America d'o Sud
, tamien clamada
Sudamerica
, ye un
subcontinent
trescruzau por l'
Ecuador
, con a mayor parti d'a suya aria en l'
hemisferio sud
. Ye situau entre l'
oceano Pacifico
y l'
oceano Atlantico
. Se gosa considerar, parando cuenta de motivos politicos, que s'entendilla enta lo sud dende la muga de
Colombia
con
Panama
dica o
cabo d'Hornos
, encara que parando cuenta nomas que de criterios purament cheograficos una chicota parte de territorio colombiano faria parti d'
America Central
; tanimientres, en a tradicion cultural anglosaxona, consideran que America d'o Sud y
America d'o Norte
son dos continents deseparaus, en considerar
America
en o suyo conchunto como una mena de "supercontinent".
Asinas, fan parte d'America d'o Sud os territorios d'
Archentina
,
Bolivia
,
Brasil
,
Chile
,
Colombia
,
Ecuador
,
Guyana
,
Paraguai
,
Peru
,
Surinam
,
Uruguai
y
Venezuela
, como estaus sobirans, amas d's territorios dependients d'as
islas Malvinas
,
islas Cheorchias d'o Sud y Sandwich d'o Sud
y
isla Ascension
(dependients d'o
Reino Uniu
),
Guayana Francesa
(dependient de
Francia
), as
islas ABC
(
Aruba
,
Bonaire
y
Curacao
, dependients d'os
Paises Baixos
), y tamien a
isla Bouvet
, una dependencia de
Noruega
. De vegadas bi ha qui considera que tamien
Panama
y
Trinidad y Tobago
fan parte dAmerica d'o Sud.
Bi ha dos elementos cheograficos destacaus, a cordelera d'os
Andes
en direccion norte-sud y cuasi paralela a la costa de l'
oceano Pacifico
, y lo
rio Amazonas
a l'este, desauguando en l'
oceano Atlantico
.
Mapa de Sudamerica.
L'asociacion d'os comites olimpicos nacionals d'os paises sudamericans ye a
Organizacion Esportiva Sudamericana
(ODESUR d'as suyas siglas en
castellano
) y tiene como mision promocionar os prencipios d'o movimiento olimpico.
La competicion mas important que se i celebra en Sudamerica ye os
Chuegos Sudamericans
, que ye un escayecimiento esportivo celebrau cada cuatro anyos pareixiu a os Chuegos Olimpicos pero limitau pa paises y esportistas sudamericans.
L'esporte mas popular ye lo
futbol
y ye representau per a
Confederacion Sudamericana de Futbol
. Lo torneo mas important a livel de seleccions nacionals ye a
Copa America
, mientres que a livel de clubs ye la
Copa Libertadores d'America
.