Ня варта блытаць з сэкс?змам .

Шав?н??зм ( франц . chauvinisme ) ? прапаганда этн?чнай ? расавай вынятковасьц? з распальваньнем м?жэтн?чнай варожасьц? ( en ) , што суправаджаецца этн?чнай дыскрым?нацыяй . У 1870-я гады ? Ангельшчыне атрыма? назо? джынга?зм ( en ) . Увасабляецца праз захопн?цк? напад на ?ншую кра?ну ? прыгнёт этн?чнай меншасьц?. Грунтуецца на перакананьн? ? прызначэньн? асобнага народу прыв?ваць ?ншым народам свае культуру ? лад жыцьця. У крайн?м выглядзе праяв??ся ? фашызьме . Жыв?ць сучасны рас?зм . Для прыхаванага распа?сюду выкарысто?ваецца прымальная для ?с?х грамадзка-асьветная ?дэалёг?я , бесчалавечнасьць якой выя?ляецца тольк? на позьняй ступен? масавага псыхозу ? гвалту ( нацыянал-сацыял?зм ). На ?зро?н? дзяржа?нага к?раваньня вядзе да генацыду ( галакост жыдо? ? цыгано? у Трэц?м Райху , армяна? у Асманскай ?мпэры? 1915?1916 гадо?) ? этн?чнага выгнаньня ^[1] .

Паходжаньне тэрм?ну [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Тэрм?н паходз?ць ад прозьв?шча прых?льнага да захопн?цк?х пахода? Напалеона ? Банапарта навабранца Н?каля Шавэн а ( en ) ? п’есе брато? Шарля-Тэадора ? Жана-?пал?та Каньяр ( fr ) ≪Трохкаляровая кукарда≫ (1831) ^[1] .

Адрозьненьне ад нацыянал?зму [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У адрозьненьне ад нацыянал?зму, шав?н?зм выя?ляецца тольк? ? дам?нуючай, панавальнай нацы?. Раней шав?н?зм было прынята л?чыць формай нацыянал?зму , але цяпер дасьледн?к? нацыянал?зму праводзяць грань пам?ж нацыянал?змам, уя?лялым зь сябе амб?валентную сама?дэнтыф?кацыю этнаса, ? шав?н?змам, дзе сама?дэнтыф?кацыя групы ствараецца ≪ад адваротнага≫.

Прыклады [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Расея [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Расейск? фашызм

У пачатку 1990-х гадо? м?л?тарызаваны расейск? шав?н?зм узьн?к у войску на аснове ?мпэрск?х традыцыя? пад назовам рашызм ^[2] (рус?зм) ^{[3] [4]} . Панятак спарадз?? савецк? журнал?ст курдзкага паходжаньня Карэм Раш (нар. 2 студзеня 1936 г.; сяло Ако , Армянская ССР ) сва?м эсэ ≪Арм?я ? культура≫, выдадзеным ? 1989 годзе ? Маскве ^[2] Выдавецтвам М?н?стэрства абароны СССР . У першым разьдзеле (≪Памяць ? фактар абаронны≫) свайго эсэ К. Раш выказа? ≪асаб?стае перакананьне , што мы зраб?л? верны, пал?тычна мудры ? рашучы крок, увё?шы войск? ? А?ган?стан ≫ у 1979 годзе. Таксама ён цьвердз??, быццам менав?та ≪працяглыя войны расейскага самадзяржа?я па ?ц?хам?рваньн? Ка?казу , як?я до?жыл?ся ледзь не па?стагодзьдзя, спарадз?л? з боку расейск?х аф?цэра? Лермантава , Марл?нскага, Адае?скага, а таксама Пушк?на выдатныя паэмы, вершы ? прозу≫. Далей зьмясьц?? закл?к: ≪Абна?леньню жыцьця мае спадарожн?чаць ачышчэньне роднай мовы… ад штампаванага газэтнага хламу… запас слова? захламлены ? нас… заходн?м? запазычаньням?≫. Таксама Раш цьвердз??, быццам ≪Баброк, Ярмак, Перасьвет, Кала?рат, Плата?, Сувора? ?, нарэшце, Жука? ≫ был? людзьм? ≪найвышэйшай духо?насьц?≫, ? назва? ≪здаровым сэнсам≫ тое, што ≪ Пётар I указам 1722 году прызначы? вайско?ца? к?раваць нават правасла?най царквой≫ ^[5] .

У 2-?м разьдзеле ≪?Порна“ ? рок ? новая зброя≫ К. Раш заяв??, быццам савецкае войска ≪здолела… зьберагчы кашто?ныя традыцы? расейскага войска≫, ? быццам ≪ маральныя асновы грамадзтва … можна пах?снуць, дастаткова ?каран??шы ? неабмежаванай колькасьц? рок, дыска , в?дэа ≫. У трэц?м разьдзеле ≪Ратн?к ? слова сьвятое≫ ён абвясьц??, што ≪ мастацтва … можа стаць ?пятай калёнай“ у сваёй кра?не≫, ? адзначы?, што расейск?я п?сьменьн?к? не прысьвяц?л? ≪Кузьме М?н?ну ? н?воднай кн?г?, н?воднай паэмы, н?воднай песьн?≫. У 4-ым разьдзеле ≪Арм?я ? станавы хрыбет≫ Раш цьвердз?? ≪аб адмысловым прызначэньн? Расе?≫, ? што ≪вайсковец… вышэйшы за цыв?льнага паводле рол?, паводле прызначэньня, паводле прызваньня≫. У 5-ым разьдзеле ён заяв??: ≪Няма больш дакладнай прыкметы распаду маральных сашчэпа? грамадзтва за наёмную арм?ю… Нам няма чаго тут пераймаць у Амэрык?≫. ? закл?ка?: ≪У армейск?я б?бл?ятэк? ? ?се ваенныя вучэльн? маюць прыйсьц? нашыя выдатныя г?сторык? Тац?шча? , Карамз?н , Сала?ё?, Ключэ?ск?, Сяргеев?ч, Грэка?≫ ?мпэрскага пэрыяду ^[5] .

У сьнежн? 1994 г., адразу пасьля пачатку першай расейска-чачэнскай вайны , прэзыдэнт Чачэнскай Рэспубл?к? ?чкерыя Джахар Дудае? ухвал?? сва?м указам ≪Канцэпцыю нацыянальна-дзяржа?най пал?тык? Чачэнскай Рэспубл?к? ?чкерыя≫, што ?лучала ап?саньне рус?зму : ≪Рус?зм ? адмысловая форма чалавеканенав?сьн?цкай ?дэалёг?? , заснаванай на вял?кадзяржа?ным шав?н?зьме, по?най бездухо?насьц? ? амаральнасьц?. Адрозьн?ваецца ад вядомых форма? фашызму , рас?зму , нацызму адмысловай лютасьцю як да чалавека , так ? прыроды , да самога Творцы Сусьвета? . Прынцып дзеяньня ? зьн?шчэньне ?сяго ? ?сяе, тактыка выпаленай зямл? . Адрозьн?ваецца шызафрэн?чнай формай ман?? сусьветнага панаваньня. Валодаючы рабскай псыхалёг?яй, паразытуе на хлусьл?вай г?сторы?, на экспансаваных тэрыторыях ? народах . Рус?зму ?ласьц?вы пастаянны пал?тычны, юрыдычна- прававы , ?дэаляг?чны тэрарызм ≫ ^[3] .

15 студзеня 1997 г. заснавальн?к ? старшыня Народнай нацыянальнай парты? Расе? ( en ) Аляксандар ?вано? ( en ) зьмясьц?? свой артыкул ≪Мая вера ? рус?зм≫ у маско?скай газэце ≪Эра Расе?≫. У тым артыкуле ён заяв??, што ≪Рус?зм у першую чаргу грунтуецца на расавых якасьцях славяна-руса?≫. Тамсама А. ?вано? цьвердз??, быццам расейцы ёсьць ≪ бацькам? ?с?х народа? Э?ропы ≫ ? прапанава? ≪шлях≫: ≪зьн?шчыць сам панятак ? кансэнсус “ ?… ?сьц? да панаваньня, …каб заваяваць права загадваць≫. Далей ён абвяшча?: ≪Мы ?спадкуем Э?ропу ? Аз?ю . Мы, расейцы, вучыць рус?зм, складзем к?ро?ны слой будучай Белай ?мпэры? ад Ак?яну да Ак?яну≫. Таксама А. ?вано? выступ?? супраць народа?ладзьдзя ? нацыянал?зму : ≪ Трыюмф неразьв?тых душа? выя?ляецца ? дзяржа?ным ладзе , тыпу дэмакратычнага . Трыюмф неразьв?тых душа? выя?ляецца таксама ? ? местачковым нацыянал?зьме, тыпу ?кра?нскага, беларускага , сыб?рскага , казацкага … Чорт  ? гэта дэмакратычная та?кучка≫. ? нават цьвердз??, быццам ≪не было ? [Расейскай] ?мпэры? н? беларуса? , н? ?кра?нца? ≫, як?х абазва? бела- ? мала рос ам? адпаведна. Ён зьмясьц?? у артыкуле ? закл?к ≪расейцы маюць… заняць абсалютна ва ?с?х сфэрах дзяржа?нага мэхан?зму ?се к?ро?ныя пасады, а таксама ператварыць абсалютна ?се СМ? ? рупар ?дэя? рус?зму≫, бо, на ягоны погляд, ≪Расея створаная… тольк? для расейца?≫. Пры гэтым дада?, быццам ≪ правасла?е  ? гэта рэл?г?я сотня? тысяча? гадо?≫, ? ≪кал? мы ня будзем ваяваць ? вайна ?войдзе да нас≫ ^[4] .

У лютым 2000 г., напярэдадн? прэзыдэнцк?х выбара? у Расе? ( en ) , Аляксандар ?вано? пад мянушкай ≪партыйны ?дэоляг≫ зьмясьц?? у сваёй газэце ≪Я ? расеец≫ артыкул, у як?м заяв??: ≪ Пуц?н , як пал?тычны дзяяч, ёсьць г?пэрмастом м?ж маркс?змам ? рус?змам… Пуц?н давол? ?мела вядзе замежную пал?тыку… Стано?чае значэньне Пуц?на як пал?тыка складаецца ? тым, што ён, ня гледзячы н? на што, працягвае весьц? Ка?каскую вайну ≫ ^[6] .

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• ?гар Кон ≪Психология предрассудка≫  ? падрабязны матэрыял аб сацыяльна-псыхаляг?чных каранях шав?н?зму