Dunav

Uredi veze
S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Dunav
Dunav u Bratislavi
Tok dunava (crvena)
Dr?ave Njema?ka , Austrija , Slova?ka , Mađarska , Hrvatska , Srbija , Bugarska , Rumunija , Moldavija , Ukrajina
Du?ina 2860  km
U??e Delta Dunava
Ulijeva se u Crno more
Sliv Crnomorski sliv
Prosje?ni protok 7000
Povr?ina sliva 817.000 km 2

Dunav ( njema?ki : Donau ; mađarski : Duna ; slovenski : Donava ; slova?ki : Dunaj ; ukrajinski : Дунай ; bugarski : Дунав ; rumunski : Dun?rea ) jest rijeka u srednjoj i isto?noj Evropi . Nakon Volge druga je najdu?a rijeka u Evropi (2860 km). Bio je dugogodi?nja granica Rimskog Carstva , a danas te?e kroz deset dr?ava. Najve?im dijelom protje?e kroz srednju Evropu, a kao pograni?na rijeka protje?e kroz Njema?ku (7% povr?ine sliva), Austriju (10%), Slova?ku (5,9%), Mađarsku (11,6%), Hrvatsku (4,4%), Srbiju (10,2%), Bugarsku (5,9%), Rumuniju (29%), Moldaviju (1,6%; samo pribli?no 480 m) i Ukrajinu (dio delte ). [1] Ulijeva se u Crno more .

Od anti?kih vremena tradicionalna je trgova?ka ruta. Danas je plovan u du?ini 2415 km. Također je va?an izvor hidroenergije i pitke vode .

Etimologija [ uredi | uredi izvor ]

Dunav je staroevropsko ime rijeke izvedeno iz praindoevropskog d?nu , ?to zna?i rijeka. Među ostala imena iz istog korijena spadaju Dvina / Daugava , Don , Donjec , Dnjepar , Dnjestar , Desna , Tana i Tuoni .

Geografija [ uredi | uredi izvor ]

Kvalificiran je kao međunarodni plovni put , a nastaje u gorju Schwarzwald u Njema?koj kod Donaueschingena od manjih rijeka Brigacha i Brega . Zatim te?e pribli?no 2730 km, protje?u?i kroz ?etiri glavna grada : Be? , Bratislavu , Budimpe?tu (u blizini koje pravi veliku okuku , mijenjaju?i smjer toka zapad-istok u sjever-jug) i Beograd prije u??a u Crno more; u??e je velika delta, ?iji ve?i dio pripada Rumuniji, a manji Ukrajini.

Prosje?ni mjese?ni protok (u m 3 /s)
Hidrolo?ka stanica: U??e Dunava (podaci izra?unati kroz 15 godina)

Sliv [ uredi | uredi izvor ]

Osim dr?ava kroz koje te?e ili u kojima je pograni?na rijeka, sliv Dunava uklju?uje dijelove jo? devet dr?ava: Bosne i Hercegovine (4,6%), ?e?ke (2,9%), Slovenije (2%), Crne Gore (0,9%), ?vicarske (0,2%), Italije (<0,1%), Poljske (<0,1%), Sjeverne Makedonije (<0,1%) i Albanije (<0,1%). [1] Povr?ina sliva iznosi 801.463 km 2 . [2] [3] Najvi?a ta?ka u slivu Dunava jest Piz Bernina na granici između Italije i ?vicarske (4.049 m). [4]

Pritoke [ uredi | uredi izvor ]

Glavni ?lanak: Spisak pritoka Dunava

Tisa , Prut , Sava , Drava , Olt , Siret i Inn du?i su od 500 km. Rijeke s protokom ve?im od 500 m³/s jesu Sava, Tisa, Inn i Drava.

Sliv Dunava
Spisak pritoka Dunava iz Priru?nika za putovanje Dunavom ( Handbuch fur Donaureisen ), Be?, 1935.
Pritoke Dunava du?e od 140 km
Pritoka km od u??a  [5] Strana
D / L 		Du?ina
(km) 		Protok
(m³/s) 		Napomene
Iller [6] 2.587,9 D 147 71 Na u??u nosi vi?e vode od Dunava
Lech [6] 2.496,4 D 264 114
Isar 2.281,7 D 295 175
Inn 2.225,2 D 518 738 Na u??u i ?iri i bogatiji vodom od Dunava
Traun [7] 2.125 D 153 135
Enns 2.111,8 D 254 195
Leitha [7] ? 1.830 D 180 10 Ulijeva se u rukavac Mo?onski Dunav
Raab 1.794 D 250 18
Kapos [7] ? 1.498 D 113 4,4
Drava 1382,5 D 749 670
Sava ? 1.170 D 945 1.722 Vodom najbogatija pritoka Dunava i najdu?a od desnih
Velika Morava 1.104,5 D 185 255
Timok 845,7 D 203 24
Iskar 637 D 368 54
Jantra 536,7 D 285 47
Altmuhl [6] 2.411,6 L 220 16
Naab [6] 2.385,3 L 165 50
Regen [6] 2.379,2 L 169 40
Kamp [7] ? 1.985 L 153 9
March 1.880,3 L 358 109
Vah 1.765,8 L 403 152
Hron 1.716 L 298 55
Ipe? 1.708,2 L 233 21
Tisa 1.214,5 L 1.308 813 Najdu?a pritoka Dunava
Tami? [7] ? 1.150 L 340 47
Jiu 691,6 L 331 94
Olt 600,6 L 737 190
Vedea [7] ? 530 L 224 [8] 12
Arge? 432 L 327 73
Ialomi?a 231,1 L 417 40
Siret 155,1 L 596 230
Prut 134,1 L 953 110

Gradovi [ uredi | uredi izvor ]

(* = glavni grad)

Njema?ka

Austrija

Slova?ka

Mađarska

Hrvatska

Srbija

Rumunija

Bugarska

Moldavija

Ukrajina

Ekologija [ uredi | uredi izvor ]

Ramsarska podru?ja [ uredi | uredi izvor ]

Mo?varni kompleks du? Dunava ?ini prirodno jedinstvo tri ramsarska lokaliteta: Gemenc u Mađarskoj, Kopa?ki rit u Hrvatskoj i Gornje Podunavlje u Srbiji.

Također pogledajte [ uredi | uredi izvor ]

Reference [ uredi | uredi izvor ]

  1. ^ a b "Countries of the Danube River Basin" . Međunarodna komisija za za?titu Dunava . Pristupljeno 13. 11. 2010 .
  2. ^ "Kompletna tabela Bavarskog registra voda" (xls) . Bavarski dr?avni ured za ?ivotnu sredinu.
  3. ^ Danube River Basin District, Part A - Roof Report Arhivirano 6. 10. 2016. na Wayback Machine , Međunarodna komisija za za?titu Dunava, str. 8.
  4. ^ "Drainage basin of the Black Sea" (PDF) . Our Waters: Joining Hands Across Borders. First Assessment of Transboundary Rivers, Lakes and Groundwaters . Ekonomska komisija Ujedinjenih nacija za Evropu . 2007.
  5. ^ "Allgemeines uber die Donau, Die wichtigsten Zuflusse" . Pristupljeno 18. 4. 2020 .
  6. ^ a b c d e "Donau von Ulm bis Passau" (PDF) . Pristupljeno 18. 4. 2020 .
  7. ^ a b c d e f "Liste der Donaubrucken" (PDF) . Arhivirano s originala 11. 8. 2013 . Pristupljeno 29. 3. 2011 . CS1 odr?avanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a ( link ) stanje: mart 2010.
  8. ^ "Extreme Hydrological Phenomena in the Vedea Hydrological Basin ? Borcan ? Lucr?rile Seminarului Geografic "Dimitrie Cantemir " " ( PDF ) . seminarcantemir.uaic.ro . Pristupljeno 31. 10. 2018 . (487 kB) Seminarul geografic "D. Cantemir", 28, 2007.

Vanjski linkovi [ uredi | uredi izvor ]

Preuzeto iz " https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Dunav&oldid=3604810 "