Hi?p h?i Thanh nien C? đ?c
(
Anh ng?
Young Men’s Christian Association
?
YMCA
) la m?t t? ch?c co h?n 58 tri?u ng??i đong gop t?i 125 chi h?i c?p qu?c gia.
[1]
T? ch?c t? thi?n nay đ??c thanh l?p vao ngay 6 thang 6 n?m 1844 t?i Luan đon v?i m?c tieu ?ng d?ng cac gia tr? C? đ?c vao n?p s?ng h?ng ngay:
tam linh thanh khi?t, tri tu? m?n ti?p
, va
than th? c??ng trang
. Ba y?u t? nay đ??c th? hi?n b?ng ba c?nh c?a
tam giac
mau đ? - nh? la m?t ph?n trong logo c?a YMCA.
Cac chi h?i c?p qu?c gia la thanh vien c?a Lien minh YMCA Th? gi?i (
World Alliance of YMCAs
). Cau kh?u hi?u c?a Lien minh la:"Trao quy?n cho gi?i tr?"; tr? s? c?a Lien minh t?a l?c t?i
Geneva
,
Th?y S?
. Ch? t?ch đ??ng nhi?m c?a YMCA Th? gi?i la Peter Posner đ?n t?
Anh
; M?c s? Johan Vilhelm Eltvik đ?n t?
Na Uy
đ?m nhi?m ch?c trach T?ng Th? ky.
[2]
C? s? YMCA đ?u tien ?
B?c M?
t?i
Montreal
,
Quebec
,
Canada
.
Ngay
6 thang 6
n?m
1844
t?i
Luan đon
,
George Williams
va m?t nhom b?n h?u cung chi h??ng, t?t c? đ?u la
tin h?u C? đ?c
thu?c trao l?u
Tin Lanh
, kh?i x??ng Phong trao YMCA.
[3]
Williams la nhan vien ban hang t?i m?t c?a hi?u v?i, m?u thanh nien đi?n hinh b? b?ng nh? kh?i g?c gac nong thon tim đ?n cac thanh ph? l?n đ? ki?m vi?c lam trong th?i k?
Cach m?ng Cong nghi?p
.
Williams cung nh?ng ng??i b?n đ?ng c?nh ng? nh?n ra s? thi?u th?n cac ch??ng trinh ho?t đ?ng lanh m?nh cho gi?i tr? t?i cac đo th? nh? Luan đon. Vi v?y, gi?i tr? th??ng tim đ?n quan r??u, nha th? va nh?ng ch? khac la n?i ch?n d?n d? h? vao n?p s?ng
t?i l?i
. Kh?i đ?u ch? la m?t đ?a đi?m cac b?n tr? tim đ?n đ? cung h?c
Kinh Thanh
va c?u nguy?n, YMCA phat tri?n m?nh va đ?n n?m
1850
co m?t t?i
Uc
. Chi h?i YMCA đ?u tien t?i B?c M? đ??c thanh l?p ngay
25 thang 12
n?m
1851
b?i giao đoan
Giam Ly
Thanh James ?
Montreal
,
Quebec
,
Canada
, va ?
Hoa K?
ngay
29 thang 12
trong n?m ?y t?i
Boston
, ti?u bang
Massachusetts
.
Trong giai đo?n đ?u, YMCA t?p trung vao n? l?c cung ?ng nha ? gia r? trong moi tr??ng C? đ?c an toan cho thanh nien thi?u n? r?i b? nong thon đi ki?m vi?c lam ? đo th?.
[4]
Ph??ng phap ho?t đ?ng c?a YMCA la k?t h?p vi?c truy?n ba phuc am tren đ??ng ph? v?i
cong tac xa h?i
. Nhi?u ng??i xem YMCA la bi?n phap h?u hi?u giup cac b?n tr? quan binh gi?a cong vi?c (đa ph?n la n?ng nh?c) v?i th? gian va gi?i tri, h?u co th? tranh nh?ng t? n?n xa h?i tran lan ben ngoai nh? che chen, c? b?c, va mai dam.
[4]
N?m
1855
, chin m??i chin đ?i bi?u YMCA qui t? v?
Paris
,
Phap
, ? đay h? thong qua b?n c??ng l?nh chung cho YMCA t?i cac qu?c gia.
[5]
đi?m chinh c?a b?n "C??ng l?nh Paris" la s? đ?ng thu?n khong đ? cho b?t c? s? b?t đ?ng nao tach r?i phong trao kh?i cac gia tr? C? đ?c nguyen th?y. đ? nh?n m?nh quan đi?m nay,
Phuc am John
17. 21 (
Gioan
ho?c
Gi?ng
) đ??c ch?p nh?n la cau kh?u hi?u c?a t? ch?c: "...
đ? cho ai n?y hi?p lam m?t
". H?i ngh? Paris t?p chu vao ch? đ? xay d?ng nhan cach cho m?i ca nhan ? giup gi?i tr? xay d?ng cho minh va cho m?i ng??i "tam linh thanh khi?t, tri tu? m?n ti?p, va than th? c??ng trang". Trong
th? k? XX
, YMCA t?i cac qu?c gia thanh vien đi?u ch?nh c?u truc nh?m ph?c v? cho c? hai gi?i, song ten g?i YMCA đa tr? nen qua quen thu?c va g?n g?i nen v?n ti?p t?c t?n t?i. T?i m?t s? qu?c gia, nh? YMCA
Na Uy
n?m
1880
đa ch?p nh?n m?t chinh sach nghiem nh?t nh?m b?o đ?m s?
binh đ?ng gi?i
tinh trong cac u? ban va ban qu?n tr? c?p qu?c gia.
Th?p nien 1870 ? th?p nien 1930
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
M?t l?p vo thu?t t? v? c?a YMCA t?i
Boise
,
Idaho
, 1936.
đay la giai đo?n YMCA g?t hai nhi?u thanh cong trong n? l?c qu?ng ba C? đ?c giao Tin Lanh nh?ng ngay trong tu?n va trong nh?ng l? th? ph??ng Ch? nh?t, đ?ng th?i phat tri?n cac lo?i hinh th? thao va nh?ng k? thi đ?u cho cac mon nh? bong r?, bong chuy?n va b?i l?i.
[4]
Sau giai đo?n nay, khi sang th? k? XX, YMCA tr? thanh m?t t? ch?c lien h? phai, b?t đ?u quan tam nhi?u h?n đ?n vi?c nang cao đ?o đ?c, va xay d?ng n?p s?ng cong dan g??ng m?u.
[4]
Ngay nay, YMCA t?p chu vao vi?c khuy?n khich gi?i tr? va gia đinh c?a h? s?ng lanh m?nh.
N?m
1973
, "Nguyen t?c Kampala" đ??c thong qua c?ng c? cac chinh sach c?a YMCA, bi?u th? l?p tr??ng ngay cang ph? bi?n h?n c?a YMCA t?i cac qu?c gia, tuyen cao r?ng nen thi?t l?p m?t quan đi?m toan c?u. Do đo, YMCA c?n co m?t l?p tr??ng chinh tr? h?u co th? đap ?ng cac thach th?c tren quy mo qu?c t?. Tuyen b? "Thach th?c 21" đ??c thong qua t?i H?i ngh? Toan c?u t? ch?c n?m
1998
?
đ?c
, danh nhi?u quan tam h?n cho cac v?n n?n toan c?u nh? binh đ?ng gi?i, phat tri?n b?n v?ng, chi?n tranh va hoa binh, phan ph?i tai nguyen cong b?ng cung nh?ng thach th?c c?a toan c?u hoa, k? th? ch?ng t?c va
HIV
/
AIDS
. YMCA đa kien tri theo đu?i cu?c đ?u tranh toan c?u ch?ng n?n
phan bi?t ch?ng t?c
(
apartheid
).
[6]
YMCA t?i cac qu?c gia, đ?c bi?t ?
Tay Au
va B?c M?, r?t thanh cong trong k? ho?ch s? d?ng ngu?n l?c phong phu c?a minh giup xay d?ng cac chi h?i YMCA t?i cac n??c
đong Au
. N?m
2003
, m?t đ?i h?i thanh nien đ??c t? ch?c t?i
Praha
thu hut đ?i bi?u t? h?u h?t cac n??c
Au chau
đ?n m?ng nh?ng thanh qu? đ?t đ??c trong n? l?c han g?n nh?ng v?t th??ng gay ra b?i s? chia c?t trong th?i k?
Chi?n tranh L?nh
.
Phong trao H??ng đ?o
ngay t? th?i k? s? l?p đa ch?u ?nh h??ng t? YMCA, m?t nha qu?n tr? c?a YMCA khu v?c
Chicago
, Edgar Robinson, đa t?m r?i kh?i YMCA đ? đ?m nhi?m ch?c v? giam đ?c đ?u tien c?a
H??ng đ?o M?
.
T?i Vi?t Nam th?i
đ? Nh?t C?ng hoa
, YMCA đ??c l?p vao Thang B?y n?m 1959 d??i ten H?i C? đ?c Thanh nien Vi?t Nam v?i m?c s? Ph?m V?n Thau lam h?i tr??ng. Ho?t đ?ng c?a H?i g?m l?p d?y
Anh v?n
mi?n phi, l?p d?y ti?ng Vi?t cho Hoa ki?u đ? nh?p qu?c t?ch Vi?t Nam, m?t s? phong đ?c sach va th? vi?n. H?i c?ng t? ch?c nh?ng bu?i di?n thuy?t cho cong chung.
[7]
YMCA t?i
Ulan Bator
,
Mong C?
.
Cac ch??ng trinh ho?t đ?ng c?a YMCA t?p chu vao vi?c xay d?ng tam linh thanh khi?t, tri tu? m?n ti?p va than th? c??ng trang cho m?i ng??i. Cau kh?u hi?u YMCA th??ng dung la n? l?c xay d?ng nh?ng đ?a tr? kho? m?nh, nh?ng gia đinh b?n v?ng va nh?ng c?ng đ?ng tich c?c. Co nhi?u ho?t đ?ng đ??c xuc ti?n nh?m đ?t đ??c m?c tieu nay.
YMCA ban đ?u đ?c bi?t quan tam đ?n vi?c nghien c?u Kinh Thanh, m?c du t? ch?c nay d?n da h??ng v? ph??ng phap ti?p c?n toan di?n v?i gi?i tr?. Trong vong sau n?m k? t? ngay thanh l?p, m?t h?i ngh? qu?c t? c?a YMCA t? ch?c t?i Paris đa xac đ?nh m?c tieu c?a t? ch?c la "n? l?c tu d??ng tam linh C? đ?c, đ??c phat tri?n thong qua cac ho?t đ?ng
ton giao
,
xa h?i
va
th? ch?t
".
[8]
Tr? em kho? m?nh va Gia đinh b?n v?ng
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
T?i Hoa K?, ch??ng trinh "Cha m? va Con cai" c?a YMCA (luc đ?u g?i la
YMCA Indian Guides, Princess, Braves and Maidens
) cung c?p c? h?i đ? xay d?ng nh?ng m?i quan h?, t? ch?c c?m tr?i cung cac ho?t đ?ng xay d?ng c?ng đ?ng cho cac th? h? cha m? va con cai c?a h? t? nha tr? len đ?n l?p ba.
Kh?i đ?u t? n?m
1926
v?i ch??ng trinh Indian Guides (H??ng đ?o Da đ?), t? sang ki?n c?a
Harold Keltner
, giam đ?c YMCA ?
St. Louis
, va
Joe Friday
, h??ng d?n vien s?n b?n thu?c b? t?c da đ?
Ojibwa
. Hai ng??i g?p nhau vao đ?u
th?p nien 1920
khi Joe Friday đ?n noi chuy?n t?i m?t ti?c chieu đai do Harold Keltner t? ch?c t?i m?t chi h?i YMCA v? m?i quan h? gi?a cha va con trai.
Nh?ng ng??i tham gia ch??ng trinh Indian Guides c?a YMCA luon t? hao v? nh?ng n? l?c nh?m xay d?ng va vun đ?p s? ton tr?ng danh cho n?n v?n hoa c?a
ng??i M? b?n đ?a
(ng??i da đ?). đ? đap ?ng nh?ng nhu c?u đa d?ng c?ng nh? giup ki?n t?o nh?ng net đ?c thu v?n hoa va thu hut nhi?u ng??i tham gia, n?m
2003
ch??ng trinh nay đ??c c?i ti?n đ? tr? thanh phong trao "H??ng đ?o Tham du YMCA" n?i ti?ng toan qu?c (thi?t k? cac ch??ng trinh sinh ho?t sinh đ?ng va vui thu giup cha m? va con cai giao l?u v?i nhau c?ng nh? cung nhau tham gia cac ho?t đ?ng da ngo?i nh? c?m tr?i, tham du, cac ho?t đ?ng th? thao, va trang b? cac k? n?ng). Trong khi đo, "Ng??i Tien phong" la ch??ng trinh cha m? va con cai danh rieng cho tr? l?n tu?i h?n.
Bong r?, bong chuy?n, h? b?i va qu?n v?t san t??ng (
racquetball
) đ??c phat tri?n t?i cac c? s? c?a YMCA v?i s? h??ng d?n c?a cac hu?n luy?n vien. C?ng r?t ph? bi?n trong c?ng đ?ng YMCA la cac phong t?p th? hinh va nh?ng ti?n nghi danh cho cac mon th? thao khac nhau.
N?m
2006
, YMCA k? ni?m 100 thi?t k? ch??ng trinh hu?n luy?n b?i theo nhom.
Quan tam đ?n s? gia t?ng c?a n?n beo phi trong tr? em va ng??i l?n ? Hoa K?, YMCA tren toan qu?c gia nh?p ch??ng trinh
phi l?i nhu?n
"N??c M? chuy?n đ?ng" nh?m giup ng??i M? tranh beo phi b?ng cach gia t?ng cac ho?t đ?ng th? d?c nh? đi b?.
Tri tu? m?n ti?p va C?ng đ?ng n?ng đ?ng
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
YMCA t?i
Jerusalem
,
Israel
.
Nhi?u tr??ng đ?i h?c kh?i ngu?n t? YMCA.
đ?i h?c Springfield
?
Springfield, Massachussets
, thanh l?p n?m
1885
, la m?t h?c vi?n qu?c t? đao t?o chuyen gia cho YMCA, trong khi đ?i h?c Sir George Williams ?
Montreal
,
Quebec
- sau nay đa sap nh?p v?i đ?i h?c Loyola (đ??c thanh l?p b?i
Dong Ten
) đ? tr? thanh
đ?i h?c Concordia
? đa b?t đ?u v?i cac l?p h?c bu?i t?i cho YMCA t?i Montreal.
đ?i h?c Northeastern
t?i
Boston
kh?i đ?u vao n?m
1989
la m?t h?c vi?n c?a YMCA, cung c?p nh?ng l?p h?c bu?i t?i cho gi?i tr? thu?c thanh ph?n di dan, con ti?n than c?a đ?i h?c Franklin t?i
Columbus, Ohio
, la Tr??ng Th??ng m?i đ??c thanh l?p n?m
1902
b?i YMCA.
YMCA đi đ?u trong vi?c xay d?ng va qu?ng ba khai ni?m v? cac l?p h?c bu?i t?i, cung c?p cac c? h?i giao d?c cho nh?ng ng??i ph?i đi lam ban ngay. Nhi?u chi h?i YMCA co cac ch??ng trinh
ESL
(Anh v?n nh? ngon ng? th? hai), tr??ng trung h?c đ?c bi?t (
alternative high school
), nha tr? va cac ho?t đ?ng tr?i he.
Tu?i tr? va Chinh quy?n
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
H?c sinh trung h?c M? đ??c c?ng hi?n c? h?i tham gia ch??ng trinh "Tu?i tr? va Chinh quy?n" c?a YMCA. B?t đ?u t? n?m
1936
t?i
Thanh ph? New York
b?i YMCA chi h?i
Albany
, ngay nay "Tu?i tr? va Chinh quy?n" đ??c ap d?ng tren 40 ti?u bang va
Washington, D.C.
, thi?t l?p m?t mo hinh th?c t?p nh?m cung c?p c? h?i cho h?c sinh trung h?c lam lu?t c?ng nh? tham d? cac k? h?p keo dai m?t tu?n đ? th?o lu?n v? cac d? lu?t ngay t?i tr? s? vi?n l?p phap c?a cac ti?u bang. Cac cu?c kh?o sat toan qu?c ch? ra r?ng nh?ng h?c sinh t?ng tham gia ch??ng trinh nay khong ch? co nhi?u c? may tr? thanh chinh tr? gia khi đ?n tu?i tr??ng thanh, ma con la nh?ng ng??i ho?t đ?ng tich c?c trong cac v?n đ? c?a đ?a ph??ng c?ng nh? cho quy?n l?i cong dan.
M?i n?m đ?n thang 7, đ?i bi?u c?a "Tu?i tr? v?i Chinh quy?n" đ?n t? 40 ti?u bang tham d? H?i ngh? YMCA v? Chinh s? Qu?c gia. H?i ngh? đ??c YMCA t? ch?c ? Black Mountain, ti?u bang
North Carolina
, t?i Trung tam H?i ngh? Blue Ridge c?a YMCA. H? co c? h?i g?p g? đ?i bi?u đ?n t? cac bang khac nhau đ? th?o lu?n v? tinh t??ng thich c?a h? th?ng lu?t phap qu?c gia va qu?c t?, c?ng nh? thi?t l?p tinh b?ng h?u v?i nhau, tinh b?ng h?u nay th??ng keo dai su?t cu?c đ?i.
Nhi?u ti?u bang c?ng t?o l?p cac ch??ng trinh t? phap, cung c?p c? h?i cho nh?ng lu?t s? nhi t? kh?p ti?u bang đ?n tham gia cac bu?i x? an tr??c khi đi đ?n tr? s? t?i cao phap vi?n va vi?n l?p phap ti?u bang đ? nghe cac v? khang an. Cac th?m phan nhi s? đ?a ra phan quy?t cho cac v? an nay.
Tren binh di?n qu?c t?, YMCA đ??c t? ch?c theo mo hinh lien hi?p n?i k?t nh?ng chi h?i đ?a ph??ng va cac phong trao YMCA c?p qu?c gia. T?i h?u h?t cac qu?c gia, nh?ng chi h?i YMCA đ?a ph??ng ch? rang bu?c v?i nhau trong sach l??c va ph??ng h??ng chung.
C?u truc đi?u hanh c?a YMCA qu?c t? t?o nen s? linh ho?t cho cac ch??ng trinh ho?t đ?ng c?a cac hi?p h?i co m?t t?i nhi?u qu?c gia, m?i n?i co th? đ? ra cac ch??ng trinh khac nhau h?u co th? đap ?ng nhu c?u đa d?ng c?a cac c?ng đ?ng t?i đ?a ph??ng.
M?c du ngu?n g?c l?ch s? c?a t? ch?c g?n li?n v?i cac gia tr?
C? đ?c
, h?u h?t cac chi h?i YMCA đ?a ph??ng khuy?n khich s? tham gia, ngay c? vao v? tri lanh đ?o, c?a m?i ng??i khong phan bi?t ton giao. Thi?n nguy?n vien va nhan vien đ?a ph??ng ch?u trach nhi?m đi?u hanh cac chi h?i YMCA t?i đ?a ph??ng c?a h?.
Tr? s? YMCA t?i
Moncton
,
New Brunswick
,
Canada
.
 |
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
YMCA
.
|