Серго Орджоникидзе
, Григорий Константин улы Орджоникидзе (
г?р?.
?????? ???????????? ?? ??????????, трансл. Григол Константинес дзе Ор?оникидзе
,
1886 елны?
24 октябре
,
РИ
,
Кутаис губернасы
, Шорапан ?язе, Гореша ?
1937 елны?
18 феврале
,
М?ск??
) ? инкыйлабчы, совет д??л?т ??м ху?алык эшлеклесе,
ВКП (б)
?К с?яси бюросы ?гъзасы (
1930
-
1937
), I-VII чакырылыш ССРБ ?БК ?гъзасы, ССРБ авыр с?н?гать халык комиссары (
1932
-
1937
).
1886 елны?
24 октябренд?
Россия империясене?
Кутаис губернасы
(
х?зерге
Грузия
) Шорапан ?язе Гореша авылында б?лг?н грузин
асылзаты
гаил?сенд? туган. Харагаули авылында
земство
м?кт?бен (
1898
),
Тифлист?
Михайлов хастахан?се каршындагы фельдшерлар м?кт?бен (
1905
) т?мамлаган.
1902 елда
Тифлис фельдшерлар м?кт?бенд? укыганда, социал-демократлар т?г?р?ген? кер?,
1903 елда
РСДРПга
кабул ител?,
большевик
. ??н?ри инкыйлабчы Симо?н Арша?кович Тер-Петрося?нны? (Камо) ш?керте.
Беренче Россия инкыйлабы
вакытында
Кавказ арты
ш???рл?ренд? (
Батум
, Гудауты,
Тифлис
,
Бакы
) большевикларны? ид?н асты оешмасыны? актив катнашучысы була.
1904 елда
тыелган ?д?бият саклаган ?чен беренче м?рт?б? кулга алына. Чит илд?н корал кабул итк?нд? тотылып, 6 ай (
1905
,
декабрь
?
1906
,
май
)
Сухум
т?рм?сенд? утыра.
1906 елны?
августында
Алманияг?
кит?.
1907 елда
кире кайта, нефть промыселларында фельдшер булып эшли.
1907 елда
Бакы
т?рм?сенд?
Сталин
(Коба) бел?н таныша.
1909 елны?
февраленд?
Себерг?
(
Енисей губернасы
Пинчуга вулысы Потоскуй авылына
) м??гелек с?ргенг? х?кем ител?.
Август
аенда с?ргенн?н кача,
Бакы
аркылы
Персияг?
,
1910 ел
ахырында
Парижга
кит?.
1911 елны?
язында
Париж
бист?се
Лонжюмода
В. И. Ульянов-Ленин
оештырган фирка м?кт?бенд? укый.
1911 елда
Ленин кушуы буенча
Россияг?
кайта,
Россия социал?демократ эшче фиркасене?
(
рус.
РСДРП
)
1912 елгы
Прага конференциясен (
1912
,
гыйнвар
) оештыруны башлап й?ри.
1912 елны?
апреленд?
Петербургта
кулга алына, Шлиссельбург кирм?нен? ябыла. ?ч елдан
Якутскига
с?рел?, анда табиб булып эшли.
1917 елда
Петроградка
кайта.
РСДРП
(б) ны? VI корылтаенда катнаша. Корылтайда
Ленинны?
Вакытлы х?к?м?т
судына баруына кискен каршы т?ш?. Разливта качып ятучы Ленин бел?н элемт?д? тора.
Б?ек Октябрь инкыйлабын
тормышка ашыруда актив катнаша. ВЧКны? беренче составына сайлана.
Россия ватандашлар сугышы
вакытында
Кызыл гаск?рд?
?ит?кче урыннарда: 14нче ??м 16нчы армиял?рне? Инкыйлаби-х?рби шурасы (
рус.
РВС
) ?гъзасы,
Деникинны
тар-мар ит?д? ?леше зур.
Аз?рбай?ан
,
?рм?нстан
,
Г?р?истан
х?к?м?тл?рен б?реп т?шереп,
ЗСФСР
т?з?д? турыдан-туры катнаша.
1922 елны?
февраленн?н
РКП (б)ны?
Кавказ арты крайкомы беренче с?ркатибе.
1926 елны?
сентябренн?н
РКП (б) Т?ньяк Кавказ крайкомы беренче с?ркатибе.
1926
-
1930 елларда
ВКП (б) ?з?к контроль комиссиясе р?исе, эшче-кер?стиян инспекциясе халык комиссары, ССРБ ХКШ р?исе урынбасары.
1930
-
1931 елларда
ССРБ Халык ху?алыгы югары шурасы (
рус.
ВСНХ
) р?исе.
1932 елны?
гыйнварыннан
ССРБ авыр с?н?гать халык комиссары.
1937 елны?
18 февраленд?
М?ск??д?
й?р?к ?ян?ген?н
вафат була (?зен-?зе аткан диг?н версия д? бар
[1]
).
М?ск?? кирм?не
диварында ?ирл?нг?н.
Т?ньяк Осетия
башкаласы
Владикавказ
1932
-
1944
,
1954
-
1990 елларда
Орджоникидзе дип аталган.
- Алексей Абрамов.
У Кремлёвской стены. М.: ≪Политиздат≫, 1984.