Yan Van-der-Vaals
(
nid.
Johannes Diderik van der Waals;
23 noyabr
1837
[1]
[2]
[…]
,
Leyden
?
8 mart
1923
[1]
[2]
[…]
,
Amsterdam
[3]
) ? "Qazların v? mayel?rin
v?ziyy?t t?nliyi
uzr? t?dqiqatlarına gor?" 1910-cu ild?
Fizika uzr? Nobel mukafatını
qazanmı?
niderlandlı
n?z?ri
fizik
.
[5]
Yan Van-der-Vaals 23 noyabr 1827-d?
Hollandiyanın
Leyden
??h?rind? anadan olub. Yakob Van-der-Vaals v? Elizabet Van-den-Berqin 10 ovladının boyuyu idi. Atası ixtisasca dulg?r idi. Bir qayda olaraq, XIX ?srd? f?hl? ail?l?rinin u?aqları orta m?kt?bi bitir?nmirdil?r v? uy?un olaraq, Universitetd? oxumalarına bel? icaz? verilmirdi. Bunun ?v?zin?, o, "Qabaqcıl ?btidai T?hsil M?kt?bi"nd? t?hsil aldı v? 15 ya?ında h?min m?kt?bi bitirdi. Sonra ibtidai m?kt?bd? mu?llim stajyeri oldu.1856?1861-ci ill?rd? kurslara qatıldı v? ibtidai sinif mu?llimi v? ba? mu?llim olmaq ucun lazımi kvalifikasiyalara yiy?l?ndi. 1862-ci ild?
Leyden Universitetind?
riyaziyyat
,
fizika
v?
astronomiya
movzusunda keciril?n muhazir?l?r? qatılma?a ba?ladı. 1863-cu ild? Alman hokum?ti yeni tipli m?kt?bl?r (HBS) acdı. Van-der-Vaals bu m?kt?bd? riyaziyyat v? fizika uzr? mu?llim olmaq ist?di v? iki il bo? vaxtlarında t?l?b olunan imtahanlardan kecm?k ucun hazırla?dı. 1865-ci ild? Deventerd?ki h?min m?kt?bd? fizika olaraq t?yin edildi.
Van-der-Vaals klassik dill?r haqqında kifay?t q?d?r yax?ı bilmirdi v? bu faktora gor? adi bir t?l?b? olaraq universitet? ??gir? bilm?di. Ancaq bel? oldu ki, universitet qaydalarını t?nziml?y?n qanun d?yi?dirildi v? klassik dill?ri bilm?k artıq t?l?b olunmadı. M?hz bu zaman fizika v? kimya doktoru d?r?c?si ucun kvalifikasiya imtahanlarını verdi.
14 iyun 1873-cu ild? Van-der-Vaals
Leyden Universitetind?
Piter Rijkin r?hb?rliyi altında dissertasiyasını ("Over de Continuiteit van den Gas- en Vloeistoftoestand") mudafi? etdi.
1877-ci ilin sentyabrında Van-der-Vaals yeni qurulan
Amsterdam B?l?diyy? Universitetind?
Fizika professoru v?zif?sin? t?yin edildi. Kimyacı
Yakob Vant-Hoff
v? bioloq
Huqo de Vries
onun h?mkarları idi. Van-der-Vaals 70 ya?ında t?qaud? cıxana q?d?r
Amsterdam Universitetind?
qaldı. 1910-cu ild? 72 ya?ında, o,
Fizika uzr? Nobel mukafatına
layiq goruldu.
[6]
1923-cu ilin 8 mart tarixind?, 85 ya?ında
Amsterdamda
v?fat etdi.
|
---|
1901?1925
| | |
---|
1926?1950
| |
---|
1951?1975
| 1951 -
Con Kokroft
,
Ernest Uolton
·
1952 -
Feliks Blox
,
Eduard Porsell
·
1953 -
Frits Sernike
·
1954 -
Maks Born
·
1955 -
Uillis Lemb
,
Polikarp Ku?
·
1956 -
Uilyam ?okli
,
Con Bardin
,
Volter Bratteyn
·
1957 -
Yanq Cjennin
,
Li Tzundao
·
1958 -
Pavel Cerenkov
,
?lya Frank
,
?gor Tamm
·
1959 -
Emilio Seqre
,
Ouen Cemberlen
·
1960 -
Donald Qlazer
·
1961 -
Robert Hofstedter
,
Rudolf Mossbauer
·
1962 -
Lev Landau
·
1963 -
Yucin Viqner
,
Mariya Goppert-Mayer
,
Yohannes Hans Daniel Yensen
·
1964 -
Carlz Tauns
,
Nikolay Basov
,
Aleksandr Proxorov
·
1965 -
Sinyitiro Tomonaqa
,
Culius ?vinger
,
Ricard Feynman
·
1966 -
Alfred Kastler
·
1967 -
Hans Bete
·
1968 -
Luis Alvares
·
1969 -
Marri Gell-Mann
·
1970 -
Hannes Alfven
·
1971 -
Dennis Qabor
·
1972 -
Con Bardin
,
Leon Kuper
,
Con ?riffer
·
1973 -
Leo Esaki
,
Ayvar Caveyer
,
Brayan Cozefson
·
1974 -
Martin Rayl
,
Entoni Xyui?
·
1975 -
Oge Bor
,
Bencamin Mottelson
,
Ceyms Reynuoter
|
---|
1976?2000
| 1976 -
Berton Rixter
,
Semuel Tinq
·
1977 -
Filip Anderson
,
Nevill Mott
,
Con Van Flek
·
1978 -
Pyotr Kapitsa
·
1979 -
?eldon Qle?ou
,
?bdus Salam
,
Stiven Vaynberq
·
1980 -
Ceyms Kronin
,
Val Fitc
·
1981 -
Nikolas Blomberqen
,
Artur ?avlov
,
Kay Siqban
·
1982 -
Kennet Vilson
·
1983 -
Subraxmanyan Candrasekar
,
Uilyam Fauler
·
1984 -
Karlo Rubbia
,
Simon van der Mer
·
1985 -
Klaus fon Klitsinq
·
1986 -
Ernst Ruska
,
Gerd Binninq
,
Heynrix Rorer
·
1987 -
Yohannes Bednorts
,
Karl Muller
·
1988 -
Leon Lederman
,
Melvin ?varts
,
Cek Steynberger
·
1989 -
Norman Ramzey
,
Hans Demelt
,
Volfqanq Paul
·
1990 -
Cerom Fridman
,
Henri Kendall
,
Ricard Teylor
·
1991 -
Pyer de Jen
·
1992 -
Jorj ?arpak
·
1993 -
Rassel Hals
,
Cozef Teylor
·
1994 -
Bertram Brokhauz
,
Klifford ?all
·
1995 -
Martin Perl
,
Frederik Reynes
·
1996 -
Devid Li
,
Duqlas O?eroff
,
Robert Ricardson
·
1997 -
Stiven Cu
,
Klod Koen-Tannudjı
,
Uilyam Filips
·
1998 -
Robert Laflin
,
Xorst ?termer
,
Daniel Tsui
·
1999 -
Gerardus 't Hooft
,
Martinus Veltman
·
2000 -
Jores Alforov
,
Herbert Kromer
,
Cek Kilbi
|
---|
2001?indiy? kimi
| 2001 -
Erik Kornell
,
Volfqanq Ketterle
,
Karl Viman
·
2002 -
Raymond Devis
,
Masato?i Ko?iba
,
Rikkardo Cakkoni
·
2003 -
Aleksey Abrikosov
,
Vitali Ginzburq
,
Entoni Legget
·
2004 -
Devid Qross
,
Xyu Politser
,
Frenk Vilcek
·
2005 -
Roy Qlauber
,
Con Holl
,
Teodor Han?
·
2006 -
Con Mater
,
Corc Smut
·
2007 -
Albert Fert
,
Peter Qrunberq
·
2008 -
·
2009 -
Carls K. Kao
,
Uillard S. Boyl
,
Corc E. Smit
·
2010 -
Konstantin Novselov
,
Andrey Qeym
·
2011 -
Saul Perlmutter
,
Brayn Skmidt
,
Adam Riess
·
2012 -
Serge Haroce
,
David Uineland
·
2013 -
Peter Higgs
,
Francois Englert
·
2014 -
?samu Akasaki
,
Hiro?i Amano
,
Syuci Nakamura
·
2015 -
Takaaki Kacita
,
Artur Makdonald
·
2016 -
Devid Taules
,
Dunkan Holdeyn
,
Maykl Kosterlits
·
2017 -
Rayner Vays
,
Kip Torn
,
Barri Bari?
·
2018 -
Artur E?kin
,
Jerar Muru
,
Donna Striklend
·
2019 -
Ceyms Pibls
,
Mi?el Mayor
,
Didye Keloz
·
2020 -
Rocer Penrouz
,
Raynhard Qentsel
,
Andrea Mia Qez
|
---|
| |
---|
Lu??tl?r v? ensiklopediyalar
| |
---|
??c?r? v? nekropolistika
| |
---|
|