Bryan Derballa

TAR?H 19 MART 2020. Covid-19 dunya genelinde hızla yayılıyordu. Pfizer’deki tum calı?anlara acil bir konu?ma yaptım. Ozeti ?uydu: “?mkansız olanı ba?arın.” Daha once kimsenin ba?aramadı?ı kadar hızlı bir surede bir a?ı geli?tirmemiz gerekiyordu. Calı?anlarımıza bunun icin yılsonuna kadar sure vermi?tik, yani onumuzde sadece altı ay vardı. Kanser hastalarına yonelik immunoterapi tedavileri geli?tiren Alman orta?ımız BioNTech’in CEO’su U?ur ?ahin de ekibine benzer bir konu?ma yaptı.

Aradan sekiz aydan az bir sure gecti. 8 Kasım Pazar gunu, ust duzey yonetici meslekta?larım ve ben; ara?tırmacılarımız, bilim insanlarımız, klinik deney organizatorlerimiz, ureticilerimiz ve lojistik uzmanlarımızla bir araya gelerek bir durum de?erlendirmesi yaptık. Toplantıya orta?ımız BioNTech ile birlikte yuruttu?umuz a?ı denemelerinin on sonuclarını de?erlendirmek uzere dort ba?ımsız veri gozlemcisi de uzaktan katılım sa?ladı. Bu cifte kor bir calı?maydı; yani kimin a?ı kimin plasebo aldı?ını ne bilim insanları ne klinik deney ara?tırmacıları ne de hastalar biliyordu. Dolayısıyla kendimizi uc farklı ihtimale hazırlamamız gerekiyordu: Veri gozlemcileri bize deneylerin ba?arısız oldu?unu ve denemeleri durdurmamız gerekti?ini, sonucların yetersiz olması halinde calı?malara devam etmemizi ya da a?ının i?e yaradı?ını ve guvenli oldu?unu ve bunu takiben acil kullanım yetkisi icin hemen ba?vuru yapabilece?imizi soyleyebilirlerdi.

Gozlemcilerin sabah 11’de toplanaca?ını bildi?imiz icin ba? bilim sorumlumuz Mikael Dolsten, ba? geli?tirme sorumlumuz Rod MacKensie, ba? kurumsal ili?kiler sorumlumuz Sally Susman, ba? yardımcım Yolanda Lyle ve hukuk yoneticimiz Doug Lankler ile biz de aynı saatte bir araya geldik. Haberi once New York, Pearl River’daki tesisimizde gece gunduz Covid-19 calı?malarını surduren bilim insanlarımız alacak ve bize bildireceklerdi. Ba?ka konulardan bahsederek kendimizi oyalamaya calı?ıyorduk ama cok tedirgindik.? ?

Nihayet o?leden sonra 2’ye do?ru Yolanda mesajı aldı: Sonuclar gelmi?ti ve Pearl River’daki bilim insanları Webex uzerinden bizimle video konferans yapmak istiyordu. Ba?lanmalarını beklerken gecen kaygı dolu dakikalar sırasında, ?aka yollu bunun son birkac aydır onlara yaptı?ım baskının rovan?ı oldu?unu soyledim. Ama yuzleri ekranda belirince, gulumsemelerinden haberlerin iyi oldu?unu anladık. Ba?ımsız komite kullanım icin onay almamızı “?iddetle” tavsiye etmi?ti. On dakika sonra gizli tutmak kaydıyla ba?arı oranı konusunda bilgilendirildik: Sonuc yuzde 95,6’ydı. Bu inanılmaz bir orandı.

Aralık ayına geldi?imizde, a?ımızdan 74 milyon doz uretmi? ve bunun 46 milyonunu piyasaya da?ıtmı?tık. Bu makalenin yayınlandı?ı gunlerde, hem kendi cabalarımız hem de a?ıları onaylanan di?er ?irketlerin cabaları sayesinde, dunya genelinde 300 milyon doz a?ıya ula?ılaca?ını umuyoruz.

Bu hikayemizin kısa versiyonu. Ama tum bu surecte o kadar de?erli deneyimler ya?adık ki uzun versiyonunun da anlatmaya de?er oldu?una inanıyoruz. 2020’de yaptı?ımızı ba?armak imkansıza soyunmayı, kalıpların dı?ında du?unmeyi, ?irketler arası i?birli?ini, burokrasiden kurtulmayı ve en cok da Pfizer ve BioNTech’teki herkesin cok calı?masını gerektirdi. Her boyut ve sektorden kurumlar hem kendi sorunlarını cozmek hem de topluma faydalı onemli i?ler uretmek icin bu stratejileri kullanabilirler.

Oncelik Daima Hastada

Ureme biyoteknolojisi alanında doktora yapmı? bir veteriner olarak 1993 yılında Pfizer’in ana vatanım Yunanistan’daki hayvan sa?lı?ı bolumunde teknik direktor olarak goreve ba?ladım. Avrupa genelinde farklı pozisyonlarda calı?arak ABD’deki genel merkezde birimin kuresel operasyonlarını yoneten grup ba?kanlı?ına kadar yukseldim. 2014’te kuresel a?ı, onkoloji ve tuketici sa?lı?ı faaliyetlerimizin grup ba?kanı oldum ve iki yıl sonra tuketici sa?lı?ı, a?ı, onkoloji, enflamasyon ve immunoloji, dahiliye ve nadir hastalıklar i? gruplarının Ar-Ge faaliyetlerini yoneten Pfizer Innovative Health’in liderli?ini ustlendim. Bu gorevde bir risk sermayedarı veya ozel sermaye fonu yoneticisi gibi davranmaya calı?tım: En buyuk yatırımlar en iyi fikirlere yapıldı. Ocak 2018’de operasyon direktorlu?une (COO) terfi ettim ve bir yıl sonra Ian Read’ın ayrılı?ının ardından CEO pozisyonuna terfi ettirildim.

Pfizer’de gecirdi?im 27 yıl boyunca ailemle beraber be? ulke ve sekiz farklı ?ehirde ya?adık. Pek cok kulture a?ina olmam, bir bilim insanı olarak tecrubelerim ve Pfizer’de ustlendi?im ce?itli roller yeni sorumluluklarıma hazırlanmama yardımcı oldu. Yunanistan’da bir Yahudi olarak yeti?mi? olmam da oyle. Dunya sahnesinde kucuk bir oyuncu olan bir ulkeden gelmek ve dini bir azınlık olmak bana do?ru oldu?unu du?undu?um ?eyler icin sava?mayı ve asla vazgecmemeyi o?retti. ?ster hayvanlar veya bakıcıları ister genel tuketiciler olsun, kariyerim boyunca her zaman urunlerimizin son kullanıcılarına odaklandım ve satılan ilaclardan ziyade hizmet goturulen insan veya hayvanları izleyerek hastayı onceleyen aynı du?unce yapısının kurumun tamamında yaygınla?masını te?vik ettim. Buna yenilikcilik ve eri?imin artırılmasını hedefleyen Patient and Health Impact Group’un kurulmasına onculuk etmek de dahildi.

Pfizer’in en yuksek pozisyonuna geldi?imde ?irket iyi bir durumdaydı. Selefim Ian, urunlerin patent koruma suresinin bitmesiyle meydana gelen buyuk bir gelir kaybı dalgasını ba?arıyla yonetmi?ti. Belki de daha onemlisi Ar-Ge i?levimizi ortalama duzeyden sektorun en iyilerinden birine donu?turmu?tu. Gorev suresi boyunca go?us kanseri icin ilk CDK inhibitorunun, do?u?tan gelen ce?itli otoimmun hastalıkların tedavisi icin ilk JAK inhibitorunun onaylarını almı?, Pfizer’i tek bir a?ıyı pazarlamaktan guclu bir a?ı gamına sahip olmaya do?ru geni?letmi?ti.

Ben onun ba?arısını bilime ve hastalara odaklanarak buyutmek istedim. Bir sonraki a?amaya gecmek icin mu?teri sa?lı?ı ve Upjohn i?tirakimiz icin daha guclu alanlar yaratmamız, hedef odaklı gen ve kanser tedavileri gibi uzmanlık alanlarımızdaki en son teknolojilerden faydalanmamız gerekecekti. Uzun vadeli de?er yaratmak icin sadece hissedarlara de?il butun payda?larımıza odaklanmalıydık. Yonetici ve calı?anlarımızın bu noktayı idrak etmesini sa?lamak icin dunya genelindeki binalarımızın duvarlarına hastalarımızın foto?raflarını astık. Ve son olarak, daha modern bir ?irket haline gelmemiz ve de?er zincirimizdeki her bir halkanın verilerini dijitalle?tirmemiz gerekecekti.

Bu amacla liderlik ekibimizi guclendirdik. Lidia Fonseca’yı dijital yeteneklerimizi geni?letmek ve iyile?tirmek icin ba? dijitalle?me ve teknoloji sorumlusu olarak, Angela Hwang’ı pazara acılma modelimizi yeniden du?unmesi icin biyofarmasotik birimimizin grup ba?kanı olarak, Payal Sahni’yi cesaret, mukemmellik, e?itlik ve mutluluk odaklı bir kultur olu?turması icin ba? ?K sorumlusu olarak ve Bill Carapezzi’yi ticari hizmetlerimizi donu?turmesi icin ba?kan yardımcısı olarak i?e aldık. Haziran 2019’dan Nisan 2020’ye kadar hatırı sayılır bilimsel gecmi?i ya da kuresel i? deneyimi olan dort yonetim kurulu uyesini bunyemize kattık: Daha once Bill ve Melinda Gates Vakfı’nın CEO’lu?unu ve Genentech’de yoneticilik yapan Sue Desmond-Hellman, norolog ve MIT onursal ba?kanı Susan Hockfield, doktor ve eski FDA ba?kanı Scott Gottlieb ve Coca Cola’nın yonetim kurulu ba?kanı ve CEO’su James Quincey.

Pandemi Ba?lıyor

Covid-19 ilk olarak 2020 Ocak ayında radarımıza girdi. Cin’in Wuhan kentinde ba? gosteren a?ır seyirli ve olumcul bir solunum yolları hastalı?ının varlı?ına ili?kin haberleri alıyorduk. Enfeksiyon hastalıkları ve a?ı ara?tırmalarına hatırı sayılır yatırım yapmı? bir ?irket olarak geli?meleri yakından izlemeye ba?ladık. ?ubat ayına gelindi?inde bu virusun dunyanın farklı bolgelerine yayılaca?ı belli olmu?tu ve durdurulmasında Pfizer’in ba?rol oynamak durumunda kalaca?ını biliyorduk. BioNTech ile halihazırda birincil teknolojisi olan mesajcı RNA (mRNA) teknolojisinin grip a?ılarına uygulanmasında i?birli?i yapıyorduk. Geleneksel a?ı yapımı virusun zayıflatılmı? formlarının geli?tirilmesiyle ba?lar ve bu aylar surebilir. Bu yuzden en hızlı uretilen a?ılardan biri kabul edilen kabakulak a?ısının 1960’lı yıllarda laboratuvardan satı?a cıkması dort yıl surmu?tu. Ancak mRNA a?ıları patojenin genetik kodu ile sentetik olarak cok daha kısa surede uretiliyor.

BioNTech’in ardındaki Turk cift U?ur ?ahin ve Ozlem Tureci, mRNA teknolojisinin Covid-19 a?ısına nasıl uygulanabilece?ini hemen gorduler ve i?e koyuldular. 1 Mart’ta A?ı Ar-Ge birimimizin ba?ındaki Kathrin Jansen’i arayarak ?imdiden geli?tirmi? oldukları yakla?ık 20 prototip a?ıyı test etmek icin i?birli?i yapmak isteyip istemedi?imizi sordular. Tabii ki istiyorduk! Tek dezavantaj o gune kadar hicbir mRNA a?ısının klinik kullanım onayı almamı? olmasıydı.

Biz i?birli?ine ba?larken salgın daha da geni? bir co?rafyaya yayıldı. Dunya Sa?lık Orgutu, 11 Mart’ta pandemi ilan etti. 13 Mart’ta, tum dunyadaki yeni sosyal mesafe protokollerini hesaba katmak icin operasyonlarımızı sanalla?tırırken, ?irketimize ve buyuk ilac ?irketlerine hep birlikte koronavirusu yenmek icin rehberlik edecek be? maddelik bir plan yayınladık. ?lgili veri ve analizlerle birlikte virus tarama ve di?er modeller gibi arac ve bilgiler payla?mayı; virologlar, biyologlar, kimyagerler, klinik uzmanlar, epidemiyoloji uzmanları da dahil olmak uzere calı?anlarımızı harekete gecirmeyi, BioNTech ile yaptı?ımız gibi daha kucuk biyoteknoloji ?irketleriyle ilac geli?tirme uzmanlı?ımızı payla?arak karma?ık klinik ve kanuni duzenlemelere dair sureclerde rehberlik etmeyi, onay almı? her tedavi veya a?ı icin uretim tesislerimizi kullandırmayı ve gelecekteki salgınlara hızla yanıt verecek bir bilim kurulu olu?turmaları icin federal kurumlara ula?mayı onerdik.

16 Mart’ta ust duzey yoneticilerimizle toplandık ve 3 milyar dolara kadar harcama yapmamız gerekse de BioNTech ile bu a?ıyı ve di?er Covid-19 tedavilerini geli?tirmek icin elimizi ta?ın altına koymanın vakti geldi?ine karar verdik. Tipik bir a?ı geli?tirme programı 10 yıl kadar zaman alabilir ve 1 milyar ile 2 milyar dolar arasında de?i?ebilen bir maliyet getirebilir. Biz kararımızın sadece finansal getiri ihtiyacı ile ?ekillenmesini istemedik. En kısa zamanda mumkun oldu?unca cok hayat kurtarmak birinci onceli?imizdi.

A?ıyı vakaların tekrar pik yapmasının beklendi?i sonbahara kadar hazır etmek icin bastırdım. Herkes bunun devasa, belki de imkansız bir gorev oldu?unu biliyordu ama hepimiz bu gorevi ustlenmek zorunda oldu?umuzun farkındaydık.

??e Koyulma Vakti

Pfizer ertesi gun BioNTech ile bir niyet mektubu imzaladı. Bu mRNA teknolojilerini ara?tırma, kanuni duzenlemelere uygunluk, uretim ve da?ıtım kabiliyetlerimizle e?le?tirmek uzere yapılmı? bir mutabakattı. Mali detayları daha sonra konu?acaktık. Zaman kritik derecede onemliydi. Her zaman yapıldı?ı gibi en cok umit vadeden prototip a?ıları sırayla test etmek yerine aynı anda cok sayıda a?ı uzerinde calı?maya karar verdik. Bu mali acıdan riskli bir karardı ama daha cabuk sonuc verecekti. Bilim insanlarımızı burokrasiden kurtarmak ve onları yava?latacak gereksiz engellerden korumak icin devlet fonlarını da reddettik.

Covid-19 a?ı proje grubumuz Pazartesi ve Per?embe gunleri Webex uzerinden toplanmaya ba?ladı ama duzenli olarak plansız toplantılar da yapıyorduk. 12 Nisan’a gelindi?inde prototip a?ı sayısını, laboratuvar kulturleri ve fare deneylerinde gorulen molekuler etkinlik belirtilerine dayanarak 20’den dorde du?urmu?tuk. Normalde insanlar uzerinde birinci faz deneylerine ba?lamadan once daha buyuk hayvanlar uzerinde test yapmalıydık. ?nsan deneyleri 20 ila 100 katılımcı gerektirir ve genellikle birkac ay surer ama i?in aciliyetini goz onune alarak Birle?ik Devletler Gıda ve ?lac Dairesi (FDA) ve Alman duzenleyici otorite Paul Ehrlich Enstitusu’nden testleri e? zamanlı yapmak uzere onay istedik. (Yuzlerce denek gerektiren ve genellikle bir ila uc yıl suren) ikinci faz ve (yuzlerce ila binlerce denek gerektiren ve bir ila dort yıl suren) ucuncu faz deneylerini birle?tirmeye yonelik talebimize de onay verildi.

23 Nisan’da birinci faz deneylerine ba?ladık. Almanya’da az sayıda gonullu ilk a?ıdan vuruldu ve dort farklı a?ı icin etkinlik verilerini toplamaya ba?ladık: Ba?ı?ıklık tepkisi gosterdiler mi? Ciddi yan etkileri oldu mu? Mayıs ayında seceneklerimizi ikiye indirmi? ve farklı dozlarda a?ıları ABD’de de denemeye ba?lamı?tık.

?lk sonuclar umit vadediyordu ve iki a?ı adayının da uc hafta arayla iki doz gerektirece?ini gorduk ama hangisinin en iyisi oldu?una hemen karar veremedik. Nihayet 23 Temmuz’da, FDA’ya hangi a?ının birle?tirilmi? ikinci ve ucuncu faz deneylerinde kullanılaca?ına karar verdi?imizi soylemeden bir gun once, her iki prototipin de guclu ba?ı?ıklık tepkisi olu?turdu?unu ama birinin ate? ve titreme gibi yan etkilerinin cok daha az oldu?unu o?rendik.

Bu arada, kuresel tedarik biriminin ba?kanı Mike McDermott liderli?indeki uretim ekibimiz, a?ı hazır olur olmaz on binlerce test dozunu ve yuz milyonlarca nihai dozu dunya geneline da?ıtmaya hazırlanıyordu. Pfizer daha once hic mRNA a?ısı uretmemi?ti ve bu a?ılar yeni ekipman ve surecler gerektiriyordu. Yeni mRNA formulasyon makineleri satın aldık ve bunları Michigan ve Massachusetts’ten Belcika’ya kadar ce?itli fabrikalara kurduk. Uretimimizi hızlandırmak icin, celik tanklar yerine atılabilir po?etlerden so?uk nakliye ve depolama cozumlerine kadar yeni yakla?ımlar geli?tirdik. Onemli bir sorun, her iki a?ı adayının da guvenilir ve etkin kalmaları icin sıfırın altındaki sıcaklıklarda depolanması ihtiyacıydı. Muhendislerimiz hastane ve sa?lık merkezlerinde binlerce doz a?ıyı saklayabilecek termal nakliye ve depolama kutuları uzerinde calı?maya ba?ladılar ve uzaktan izlemeli sıcaklık gostergesi ve GPS izleyicisi de dahil olmak uzere gereken ko?ulları Temmuz ayında temin ettiler.

Nihai a?ı adayımızı belirledikten sonra hemen uretime ba?ladık. Ba?arılı tek bir deneye guvenerek 1,5 milyon doz urettik, dondurduk ve Eylul gibi erken bir tarihte sevkiyata hazır hale getirdik. E?er ba?arısız olursa hepsinin cop olaca?ı acıktı. Bilim insanlarımız ve uretim ekiplerimiz hızlandırılmı? zaman cizelgesine uymak icin her zamankinden cok calı?salar ve hepimiz cok buyuk bir siyasi ve ki?isel baskı altında olsak da bir konu kafamızda netti: Ancak bilimin izin verdi?i olcude ilerleyecektik. Johnson & Johnson’un CEO’su ve yonetim kurulu ba?kanı Alex Gorsky ile yaptı?ım telefon konu?malarından birinde, Covid-19 icin kolektif a?ı arayı?ımızda titiz bilimsel sureclere ve guvenlik standartlarına uymak konusunda sektor capında bir taahhut imzalamak uzere mutabık kaldık. A?ı geli?tirmekte olan butun ?irketleri i?in icine katmaya karar verdik. Ben yarısını aradım, Alex de di?er yarısını. 48 saat icinde yedi ilac firması daha imza koydu. Zaman kritik onemdeydi ama bilimsel titizlik de oyle.

Tabii Pfizer, yakla?ık 79 bin calı?anı, 125’ten fazla ulkedeki varlı?ı ve Covid-19 dı?ında ilgilenmek zorunda oldu?u cok sayıda farklı konuyla devasa bir ?irket. Bazı ba?ka ara?tırma gruplarımız da koronavirusun etkilerini iyile?tirecek tedaviler uzerinde calı?ıyorlardı. Bu giri?imler arasında virus onleyici bile?imler geli?tirmek ve Covid-19’un zaturre ile ili?kisi ve azitromisin kullanımı da vardı.

A?ı grubumuz Covid-19 ile me?gulken aynı zamanda respiratuvar sinsityal virus ve menenjit gibi a?ır seyreden hastalıklar uzerinde calı?maya devam etti. Ve ben zamanımın yuzde 70’ini pandemiye adamı? olsam da di?er be? birimimizin onemli calı?malarına devam etmelerini sa?ladık ve onlar da uzerlerine du?eni yaptılar. Orne?in, biyofarma i? kolumuz yılın ilk dokuz ayında operasyonel bazda gelirini yuzde 7 artırdı.

Sonbahar ba?langıcında veriler gelmeye ba?ladı. Daha fazla gonullu denek bulmamız ve koronavirusun ivme kazandı?ı yerlere gitmemiz gerekiyordu. Kasım ayına gelindi?inde, a?ı adayı veya plasebo verdi?imiz toplam 43 bin 538 ki?iden sadece 94’unun hastalanması, bize 8 Kasım’da iyi haberi veren ba?ımsız incelemeyi ba?lattı. Covid’e yakalanan neredeyse tum denekler plasebo grubundaydı. A?ı grubundakiler buyuk olasılıkla viruse maruz kalmı? olmalarına ra?men yuksek oranda korunmu?tu. Veriler duzenleyici kurumlara sunulduktan ve onay alındıktan sonra a?ı nihayet piyasaya verilebilirdi.

Birle?ik Krallık a?ımızın kullanımını onaylayan ilk ulkeydi ve 8 Aralık 2020’de Margaret Keenan ilk dozu yaptırdı. Ardından ABD geldi ve Sandra Lindsay, 14 Aralık’ta a?ı vurduran ilk Amerikalı oldu. Hammadde temini de dahil olmak uzere bazı puruzler cıktı ama 2020’nin sonuna gelindi?inde 74 milyon doz uretmi? ve 45 milyon dozu piyasaya vermi?tik. 2021’de 2 milyardan fazla a?ı uretmek uzere calı?ıyoruz.

Aldı?ımız Dersler

Gecirdi?imiz bu ola?anustu yılda Pfizer’de neler o?rendik?

Birincisi ve en onemlisi, ba?arı bir takım oyunudur. A?ımızın geli?tirilmesinde ?irketimizde ve BioNTech’te calı?an ust duzey yoneticilerden nakliye personeline kadar herkes rol oynadı. Hafta sonlarından ve tatillerinden vazgecen, aylar boyu ailelerinden uzak kalan ve eskisinden cok daha uzun ve sıkı calı?an ekip arkada?larımızın fedakarlıkları olmasaydı, asla ba?aramazdık. Bu insanların yaptıkları kar?ısında hayranlık ve minnet duyuyorum.

?kincisi, amacı oncelemek kazanclı olabilir. Covid-19 a?ısının Pfizer acısından olumlu mali etkisi ancak yatırımın geri donu?u asla du?unulmedi?i icin mumkun oldu. Bir misyonumuz vardı ve onun pe?inden gittik. Yine de, son derece etkili bir a?ı geli?tirmemi?, bu kadar hızlı da?ıtmamı? ve harcamalarımızı geri kazanmamı? bile olsaydık, do?ru olanı yapma kararımız benim, calı?anlarımız ve sektor icin de?erli olurdu. Ozel sektorun toplumun buyuk sorunlarını cozme sorumlulu?u var. E?er bunu yapmazsak hicbirimizin bir gelece?i olmaz.

Ucuncusu, imkansıza soyunmayı gerektiren zorluklar do?ru amacla birle?ti?inde insanları heyecanlandırır. A?ı geli?tirmek icin altı aylık bir zaman akı?ı onerdi?imde bilim insanlarımız ku?kuluydu. Ancak BioNTech ekibiyle birlikte calı?tılar ve i?i neredeyse zamanında bitirdiler. Tedarik grubumuz icin de aynı ?ey soz konusuydu; henuz tamamlanmamı? bir a?ının milyonlarca adet dozunu uretmek ve kutup sıcaklıklarında nakletmek icin bir cozum bulmalarını istedi?imde, bunu ba?aramayacaklarını du?unduler ama nihayet imkansızı ba?armanın bir yolunu buldular.

Dorduncusu, e?er buyuk bir hedefiniz varsa, onu ba?armak icin gerekli ezber bozan du?unme bicimlerini te?vik etmelisiniz. Gecmi?te i?e yarayan ?eyler size yeni bir gerceklik yaratmaz. Farklı ekipler 2020 ilkbaharında bana ve ust duzey yoneticilere belirli sorunları cozmeye yonelik cok sayıda fikir sundular: “Bir, iki, uc… Daha once boyle yapılmı?tı.” Onlardan dorduncu, be?inci veya altıncı secenekleri istemeye devam ettik ve yaratıcı bir ?ekilde uyum gosterdiler. Birkac ay sonra bu alı?kanlık haline geldi. ?nsanlar yeni secenekler icin kendi kendilerine beyin fırtınası yapmaya ba?ladılar.

Ba?arımızın be?inci anahtarının, bilim insanlarımızı mali endi?elerden ve fazla burokrasiden kurtarmak oldu?unu du?unuyorum. Yonetim kurulumuz bunun yuksek riskli bir giri?im oldu?unu kabul ediyordu ama ba?arının ne kadar dikkate de?er olaca?ını anladı ve bize ne kadar gerekiyorsa harcama konusunda yol verdi. Calı?anlarımız 2019 yılında koydu?umuz butce hedeflerini veya hisse ba?ına kazanc beklentilerimizi dert etmek zorunda de?ildi. Ustelik, Amerikan ve Alman hukumetinden finansal destek almadı?ımız icin kararlarımızı bildirmek veya acıklamak zorunda kalmadık; sadece gerekli duzenleyici kurumların denetimine tabi olduk.

Son bir ders, ozellikle kriz donemlerinde i?birli?ine acık olmaktır. Soyledi?im gibi, BioNTech ile Covid-19 calı?mamız nihai bir kontrat olmadan ba?ladı. Aslına bakarsanız bu ortaklı?ın ?artları yılsonundan sonrasına kadar tamamlanmadı. Ama yatırımlar yapıldı ve Mart ayında gizli bilgiler payla?ıldı cunku daha once de birlikte calı?ma deneyimimiz vardı, aynı ahlaki standartlara sahiptik ve hızlı bir ?ekilde fark yaratmak konusunda hemfikirdik.

Pandemi ilerledikce ?irketler ve ulkeler arasında benzer bir bilgi ve uzmanlık payla?ımının giderek arttı?ını gormek beni yureklendirdi. Gunumuz bilimi daha basit olsa hepimiz ba?ımsız calı?abilir ve kendi bahislerimizi oynardık. Ama Covid-19 ya da kanser gibi musibetleri yenmek icin kendimizi daha geni? bir bilim ekosistemine ve yenilikler a?ına katkıda bulunan unsurlar olarak gormemiz gerekir. ?? dunyası bu konuda bir adım atabilir ve ısrarcı olabilir.

Bazen ki?isel eri?im bu anlamda kritiktir. ?ubat ayında Gilead Sciences, Cin’de Remdesivir tedavileriyle erken bir ba?arı gosterdi?inde, ba?kanlarını aradım ve ?irketin bu ulkedeki buyuk uretim kapasitemize eri?meye ihtiyacı olup olmadı?ını sordum. Yardıma hazırdık ki daha sonra ABD’de bunu yaptık. BioNTech ile Avusturya’daki gorece olarak kucuk bir tedarikciyi, butun i?lerini bir kenara bırakıp a?ımız acısından kritik belli bir bile?imi uretmeye ikna etmemiz gerekti?inde, U?ur’la birlikte uca?a atlayıp ?irket CEO’suyla yuz yuze goru?meye gittik. Bunun dunyayı kurtarmaya yardım etme ?ansı oldu?unu soyledik ve o da kabul etti.

Parlak Bir Gelecek

Pandemi ilac endustrisinin guvenilirli?i ve i?e yararlı?ı acısından bir sınavdı ve bana gore cok ba?arılı gecti. Son yıllarda kamuoyu bu sektoru yanlı? urunlere odaklanmak, pazarlama stratejilerimizde onem de?eri du?uk ilacları onceliklendirmek, fahi? fiyat uygulamak ve hastalara destek olmaktan cok satı?ları oncelemekle suclayarak kotulese de, biz, olum-kalım duzeyinde bir sorununu cozmek icin son derece yetenekli i?gucumuzu ve kaynaklarımızı harekete gecirmeye istekli, parlak ?irketleriz. Onlarca ?irket etkili a?ı ve tedaviler geli?tirdi ve daha fazlası da yolda. ?imdi bir sonraki virus veya hastalı?a hazırlanmak uzere birlikte calı?ıyoruz.

Ben Pfizer icin de parlak bir gelecek goruyorum. Mesajcı RNA teknolojisi a?ılarda bir devrim gercekle?tirecek ve BioNTech ile biz rekabet avantajına sahibiz. Di?er birimlerimiz de geli?meye devam ediyor. Orne?in, enflamasyon ve immunoloji i? birimlerimiz hedefe yonelik JAK inhibitorleri konusunda sektordeki en sa?lam da?ıtım a?larından birine sahip. Nadir hastalıklar bolumumuz son donemlerine gelmi? uc farklı programla gen tedavisi alanına onculuk ediyor ve melanoma, go?us ve prostat kanserlerine yonelik tedavileri geli?tiren onkoloji bolumumuz hedefe yonelik yeni nesil etkin madde ve immunoterapiler uzerinde calı?ıyor. Pfizer’in misyon odaklı kulturu, inovasyonu bamba?ka bir boyuta ta?ıyacak.

Calı?anlarımızın motive olduklarında ola?anustu i?ler gercekle?tirdiklerini goruyorum. Zor olanla yuzle?meden hicbirimiz neler ba?arabilece?imizi bilemeyiz. 2020’de yaptıklarımız sadece en son ve en onemli ornekti. Dolayısıyla bir i? arkada?ımız bir daha bir ?eyin imkansız oldu?unu soyledi?inde, arkada?larının ona ?oyle demesini umuyorum: “Covid-19 a?ı grubunun ba?ardıklarına bir bak. E?er onlar yapabildiyse biz de yaparız.”?