Bu madde, Vikipedi bicem el kitabına uygun de?ildir . Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli duzenleme yapılmadan bu ?ablon kaldırılmamalıdır. ( Ocak 2021 )

Bu madde hicbir kaynak icermemektedir . Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek madde iceri?inin geli?tirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız icerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir . Kaynak ara:   "World Wide Web"  ?  haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR ( Temmuz 2015 ) ( Bu ?ablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerekti?ini o?renin )

World Wide Web , Dunya Capında A? (kısaca WWW veya Web ), ?nternet uzerinde yayınlanan birbirleriyle ba?lantılı hiper-metin dokumanlarından olu?an bir bilgi sistemidir. Bu dokumanların her birine Web sayfası adı verilir ve Web sayfalarına ?nternet kullanıcısının bilgisayarında calı?an Web tarayıcısı adı verilen bilgisayar programları aracılı?ıyla eri?ilir. Web sayfalarında metin , imaj, video ve di?er multimedya ogeleri bulunabilir ve di?er ba?lantı ya da link adı verilen hiper-ba?lantılar ile ba?ka Web sayfalarına geci? yapılabilir.

?nternet ve Web terimleri aynı olguyu tanımlamaz. Zira Web sadece ?nternet uzerinde calı?an bir servistir. Web kavramı, CERN 'de bir bilgisayar programcısı olan Tim Berners-Lee 'nin HTML adlı metin i?aretleme dilini geli?tirmesiyle olu?mu?tur. Bugun de kendisinin ba?kanı oldu?u W3C ( World Wide Web Consortium ) tarafından standartları belirlenmektedir.

Yapısı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Web’in temeli ?nternet'tir. Web ?nternet uzerinde kurulmu?tur ve ?nternet'in sundu?u mekanizmalardan co?unun kullanılmasını sa?lar. ?nternet'in fiziksel gorunu?leri ?bilgisayarlar, a?lar ve servisler? Dunya uzerindeki di?er binlerce bilgisayara ba?lanmamıza izin verir. Web, ?nternet'in en tepesindeki soyutlanmı? genel servisler kumesidir . World Wide Web (W3), insanların fikir ve projelerinin payla?ılmasını sa?layan bir bilgi ve kultur havuzudur. ?stemci-sunucu uygulamaları ile yapılan bircok organizasyon uzerinde Web tarayıcıları istemci olarak calı?abilirler. Web yurutumu standart ?stemci - sunucu modelini izler. A?a?ıdaki ?ekilde gosterildi?i gibi " Web tarayıcısı " adı verilen programı calı?tıran bir istemci bilgisayar ile Web sunucu yazılımı calı?tıran bir sunucu bilgisayar arasındaki etkile?ime "istemci-sunucu" etkile?imi adı verilir. ?stemci bilgisayar sunucudan HTTP'yi (Hypertext Transfer Protocol) ve ?nternet mesaj standardı TCP / IP'yi kullanarak bir dokuman ister ve sunucu istemcinin gosterece?i dokumanı geri dondurur.

"World-Wide Web" ibaresi HTTP ile anla?an sunucuların kolektif a?ını ifade etmek icin kullanılır. HTTP, var olan bilgilerin kullandıkları protokolun kuresel yapısıdır.

Web tarayıcılarının ve sunucularının kendi aralarında ileti?im icin kullandıkları protokole HTTP (Hypertext Transfer Protocol) adı verilir. Bunun icin Web sunuculara genellikle HTTP sunucu veya HTTP Deaemons (HTTPD) denir.

Bu ornekte bir tarayıcı kullanıyorsunuz ( Netscape , Mosaic veya di?er bir tarayıcı) ve “ Webmaster Magazine Online'”ı referans olarak tıklıyorsunuz. Tarayıcı, sizin bu nesneye ula?mak icin http://tr.wikipedia.org 3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . web adresine (veya URL) gitmek istedi?inizi anlayacaktır.

Sunucular ve istemciler arasındaki i? payla?ımı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Tarayıcı, istemcinin iste?ini sunucuya iletir. ?sim sunucularının, domain isimlerinin, adres isimlerinin ve fiziksel konumların tutuldu?u di?er araclarla iletir. Tarayıcı www.cio.com icin istekleri kar?ılayan makineye do?ru iletir.

Bilgiler Web sunucuya gelince sunucu onları ba?ka bir i?leme gonderir (arama i?lemi veya bir uygulama) ve bir sure bekler. Cevabı alırsa nesneyi hedef tarayıcınıza gonderir. Tarayıcı bircok de?i?ik parcayı birlikte tutar. Bir Web sayfası a? uzerindeki bircok nesnenin referansını tutabilir. Hepsini birlikte ceker ve son urunu geri sunar.

?statistikler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

2001 'deki calı?maya gore,co?unlukla gorunmez Web ya da derin Web'de 550 milyardan fazla belge vardı. 2.024 milyon Web sayfasının anketinin belirledi?ine gore ?ngilizce sayfalar %56,4'le birinci sırada, ardından %7,7 ile Almanca , %5,6 ile Fransızca ve son olarak %4,9 Japonca gelir. Ornek olarak 75 farklı dilde Web arması olarak kullanılan yeni bir calı?ma, Ocak 2005 sonu itibarıyla kamuya indekslenebilir 11,5 milyar Web sayfası bulundu?u belirlenmi?tir. Mart 2009 itibarıyla endekslenebilir Web 25 milyardan fazla sayfa icerir. 25 Temmuz 2008 'de Google yazılım muhendisleri Jesse Alpert ve Nissan Hajaj , Google Ara'da benzersiz URL'ler bulduklarını acıkladı.

Hypertext [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

WWW belgelerinin temel ozelliklerinden biri Hypertext yapılarıdır (?ekil 2). Grafik terminalde bir referans alt cizgili bir yazı veya i?aretci ile sunulur. Kullanıcı , bunu tıklar ve referans edilen belge gelir. [TBL, WWW: An Information Infrastructure] Bu yontem bilgilerin kopyalanmasını gereksiz kılar, verinin bir kere yuklenmesi yeterlidir ve ona referans edilen butun ba?larla orijinal belgeye ula?ılabilir.

URL [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

URL Web nesnesini bulmak icin Web istemcisinin ihtiyacı olan eri?im yontemini (nasıl), konumunu (nerede) ve sunucu ismini (ne) belirtir. URL'nin genel yapısı: eri?im-yontemi://sunucu-ismi[: port] / konum ?eklindedir.

Nasıl calı?ır? [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1. ?nternet uzerinde kendi sitesini barındırmak isteyen abc firması ya da ki?isi, kendisine ait bir alan ( ?ngilizce :  domain ) adı secer. Orne?imizde bu alan adı abc.com olsun. Daha sonra ki?i ya da firma, alan adı kaydı yapabilen bir firmaya giderek ( ?ngilizce :  registrar ) kendisi icin belirlemi? oldu?u alan adını, belli bir sure icin (bir yıldan az olmamak ?artı ile) tescil ettirir. 2. Nasıl ki bir yere gitmek icin gidilecek yerin adresine ihtiyac varsa sanal dunya olan ?nternet’te de bir siteye girmek icin o sitenin adresine ihtiyacımız vardır. ?nternet uzerindeki sunucuların adresleri IP ( ?ngilizce :  Internet Protocol ) denilen her biri 0..255 arasında olan dort basamaktan olu?ur (Or: 10.23.12.5, 192.168.5.3 gibi).

?nternet kullanıcılarının girmek istedikleri Web sitelerinin IP adreslerini akıllarında tutmaları cok zor olaca?ından ?nternet uzerinde alan adı ? IP adresi e?le?tirmesi yapan servisler yer almaktadır. Bu servislere DNS ( ?ngilizce :  Domain Name Services ? Alan Adı Servisi) adı verilir. DNS’ler kendilerine sorulan alan adlarını IP adreslerini soran kullanıcılara verirler. Cok basit olarak bunu bir telefon rehberine benzetebilirsiniz.

Alan Adı IP Adresi

abc.com 13.56.11.120

vyz.com 168.32.45.11

bcg.net 89.86.10.51

... ...

DNS Tablosu: Mantıksal gosterim

Dolayısıyla alan adını tescil ettirirken hangi DNS sunucusunda alan adına ait IP adresi bulunacak ise kayıt yapan firmaya ( ?ngilizce :  egistrar ’a) bu bilgi verilir. Boylece alan adına ait IP adresi, tum Dunya'daki ?nternet kullanıcıları tarafından eri?ilebilir duruma gelir. 3. Bir ?nternet kullanıcısı www.abc.com sayfasına girmek istedi?i zaman ?nternet tarayıcısının (Internet Explorer, Firefox, Opera vb.) adres cubu?una www.abc.com yazar. ?nternet uzerindeki adresleme yukarıda anlatıldı?ı gibi IP tabanlı oldu?u icin tarayıcının bu alan adının IP adresini o?renmesi gerekmektedir. O?renmek icin ise kullanıcı bilgisayarında tanımlı olan DNS sunucusuna giderek abc.com’un IP adresini sorar. 4. DNS sunucusundan cevap olarak abc.com’un IP adresinin bilgisini alır (tıpkı bilinmeyen numaralar icin yapılan telefon numarası sorgulama servisi gibi) 5. Bu i?lemin sonunda www.abc.com’un IP adresini o?renen ?nternet kullanıcısının tarayıcı programı ( Internet Explorer , Firefox vb.), ?nternet uzerinden abc.com’un Web sunucuna ula?ır ve kendisine uzerinde yuklu bulunan Web sayfasına ili?kin ana sayfa dosyasının gonderilmesini ister. 6. www.abc.com’un Web sunucusu, ?nternet kullanıcısına ana sayfa dosyasını gonderir. Genellikle ana sayfalar default.html, default.php, default.asp, index.html, index.php, index.asp gibi dosyalardan olu?ur. Kullanıcı bilgisayarına ana sayfa dosyası yuklendikten sonra tarayıcı program tarafından (Internet Explorer, Firefox v.b), dosya goruntulenir. Kullanıcı, ana sayfa uzerindeki ba?ka ba?lantılara tıklayarak www.abc.com Web sunucusunun kendisine ba?ka dosyalar gondermesini de isteyebilir. Sunucudan gelen dosyalar yine tarayıcı altından gosterilecektir.

Gizlilik ^[1] [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Zaman ve paradan tasarruf edip bilgisayarın kolaylık ve e?lencesinden yararlanan bilgisayar kullanıcıları, Web de dahil teknoloji getirilerini kullanma kar?ılı?ında ozel hayatın gizlili?i haklarını kullanmı? ya da kullanmamı? olabilirler. Yani ?nternet kullanıcılarının bir kısmı ozel hayatını gizli tutarken bir kısmı bu ayrıntıyı cok da fazla onemsememekte. Dunya capında yarım milyondan fazla insan, ?nternet'i kullanarak ve ?nternet'le buyumu? olan Amerikalıların yarısı, cevrimici profiller olu?turarak kalıpları yıkan, kuralları de?i?tiren nesile mahsus bir de?i?imin de parcası olmu? durumdalar. Facebook, onceden yalnızca Amerikalı universite o?rencileri tarafından kullanılırken ?imdilerde %70'i Amerikan olmayan insanlar tarafından kullanılıyor. Ustelik 2009'da yapılan ara?tırmalar gosteriyor ki bu kullanıcıların yalnızca %20'si ozel hayatın gizlili?i ayarlarını kullanıyor. Facebook'un kurulu?undan altı yıl sonra 2010 'da ?irketin kurucusu Mark Zuckerberg ?unları yazdı: "Kullanımı cok kolay olan ve guvenlik kontrolu sa?layan uygulamalar ekleyece?iz."

Hız sorunları ^[2] [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?nternet'teki yo?unluk probleminden dolayı sayfa yuklemelerinde a?ırı gecikme olu?maktadır. Bu nedenden dolayı 'World Wide Web' ( Dunya Capında A?) terimi kucuk du?urulerek 'World Wide Wait' (Dunya Capında Bekleme) olarak tanımlanmaktadır. ?nternet'i hızlandırma tartı?maları Qos teknolojilerini kullanmak uzerine devam ediyor. Yo?unlu?u du?urmek icin di?er cozumler W3C'de bulundu. ?deal Web sayfası icin standart zaman aralı?ı ?unlardır:

• 0,1 saniye (100 ms) ideal cevap suresidir. Kullanıcı herhangi bir kesinti hissetmez.
• 1 saniye en yuksek ula?ılabilecek cevap suresidir ve kullanıcı 1 saniyeden sonra kesinti ya?ayabilir.
• 10 saniye cevap suresinin en yuksek suredir ve kullanıcı, bu kesintiden dolayı siteden ayrılır veya bu kesinti nedeniyle otomatik olarak siteden ayrılır.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1. Brittany Kaiser
2. Facebook-Cambridge Analytica veri skandalı
3. https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803124909393 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• ?lk ?nternet sitesinin resmi 26 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .