Aleksey Abrikosov
(
rus.
Алексей Алексеевич Абрикосов
;
25 iyun
1928
[5]
[6]
[…]
,
Moskva
[7]
?
29 mart
2017
[8]
[6]
[…]
,
Palo-Alto
[d]
,
Kaliforniya
)- 25 ?yun 1928-ci ild?
Moskvada
anadan olan rus n?z?ri fizikdir. 2003-cu ild?
Fizika uzr? Nobel mukafatını
qazanmı?dır.
1928-ci ild? Moskvada fizik ana-ata
Aleksey ?vanovic Abrikosov
v?
Fanny Davidovna Vulf
o?ulları olaraq dunyaya g?lmi?dir. 1977-ci ild?
Svetlana Yuriyevna Bunkova
il? evl?n?n Abrikosovun iki o?lu, bir d? qızı var.
1943-cu ild? m?zun olan Abrikosov Enerji Muh?ndisliyi ?nstitutunda bakalavr t?hsilin? ba?layır. 1945-ci ild? daxil oldu?u
Moskva Dovl?t Universitetinin
Fizika bolm?sind?n 1948-ci ild? m?zun olur. Kapitza ?nstitutu-Fizika Probleml?ri bolm?sind? h?kim ?agirdi olaraq q?bul edilir.
Lev Landau
h?kim mu?llimi olmu?dur. 1951-ci ild? verdiyi' istilik diffuziyası tamamil? v? tam ionla?mı? plazmalar 'tezisiyl? professor unvanı alır.
Ox?ar institutun
NV Zavaritskii
qrupunda daha yeni acıqlanmı? olan
Ginzburg-Landau
nun ultra inc? filml?rd? kritik maqnetik super elektrik keciriciliyi n?z?riyy?si uz?rind? ara?dırmalar edir.
1961-ci ild? L.Qorkov v? I. Dzyaloshinskii il? "statistik fizika kvant sah?si n?z?riyy?si usulları" uz?rind? bir kitab n??r edirl?r. ?sl?n rusca yazılmı? olan kitab ingilis, alman, cin, yapon kimi dill?r? t?rcum? edilir v? h?l? d? bu movzuda t?m?l qaynaq m?tni hesab olunur.
[9]
1964-cu ild? SSR? (indi
Rusiya Elml?r Akademiyası
) Elml?r Akademiyasının m?sul komissarı secilir. 1966-cı ild? "guclu maqnetik sah?l?rd? super elektrik keciriciliyi n?z?riyy?si ucun" V.L Ginzburq v? L.P Qorkov il? birlikd?
Lenin Mukafatını
alır.
1965-ci ild? N?z?ri Fizika v? yeni t??kil ?nstitutu (daha sonra L.D Landau ?nstitutu adını alan) icind? Sıx Madd? n?z?riyy?si Fundamental elm sah?si ba?cısı olur.
[10]
1965?68-ci ill?rd? 'maqnetik cirklilik atomu' uz?rind? ardıcıl m?qal?l?r yazır. Bu m?qal?l?r 1971-ci ild? ingilis dilin? t?rcum? edil?r?k "Normal Metal N?z?riyy?sin? Giri?" adıyla n??r olunmu?dur. 1972-ci ild?
a?a?ı istilik fizikası
uz?rind? etdiyi i?l?rl?
Beyn?lxalq Fritz London Mukafatı
na layiq gorulur. 1975-ci ild? Lozanna Universiteti (?svecr?) t?r?find?n 'Honoris Causa' elml?ri doktoru unvanı alır.
[11]
Uz?rind? uc il calı?araq 1988-ci ild? n??r etdiyi kitabı "Metallar n?z?riyy?sinin ?sasları" ingilis v? yapon dilin? t?rcum? olunmu?dur. 1989-cu ild? L. Qorkov v? I. Dzyaloshinskii il? yazdı?ı "Statistika. Fizikada Alan Qaydası metodları" kitabı il? Rusiya Elm Akademiyası mukafatına layiq gorulur.
1991-ci ild? h?l? d? bir parcası oldu?u
Arqon Beyn?lxalq Ara?dırmalar Laboratoriyası
na (Amerika) q?bul edil?r?k 'secm? elm adamı' olur. Beyn?lxalq John Bardeen Mukafatına layiq gorul?n Abrikosov Amerika Xarici ??l?ri ?nc?s?n?t v? Elm Akademiyasının 'F?xri Uzvu' secilir. 1992-ci ild? Amerika Fizika Fondu uzvluyun? secilir. 1999-cu ild? Amerika v?t?nda?lı?ını q?bul edir.
[12]
2000-ci ild?
AB? Milli Elml?r Akademiyası
n;n uzvu secilir v? 2001-ci ild? ?ngilt?r?d?
Royal Society of London
a xarici uzv olur. Abrikosova 2003-cu ild? (Fransa), Bordo Universiteti 'Honoris Causa' mu?ssis?sind? h?kim unvanı verilir. 2003-cu ild? V. Ginzburg v? A. Leggett il? "super elektrik keciriciliyi v? super axıcılıq n?z?riyy?si uz?rind? qabaqcıl i?l?ri ucun" Fizika uzr? Nobel mukafatına layiq gorulur.
T?hsil Xronologiyası
[13]
[14]
[15]
|
Universiteti
|
Lisenziya Fizika, Moskva Dovl?t Universiteti
|
(1948)
|
Universiteti
|
Aspirantura Fizika, Fiziki Probleml?ri P.L Kapitza ?nstitutu
|
(1951)
|
Laborant
|
Fizika, Fizika Probleml?ri P.L Kapitza ?nstitutu
|
(1951?1955)
|
Laborant
|
Fizika, Moskva Dovl?t Universiteti
|
(1951?1961)
|
Professor
|
Fizika, Moskva Uni. Fizika v? Riyaziyyat Elml?ri
|
(1955?1965)
|
Professor
|
Fizika, Moskva Dovl?t Universiteti
|
(1961?1976)
|
?dar?ci
|
Moskva, Sıx Madd? Lab, N?z?ri Fizika Landau ?nstitutu
|
(1965?1988)
|
Professor
|
N?z?ri Fizika, Moskva Texniki ?nstitutu
|
(1976?1991)
|
?dar?ci
|
Moskva, Yuks?k T?zyiqli Fizika Troitsk ?nstitutu
|
(1988?1991)
|
Professor
|
Fizika, Cikaqo, ?llinoys Universiteti
|
(1994 -)
|
1950-ci ill?rd?ki m?qal?l?rinin uzun mudd?t rus dilind?n ingilis dilin? t?rcum? edilm?m?si n?tic?sind? ictimaiyy?td? gec f?rq edil?n Abrikosov 2001-ci ild? Vitali L. Ginzburg v?
Entoni Legget
il? birlikd? Fizika uzr? Nobel mukafatına layiq gorulmu?dur.
Abrikosov maqnetik sah? icin? yerl??diril?n ikinci tip bir super kecirici maqnetik sah?nin niy? b?zi bolg?l?r? nufuz edib b?zi bolg?l?r? nufuz ed? bilm?diyini n?z?ri olaraq acıqladı.
[16]
Abrikosovun sah?y? qatqısı Ginzburg il? Landaunun qaydalarını daha da inki?af etdir?r?k II tip super elektrik keciriciliyinin davranı? formalarını t?yin etm?si v? II tip super keciricili materiala gir?n sah? x?tl?rinin bir modelini meydana g?tir?c?yini n?z?r? alması olmu?dur. Uzaqgor?nlik 1967-ci ild? birba?a mu?ahid? il? yaranmı?dır. Abrikosov ayrıca II tip super keciriciliyin bel? artan sah? ?idd?tl?rin? bir olcud?n sonra doz? bilm?y?c?kl?rini v? super keciricilik xususiyy?tl?rini itir?c?kl?rini gost?rmi?dir.
[17]
Super keciriciliyin ?n ?hat?li izahatına John Bardeen, Leon Cooper v? J. Robert ?riefer t?r?find?n inki?af etdiril?n v? qısaca BCS Qaydası dey? bilin?n ??rhl? qovu?mu?du; amma fizika ictimaiyy?tinin ortaq fikri Ginzburg v? Abrikosovun BCSd?n ?vv?l bu sah?d? cox ?h?miyy?tli t?crubi i?l?r etdikl?ri m?rk?zind?dir.
Fizika Mukafatının dig?r bir sahibi olan Leggetin i?l?ri is? super keciricilikl? birba?a olmasa da, dolayı bir ?laq?si olan super axıcılıq movzusunda idi. 2003-cu ild? Fizika uzr? Nobel mukafatının diqq?t c?kici bir xususiyy?ti d? son 8 il ?rzind? bu sah?d? paylanan mukafatlardan dordunun soyuq "temperatur"un fizikasıyla ?laq?dar i?l?r? verilm?si olmu?dur.
[18]
[19]
- Lenin Mukafatı 1966 (Vitali L. Ginzburg il?)
- Fritz London Memorial Mukafatı 1972
- SSR? Dovl?t Mukafatı 1982
- RAS L.D Landau Mukafatı 1989
- TMS John Bardeen Mukafatı 1991
- Nobel Fizika Mukafatı 2003 (Vitali L. Ginzburg v? Entoni J. Legget il?)
- Argonne Milli Laboratoriya mudiri (1991 -)
- Amerika F?nn Elml?ri Akademiyasının uzvu, 1991
- Amerika Fizika D?rn?yi uzvu oldu, 1992
- Milli Elml?r Akademiyası uzvu oldu 2000
- Royal Society Xarici Uzvu oldu, 2001
- Rusiya Elml?r Akademiyasının uzvu oldu, 1964
- 1999-cu ild? AB? v?t?nda?ı oldu
| |
---|
Lu??tl?r v? ensiklopediyalar
| |
---|
??c?r? v? nekropolistika
| |
---|
|
|
---|
1901?1925
| | |
---|
1926?1950
| |
---|
1951?1975
| 1951 -
Con Kokroft
,
Ernest Uolton
·
1952 -
Feliks Blox
,
Eduard Porsell
·
1953 -
Frits Sernike
·
1954 -
Maks Born
·
1955 -
Uillis Lemb
,
Polikarp Ku?
·
1956 -
Uilyam ?okli
,
Con Bardin
,
Volter Bratteyn
·
1957 -
Yanq Cjennin
,
Li Tzundao
·
1958 -
Pavel Cerenkov
,
?lya Frank
,
?gor Tamm
·
1959 -
Emilio Seqre
,
Ouen Cemberlen
·
1960 -
Donald Qlazer
·
1961 -
Robert Hofstedter
,
Rudolf Mossbauer
·
1962 -
Lev Landau
·
1963 -
Yucin Viqner
,
Mariya Goppert-Mayer
,
Yohannes Hans Daniel Yensen
·
1964 -
Carlz Tauns
,
Nikolay Basov
,
Aleksandr Proxorov
·
1965 -
Sinyitiro Tomonaqa
,
Culius ?vinger
,
Ricard Feynman
·
1966 -
Alfred Kastler
·
1967 -
Hans Bete
·
1968 -
Luis Alvares
·
1969 -
Marri Gell-Mann
·
1970 -
Hannes Alfven
·
1971 -
Dennis Qabor
·
1972 -
Con Bardin
,
Leon Kuper
,
Con ?riffer
·
1973 -
Leo Esaki
,
Ayvar Caveyer
,
Brayan Cozefson
·
1974 -
Martin Rayl
,
Entoni Xyui?
·
1975 -
Oge Bor
,
Bencamin Mottelson
,
Ceyms Reynuoter
|
---|
1976?2000
| 1976 -
Berton Rixter
,
Semuel Tinq
·
1977 -
Filip Anderson
,
Nevill Mott
,
Con Van Flek
·
1978 -
Pyotr Kapitsa
·
1979 -
?eldon Qle?ou
,
?bdus Salam
,
Stiven Vaynberq
·
1980 -
Ceyms Kronin
,
Val Fitc
·
1981 -
Nikolas Blomberqen
,
Artur ?avlov
,
Kay Siqban
·
1982 -
Kennet Vilson
·
1983 -
Subraxmanyan Candrasekar
,
Uilyam Fauler
·
1984 -
Karlo Rubbia
,
Simon van der Mer
·
1985 -
Klaus fon Klitsinq
·
1986 -
Ernst Ruska
,
Gerd Binninq
,
Heynrix Rorer
·
1987 -
Yohannes Bednorts
,
Karl Muller
·
1988 -
Leon Lederman
,
Melvin ?varts
,
Cek Steynberger
·
1989 -
Norman Ramzey
,
Hans Demelt
,
Volfqanq Paul
·
1990 -
Cerom Fridman
,
Henri Kendall
,
Ricard Teylor
·
1991 -
Pyer de Jen
·
1992 -
Jorj ?arpak
·
1993 -
Rassel Hals
,
Cozef Teylor
·
1994 -
Bertram Brokhauz
,
Klifford ?all
·
1995 -
Martin Perl
,
Frederik Reynes
·
1996 -
Devid Li
,
Duqlas O?eroff
,
Robert Ricardson
·
1997 -
Stiven Cu
,
Klod Koen-Tannudjı
,
Uilyam Filips
·
1998 -
Robert Laflin
,
Xorst ?termer
,
Daniel Tsui
·
1999 -
Gerardus 't Hooft
,
Martinus Veltman
·
2000 -
Jores Alforov
,
Herbert Kromer
,
Cek Kilbi
|
---|
2001?indiy? kimi
| 2001 -
Erik Kornell
,
Volfqanq Ketterle
,
Karl Viman
·
2002 -
Raymond Devis
,
Masato?i Ko?iba
,
Rikkardo Cakkoni
·
2003 -
Aleksey Abrikosov
,
Vitali Ginzburq
,
Entoni Legget
·
2004 -
Devid Qross
,
Xyu Politser
,
Frenk Vilcek
·
2005 -
Roy Qlauber
,
Con Holl
,
Teodor Han?
·
2006 -
Con Mater
,
Corc Smut
·
2007 -
Albert Fert
,
Peter Qrunberq
·
2008 -
·
2009 -
Carls K. Kao
,
Uillard S. Boyl
,
Corc E. Smit
·
2010 -
Konstantin Novselov
,
Andrey Qeym
·
2011 -
Saul Perlmutter
,
Brayn Skmidt
,
Adam Riess
·
2012 -
Serge Haroce
,
David Uineland
·
2013 -
Peter Higgs
,
Francois Englert
·
2014 -
?samu Akasaki
,
Hiro?i Amano
,
Syuci Nakamura
·
2015 -
Takaaki Kacita
,
Artur Makdonald
·
2016 -
Devid Taules
,
Dunkan Holdeyn
,
Maykl Kosterlits
·
2017 -
Rayner Vays
,
Kip Torn
,
Barri Bari?
·
2018 -
Artur E?kin
,
Jerar Muru
,
Donna Striklend
·
2019 -
Ceyms Pibls
,
Mi?el Mayor
,
Didye Keloz
·
2020 -
Rocer Penrouz
,
Raynhard Qentsel
,
Andrea Mia Qez
|
---|