Vikipedi : Kullanıcılar

Vikipedi, ozgur ansiklopedi

Vikipedi'de bir kullanıcının belirli eylemleri gercekle?tirebilmesi, bazıları sistem tarafından otomatik olarak atanan, bazıları da elle atanması gereken ce?itli etiketlerin o kullanıcı hesabıyla ili?kilendirilmesini gerektirir. Herhangi bir etikete sahip olan kullanıcı, o etikete sahip olan 'kullanıcı grubunun' belirli izinlerine ve MediaWiki yazılımının o kullanıcı grubu tarafından kullanılmasına izin verilen belirli ozelliklerini kullanma yetkisine sahip olur.

Bilgi

Kullanıcılar, uyesi oldukları yetki grubunun mumkun olan en ust izinlerine sahip olurlar. Orne?in bir kullanıcı, hem hizmetli iken, Ozel:?zlenmeyenSayfalar sayfasını hem de yalnızca devriye ve hizmetli gruplarındaki kullanıcılar tarafından girilebilen Ozel:?ncelenmemi?Sayfalar sayfasını kullanabilir.

Ozet

Anonim katkıcılar da dahil olmak uzere siteye giren tum ziyaretciler ' * ' grubuna dahil olurlar. Kullanıcı giri?i yapmı? kullanıcılar ' * ' grubunun yanı sıra, ' kullanıcı ' grubuna dahil olurlar. Yeni kayıt olmu? bir kullanıcı, hesabı acmasının uzerinden dort gun gecmesi ve 10 katkıya sahip olması halinde sistem tarafından otomatik olarak ' otomatik onaylanmı? kullanıcı ' grubuna dahildir. Di?er kullanıcı grubu etiketleri yalnızca istek uzerine verilir: orne?in ' bot ' yetkisi almak isteyen bir kullanıcı bu ihtiyacını gereklendirirse bu yetkiyi alabilir (bakınız: Vikipedi:Botlar ). ' Hizmetli ' , ' burokrat ' , ' gozetmen ' ve ' denetci ' gibi di?er yetki grubu etiketleri, Vikipedi:Hizmetlilik ba?vurusu sayfasında topluluk tarafından tartı?ılıp fikir birli?ine varılması halinde verilir. Denetci ve gozetmenlik hakları, ki?inin Wikimedia Vakfı 'na kimli?ini do?rulatması sonrasında verilir.

Kullanıcı grupları

Temel kullanıcı grupları

Anonim kullanıcılar

Bir hesap olu?turmamı? ya da kullanıcı giri?i yapmamı? tum katkıcılar, tum Vikipedi sayfalarını (bazı giri?i kısıtlanmı? Ozel sayfalar haric) okuyabilir ve yarı koruma halinde olmayan tum sayfaları duzenleyebilirler. Herhangi bir isim alanındaki sayfaların tartı?ma sayfalarını olu?turabilirler fakat Vikipedi'nin bazı yerlerinde sayfa olu?turmak icin yardım istemeleri gerekebilir. Anonim kullanıcılar dosya yukleyemezler . Bir maddeye bir ya da daha cok dı? ba?lantı eklemek istediklerinde bir CAPTCHA sorusunu cevaplamak ve sayfa onbelle?ini bo?altmak icin bir onay linkine tıklamak zorundadırlar. ?nternete her girildi?inde co?unlukla farklı bir ip numarası alındı?ı icin, farklı zamanlarda farklı anonim kullanıcılar tesadufen aynı ip numarasına sahip olabilirler. Ayrıca tum kullanıcılar, site API'sini 500 kayıtlık betikler halinde sorgulayabilir.

Yeni kullanıcılar

Bir hesap olu?turan kullanıcı, derhal maddeler olu?turmaya (MediaWiki isim alanı dı?ında ve dakikada en fazla 8 tane olmak uzere) ba?layabilir ve ayrıca e?er tercihlerinde bir elektronik posta adresi belirlemi?se di?er kullanıcılara elektronik posta gonderebilir. Giri? yapmı? tum kullanıcılar yaptıkları de?i?iklikleri kucuk de?i?iklik olarak i?aretleyebilir. Sayfa onbelle?ini bir onay adımına gerek kalmaksızın bo?altabilir fakat dı? ba?lantı eklerken CAPTCHA sorularını cevaplamak zorundadır. Ayrıca kayıtlı bir kullanıcı, Ozel:Tercihler aracılı?ıyla veya kendi monobook.css ya da monobook.js dosyalarına CSS ya da JavaScript kuralları ekleyerek, kendi kullanıcısı icin Wikimedia arayuzunu ve seceneklerini ozelle?tirebilir.

Otomatik onaylanmı? kullanıcılar

Vikipedi'deki bir dizi yetki yalnızca 'autoconfirmed' grubuna dahil olma ?artlarına sahip olan kullanıcılara verilir. Bir kullanıcı ne zaman kısıtlanmı? bir eylemi gercekle?tirmek isterse yazılım tarafından otomatik onaylanmı? olma durumu kontrol edilir. Bir kullanıcının otomatik onaylanması ce?itli durumlarda farklılık gosterebilir: Vikipedi'deki pek cok kullanıcı icin hesabın dort gunden once acılmı? olması yeterlidir. Ne var ki, Tor a?ı uzerinden ba?lanan kullanıcılar icin bu ?artlar, 90 gun ve 100 de?i?iklik olarak de?i?tirilmi?tir.

Otomatik onaylanmı? olma durumu, maddelerin adlarının de?i?tirilmesi , yarı koruma altındaki sayfaların duzenlenmesi ve dosya yukleme ya da halihazırda bulunan bir dosyanın uzerine yenisini yukleme i?lemleri icin gereklidir. Bir kullanıcı otomatik onaylanmı? oldu?unda, pek cok eylem icin CAPTCHA girmesi gereklili?i ortadan kalkar.

Onaylanmı? kullanıcılar

Bazı durumlarda, bazı hesapların alı?ıldık otomatik onay surecinden muaf tutulması gerekmektedir. 'confirmed' grubu 'autoconfirmed' grubuyla aynı yetkilere sahiptir, fakat bu etiket gerekli goruldu?unde kahyalar tarafından sa?lanabilir. Bu gruptaki kullanıcıları gormek icin Special:Listusers/confirmed sayfasına bakabilirsiniz.

Hizmetliler, burokratlar ve kahyalar

Hizmetliler

Vikipedi'de hizmetlilik guc de?il sorumluluk anlamına gelir. Hizmetlilerin toplulu?u yonetme durumları yoktur. Tum di?er Vikipedistler gibi e?it soz hakkına sahiptirler; kuralları koymazlar. Farkları sadece Vikipedi'de yazılımın sundu?u birkac ozel fonksiyonu kullanabilmeleridir. Hizmetli hakları, yalnızca isteyen kullanıcılara topluluk tarafından verilir. 'sysop' kullanıcı grubunun uyesi olan kullanıcılar, viki'nin belirli fonksiyonlarını kullanabilmelerini sa?layan bir takım araclara ula?ım yetkisine sahiptir. Bu araclar ?oyle listelenebilir: madde silme , maddeleri koruma altına alma , kullanıcı engelleme , koruma altındaki sayfaları duzenleyebilme, isteyen kullanıcılara ' autoreview ' ve ' ipblock-exempt ' yetkilerini verme. Bunlar haricinde, di?er kullanıcılardan hicbir farkları yoktur.

Hizmetliler listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/sysop sayfasına bakabilirsiniz.

Burokratlar

Bazı hizmetliler ek olarak burokrat sıfatına sahiptirler. Burokratlar hizmetlilik gorevlerinin yanı sıra 3 ek fonksiyona daha sahiptirler.

  1. Normal bir kullanıcıyı hizmetli veya burokrat atayabilirler. (Azledemezler. Azletme meta tarafından yapılabilir.)
  2. Bir kullanıcıya bot statusu verebilirler ya da bot statusunu iptal edebilirler.
  3. ?ki a?amalı do?rulamayı etkinle?tirebilirler.

Burokratlar listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/bureaucrat sayfasına bakabilirsiniz.

Kahyalar

Kahyalar, secilerek gorev alırlar ve Wikimedia Vakfı 'na ait tum vikilerde gorev yaparlar.

Kahyalar grubundaki kullanıcılar, Wikimedia Vakfı'na ait tum vikilerde herhangi bir kullanıcıya herhangi bir izni atayabilir ve/veya bu izni o kullanıcıdan geri alabilirler.

Kahyalar genellikle bir vikide gerekli de?i?iklikleri yapabilecek bir kullanıcı olmadı?ı durumlarda devreye girerler ve yerel olarak bir burokratı bulunmayan vikilerde, hizmetli veya burokrat yetkileri verebilir ya da istifa veya kotuye kullanım gibi nedenlere ba?lı olarak bu yetkileri geri alabilirler.

Kahyalar ayrıca gozetmenlik ve denetcilik yetkileri de verebilirler veya geri alabilirler. Bu yetkilere sahip kullanıcısı olmayan vikilerde gozetmen veya denetci olarak da gorev yapabilirler.

Kahyaların tum hareketleri meta:Special:Log/rights sayfasında kayıt altında olup bu gruptaki kullanıcıların bir listesi meta:Special:Listusers/steward sayfasından gorulebilir. Bu hak, en az 18 ya?ında olan ve Wikimedia Vakfı'na kimli?ini do?rulatan, son derece az sayıdaki ki?iye verilmi?tir.

Ozel fonksiyonlara eri?im veren di?er etiketler

Devriyeler

MediaWiki yazılımının etkinle?tirilebilir bir ozelli?i olan Devriye grubuna, daha sonra FlaggedRevs eklentisi ile Editor grubuna ait haklar dahil edilmi?tir. Hizmetliler tarafından verilerek geri alınabilmektedir. Devriyeler, sayfaları kontrol edildi ibaresi ile i?aretleyebilen kullanıcılardır. Devriyelik hakları icin Vikipedi:Devriyelik ba?vurusu sayfasından ba?vuru yapılabilmektedir. ?stismarı gorulen kullanıcıların hakları hizmetliler tarafından geri alınabilir. Bu gruba dahil olan kullanıcılar, kullanıcı sayfalarında {{ Kullanıcı devriye }} ?ablonunu kullanarak, devriye haklarına sahip olduklarını belirtebilirler.

Devriye haklarına sahip kullanıcılar listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/patroller sayfasına bakabilirsiniz.

Beyaz liste

Devriyelik onayı ve Surum Kontrolu onayından gecmesine gerek olmayan, de?i?iklikleri otomatik olarak onaylanan kullanıcıların yer aldı?ı kullanıcı grubudur. Bu gruba ba?vurmak icin Vikipedi:Beyaz liste ba?vurusu sayfasını kullanabilirsiniz, ancak beyaz liste grubuna ekleme ve cıkarma i?lemleri hizmetliler tarafından ba?vuru olmaksızın da inisiyatif kullanılarak yapılabilir. Bu gruba dahil olan kullanıcılar, kullanıcı sayfalarında {{ Kullanıcı beyaz liste }} ?ablonunu kullanarak beyaz listeye dahil olduklarını belirtebilirler.

Beyaz liste grubundaki kullanıcılar listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/autoreview sayfasına bakabilirsiniz.

IP engelleme muafı

IP engelleme muafı etiketine sahip olan kullanıcılar ( 'ipblock-exempt' kullanıcı grubu), bazı durumlarda yapılan geni? caplı IP engellemelerinden etkilenmi?, bu sebeple hizmetliler tarafından bu durumdan kurtarılmak uzere bu gruba dahil edilmi?lerdir. Bazı durumlarda, belirli IP'lerin ya da IP aralıklarının engellenmesi gerekmekte, ancak bunun da yeterli olmadı?ı durumlarda "yalnızca anonim kullanıcılar" secene?i kapatılarak, o IP'ler uzerinden gelen kayıtlı da olsa tum kullanıcılar engellenmektedir (bakınız: AUTOBLOCK ). Bu durumda ortaya cıkan ma?duriyeti ortadan kaldırmak icin bu kullanıcı grubu kullanılır.

Ipblock-exempt etiketine sahip kullanıcılar listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/ipblock-exempt sayfasına bakabilirsiniz.

Hesap olu?turucular

Hesap olu?turucu (Accountcreator) etiketine sahip olan kullanıcılar ( 'accountcreator' kullanıcı grubu) bir IP'den gunde 6 hesap yaratımı kısıtlamasından etkilenmezler ve boylece kısıtlama olmadan pek cok hesap acabilirler. ?ngilizce Vikipedi'deki hesap yaratım isteklerine (bakınız: Wikipedia:Request an account ) cevap verirler.

Hesap olu?turucu etiketine sahip kullanıcılar listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/accountcreator sayfasına bakabilirsiniz.

Gozetmenler

Gozetmen etiketine sahip olan kullanıcılar ( 'oversight' kullanıcı grubu) maddenin gecmi? surumlerini tum kullanıcılardan kalıcı olarak gizlemesine imkan veren Ozel:HideRevision ve bu gizleme i?lemlerinin kayıtları ve gizlenen surumlerin gorulebildi?i Ozel:Oversight sayfalarına eri?ebilirler. Bu hak, en az 18 ya?ında olan ve Wikimedia Vakfı 'na kimli?ini do?rulatan, son derece az sayıdaki ki?iye verilmi?tir.

Gozetmen etiketine sahip kullanıcılar listesinin en guncel hali icin buraya bakabilirsiniz.

Denetciler

Denetci etiketine sahip olan kullanıcılar ( 'checkuser' kullanıcı grubu) Ozel:Denetci sayfasına eri?im yetkisi vardır. Bir kullanıcı hesabının Vikipedi'de de?i?iklik yaptı?ı tum IP'lerin listesini, bir IP tarafından yapılmı? tum de?i?ikliklerin listesini ya da aynı IP adresini kullanmı? olan butun kullanıcı hesaplarını goruntuleme hakkına sahiptir. Ayrıca denetci isteklerinin kayıtlarını da goruntuleyebilirler. Bu hak, en az 18 ya?ında olan ve Wikimedia Vakfı 'na kimli?ini do?rulatan, son derece az sayıdaki ki?iye verilmi?tir.

Denetci etiketine sahip kullanıcılar listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/checkuser sayfasına bakabilirsiniz.

?ce aktarıcılar ve Vikilerarası ice aktarıcılar

?ce aktarıcılar ve Vikilerarası ice aktarıcılar ( Importers ve Transwiki ), Ozel:?ceAktar sayfasında izinler vermek uzere tasarlanmı? fakat kullanılmayan etiketlerdir. MediaWiki yazılımı do?rudan XML dosyalarından ice aktarma kabiliyeti sa?lasa da, bu ozellik pek cok Wikimedia projesinde kapalı tutulmaktadır.

?ce aktarma fonksiyonuyla ilgili daha fazla bilgi almak icin, Meta'daki Yardım:?ce aktar sayfasına bakabilirsiniz.

Teknisyenler

Teknisyenler, hizmetlilerde bulunan haklardan bazılarına sahiptirler:

  1. De?i?iklik Suzgecindeki gunluk ayrıntılarını gorebilir ve de?i?tirebilirler.
  2. Sistemdeki arka arkaya de?i?iklik ve hız sınırlamalarından etkilenmezler.
  3. Tam ve yarı koruma altındaki sayfaları duzenleyebilirler.
  4. ?ki a?amalı do?rulamayı etkinle?tirebilirler.

Bu gruptaki kullanıcılar, Vikipedi:Koy ce?mesi (teknik) sayfasındaki adaylıkların sonucunda secilir. Ek olarak, di?er projelerden teknik destek vermeye gelen guvenilir kullanıcılara da gecici olarak yetki verilebilir. Teknisyenlik yetkisini burokratlar verip geri alabilir.

Teknisyen grubundaki kullanıcılar listesinin en guncel hali icin buraya bakabilirsiniz.

Tarihce

Vikipedi'de teknisyen olarak gorev yapmı? kullanıcılar a?a?ıda gosterilmi?tir:


Kullanıcı:AnerkaKullanıcı:KurmanbekKullanıcı:DoğuKullanıcı:EvolutionoftheuniverseKullanıcı:KutayKullanıcı:EvrifaessaKullanıcı mesaj:Goktr001Kullanıcı:Estin Giç GiçKullanıcı:ToprakMKullanıcı:HastaLaVi2Kullanıcı:HakanISTKullanıcı:GalaksidekiotostopcuKullanıcı:KumulKullanıcı:Ayrıntılı BilgiKullanıcı:MavrikantKullanıcı:Sezgin İbişKullanıcı:NanahuatlKullanıcı:AlperenKullanıcı:KrenairKullanıcı:AmaltheaKullanıcı:AzaTothKullanıcı:EmperyanKullanıcı:Sadrettin

Arayuz yoneticileri

Arayuz yoneticileri, arayuz hakkındaki sayfalarda de?i?iklik yapma haklarına sahiptirler:

  1. Di?er kullanıcıların CSS sayfalarında de?i?iklik yapabilme
  2. Di?er kullanıcıların JS sayfalarında de?i?iklik yapabilme
  3. Di?er kullanıcıların JSON sayfalarında de?i?iklik yapabilme
  4. Site CSS sayfalarında de?i?iklik yapabilme
  5. Site JSON sayfalarında de?i?iklik yapabilme
  6. Site JavaScript sayfalarında de?i?iklik yapabilme
  7. Kullanıcı arayuzunu de?i?tirebilme

Bu gruptaki kullanıcılar, Vikipedi:Koy ce?mesi (teknik) sayfasındaki adaylıkların sonucunda secilir. Ba?vurmak icin hizmetli veya teknisyen grubunda olma onko?ulu vardır. Arayuz yoneticisi yetkisini burokratlar verip geri alabilir.

Arayuz yoneticisi grubundaki kullanıcılar listesinin en guncel hali icin bu sayfaya bakabilirsiniz.

Toplu mesaj gondericiler

Toplu ileti gonderici etiketine sahip olan kullanıcılar ( 'massmessage-sender' kullanıcı grubu), aynı anda birden fazla kullanıcıya mesaj gondermesine izin verilen ve kendi hesabından toplu mesaj gonderici yetkisini alabilen kullanıcılardır. Konu ile ilgili teknik ayrıntı ve bilgilendirmelere m:MassMessage ve mw:Help:Extension:MassMessage sayfalarından ula?ılabilir.

Toplu mesaj gonderici grubundaki kullanıcılar listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/massmessage-sender sayfasına bakabilirsiniz.

Di?er etiketli hesaplar

Botlar

Botlar Vikipedi'de bazı rutin i?leri, ya da elle yapılması cok uzun surecek olan de?i?iklikleri yapmak icin tasarlanmı? yazılımlardır. Bot ismi robottan gelmektedir ve yazılım dunyasında yaygın kullanılan bir kısaltmadır. Bot hesapları tamamen otomatik ya da yarı otomatiktir, do?ası gere?i yaptı?ı duzenlemeler iyi tanımlanmı?tır ve e?er bir bot verilen gorev harici ba?ka bir ?ey yapacak olursa cabucak fark edilip engellenir. Bu sebeple bot de?i?iklikleri, di?er kullanıcıların de?i?ikliklerinden daha az denetleme gerektirir.

Bu sebeple, bot etiketli hesapların katkıları ( ' bot ' kullanıcı grubu), bot de?i?ikliklerini gizlemeyi secen kullanıcıların son de?i?ikliklerde ve izleme listesinde gorunmez. Kullanıcı mesaj sayfalarında botlar tarafından yapılan kucuk de?i?iklikler, yeni mesaj geldi?ini belirten turuncu ?eridi ortaya cıkarmaz. Bot hesapları, API'sini 500 yerine 5000 kayıtlık betikler halinde sorgulanabilir.

Botlar listesinin en guncel hali icin Ozel:KullanıcıListesi/bot sayfasına bakabilirsiniz.