Bir DVD'de "tum hakları saklıdır" ibaresi
Tum hakları saklıdır
veya aynı anlamı ta?ıyan
Her hakkı saklıdır
,
Her turlu hakkı saklıdır
,
telif hakkı
kapsamında kullanılan
telif hakkı uyarısıdır
.
Telif hakkı sahibi, telifli olarak gosterdi?i ve bu uyarıyı kullandı?ı iceri?in ya kendi kullanımına ya da genel kamuya acık kullanımına izin vermedi?ini veya ba?ka bir yerde kullanımının kendi iznine ba?lı oldu?unu ve izinsiz hicbir ?ekilde kullanılamayaca?ını belirterek uyarıda bulunmu? olur. Bu tur uyarılar ile telif hakkı sahibi iceri?in da?ıtılması, turevi calı?malarda kullanılması, ba?ka eserler olu?turulması haklarından vazgecmemi? olurlar. Buradaki icerik deyimiyle kastedilenden; yazı, ses, goruntu, tasarım, fikir, calı?ma, ara?tırma gibi yeniden aynı ?ekilde kullanılabilecek tum fikri emek ve de?erler anla?ılmalıdır. Telif haklarında ulkesellik ilkesi gecerlidir. Koruma hangi ulkede talep ediliyorsa koruma ?artları o ulke mevzuatına gore belirlenir.
[1]
Telif hakları, uyarıları ve kısıtlamaları her gecen gun daha fazla bir ?ekilde insan ya?amının neredeyse her alanında kullanılmaya ba?lanmı?tır. Gunumuzde bircok ulkede bu tur telif hakları kullanılarak bildirimleri gerekli kılınmı?tır. Uyarı ve bildirimden cumle anlamıyla, icerik sahibinin en azından telif haklarıyla ilgili olarak koruma istedi?i ulkedeki uygun kurum veya kurulu?a muracaat ederek telif haklarını sahiplendi?i anla?ılmakla birlikte, herhangi bir telif hakkı ba?vurusu yapılmadan da kullanılabilir. Cunku telif hakkının do?ması icin tescile gerek yoktur. Telif hakkı fikir ve sanat eserinin olu?turulmasıyla ba?lamı? olur.
[1]
Uyarının kullanılması gecmi?te, 1910
Buenos Aires Sozle?mesini
imzalayan ulkelerde telif haklarının korunması amacıyla bir nevi zorunluluktu. Cunku; mevcut telif hakları (orne?in belirli bir alan icerisinde calı?ma yayınlama hakkı gibi) kapsamında kazanılan tum telif haklarının korunması icin, orne?in bir yasal i?lem ba?latılması halinde yazılı bir bildirim olarak telif hakkı sahibi tarafından kullanılmak amacıyla muhafaza edilmesi gerekiyordu.
[2]
Bu bildirimi ekleme ve kullanma zorunlulu?u ise gunumuzde demode olmasından ziyade,
Bern Sozle?mesi
'ne taraf olmak icin Buenos Aires Sozle?mesine uye olan ve imza atan son devlet
Nikaragua
'nın 23 A?ustos 2000 tarihinde uye olması nedeniyle gerek kalmadı?ından dolayı onerilmemektedir. Bu tarihten yani 23 A?ustos 2000 tarihinden itibaren, Buenos Aires Konvansiyonu (ki yalnızca telif hakları anla?ması veya Hakkı Telif Kanunu olarak adlandırılmaktadır) uyesi olan bir ulke aynı zamanda ayrıca bir telif hakkı uyarısını herhangi bir resmiyet (resmi belge) olmadan da kullanabilmesine imkan veren Bern anla?ması uyesi olmu?tur. Turkiye 1886 Bern Sozle?mesi’nin, 1948 Bruksel Anla?ması belgesine yururlu?e koydu?u, 5777 sayılı kanun ve 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun yururlu?e girdi?i 1 Ocak 1952 tarihi itibarıyla taraf olmu?tur. 1995 yılında ise Bern Sozle?mesi'ni kabul etmi?tir. Bu nedenle uluslararası alandaki bu geli?melere biraz daha gec katılmı?tır.
[1]
Telif hakkı yasalarının bazı bolumleri herkes tarafından basitce anla?ılabilen kolay ve bazı bolumleri ise karma?ık metinleri iceriyor olmasından dolayı gunumuzde bu terim, kendi telif haklarını koruması acısından sanatcılar, medya, yazar ve icerik sahipleri tarafından kullanı?lı ve anla?ılır bulunmasından dolayı hala kullanılmaya devam etmektedir.