Nobel Odulu

Ba?lantıları de?i?tir
Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Nobel Odulu
Da?ıtan ?svec Kraliyet Bilimler Akademisi (Fizik, Kimya ve Ekonomi Bilimleri)
Karolinska Enstitusu Nobel Meclisi (Fizyoloji veya Tıp)
?svec Akademisi (Edebiyat)
Norvec Nobel Komitesi (Barı?)
Ulke ?svec
Verilmeye ba?landı?ı yıl 10 Aralık 1901 (122 yıl once )  ( 1901-12-10 )
Son verildi?i yıl 10 Aralık 2022 (17 ay once )  ( 2022-12-10 )
Resmi sitesi nobelprize.org
Alfred Nobel , Nobel Odulu'nun kurucusu

Nobel Odulu , 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm 'de acıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derne?in verdi?i, insanlı?a hizmet edenleri odullendirmek amacını ta?ıyan prestijli bir oduldur. ?lk Nobel Odulleri 1901 yılında verilmeye ba?lanmı?tır. Nobel Odulleri her yıl Alfred Nobel'in olum yıl donumu olan 10 Aralık'ta verilir.

Tarihce [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Nobel Odulleri ( ?svecce :  Nobelpriset , Norvecce :  Nobelprisen ), ?svec Kraliyet Bilimler Akademisi , ?svec Akademisi , Karolinska Enstitusu ve Norvec Nobel Komitesi tarafından ki?iler veya kurulu?lara fizik , kimya , edebiyat , barı? ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki ola?anustu ba?arılarına verilmektedir. [1] 1895 yılındaki Alfred Nobel 'in vasiyeti do?rultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilmekte ve yurutulmektedir. Ekonomi dalında verilen bir ba?ka odul ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile Merkez bankasının ?svec ekonomisine yapmı? oldu?u katkılar nedeniyle verilmeye ba?lanmı?tır. [2]

Her odul ayrı bir komite tarafından verilir: ?svec Kraliyet Bilimler Akademisi fizik, kimya, ekonomi alanlarındaki odulleri; Karolinska Enstitusu fizyoloji veya tıp alanındaki odulleri ve Norvec Nobel Komitesi edebiyat alanındaki odulleri vermektedir. Norvec Parlamentosunca ?svec Akademisinden secilen be? ki?ilik bir kurul ise barı? alanındaki odulleri verir. [3] Odul almayı hak eden ki?i veya kurum bir madalya, bir diploma ve yıllar icinde de?i?en miktarda para odulu almaktadır. [2] 1901 yılında Nobel Odulu'nu ilk alanlara 150,782 SEK verildi. Bu odul Aralık 2007 yılındaki 7,731,004 SEK'e e?itti. 10 Aralık 2008 tarihinde Stockholm 'de yapılan Nobel'in olum yıl donumu torenlerinde, [4] odulu kazananlara 10,000,000 SEK [5] para odulu verilmi?tir.

2011 yılı itibarıyla, 20 kurulu? ve 69 ekonomi alanında odul kazananlar da dahil olmak uzere toplam 826 ki?i ve kurulu?a odul verilmi?tir. [6] Nobel Odulu'nu almaya hak kazanan dort ki?inin odullerini almalarına kendi hukumetleri tarafından izin verilmedi. Almanya Adolf Hitler hukumeti; Richard Kuhn (Kimya, 1938), Adolf Butenandt (Kimya, 1939) ve Gerhard Domagk (Fizyololji veya Tıp, 1939)'ın odullerini almasına izin vermedi. Sovyetler Birli?i 'nin baskısı do?rultusunda Boris Pasternak (Edebiyat, 1958) odulu reddetti. Ayrıca Nobel Odulu almaya hak kazanan Jean-Paul Sartre (Edebiyat, 1964) ve Le Ð?c Th? (Barı?, 1973) odullerini almayı reddettiler. Bunlardan Sartre hayatı boyunca tum resmi odulleri reddetmi?tir. Le Ð?c Th? ise o yıllarda Vietnam 'ın icinde bulundu?u durum nedeniyle odulu almamı?tır.

Uluslararası Kızıl Hac Komitesi bugune kadar Nobel Barı? Odulu'nu uc defa almaya hak kazanmı?tır. [7] 826 Nobel Odulu kazanandan 43'u kadındır. Marie Curie 1903 yılında, fizik alanında Nobel Odulu'nu kazanan ilk kadın olmu?tur. [8] Curie ayrıca 1911 yılında Nobel Kimya Odulu'nu almaya da hak kazanmı?tır. [7]

Nobel Odulu dı? nedenler, aday olmamasına ba?lı olarak verilmedi?i yıllardaki para odulleri, odulu vermeye yetkili temsilciliklerin fonlarına iade edilmektedir. [9] 1940 ve 1942 yılları arasında II. Dunya Sava?ı nedeniyle Nobel Odulleri verilememi?tir. [10]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ "Alfred Nobel ? Nobel Odulunun Arkasındaki Adam" . Nobel Vakfı . 29 Mayıs 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  2. ^ a b "Nobel Odulu" . Nobel Vakfı. 28 Mayıs 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  3. ^ "Nobel Odulu Almaya Hak Kazananlar" . Nobel Vakfı. 12 Ekim 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  4. ^ "Nobel Odul Torenleri" . Nobel Vakfı. 17 Mayıs 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  5. ^ "Nobel Odulu Para Miktarı" . Nobel Vakfı. 30 Mayıs 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  6. ^ "Sıkca Sorulan Sorular - Nobel Barı? Odulu Sahipleri" . Nobel Vakfı. 6 Eylul 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  7. ^ a b "Nobel Odulu Gercekleri" . Nobel Vakfı. 5 Temmuz 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  8. ^ "Nobel Odullu Kadınlar" . Nobel Vakfı. 28 Mayıs 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  9. ^ "1942 yılı Tum Nobel odulu sahipleri listesi" . Nobel Vakfı. 30 Mayıs 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  
  10. ^ Lundestad, Geir (15 Mart 2001). "Nobel Barı? Odulu 1901-2000" . Nobel Vakfı. 30 Mayıs 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Mart 2012 .  

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]


" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nobel_Odulu&oldid=32227696 " sayfasından alınmı?tır