Bu m?qal?d?ki m?lumatların yoxlanılabil?r olması ucun ?lav? m?nb?l?r? ehtiyac var . Daha ?traflı m?lumat v? ya m?qal?d?ki probleml?rl? ba?lı muzakir? aparmaq ucun m?qal?nin muzakir? s?hif?sin? diqq?t yetir? bil?rsiniz. Lutf?n m?qal?y? etibarlı m?nb?l?r ?lav? ed?r?k bu m?qal?ni t?kmill??dirm?y? kom?k edin. M?nb?siz m?zmun probleml?r yarada v? silin? bil?r. Probleml?r h?ll edilm?mi? ?ablonu m?qal?d?n cıxarmayın.

Xaqanlıq
Monqol imperiyası
Их Монгол Улс
Bayraq [d]
↓   →   →   →   → 1206  ? 1368
Paytaxt	Qaraqorum , Xanbalıq
?n boyuk ??h?r	S?m?rq?nd , Xanbalıq , Ba?dad
R?smi dill?ri	Monqol dili , turk dill?ri , Cin dili , fars dili
Dovl?t dini	buddizm , ?amanizm , Tenqricilik , ?slam , xristianlıq
?razisi	24.000.000 km²
?halisi	monqollar , farslar , turkl?r , cinlil?r , ?r?bl?r
?dar?etm? forması	Seckili Monarxiya
Sulal?	Cingizlil?r
Xan , xaqan , ka?an
? 1206-1227	Cingiz xan
? 1227-1241	Ogedey xan
? 1241-1248	Guyuk xan
? 1248-1259	Munke xan
? 1259-1264	Arıqbuka xan
? 1264-1271	Xubilay xan
S?l?fi v? x?l?fi
Xar?zm?ahlar dovl?ti Qaraxitaylar dovl?ti Si Sya Abbasil?r Kiyev Rus dovl?ti Sun imperiyası ?dil bulqarları Kim?k xaqanlı?ı Qızıl Orda Elxanil?r dovl?ti Teymuril?r dovl?ti Yuan sulal?si
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Monqolustan tarixi
Bu m?qal?l?r olk? seriyasındandır
Q?dim tarix
Boyuk Hun ?mperiyası
Xianbei dovl?ti
Jujan xaqanlı?ı
Goyturk xaqanlı?ı
Uy?ur xaqanlı?ı
Orta ?srl?r
Yenisey qır?ızları
Kidan
Xamaq Monqol
Boyuk Monqol imperiyası
Yuan
?imali Yuan
Monqolustan Tzin sulal?sinin t?rkibind?
Muasir tarix
Monqolustan Xalq Respublikası
Monqolustan
Monqolustan portalı b m r

Monqol imperiyası ( monq. Их Монгол Улс ), kohn? m?nb?l?rd? Monqol feodal imperiyası ^[1] ? XIII ?srd? yaranmı? monqol imperiyası.

Tarixi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

XII ?srd? monqollarda q?bil? qurulu?u da?ıldı v? ordular yarandı. Ordu r?isl?ri bahadırlar idi. Dovl?tin ?sasını Temucin adlı bahadır qoymu?dur. 1206-cı ild? Onon cayı sahilind? keciril?n qurultayda Temucin xaqan oldu v? Cingiz xan adlandırıldı. O, 1207?1211-ci ill?rd? Sibiri v? Turkustanı, 1215-ci ild? ?imali Cini i??al etdi. Cingiz xan 1219?1220-ci ill?rd? is? Buxara, S?m?rq?nd, Uzg?nc v? Otrarı tutdu. 1227-ci ild? Cingiz xan oldu v? boyuk xaqan Ugedey oldu. Monqolustan Cingiz xanın 4 o?lu: Ugedey, Ca?atay, Cuci, Tuli arasında bolu?duruldu.

1235-ci ild? n?v?si Batı xan Avropanın c?nub-??rqin? yuru? etdi. O, X?z?r v? Azovdan ba?layaraq Rusiyanı c?nub-??rq coll?rin?d?k i??al etdi v? 1237-ci ild? Ryazanı, 1238-ci ild? Vladimir ??h?rl?rini ?l? kecirdi. 1240-cı ild? Kiyev v? Volın ??h?rl?rini d? tutdu. 1251-ci ild? Batı xanın kom?yi il? Munke xaqan oldu. Artıq orduda usyanlar ba? verm?y? ba?ladı.

XII ?srin axırlarında Xubilay xanın dovrund? is? Cinin c?nubu da i??al edildi. Paytaxt Qaraqorumdan Pekin? kocuruldu. XIV ?srd? usyanlar v? c?ki?m?l?r n?tic?sind? imperiya da?ıldı v? yerind? must?qil dovl?tl?r yarandı.

Monqol dovl?ti 1220-ci ild? Az?rbaycana I yuru?unu etdi v? Z?ncanı, ?rd?bili, S?rabı, ?amaxını tutdu. Onlar T?brizd?n uc d?f? x?rac aldılar, sonra is? Mara?anı talan etdil?r. Volqaboyunda bulqarlara m??lub olduqdan sonra Monqolustana qayıtdılar.

1225-ci ild? Xar?zm?ah M?h?mm?din o?lu C?lal?ddin Az?rbaycana yuru? etdi v? Eld?nizl?r dovl?ti suqut etdi. 1231-ci ild? monqollar Az?rbaycana ikinci d?f? yuru? etdil?r v? C?lal?ddinin a?alı?ına son qoydular. Onlar Mara?ını, G?nc?ni, ??mkiri, Tovuzu v? Bakını tutdular. Monqolların ucuncu yuru?u Hulaki xanın ba?cılı?ı il? 1256-cı ild? ba? verdi. Onlar Az?rbaycanı v? Ba?dadı ?l? kecirdil?r. ???al olunmu? ?razil?rd? Hulakil?r (Elxanil?r) dovl?ti yarandı. Dovl?tin m?rk?zi Az?rbaycan oldu. Dovl?t T?brizd?n idar? olunurdu. Sonra dig?r Monqol dovl?ti ? Qızıl Orda Az?rbaycan ?razisin? yuru? etdi.

Cuci xanın dovl?tind?n tor?y?n olk?l?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

• Qızıl Orda xanlı?ı
• To?a Teymur xan sulalesi
  • Krım xanlı?ı
  • Qazan xanlı?ı
    • Qasım xanlı?ı
  • H??t?rxan xanlı?ı
  • Qazax xanlı?ı
  • No?ay Orda ? Cuci ail?sin? xidm?t ed?n mangitl?r
  • Sufi sulal?si ? Cuci ail?sin? xidm?t ed?n kongiratlar
• ?eyban xan sulal?si
  • Sibir xanlı?ı
  • ?eybani xanlı?ı
  • Buxara xanlı?ı
  • Xiv? xanlı?ı
  • Kokand xanlı?ı
  • Buxara ?mirliyi

Cı?atayın dovl?tind?n tor?y?n olk?l?r

• Cı?atay xanlı?ı
  • Q?rbi Cı?atay xanlı?ı
    • Monqolustan xanlı?ı ? Cı?atayın sulal?sind?n Tu?luk Timurun o?ulları
    • Qa?gar xanlı?ı ? Monqolustan xanının sulal?sind?n
  • Q?rbi Ca?atay xanlı?ı
    • Boyuk Teymur ?mperiyası ? Cı?atay ail?sin? xidm?t ed?n barlaslar
      • Boyuk Mo?ol ?mperiyası

Tulunun dovl?tind?n tor?y?n olk?l?r

• Yuan sulal?si \ ?imali Yuan ? Tulunun ikinci o?lu Kubilayın o?ulları
  • Oyrat ? Tulunun ail?sin? xidm?t ed?n oyratlar
    • Cungar ? Oyratların cunqar qolu
• Elxanil?r dovl?ti ? Tulunun ucuncu o?lu Hulakunun o?ulları
  • C?layırlar sulal?si ? Tulunun ail?sin? xidm?t ed?n c?layırlar

Monqol ?mperiyasının hokmdarları [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

1. Cingiz xan (1205?1227)
2. Ogedey xan (1229?1241)
3. Guyuk xan (1246?1248)
4. Mongke xan (1251?1259)
5. Arıq Bu?a xan (1259?1264)
6. Kubilay xan (1260 (de-fakto ? 1264)-1294)

Qalereya [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

• 
  Bayra?ı
• 
  Bayra?ı
• 
  Bayra?ı
• 
  Xaqanlı?ın yaranması, cic?kl?nm?si v? parcalanması
• 
  ?mperiyanın ?n geni? s?rh?dl?ri
• 
  Munke xaqan dovrund? Monqol ?mperiyası

Xarici kecidl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Vikianbarda Monqol imperiyası il? ?laq?li mediafayllar var.

• Завоевание Руси татаро-монголами. Интерактивная карта

H?mcinin bax [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

• Cingiz xan

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]