T?kamul iqtisadiyyatı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec

T?kamul iqtisadiyyatı ? h?m ?sas iqtisadi, h?m d? t?kamul biologiyasından ilham alan qeyri-adi iqtisadi du?unc? m?kt?binin bir hiss?sidir [1] . ?sas iqtisadiyyat kimi, kompleks qar?ılıqlı asılılıqları, r?qab?ti, boyum?ni, struktur d?yi?ikliyini v? maliyy? m?hdudiyy?tl?rini vur?ulayır, lakin bu hadis?l?rin t?hlili ucun istifad? olunan yana?malarda f?rql?nir [2] .

Haqqında [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

T?kamul iqtisadiyyatı, iqtisadiyyatı firmalar, t??kilatlar, s?naye sah?l?ri, m???ulluq, istehsal, ticar?t v? boyum? ucun d?yi??n prosesl?rin, t?crub? v? qar?ılıqlı t?sirl?rd?n muxt?lif agentl?rin h?r?k?tl?ri yolu il? t?kamul metodologiyasından istifad? ed?r?k oyr?nir. T?kamul iqtisadiyyatı, texnoloji v? institusional yenilikl?rin r?qab?t ed?n alternativl?r? nisb?t?n c?kil?n x?rcl?r ucun daha cox ya?amaq d?y?rini k??f ed?n v? toplayan muxt?lif fikirl?ri yaradaraq sınaqdan kecir?r?k t?hlil edir. Movcud d?lill?r, x?rc s?m?r?liliyinin uy?unla?ma s?m?r?liliyi il? idar? oluna bil?c?yini gost?rir. ?sas iqtisadi du?unc?, catı?mazlıq v? rasional agentl?rin postulatlarından (y?ni f?rdi rifahlarını maksimum d?r?c?d? artırmaq ucun modell??dirilmi? agentl?rd?n) ba?layır, h?r hansı bir agent ucun "rasyonel secim" riyazi optimalla?dırmada sad? bir m??qdir. Yeni ortaya cıxan mur?kk?blik iqtisadiyyatı sah?sind?, iqtisadi sisteml?r? t?kamul sistemi kimi baxma mara?ı yenid?n artdı.

T?kamul iqtisadiyyatı n? secim obyektl?rinin, n? d? q?rar ver?nl?rin xususiyy?tl?rini sabit olaraq q?bul etmir. Daha do?rusu, onun diqq?ti iqtisadiyyatı daxild?n d?yi?dir?n qeyri-tarazlıq prosesl?rin? v? n?tic?l?rin? yon?lmi?dir. Bu prosesl?r, oz novb?sind?, t?crub?l?rd?n v? qar?ılıqlı ?laq?l?rd?n oyr?n? bil?n v? f?rqliliyi d?yi?m?y? kom?k ed?n m?hdud rasionallı?ı olan muxt?lif agentl?rin h?r?k?tl?rind?n ir?li g?lir. Bu yaxınlarda bu movzu t?kamul oyun n?z?riyy?sin? [3] v? Carlz Darvinin t?kamul metodologiyasına, eyni zamanda dair?vi v? m?cmu s?b?biyy?tin qeyri-tarazlıq iqtisadi prinsipin? istinad etdi. ?qtisadi d?yi?iklikl?r haqqında ?vv?lki fikirl?ri teleoloji v? ya insan v?ziyy?tinin mutl?q yax?ıla?dırılması kimi t?mizl?m?kd? t?biidir [4] .

Ba?qa bir yana?ma, rasional secim n?z?riyy?sind?ki uy?unsuzluqlar v? q?r?zlilik kimi probleml?ri izah etdiyi deyil?n t?kamul psixologiyasının prinsipl?rini iqtisadiyyata t?tbiq etm?kdir. Faydalı yardım kimi ?sas iqtisadi konsepsiyalar ustunluk olaraq atalar muhitind? t?kamul uy?unlu?unu maksimum d?r?c?d? t?min ed?n ustunluk hesab edilir, lakin movcud deyildir [5] .

S?l?fl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

XIX ?srin ortalarında Karl Marks, insan t?bi?tinin sabit olmadı?ı v? sosial sistemin t?bi?tini t?yin etm?diyi anlayı?ını t?qdim ed?r?k tarixi inki?af m?rh?l?l?rinin bir diaqramını t?qdim etdi; ?ksin?, insan davranı?ının meydana g?ldiyi sosial v? iqtisadi sistemin bir funksiyası oldu?unu ?sas goturdu.

Marks iqtisadi inki?af n?z?riyy?sini iqtisadi sisteml?rin inki?afının ?sasları uz?rind? qurdu; xusus?n tarixin gedi?ind? daha yuks?k iqtisadi sisteml?r a?a?ı sisteml?rin yerini alacaqdır. Alt sisteml?r daxili ziddiyy?tl?r v? s?m?r?sizlikl? ?hat? olunmu?dur ki, bu da uzun mudd?t ya?amaqlarını mumkunsuz edir. Marksın sxemind? feodalizmin yerini kapitalizm ?v?zl?di v? n?tic?d? onun yerin? sosializm g?l?c?k [6] .

Eyni zamanda, Charles Darwin tamamil? yeni formalara ("spesifikasiya") s?b?b olan geni?miqyaslı d?yi?iklikl?rd? kicik t?sadufi varyasyonların toplana v? hakim ola bil?c?yi h?r hansı bir prosesi ba?a du?m?k ucun umumi bir c?rciv? hazırladı.

Bunun ardından qısa mudd?td? Amerikalı praqmatik filosofların ( Pirs , Ceyms , Con Dyui ) ?s?rl?ri v? h?r ?ey? cevrilmi? muxt?lif davranı? numun?l?ri ucun (h?m f?rdi, h?m d? kollektiv) kataloqu v? izahlı c?rciv?sini inki?af etdirm?y? yon?lmi? iki yeni f?nni - psixologiya v? antropologiyanı qurdu. butun sistematik mu?ahid?cil?r ucun daha acıqdır. Dunya dovl?ti bir d?lil v?ziyy?ti il? yaxınla?dı v? bu da ?h?miyy?tli iqtisadi m?s?l?l?rin t?hlili ucun daha "muasir" bir c?rciv? hazırlama?ı dem?k olar ki, qacılmaz etdi.

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  1. ↑ Daniel Friedman. Evolutionary economics goes mainstream: A review of the theory of learning in games . 8 (Journal of Evolutionary Economics). 1998-12-01. 423?432.
  2. ↑ Geoffrey Hodgson. Economics and Evolution . Ann Arbor, MI: University of Michigan Press. 1993. ISBN   978-0-472-10522-9 .
  3. ↑ Daniel Friedman. On economic applications of evolutionary . 8. 15?43.
  4. ↑ Ulrich Witt. Evolutionary Economics (The New Palgrave Dictionary of Economics). London: Palgrave Macmillan UK. 2008. 1?9. ISBN   978-1-349-95121-5 .
  5. ↑ Paul H Rubin, C. Monica Capra. The evolutionary psychology of economics (Applied Evolutionary Psychology). Oxford University Press. 2011-11-24. 8?15. ISBN   978-0-19-958607-3 .
  6. ↑ Gregory, Paul R. Comparing economic systems in the twenty-first century (7th ed). Boston: Houghton Mifflin. 2004. ISBN   0-618-26181-8, 978-0-618-26181-9 .

?d?biyyat [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  • Aldrich, Howard E., Geoffrey M. Hodgson, David L. Hull, Thorbjørn Knudsen, Joel Mokyr and Viktor J. Vanberg (2008) ‘In Defence of Generalized Darwinism’, Journal of Evolutionary Economics , 18(5), October, pp. 577?96.
  • Canterbery, E. Ray (1998) ' The Theory of the Leisure Class and the Theory of Demand', in Warren G. Samuels (editor), The Founding of Institutional Economics (London and New York: Routledge) pp. 139-56.
  • Douma, Sytse & Hein Schreuder (2013). "Economic Approaches to Organizations". 5th edition. London: Pearson. ISBN   9780273735298
  • Geoffrey Hodgson (2004) The Evolution of Institutional Economics: Agency, Structure and Darwinism in American Institutionalism (London and New York: Routledge).
  • Richard R. Nelson and Sidney G. Winter . (1982). An Evolutionary Theory of Economic Change . Harvard University Press.
  • Shiozawa, Yoshinori (2004) Evolutionary Economics in the 21st Century: A Manifext, Evolutionary and Institutional Economics Review 1 (1), November, pp. 5?47.
  • Winter, Sidney G. "natural selection and evolution". The New Palgrave Dictionary of Economics. 3. 1987: 614?17.
  • Thorstein B. Veblen (1898) ‘Why Is Economics Not an Evolutionary Science?’, Quarterly Journal of Economics , 12(3), July, pp. 373?97.
  • Madureira, A., den Hartog, F. & Baken, N., "A holonic framework to understand and apply information processes in evolutionary economics: survey and proposal", Netnomics (2016) 17: 157. doi:10.1007/s11066-016-9107-1 ( http://rdcu.be/nqEg ).

Jurnallar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

M?nb? ? " https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=T?kamul_iqtisadiyyatı&oldid=7154655 "