한국   대만   중국   일본 
?а?ы? ? Википедия Эст?лекк? к?серг?

?а?ы?

Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
?а?ы?.

?а?ы? ? я?ыу, ??р?т т?ш?р??, т?р?? ?.б. ?с?н таба? бит форма?ында материал. ?а?ы? ??емлект?р??н , икенсел сеймалдан, и?ке сепр?кт?р??н, макулатуранан алын?ан целлюлозанан эшл?н?.

1803 йылдан башлап ?а?ы? эшл??се машина ?улланыла.

Тарихы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Цай Лун буйынса ?а?ы? эшл??

?а?ы??а о?шаш материалдар, м???л?н, папирус, ?айын ?аба?ы, пергамент ??м баш?а материалдар эшл?? технология?ы кешелекк? ≪классик ?а?ы?≫ сы?арыу?ы? т??ге тасуирлама?ы барлы??а килг?нг? тиклем ?к билд?ле бул?ан.

До Цай Луня?а тиклем ?ытай бамбуктан ?а?ы??а о?шаш материал эшл?г?н. Борон?о индуистар ?ур ?л?н ?алды?тарынан, м???л?н, филд?р??н ям?ыр яу?андан ?у?, ?ыу ?й?м?нд? ?а?ы??а о?шаш материал барлы??а килтере??е? т?би?и процесын ас?ан. Бындай ?а?ы? етештере?се заводтар ?ле л? ?индостанда ??м Таиландта бар. [1]

?мм? ?а?ы? етештере? ?с?н бамбук ауыр, ? еб?к ?имм?тк? т?ш?. Ундай с?ст?р??н эшл?нг?н ?а?ы? е?ел ген? дымлана??м н??ек була. Кай Луня министр-к???шсе итеп т???йенл?н? ??м арзаныра? технологик ысул уйлап табыр?а бойора. Э?л?не???р уны ?а?а?а?тар?а . ?а?а?а? оялар я?ал?ан йо?а, ?мм? сы?амлы материал ул э?л?г?н н?м? булып сы?а. Т???л?ш ?с?н б?т? ер??н , м???л?н, б?р?н?л?р??н, ?оймалар?ан ??м а?ас т???л?ш материалдарынан йый?ан а?ас ??м ??емлек с?ст?ре материал булып тора. Б?ж?кт?р целлюлоза?а бай был сеймалды ?ы?ылмалы, а??ым?а бай с?ст?р мен?н ентекл?п с?йн?й ??м дымландыра. ?а?а?а? т?к?р?г? мен?н дымландырыл?ан с?ст?р, ?ыу?ы кире ?а?ыусы ??енс?лект?р бир? (коллаген мен?н ?лс??се а??ым (шулай у? балауы? (?ерк?)), й?ки крахмал (аш ?е?дерелг?н япра?)с?ст?ренд? ?атнашма бир?. Шунан йомшартыл?ан масса кибеп а? ?аты ?а?ы??а ?йл?н?. Кай Луня с?сте ?ындырып ?арай ??м шундай й???рл?г?н т?жриб? ?тк?рг?нд?н ?у?, тут а?асы ?аба?ынан, киндер й?к??ен?н, йыртыл?ан балы? тотоу ау?арынан ??м и?ке ту?ымалар?ан, тут с?ст?рен?н, а?ас к?л?н?н д? эшл?рг? м?мкин тиг?н ?ы?ымта?а кил?. Былар?ы? бары?ын да ?ыу мен?н бутап, килеп сы??ан массаны ?алып?а ?ала (а?ас каркас ??м бамбук ил?к). ?ояшта кипк?с, таштар яр?амында был массаны шымарта. ????мт? ? к?сл? ?а?ы? битт?ре килеп сы?а.

Классик≫ ?а?ы? масса?ын Кай Луня бе??е? эраны? 105 йылында уйлап тап?ан.

Был уйлап табыу?ан ?у? ?а?ы? эшл?? ысулы бик ти? камиллаштырал?ан. ?а?ы??а крахмал , кел?й , т?би?и буяу?ар ?уша башла?андар.

О?а? ва?ыт Урта Азияла ?а?ы? 751 йылда Талас ?у?ышына тиклем эшл?нм?г?н тип и??пл?нел?. ?сирлекк? эл?кк?н ?ытай?ар ара?ында ?? к?септ?рен Самарканд?а алып килг?н ?а?ы? етештере?сел?р ?? бул?ан, тип фараз ител?. ?мм? археологтар и?батлауынса, III быуат?а инде К?нсы?ыш Т?рк?станды? Турпан, Хотан ??м Дунхуан ке?ек ?алаларында ?а?ы? етештерелг?н. Был ?алалар Согдий сау?а йорттары эшм?к?рлеге ар?а?ында Тянь-Шандан к?нбайыштара? Урта Азия мен?н ты?ы? сау?а б?йл?нешенд? була. Сау?аг?р??р я?ы уйлап табыу?ы бик тел?п а?лай ??м был процесты ?й?? ?абатлай алыр ?с?н уны етештере? неск?лект?рен ти? ?йр?н?.

VII быуат башында ?а?ы? эшл?? ысула Корея , Японияла билд?ле була. Та?ы 150 йылдан ?сирг? алын?ан х?рби??р аша ?а?ы? эшл?? ??р?пт?рг? билд?ле була.

XI?XII быуаттар?а Европала ?а?ы? барлы??а кил?, яйлап пергамент алмаштырыла. Р?с?й?? XV быуат?а тиклем ?а?ы? китаптар мен?н бер р?тт?н пергамент китаптар ?а ба?ыл?ан. Б?г?нг? к?нг? тиклем ?а?лан?ан беренсе рус документы 1341 йыл?а ?арай (?орур Семен уставы).

VI?VIII быуаттар?а ?а?ы? Урта Азия , Япония ??м Азияны? баш?а илд?ренде етештерел?. XI?XII быуатта ?а?ы? Европа?а килеп ет? ??м я?ыу ?с?н ?улланыл?ан к?нде (пергамент) алыштыра. XV?XVI быуатта китап ба?ыу эше ал?а китк?с ?а?ы? етештере? эше ??еш?. Ул ва?ытта ?а?ы??ы ябай ысул мен?н эшл?й??р ? килел? а?асты с?кеш мен?н ваталар.

XVII быуатты? икенсе ярты?ында уйлап табыл?ан онтау машина?ы ? рол ?а?ы? етештере? эшенд? ?ур ???митк? эй? була. XVIII быуатта ролдар ?ур ким?лд? ?а?ы? етештерерг? ??л?тле була. ?мм? ?а?ы? масса?ын ?улдан ?ойоу был эште тот?арлай. 1799 йылда Н. Л. Робер (Франция) х?р?к?т ите?се селт?р яр?амында ?ойоу эшен механизациялаштыра.

Англияла бер ту?ан Г. ??м С. Фурдринье, Роббер патентын ?атып алып, механизациялаштырыу эшен дауам ит?лер ??м 1806 йылда ?а?ы? эшл?? иашина?ына патент алалар. XIX быуат урта?ында ?а?ы? эшл?? машина?ы бер ту?тау?ы? эшл??се ?атмарлы агрегат?а ?йл?н?.

XX быуатта ?а?ы? етештере?, ??ен?? йылылы? станциялары, химик цехтары бул?ан эре с?н???т тарма?ына ?йл?н?.

Хронология [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?улланыу [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Я?ыу ??м ба?тырыу ?с?н (китаптар, журналдар, г?зитт?р, д?фт?р)
  • Би??? материалы (?амсы)
  • Ва?-т?й?к эш материалы (оригами, папье-маше, аппликация)
  • Т?р?? материалы (т?рг?кт?р, кон-валюта, сумкалар, й?шникт?р)
  • Та?артыу материалы (та?тамал, салфетка, ?улъяулы?, б??р?ф ?а?ы?ы, киптергес ?а?ы?ы)
  • С?сле фильтр материалы (фильтр ?а?ы?)
  • Изолятор етештере?
  • Гетинакс етештере?
  • А?са етештере?, почта маркалары, документтар
  • Химик реагенттар ?улланыу ?с?н субстрат (фотография, к?р??ткес ?а?ы?ы, наждак ?а?ы?ы)

Полиграфия [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Китаптар етештере??? ба?ма ?с?н махсус ?а?ы? ?улланыла. Советтар Союзында ??м Р?с?й?? ба?тырыу ?с?н ?а?ы??ы? бер нис? тибы була. ?а?ы??а целлюлоза ми?дары буйынса сы?амла?ы билд?л?н?: № 1 ? и? сы?амлы?ы, целлюлоза ?л?ш? 0,8-??н 1-г? тиклем бул?анда, ???р??р йыйынты?ы, энциклопедиялар ба?ыла; № 2 ? целлюлоза ?л?ш? 0,5-0,6 бул?анда, унда йыш ?ына д?реслект?р ба?ыла; № 3 ? целлюлоза ?л?ш? 0,35 ??м унан да к?мер?к бул?ан и? ?? сы?амлы ?а?ы?, м???л?н, н?шри?тт?р?е? тематик пландарын ба?тырыу ?с?н ?улланыла. Шымалы?ына ?арап, ?а?ы? ялтырауы??ы? (бер а? шыма), глазурь (бер а? шымара?) ??м ?аплан?ан (и? шыма), каландолы ??м суперкандерлы булыуы м?мкин. Ба?маны? т?рл? ысулдары ?с?н ?а?ы??ы? т?б?нд?ге т?р??ре бар: типографик ? х?рефле ба?ма ?с?н, офсетлы ? офсетлы ба?ма ?с?н, тифдер ? гравитация ба?ыу ?с?н [4] . Ба?ма ба?ыл?ан ?а?ы??ы? т?р? ба?маны? сы?арылыу м??л?м?тт?ренд? к?р??тел?. [5]

Шулай у? ?а?ы? ?улланыу ?лк??е ?ы?ы??ы? а?лы?ына б?йле. А?лы? нисб?те ю?ары бул?ан ?а?ы??ы и?ландар, плакаттар, реклама брошюралары, буклеттар ?. б. ?с?н д? ?улланыла. Методик ба?малар, белешм?л?р, махсус журналдар, балалар д?реслект?ре, балалар китаптары ?с?н,... а?лы? коэффициенты т?б?н бул?ан ?оро-?ары ?а?ы? ?улланыла. Был к????рг? и? ?? зыян килтереп, ?ур к?л?мд? текст у?ыр?а м?мкинлек бир?.

Би??? материалдары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Обой ? ?а?ы? ниге?л?нд? эшл?нг?н полимер би??? материалы. Эске стеналар?ы й?бештере? ?с?н, ? ?ай?ы бер?? ?оро б?лм?л?р?? т?ш?мд?р ?с?н ?улланыла. ????тт? рулон р??ешенд? була. ?а?ы? обой 1892 йылда уйлап табыла, элек-элект?н К?нсы?ыш Азия ( ?ытай , Япония ) илд?ренд? ?улланыл?ан. ?у?ыра? стенала?ы яры?тар?ы, тиге??е?лект?р?е ?аплау ?с?н Европа илд?ренд? л? ?улланыла. Винил, й?ки йыуыла тор?ан обой?ар ? ике ?атламдан тор?ан стена япма?ы: т?б?нге (ниге?е й? й?бештере? ?с?н к?р?кле[7]), ????тт? флизилин й?ки ?а?ы?, ? ??к? ?л?ш? механик ба?ым?а ??м бысраныу?а ?аршы торор?а ??л?тле батын?ы ба?ма ??м иллюстрациялар мен?н би??лг?н поливинил хлоридтан эшл?н?. Винилды коммерцияла ?улланыу?ы 1933 йылды? 10 октябренд? Б. Ф. Гудрих компания?ынан Вальдо Л. Симон аса, ул поливинил хлориды продукция?ын етештере? ысулдарын патентлай. ? инде 1947 йылда United Wallpaper (А?Ш) компания?ы донъяла беренсе винил обой эшл?й. Был класлы би??? материалдары айырым ны?лы?ы, ышаныслылы?ы ??м сы?амлылы?ы мен?н айырыла. Бындай обой?ар ?улланып даими дымлы та?артыу?а сы?амлы. ????тт?, б?шм?кт?рг? ?аршы тороу ?с?н винил япма?ы составына, й?ки ??к? й??? махсус пример мен?н алдан эшк?ртел?ен ?с?н, антифункциональ компоненттар ??т?л?. ?а?ы??а й?ки ту?ылма?ан ниге???ге буяу?ы? был т?р?н у?ышлы буяр?а м?мкин (?а?ы? япманан айырмалы р??ешт?).

Гипсокартоны (≪гипс-картон таба?≫, ≪?оро гипс штукатурка?ы≫) - ике картон ?атламы ара?ына ара?ында гипс таба?ы ?уйыо?ан ?с ?атлы т???л?ш материалы. Гипсокартонды ?а?ы? фабрика?ы хужа?ы Августин Сакетт уйлап сы?ар?ан. Я?ы ?улланыу ба?ар?арын э?л?? 15 миллиметр ?алынлы?та?ы ≪т???л?ш та?та?ы≫н уйлап табыу?а килтер?е. Ул йо?а гипс ?ы?атын беркетк?н 10 ?атламлы ?а?ы??ан тор?ан ≪пирог≫ була. Августин Сакетт был т???л?ш материалына патент ала. Л?кин был заманса гипс ?атыр?а?ыны? прототибы ?ына бул?ан. Х??ер гипс ?атыр?а?ыны? ?абул ителг?н стандарты булып тор?ан би??? материалы т?р?н Америка инженеры Кларенс Утсман т??дим итк?н ??м патент ал?ан. Дымлы, ?оро ??м нормаль бул?ан биналар?а к?пл????р, б?лм?л?р, т?б?л?р эшл?? ?с?н т???йенл?н?.

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. Бумага из слоновьего навоза . wtalks.com. Дата обращения: 11 август 2016.
  2. ВЛИЯНИЕ ИСЛАМА НА СРЕДНЕВЕКОВУЮ ЕВРОПУ, Уотт Монтгомери 2016 йыл 26 ?инуар архивлан?ан .
  3. Allen Kent, Harold Lancour, Jay E. Daily. Encyclopedia of Library and Information Science: Volume 21. 1977. p. 341
  4. Бумага для печати // Краткий справочник книголюба. ? М .: Книга , 1970. ? С. 262?264. ? 352 с. ? 50 000 экз.
  5. ?алып:Издательский словарь

???би?т [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]