D? an Chau Au th?i Trung c?
thu?c nhom nh?ng ti?u d? an co m?c đich xay d?ng cac bai vi?t v?
nh?ng đ? tai c? b?n
. Ti?u d? an nay hi?n đang c? g?ng hinh thanh m?t h? th?ng cac bai gi?i thi?u hoan ch?nh v? l?ch s? phat tri?n c?a ch? đ? phong ki?n chau Au th?i Trung c?.
Nh?ng thanh vien tham gia d? an s? th?c hi?n nh?ng cong vi?c sau:
- D?ch nh?ng bai vi?t v? cac v??ng qu?c, cong qu?c co ch? quy?n chau Au th?i Trung C?
- Vi?t m?i n?u thanh vien co kh? n?ng.
- đ?t tieu chu?n cho cac bai vi?t c?a d? an.
đay la danh sach cac thanh vien tham gia d? an nay. B?n ch? c?n đi?n ten minh vao m?c nay va b?t đ?u tham gia đong gop!
- V? s? th?ng nh?t trong cach dung t?: trong qua trinh d?ch bai t? cac ngon ng? khac sang ti?ng Vi?t co th? s? phat sinh s? sai khac trong cach dung t?. V?n đ? nay c?n đ??c th?o lu?n them trong trang th?o lu?n c?a d? an nay. M?i khi g?p m?t thu?t ng? kho hi?u ho?c ch?a tim đ??c t? ti?ng Vi?t đ?ng ngh?a, b?n hay trao đ?i ngay v?i nh?ng thanh vien khac trong d? an đ? t?o ra s? th?ng nh?t trong cach d?ch thu?t va dung t?.
- B?n co th? đ?a ph?n n?i dung ngo?i ng? t? cac Wiki n??c ngoai vao bai ti?ng Vi?t t??ng ?ng đ? d?ch d?n. đ?ng quen them tieu b?n {{
đang d?ch
}} đ? keu g?i m?i ng??i cung gop s?c.
- N?u b?n l?p m?t trang m?i t? n?i dung ti?ng n??c ngoai ma ch?a co th?i gian đ? ti?n hanh d?ch ngay luc đo, b?n hay d?ch t?m ph?n m? đ?u c?a bai vi Wiki Vi?t ng? khong ch?p nh?n bai vi?t ch?a co ti?ng Vi?t.
D??i đay la cac thu?t ng? đ? ngh? khi chuy?n ng? (ti?ng Anh va ngon ng? khac n?u co s? khac bi?t v?i ti?ng Anh):
(M?c bai b? sung cho
Wikipedia:Ten bai (hoang gia va quy t?c ph??ng Tay)
)
Cac quy t?c chau Au Trung c? th??ng cai tr? (th?c t? ho?c danh ngh?a) nhi?u vung lanh đ?a v?i cac ngon ng? khac nhau, vi v?y co th? co nhi?u ten g?i khac nhau tuy theo phien b?n ngon ng?. Do đo, ten chinh nhan v?t c?n ?u tien s? d?ng ngon ng? qu?c gia hi?n đ?i ma lanh đ?a thu?c v? (toan b? ho?c ph?n l?n), h?n la ngon ng? đ?a ph??ng c?a lanh đ?a đo.
- VD:
Sancho VI c?a Navarra
?u ten s? d?ng theo
ti?ng Tay Ban Nha
:
Sancho
(ngon ng? qu?c gia) h?n la theo
ti?ng Basque
:
Antso
(ngon ng? đ?a ph??ng).
Ngoai ra, tuy theo d?ng t??c hi?u, ten chinh c?a nhan v?t s? đ??c s? s?ng theo th? t? ?u tien nh? sau:
đ?i v?i t??c hi?u thanh l?p ho?c th?a k?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
D?ng ten chinh s? ?u tien theo ngon ng? lanh đ?a, r?i m?i đ?n theo ngon ng? gia t?c.
- VD
Juana II c?a Navarra
?u tien s? d?ng ten
ti?ng Tay Ban Nha
:
Juana
theo lanh đ?a
Navarra
(ph?n l?n thu?c
Tay Ban Nha
ngay nay), r?i m?i đ?n ten
ti?ng Phap
:
Jeanne
theo
gia t?c Capet
g?c Phap.
đ?i v?i t??c hi?u hon ph?i
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Th? t? ?u tien đ??c đ??c đ?o l?i so v?i tr??ng h?p tren. T?c th? t? ?u tien s? la theo gia t?c, t??c hi?u hon ph?i, t??c hi?u th?a k?:
- VD
Clemence c?a Hungary
?u tien s? d?ng ten
ti?ng Phap
:
Clemence
theo
gia t?c Anjou
g?c Phap, k? đ?n la ten
ti?ng Tay Ban Nha
:
Clemencia
theo t??c hi?u v??ng h?u
Navarra
(ph?n l?n thu?c
Tay Ban Nha
ngay nay), r?i m?i đ?n ten
ti?ng Hungary
:
Klemencia
theo t??c hi?u v??ng n?
Hungary
.
Quy t?c lanh đ?a (Quy t?c cao c?p)
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Quy t?c phi lanh đ?a (Quy t?c s? c?p)
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
| Ngon ng?
|
T? t??c
|
Nam t??c
|
Tong nam t??c
|
T??c s?
|
Quy nhan
|
| Anh
|
Viscount,
Viscountess
|
Baron,
Baroness
|
Baronet
Baronetess
|
Knight,
Dame
|
Esquire/Gentleman
|
| Latin
|
Vicecomes,
Vicecomitissa
|
Baro
,
Baronissa
|
|
Eques
|
Nobilis Homo (N.H.)
|
| Bulgaria
|
Виконт,
Виконтеса
|
Барон,
Баронеса
|
Баронет,
Дама
|
Рицар,
Дама
|
Господин
|
| Czech
|
Vikomt,
Vikomtka/Vikomtesa
|
Baron,
Baronka
|
Baronet
|
Ryti?
|
Pan,
Pani
|
| đan M?ch
|
Vicegreve,
Vicegrevinde/
Vicekomtesse
|
Baron, Friherre,
Baronesse, Friherreinde
|
Baronet,
Baronetesse
|
Ridder
|
Junker
|
| Ha Lan
|
Burggraaf,
Burggravin
|
Baron,
Barones(se)
|
Erfridder
style of wife:
Mevrouw
|
Ridder
|
Jonkheer,
Jonkvrouw
|
| Estonia
|
Vikont,
Vikontess
|
Parun,
Paruness
|
Baronet
|
Ruutel
|
D?entelmen
|
| Ph?n Lan
|
Varakreivi,
Varakreivitar
|
Paroni, Vapaaherra,
Paronitar, Rouva/ Vapaaherratar
|
Baronetti, "Herra" (=
fiefholder
),
Herratar
|
Aatelinen/Ritari
style of wife:
Rouva
|
|
| Phap
|
Vicomte,
Vicomtesse
|
Baron,
Baronne
|
Baronnet
|
Chevalier
|
Ecuyer,
Gentilhomme
|
| đ?c
|
Vizegraf,
Burggraf
Vizegrafin, Burggrafin
|
Baron, Herr,
Freiherr
Baronin, Frau, Freifrau, Freiin
|
|
Ritter
|
Junker
(Prussia),
Edler
(Austria),
Junkerin, Edle
|
| Hy L?p
|
Υποκ?μη?,
Υποκ?μισσα
|
Bαρ?νο?
|
Βαρων?σκο?
|
Ιππ?τη?,
Ντ?μα
|
Νωβελ?σσιμο?,
Νωβελ?σσιμα;
|
| Hungaria
|
Vargrof, vikomt
Vargrofn? (vikomtn?)
|
Baro,
baron?
|
Baronet,
baronetn?
|
Lovag (vitez)
|
Nemes,
nemesasszony
|
| Iceland
|
Visigreifi,
visigreifynja
|
Baron, friherra,
baronessa
|
|
Riddari
|
Aðalsmaður,
aðalskona
|
| Y
|
Visconte,
Viscontessa
|
Barone,
Baronessa
|
Baronetto
|
Cavaliere
|
Nobile, Nobiluomo
|
| Latvia
|
Vikonts,
Vikontese
|
Barons,
Baronese
|
Baronets
|
Bru?inieks,
Bru?iniece
|
Di?cilt?gais/Augstdzimu?ais,
Di?cilt?g?/
Augstdzimus?
|
| Litva
|
Vikontas,
Vikontien?
|
Baronas/Freiheras,
Baronien?/Freifrau
|
Baronetas,
Baronet?
|
Riteris
|
Skvairas, D?entelmenas
Ponas, Ponia
|
| Luxembourg
|
Vizegrof/Vicomte,
Vizegrofin/Vicomtesse
|
Baron,
Baroness(e)
|
|
Ritter
|
|
| Na Uy
|
Vikomte/Visegreve,
Visegrevinne
|
Baron, Friherre,
Baronesse, Friherreinde
|
|
Ridder
|
Adelsmann,
Adelskvinne
|
| Ba Lan
|
Wicehrabia,
Wicehrabina
|
Baron,
Baronowa
|
Baronet
|
Rycerz/ Kawaler
|
Szlachcic
|
| B? đao Nha
|
Visconde,
Viscondessa
|
Barao,
Baronesa
|
Baronete
,
Baronetesa
;
|
Cavaleiro
|
Fidalgo
|
| Romania
|
Viconte,
Vicontes?
|
Baron,
Baroneas?, Baron?
|
Baronet
|
Cavaler
|
|
| Nga
|
Виконт (Vikont),
Виконтесса (Vikontessa)
|
Барон (Baron),
Баронесса (Baronessa)
|
Баронет (Baronet)
|
Рыцарь (Rytsar),
Дама (Dama)
|
Господин (Gospodin),
Госпожа (Gospozha)
|
| Serbia
|
Vikont,
Vikontica
|
Baron,
Baronica/
Baronesa
|
Barunet,
Baruneta
|
Vitez
|
Gospodin
|
| Tay Ban Nha
|
Vizconde,
Vizcondesa
|
Baron,
Baronesa
|
Baronet
|
Caballero
|
Escudero, Hidalgo
|
| Slovakia
|
Vikomt,
Vikontesa
|
Baron,
Baronka
|
Baronet
|
Rytier
|
|
| Slovenia
|
Vikont,
Vikontinja
|
Baron,
Baronica
|
Baronet,
Baronetinja
|
Vitez
|
Oproda
|
| Th?y đi?n
|
Vicomte,
Vicomtessa
|
Baron, Herre, Friherre,
Baronessa, Fru, Friherreinde
|
|
Riddare/Fralseman,
Dam/Fru
|
|
| Ukraina
|
В?конт (Vikont),
В?контесса (Vikontessa)
|
Барон (Baron),
Баронесса (Baronessa)
|
Баронет (Baronet)
|
Лицар (Lytsar)
|
Пан/Господар (Pan/Hospodar),
Пан?/Господиня (Pani/Hospodynia)
|
Quy ??c danh x?ng quy t?c
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
L?u y, ten chinh ph?i đ??c ghi theo ngon ng? g?c ho?c theo ngon ng? đ?a ph??ng cai tr?. VD
Karl V c?a Thanh ch? La Ma
đ??c ghi theo
ti?ng đ?c
:
Karl
;
ti?ng Ha Lan
:
Karel
;
ti?ng Tay Ban Nha
:
Carlos
;
ti?ng Y
:
Carlo
, thay vi
ti?ng Anh
:
Charles
.
D?ng th?c tieu chu?n c?a danh x?ng quy t?c chau Au s? co 2 d?ng c? b?n g?m d?ng rut g?n "[
ten
]+[
lanh đ?a
]" va d?ng đ?y đ? "[
ten hi?u
], [
t??c hi?u
]".
Cac quy t?c phi lanh đ?a s? dung cac ti?n t? quy t?c nh? "von" (đ?c, Ao), "van" (Ha Lan), "de" (Phap)... Ngo?i l? la Anh, đ??c ghi theo d?ng "[
ten hi?u
], [
t??c hi?u
]+"
x?
"+[
lanh đ?a thai ?p
]"
đ?i v?i cac quan ch? cai tr? lanh th? đ? qu?c, V??ng qu?c ho?c cac qu?c gia hi?n đ?i s? co d?ng "[
ten hi?u
]+"
c?a
"+[
qu?c gia cai tr?
]" (nh? "
Felipe II c?a Tay Ban Nha
")
đ?i v?i cac quan ch? cai tr? lanh th? Cong qu?c, Ba qu?c c?ng s? co d?ng "[
ten hi?u
]+"
x?
"+[
lanh th? cai tr?
]" (nh? "
Heinrich I x? Hessen
")
Ten hi?u cac thanh vien hoang gia, v??ng th?t c?ng co d?ng t??ng t? t??ng ?ng, t?c co d?ng "X c?a Y" n?u Y la đ? qu?c ho?c V??ng qu?c; va "X x? Y" n?u Y la Cong qu?c ho?c Ba qu?c.
M?t d?ng khac la d?ng "X c?a Y" n?u Y la ten g?i đa đ??c Vi?t hoa (nh? "
Maria Ludovica c?a Ao
"); va "X x? Y" n?u Y la len g?i g?c ch?a đ??c Vi?t hoa (nh? "
Anna x? Bayern
").
đ?i v?i cac quan ch? cai tr? lanh th? đ? qu?c, V??ng qu?c ho?c cac qu?c gia hi?n đ?i s? co d?ng "[
ten hi?u
], [
t??c hi?u
]+[
qu?c gia cai tr?
]" (nh? "
Friedrich III, Hoang đ? đ?c
", "
Albert II, Than v??ng Monaco
"). D?ng ph? thong co th? đ??c s? d?ng la "[
ten hi?u
], "
Vua c?a
"+[
qu?c gia cai tr?
]" (nh? "
Philip III, Vua c?a Navarra
").
đ?i v?i cac quan ch? cai tr? lanh th? Cong qu?c, Ba qu?c c?ng s? co d?ng "[
ten hi?u
], [
t??c hi?u
]+"
x?
"+[
lanh th? cai tr?
]" (nh? "
Wilhelm IV, Cong t??c x? Bayern
"). D?ng ph? thong co th? đ??c s? d?ng la "[
ten hi?u
], "
Vua x?
" [ho?c "Lanh chua x?"]+[
lanh th? cai tr?
]" (nh? "
Ramon Berenguer I
, Vua x? Barcelona").
Cac d?ng c? b?n:
- "[
ten hi?u
]+"
x?
"+[
lanh th? cai tr?
]": VD
Otto I x? Bayern
- "[
ten hi?u
], [
t??c hi?u
]+"
x?
"+[
lanh th? cai tr?
]": VD
Otto I, Cong t??c x? Bayern
Cac d?ng b? sung:
- "[
ten hi?u
]+[
bi?t hi?u
]": VD
Otto đ?u đ?
- "[
ten hi?u
]+[
gia t?c
]": VD
Otto I Wittelsbach
D?ng ph?i h?p
Prince / Princess va Infante / Infanta
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
- Prince / Infante
- "V??ng cong" đ?i v?i cac v? quan ch? cai tr? lanh đ?a Principality đong Au
- "Than v??ng" đ?i v?i cac v? quan ch? cai tr? lanh đ?a Principality Tay Au
- "Hoang t?" đ?i v?i con trai cac v? quan ch? mang t??c v? Emperor ho?c Tsar.
- "V??ng t?" đ?i v?i con trai cac v? quan ch? mang t??c v? King/Queen đ?i v?i cac hoang gia hi?n đ?i (nh? Anh, Th?y đi?n, Ha Lan, đan M?ch...)
- "Cong t?, Than v??ng t?" đ?i v?i con trai cac v? quan ch? mang t??c v? Duke tr??c đay, ho?c Prince đ?i v?i cac hoang gia hi?n đ?i (nh? Luxembourg, Liechtenstein, Monaco...)
- "V??ng t?, V??ng phu" đ?i v?i nam gi?i la hon ph?i v??ng th?t la N? v??ng
- "V??ng than" đ?i v?i nam gi?i la h?u du? c?a cac quy t?c mang t??c v? Duke ho?c Prince.
- Princess / Infanta
- "N? v??ng cong" đ?i v?i cac v? quan ch? cai tr? lanh đ?a Principality đong Au
- "N? than v??ng" đ?i v?i cac v? quan ch? cai tr? lanh đ?a Principality Tay Au
- "V??ng n?" đ?i v?i con gai cac v? quan ch? mang t??c v? King (ho?c Knyaz) tr? len
- "Cong n?, Than v??ng n?" đ?i v?i n? la h?u du? c?a cac quy t?c mang t??c v? Duke ho?c Prince.
- "V??ng phi" đ?i v?i cac n? gi?i la hon ph?i v??ng th?t la Than v??ng ho?c V??ng t?
- "Phu nhan" đ?i v?i cac n? gi?i la hon ph?i c?a cac h?u du? quy t?c mang t??c v? Duke ho?c Prince.
- "Gia t?c" (
House
) đ? ch? cac dong h? quy t?c noi chung, ch? y?u đ? ch? nhanh gia t?c c?a cac quan ch? mang t??c v? d??i King
- "V??ng t?c" (
House
) đ? ch? nhanh gia t?c c?a cac quan ch? mang t??c v? King tr? len
- "Hoang t?c" (
Royalty
): dung đ? ch? cac nhanh
gia t?c
c?a cac quan ch? t?ng cai tr?
trong
lanh th? qu?c gia hi?n đ?i, t?c cac v??ng t?c theo qu?c gia)
- "V??ng gia" (
Royal families
): dung đ? ch? nhanh
gia đinh
cac quan ch? cai tr?
t??ng ?ng
lanh th? qu?c gia hi?n đ?i, t?c cac v??ng th?t theo qu?c gia).