- Iste articlo ye sobre
as Corz
. Ta atros emplegos de
as Corz
se veiga
As Corz (desambigacion)
, ta
Corz
se veiga
Corz (desambigacion)
.
As Corz
(≪
las Corz
≫ en
aragones ribagorzano
; /as'korθ/, /las'korθ/; oficialment, en
castellano
, ≪
Lascorz
≫) ye un
lugar
aragones
d'o
municipio
d'
a La Foradada d'el Toscar
, en a
comarca
de
Ribagorza
y a provincia de
Uesca
. A suya
poblacion
ye de 4 habitants (
2018
[1]
).
As Corz se troba d'entre a cota d'os 800 y a d'os 900 metros sobre o nivel d'a mar, en as
garras
sudoccidentals d'o
sarrau
que se conoix como ≪sarrato d'as Corz≫, prolargacion d'a
sierra de Campanue
por a man d'a Fueva, o cual desepara a baixant d'o barranco de a Cort (
afluent
d'o
rio d'a Nata
) de a cabecera de o
barranco d'a Usia
, en a que se troba as Corz.
Por a suya posicion cheografica, tanto
a Cort
como as Corz fan parte efectiva d'a depresion y subcomarca sobrarbenca que ye
a Fueva
, participando en bels d'os suyos costumbres y tradicions, como por eixemplo a romeria anyal ta la
Virchen de Bruis
. L'acceso a la poblacion se fa por una pista
asfaltada
, camal lateral d'a
carretera local
HU-V-6442 (ctra. de
Tierrantona
), que se desvia d'ella a ran de
Charo
.
As poblacions mas aman de as Corz son todas d'o
municipio d'a Fueva
: Charo a poquet mas de 3 Km y
o Pocino
a 3 tamien. Ta Tierrantona a distancia ye de menos de 5 km, y
a Lueza
,
o Lumo de Ranyin
y
Ranyin
, en o solano en a
cuentra
d'a Usia, tamien son en a zona.
Forman as Corz tres barrios. O primer ye de d'una casa en o costau d'a pista que da l'acceso t'a poblacion, con bellas construccions agropecuarias. O segundo ye a on se troba a
ilesia
y d'alcuerdo con cualques autors, se i percibe o que podria haber estau l'emplazamiento d'o
castiello
que habria dau nombre a las Corz. O tercer barrio ye a on se troba
Casa Pardina
,
[2]
con una
torre
defensiva de base cuadrada en a localidat se diz que ye encantada.
[2]
O momento historico mas estudiau d'a historia d'as Corz ye un acontecimiento escaito en l'anyo
1590
, por un treballo que va estar publicau en a revista
Linajes de Aragon
por Alberto Panillo en l'anyo 1910, en referencia con l'
apellido Lascorz
, que en l'actualidat lievan cualques linaches con orichens en
Sobrarbe
.
[3]
Panillo, bibliotecario y decumentarista de profesion, se va trobar con un treballo previo de
Lezaun
que parlaba d'una investigacion
perital
que se va fer por orden de bels deputaus d'as
Corz d'Aragon
ta esclareixer uns feitos d'armas contra la fortificacion de as Corz, que yera encomendada a un noble local de nombre ≪
Juan de Lascorz
≫,
[4]
sinyor ≪
de Las Corz
≫ y ≪
de
Senz
≫,
[4]
y que eventualment s'heba visto setiada por una fuerza amprada de mas de trecientos hombres achustaus d'os lugars d'o
Pallaruelo de Monclus
, de
Navarri
, de
a Foradada
y de a villa de
Campo
.
[4]
[5]
De o castiello pareix que no en queda si que una
era
que podria haber estau a base d'a fortificacion. Lo que no se sabe ye si se destruyo en ixe inte u dimpues.
O dito articlo, chunto con bellas altras informacions mas, le van servir a o
pseudochenealochista
y manifiesto impostor
Eugenio Lascorz Labastida
(1886 - 1952; avogau de profesion, descendient d'una branca
chistabina
de l'apellido) que a partir d'a
decada de 1920
va comenzar a construir-se una fabulosa historia sobre as orichens d'iste apellido toponimico, usado informacions imprecisas que o conectarian con a
casa condal de a Ribagorza
, y a travies d'ella, con a dinastia imperial Lascaris Comneno de l'
Imperio Bizantin
, de a cual, en l'apoteosi d'as suyas teorias, goso arribar a afirmar que ≪Lascorz≫ yera la
hispanizacion
de l'apellido ≪Lascaris≫ (omitindo u simplament desconoixendo, a las modas d'ixa epoca, a fonetica
aragonesa
que fa evident as orichens altoaragonesas de l'apellido), y que os Lascorz actuals, y mas especificament ell como cabeza, heban d'estar os lechitimos hereders a o trono reyal griego.
[6]
A teoria d'Eugenio Lascorz, actualment demostrada falsa por os cuatro cabos,
[6]
conoixio bel interes por cualques autoridaz d'o
Rechimen Franquista
en os
anyos 40
y a primera metat d'os
50
, anque ixe interes va decayer a partir de a decada d'os 60.
A ilesia d'as Corz.
O nombre de as Corz ye una clara referencia a as
cortz
ta'l
bestiar
(d'o
latin
< *COHORS, *COHORTIS). Iste tipo de
corrals
, muit populars en a montanya
altoaragonesa
, sirven ta amallatar as
ramadas
en os puestos de paso. Bels autors han sinyalau que a palabra ≪cort≫ tamien ha designau historicament cualques tipos de
faciendas
rurals y propiedaz
sinyorials
rusticas
[7]
en
Aragon
.
L'uso de l'articlo inicial en o nombre pareix que podria haber variau con os anyos. En o
sieglo XVI
i hai indicios que fan pensar que encara se i podria haber emplegau a forma completa -con L-, porque en os escaiximientos de 1590 lo tinent d'o castiello se feba decir ≪
Juan de Las Corz
≫, y o castiello, de ≪Las Corz≫.
A
parla
d'as Corz se va estudiar en os
anyos 1990
, drentro d'un estudio sobre a parla d'a Fueva que i fizon
Fernando Romanos
y
F. Sanchez
. A suya adscripcion ye plenament
fovana
, y anque o lugar perteneixca a un municipio con cabecera en a comarca de Ribagorza, no se considera substancialment diferent de a resta de lugars de a Fueva en cheneral. Sinyor Emilio Castillon Cosculluela va estar a persona enquestada d'iste lugar (
marzo
de
1998
).
- ↑
(
es
)
≪
Lascorz
≫ en a subpachina ≪
Relacion de unidades poblacionales
≫ d'o
Instituto Nacional de Estadistica
, consultada o 21 de marzo de
2012
.
- ↑
2,0
2,1
(
es
)
≪
Lascorz'≫' en a pachina web oficial de l'Achuntamiento de Foradada d'el Toscar
; consultada o
24 d'aviento
de
2010
.
- ↑
(
es
)
Articlo Nº 1 d'a serie ≪
Apellidos infanzones de Lamata (Sobrarbe)
≫ sobre os Lascorz
que amaneixio en a revista cultural ≪
El Gurrion
≫ de A Buerda, num. 108 d'o verano de 2007. Consultada o
24 d'aviento
de
2010
.
- ↑
4,0
4,1
4,2
(
es
)
Articlo ≪
Discordia entre pueblos vecinos. Campo en el siglo XVI
≫ sobre o setio d'o castiello d'as Corz
, por Maria Jose Fuster (2007).
- ↑
(
es
)
Articlo
Comentarios. Los Lascaris de Ribagorza
por Ricardo Pano (decada de 1950).
- ↑
6,0
6,1
(
en
)
Pachina especial en a web anglosaxona
ChivalricOrders.org
sobre l'absurdo caso d'Eugenio Lascorz
; consultada o
24 d'aviento
de
2010
.
- ↑
(
es
)
Estudio sobre os toponimos con ≪Cort≫ en Aragon
, consultau o
24 d'aviento
de
2010
.
- ↑
(
es
)
≪
Fiestas en abril
≫ en a subpachina
calendario festivo
d'a pachina oficial d'a comarca de Sobrarbe
; consultada o
24 d'aviento
de
2010
.
- ↑
(
es
)
≪
Fiestas en junio
≫ en a subpachina
calendario festivo
d'a pachina oficial d'a comarca de Sobrarbe
; consultada o
24 d'aviento
de
2010
.
- ↑
(
es
)
≪
Fiestas en agosto
≫ en a subpachina
calendario festivo
d'a pachina oficial d'a comarca de Sobrarbe
; consultada o
24 d'aviento
de
2010
.