав, 3 , хал?х к?м?ллакан ур?х сайтсемпе п?рле, т?сл?хрен YouTube тата IMDb , хупса хун?. Cакна c?ршывра ан?c культурин с?м?пе к?решес кампанипе cых?нн?.

Куба [ т?рлет | кодне т?рлет ]

2004 ? 2008 cулсенче Куб?ра П?т?м т?нче эркш?пе тухт?рсем к?на ус? курма пултарн?, ытти граждансене cакна саккун в?й?пе чарн?. [2]

Раccей [ т?рлет | кодне т?рлет ]

2007 cулхи cу, 23 C?н Cеп?р хула суч? Academ.org (≪Первая Миля≫) эрешне х?й?н ресурс?пе ус? куракансене экстремист сайч?сене к?ме чарн?. Прокуратур?н cу, 29 cыр?в?пе, в?л ≪экстремизм т?с?лл? интернет-ресурс?сене к?ме чарма пултаракан х?ш виcесене йыш?нн?≫. ХФХ облаc управленипе п?рле прокурорсем т?ват? район провайдерне ? ≪Первая Миля≫, ≪Академтелеком≫, ≪Полимекс плюс≫ тата ≪Сибирь-Телеком≫ ? экстремистсен ресурс?сене к?рес т?лпе т?р?слен?. [3]

Cурc?р Корей [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Cурc?р Корейа тулаш интернетпе cых?нтаракан канал пур, анчах та c?ршв шал?нче веб-серверсем cук; cурc?р корей правительствин сайч?сене ( [1] 2009 ?улхи Ч?к уй?х?н 2-м?ш?нче архивлан? . , [2] 2004 ?улхи Юпа уй?х?н 6-м?ш?нче архивлан? . ) ур?х патшал?хсенче вырнаcтарн?. Cапах та, 2004 cултанпа КХДР-та анл? мар ушк?н cын валли электронл? почт? ?cлет; п?р интернет-кафе пур. Cав чухнех ≪Кванмен≫ cурc?р корей шалти компьютер эреш? ?cлет [4] , ?на тулаш Интернетпе cых?нтарман.

Рунет [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Рунет (сас? паллисемпе, [ рунэ?т ] вуланать) ? п?т?м т?нчери Интернет эреш?н выр?с ч?лхилл? пай?. К?скерех каласан, Рунет ? .ru тата .su наци домен?сен П?т?м т?нчери эреш?н пай?. 1987 ?94 cулсем т?ван Интернетш?н палл? шутланаcc?. Атом энерги И. В. Курчатов институч?пе Минавтопром?н ИПК-?нче cуралн? профессилл? ?сл?х эреш? 1990 cулхи cурла, 28 т?нчери Интернет эреш?пе cых?нса хальхи раccей эреш?сен ник?сне хывать. 1990 cулхи ав?н, 19 InterNIC Т?нче информации центр?н хыпар базинче .su п?ррем?ш шайри домена регистрлан?. Cак?нтанпа Совет Союз?нче Интернете cул уc?лать. 1994 cулхи ака, 7 InterNIC-ра п?ррем?ш .ru раccей доменне регистрлан?.

Cав?н пекех п?х?р [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Истори [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Интернет?н т?рл? аспекч?сем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Каc?сем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Ас?рхавсем [ т?рлет | кодне т?рлет ]