Abdulmecid Efendi

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
( II. Abdulmecit sayfasından yonlendirildi)
Abdulmecid Efendi
??? ?????? ?????
Halife-i Muslimin (Muslumanların Halifesi)
Pascal Sebah tarafından cekilmi? portresi, 1923
116. ?slam Halifesi
Hukum suresi 18 Kasım 1922 - 3 Mart 1924 (1 yıl, 3 ay ve 14 gun)
Once gelen VI. Mehmed
Sonra gelen Hilafet kaldırıldı
37. Osmanlı Hanedan Reisi
Hukum suresi 16 Mayıs 1926 - 23 A?ustos 1944
Once gelen VI. Mehmed
Sonra gelen Ahmed Nihad Efendi
Do?um 29 Mayıs 1868
Dolmabahce Sarayı , ?stanbul , Osmanlı ?mparatorlu?u
Olum 23 A?ustos 1944 (76 ya?ında)
Paris , Fransa
Defin Baki Mezarlı?ı , Medine , Suudi Arabistan
E?(ler)i
Mihrimah Bihruz Kadın
( e.  1912; o.  1944)
Cocuk(lar)ı Omer Faruk Efendi
Durru?ehvar Sultan
Tam adı
Abdul Mecid bin Abdul Aziz
Hanedan Osmanlı Hanedanı
Babası Abdulaziz
Annesi Hayranıdil Kadınefendi
Dini Sunni ?slam

Abdulmecid Efendi ( Osmanlı Turkcesi : ??? ?????? ?????) veya II. Abdulmecid ( Osmanlı Turkcesi : ??? ?????? ????, 'Abdu’l-Mecid-i- s ani ) (29 Mayıs 1868, ?stanbul - 23 A?ustos 1944, Paris), 32. Osmanlı padi?ahı Abdulaziz ’in altı o?lundan biri, Osmanlı hanedanından son ?slam halifesi , iki kutsal caminin hizmetkarı , 16 Mayıs 1926 ile 23 A?ustos 1944 yılları arası Osmanlı Hanedan reisi , ressam ve muzisyen. Osmanlı hanedanının tek ressam uyesidir ve doneminin Turk ressamları arasında yer almı?tır. [1] Amcasının o?lu Mehmed Vahdettin ’in 4 Temmuz 1918’de tahta cıkması uzerine Osmanlı tahtının veliahdı olan Abdulmecid; bu sıfatı 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılıncaya kadar ta?ıdı. TBMM tarafından 18 Kasım 1922’de halife secildi. Osmanlı halifeli?ine resmen son veren 431 sayılı Kanun'un kabul edildi?i 3 Mart 1924 tarihine kadar “ halife ” unvanını ta?ıdı. Tarihe “ Son Osmanlı Halifesi ” olarak gecmi?tir.

Ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Sultan Abdulaziz ’in dorduncu o?lu olarak 29 Mayıs 1868?de ?stanbul ’da do?du. Annesi Hayranıdil Kadınefendi ’dir.

1876’da babasının tahttan indirilmesinden sonra Sultan II. Abdulhamid ’in gozetiminde Yıldız Sarayı ’ndaki ?ehzadegan Mektebinde sıkı bir e?itim aldı. Tarihe ve edebiyata meraklı, dil o?renmeye yatkındı. Arapca, Farsca, Fransızca ve Almanca o?rendi. Sanayi-i Nefise hocaları ile ili?ki kurdu. Osman Hamdi Bey , Salvatore Valeri ’den resim dersi aldı. Fausto Zonaro ile dostluk kurup resim calı?malarında onun yolunda ilerledi. [2]

Dolmabahce Sarayı ’ndaki kutuphanesi

Taht sırasında cok gerideydi. ?cadiye’deki ko?kunde sanatla me?gul olarak ya?adı. Donemin saray geleneklerine uygun olarak alafranga ya?ama ilgi duydu. ?ahsuvar Ba?kadınefendi’den o?lu Omer Faruk Efendi , Mehista kadınefendi’den kızı Durru?ehvar Sultan dunyaya geldi.

Ko?kunde, ailesiyle birlikte dı?a kapalı olarak ya?amayı II. Me?rutiyet ’in ilanına kadar surdurdu. [1] Yeni rejimin ilanından sonra ulkede kurulan pek cok sivil ve sosyal kuruma destek verdi. Ermeni Kadınlar Birli?inin ba?destekcisi, Hilal-i Ahmer Cemiyetinin fahri ba?kanıydı.

Resim ve muzik sanatları ile cok yakından ilgiliydi. Turk resim sanatının oncu isimleri arasında yer aldı. [3] 1909’da kurulan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti ’nin fahri ba?kanlı?ını yaptı. Yurt icinde ve yurt dı?ındaki ce?itli sergilere tablolarını gonderdi?i bilinen Abdulmecid Efendi’nin eserlerinden birisi Paris ’teki buyuk yıllık sergide sergilenmi?; Haremde Beethoven , Haremde Goethe , Yavuz Sultan Selim adlı tabloları 1917’de Viyana ’daki Turk ressamlar sergisinde sergilenmi?tir. Ozellikle portre alanında ba?arılı idi. En onemli portrelerinden biri devrinin unlu ?airi Abdulhak Hamit Tarhan ’ın portresidir. [3] Kızı Durru?ehvar Sultan’ın, o?lu Omer Faruk Efendi’nin portreleri en bilinen eserlerindendir. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’nin gazete cıkarma giri?imleri, Galatasaray sergileri , ?i?li Atolyesi’nin kurulması, Viyana sergisi, Avni Lifij ’in Paris’te burslu okutulması onun destekledi?i sanatsal olaylardandır.

Resim kadar muzi?e de buyuk ilgi duyan Abdulmecid, ilk muzik derslerini Feleksu Kalfa’dan aldıktan sonra Macar piyanist Geza de Hegyei ve keman virtuozu Carl Berger ile calı?tı. Unlu besteci Franz Liszt ’in o?rencisi olan Hegyei’ye kendi yaptı?ı Liszt tablosunu; Carl Berger’e ise, kendi urunu bir beste olan Elegie ’yi arma?an etti?i bilinir. [4] Keman, piyano, viyolonsel ve klavsen calan Abdulmecid’in uzerinde eski Turkce harflerle adının yazılı oldu?u 1911 yapımı de?erli piyanosu Dolmabahce Sarayı’nda 48 numaralı odada saklanmaktadır. [4] Cok sayıda bestesi oldu?u bilinir ancak eserlerinin pek azına ula?ılabilmi?tir. [4]

Veliahtlı?ı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

31 Mart Olayı ’ndan sonra II. Abdulhamid tahttan indirilmi?; Veliaht Re?at Efendi tahta cıkarılmı?; ?ehzade Abdulmecid Efendi’nin a?abeyi Yusuf ?zzeddin Efendi veliaht olmu?tu. Yusuf ?zzeddin’in 1916’da intihar etmesinden sonra Sultan Abdulmecid’in o?ullarından ?ehzade Vahdettin veliaht tayin edildi. 3 Temmuz 1918’de VI. Mehmed Re?ad’ın olumu ve Vahdettin ’in tahta cıkması uzerine ?ehzade Abdulmecid Efendi veliaht ilan edilmi?tir.

Veliaht Abdulmecid Efendi, I. Dunya Sava?ı sonunda ?stanbul’un i?gal altında bulundu?u sırada Sultan VI. Mehmed ’e, Damat Ferit Pa?a hukumetini ele?tiren layihalar gonderdi. Kuva-yi Milliye lehinde beyanlarda bulundu. [5] Damat Ferit hukumeti yerine Ali Rıza Pa?a hukumeti kurulduktan sonra Vahdettin’e kar?ı muhalif tutumunu de?i?tirerek, o?lu ?ehzade Omer Faruk Efendi ’yi amcazadesi Sultan Vahdeddin’in kucuk kızı Sabiha Sultan ile evlendirdi.

13 Ocak 1920'de, yakla?ık 150.000 ki?ilik buyuk bir katılımla duzenlenen Sultanahmet Mitingi'ni otomobilinden takip etmi? ve burada kendisine yakla?an gencleri co?kulandıran kısa bir konu?ma yapmı?tır. [6]

Ulkeyi i?gallerden kurtarmak icin Anadolu’da orgutlenen Kuva-yi Milliye hareketi, eski yaverlerinden Yumni Bey aracılı?ıyla onu 1920 Temmuz'unda Ankara’ya davet ettiklerinde olumlu yanıt vermedi. Ankara ile teması, Sultan Mehmet Vahdettin tarafından haber alınınca Camlıca’daki veliahtlık dairesinden alınarak Dolmabahce Sarayı ’ndaki ozel dairesinde 38 gun goz hapsinde tutuldu. [5]

Turk Kurtulu? Hareketi ’nin onderi Mustafa Kemal , ?ubat 1921’de bir mektup daha yazarak kendisine sultanlık teklif etti?inde, Abdulmecid bir kere daha “hayır” yanıtı verdi. Kendisi yerine, o?lu Omer Faruk’u Ankara’ya gonderdi ama Mustafa Kemal Pa?a, Omer Faruk'u kabul etmeyerek payitahta geri gonderdi. Abdulmecid Efendi, 1921 sonunda Anadolu’ya gecmek icin Fevzi Pa?a aracılı?ıyla bir giri?imde bulundu. Konu Meclis'te goru?uldu, uygun gorulmedi. [5]

Kurtulu? Sava?ı ’nın zaferle sonuclanmasından sonra toplanacak barı? konferansına hem Ankara hem de ?stanbul hukumetlerinin davet edilmeleriyle ba?layan ihtilaf uzerine TBMM 1 Kasım 1922’de kabul etti?i kanunla saltanatı kaldırdı . Saltanatın kaldırılması ile birlikte Abdulmecid'in veliaht sıfatı kayboldu.

  • Şehzade Abdülmecid Efendi, 1 Ağustos 1908
    ?ehzade Abdulmecid Efendi, 1 A?ustos 1908
  • Abdülmecid Efendi, 10 Ekim 1909[7]
    Abdulmecid Efendi, 10 Ekim 1909 [7]
  • Şehzade Abdülmecid ve oğlu Ömer Faruk Efendi, 1 Ekim 1910
    ?ehzade Abdulmecid ve o?lu Omer Faruk Efendi , 1 Ekim 1910
  • Abdülmecid Efendi, 28 Mart 1914[8]
    Abdulmecid Efendi, 28 Mart 1914 [8]

Halifeli?i [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Saltanatı elinden alınan ve “ ihanet-i vataniyye ” ile ithamına karar verilen Vahdettin ’in, 16-17 Kasım 1922 gecesi HMS Malaya adlı ?ngiliz zırhlısı ile Turkiye’yi terk etmesi uzerine Turkiye Buyuk Millet Meclisi, hilafet makamının bo?aldı?ına hukmetti. [9] Meclis, secime katılan 162 mebustan 148’inin oyu ile 18 Kasım’da Abdulmecid Efendi’yi halife olarak secti. Aynı gun Mustafa Kemal Pa?a tarafından onandı. [10] Oylamada dokuz milletvekili cekimser kalmı?, II. Abdulhamid ’in ?ehzadelerinden Mehmed Selim ve Abdurrahim Hayri efendilere be? oy verilmi?ti. [11]

TBMM’nin kararını Abdulmecit Efendi’ye tebli? etmek uzere Mufid Efendi ba?kanlı?ında kura ile secilmi? 15 ki?ilik heyet ?stanbul’a gonderildi. [11] 24 Kasım 1922 gunu Topkapı Sarayı ’ndaki Hırka-i ?erif Dairesi’nde biat toreni gercekle?ti. ?lk defa Arapca yerine Turkce dua edildi. Cuma namazı icin gidilen Fatih Camii ’nde, yeni halife icin Mufid Efendi tarafından ilk defa Turkce hutbe okundu. “ Kucuk cihattan buyu?une donduk ” mealindeki hadisi konu alan hutbede, “buyuk cihat” cehalete kar?ı sava? diye yorumlandı. Yeni halife, ?slam alemine bir beyanname ne?rederek kendisini secen Meclis'e te?ekkur etti. [12]

17 Kasım 1923 tarihli Resimli Gazete'de "Halife Abdulmecid'in istifası haberi lehu'l-hamd do?ru cıkmadı" ba?lıklı haber

21-27 Aralık 1922 tarihinde toplanan Hint Hilafet Konferansı , Abdulmecid’in halifeli?ini tasdik ve kabul etti ve 3 Ocak 1923’te de Mustafa Kemal Pa?a ’ya “munci-i hilafet” (hilafetin kurtarıcısı) unvanını verdi. Saltanatsız halifeli?in ne oldu?u konusunun tartı?ılması bir muhalefet cephesi olu?turdu. Cumhuriyet’in ilanına kadarki donemde, halifenin devlet ba?kanı sayılıp sayılamayaca?ı yolunda de?i?ik goru?ler ortaya cıktı. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilince hilafet ve halifenin durumu gundeme geldi. Halifenin, odene?inin artırılmasını talep etmesi ve yabancı siyasi konukları kabul etmek icin izin istemesi, Turk Hukumeti ile halife arasında gerilim yarattı. 5-20 ?ubat 1924 gunleri ?zmir’de yapılan Harp Oyunları sırasında bir araya gelen devlet buyukleri halifelik meselesini de goru?tuler. Ankara hukumetinin ?stanbul’daki temsilcisi Refet Pa?a , 19 Kasım 1922 tarihli bir yazı ile, Abdulmecid Efendi’nin “ halife-i muslimin ve hadimu’l-haremeyn ” unvanını kullanmak, cuma gunleri selamlık resmine cıkmak ve Fatih Sultan Mehmed’in sarı?ı gibi sarık sarmak, ?slam alemine yazılı istenilen beyannamenin bir de Arapcasını ne?retmek talebinde bulundu?unu, Sultan Vahdeddin’i takip hususunda mazur gorulmesini istedi?ini Ankara’ya bildirdi. Mustafa Kemal Pa?a ise Abdulmecid Efendi’nin Fatih’in sarı?ı yerine redingot giyebilece?ini bildirdi. Fakat “halife-i muslimin” yerine “halife-i resulullah” tabirini kullanması, imzasını da “Abdulmecid bin Abdulaziz Han” tarzında yazması uzun tartı?malara sebep oldu. Bununla saltanat fikrinin ortadan kalkmadı?ı ileri suruldu.

1 Mart 1924’te ba?layan butce goru?melerinin 3 Mart’taki son oturumunda Urfa Milletvekili ?eyh Saffet Efendi ve 53 arkada?ı tarafından verilen bir onerge ile halifeli?in ilgası istendi. Hilafetin ?lgasına ve Hanedan-ı Osmani'nin Turkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Cıkarılması Hakkındaki (431 Sayılı) Kanun, oturuma katılan 158 uyenin 157’sinin oyuyla kabul edildi. Aynı kanun ile hanedan uyelerinin yurt dı?ına surulmesi kararı alındı.

  • Abdülmecid’in kendisi için hazırladığı arma
    Abdulmecid’in kendisi icin hazırladı?ı arma
  • Kadınlar izlerken Halife Abdülmecid askerler, görevliler ve bando eşliğinde yürüyor
    Kadınlar izlerken Halife Abdulmecid askerler, gorevliler ve bando e?li?inde yuruyor
  • Üstte: Kızlar ağası Altta: Halife Abdülmecid kayığa biniyor
    Ustte: Kızlar a?ası
    Altta: Halife Abdulmecid kayı?a biniyor

Surgun edilmesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Karar Abdulmecit Efendi’ye ?stanbul Valisi Haydar Bey ve Polis Muduru Saadettin Bey tarafından bildirildi. Abdulmecid ve ailesi halkın galeyana gelmemesi icin ertesi sabah, saat 05.00’te gizlice Dolmabahce Sarayı ’ndan alınarak otomobil ile Catalca ’ya goturulduler. Burada bir sure Rumeli Demiryolları ?irketi’nin amiri tarafından a?ırlandıktan sonra Simplon Ekspresi’ne (eski ?ark Ekspresi) bindirildiler. [9]

Abdulmecid Efendi ?svicre ’ye vardı?ında, o ulkenin kanunlarına gore birden fazla e?lilerin ulkeye girmesine izin verilmedi?i gerekcesi ile sınırda bir sure alıkonuldu ancak bu gecikmeden sonra ulkeye kabul edildi. [13] Bir sure ?svicre’de Leman Golu kıyısındaki Buyuk Alp Oteli ’nde kaldıktan sonra Ekim 1924’te Fransa’nın Nice kentine gecti ve omrunun geri kalanını orada tamamladı. [14]

Abdulmecid Efendi, surgunun ilk dura?ı Montro ’de bir bildiri yayımlayarak Turk Hukumetini “ladini” (dinsiz, din dı?ı) olmakla suclamı? ve ?slam dunyasını hilafet konusunda karar almaya ca?ırmı?tı. Ancak Ankara’nın ?svicre’ye baskısı uzerine bir daha boyle konu?malar yapmadı. [11]

Surgun yılları ve olumu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Abdulmecid Efendi, Fransa’nın Nice ?ehrinde sakin bir ya?am surdu. [12] Kızı Durru?ehvar Sultan’ı ve ye?eni Nilufer Hanım Sultan’ı dunyanın sayılı zenginlerinden Haydarabad Nizamı’nın o?ullarıyla evlendirdi; bu sayede mali durumu duzeldi. Hilafet konusunda ?slam aleminden umdu?u ilgiyi bulamadı?ı icin kendisini daha cok ibadete, resim calı?malarına ve muzi?e verdi. [12]

Daha sonra Paris’e yerle?en Abdulmecid Efendi, hanedanın geleneksel protokolunu ısrarla uygulamaya devam etmi?tir. Cuma namazlarını Paris Buyuk Camii ’nde kılardı. Evlenen sultan ve ?ehzadelerin nikahlarını kıyarak kendi tu?rasını ta?ıyan belgeler da?ıttı. Yakı?ıksız davranı?larda bulunan ?ehzadeleri hanedandan ihrac etti?ini bildiren belgeler hazırladı. Hanedanın Irak petrolleri uzerindeki haklarından yararlanabilmek icin olu?turulması planlanan aile birli?i gere?i Vahdeddin ile ortak bir vekalet vermesi istenince halife ve ailenin resmi reisi oldu?unu iddia ederek ortak vekalet vermeyi reddetti. Boylece akim kalan bu giri?imin sonucunda hanedan umdu?u faydayı sa?layamadı.

Mısır ’ın Kavalalı prensleriyle evlenmek icin Fransa’dan ayrılan cok du?kun oldu?u torunları ve o?lunun gidi?inden sonra gunlerini e?leriyle gecirdi. Kızı Durru?ehvar Sultan tarafından muhafaza edilmi? 12 ciltlik Hatıralar kitabını kaleme aldı.

23 A?ustos 1944’te surgunde bulundu?u Paris ’te kalp krizinden [15] 76 ya?ında oldu. Durri?ehvar Sultan’ın Berar Prensesi sıfatıyla Cumhurba?kanı ?smet ?nonu nezdindeki cabalarına ra?men cenazesi Turkiye ’ye kabul edilmedi. Cenazesi Turkiye’ye kabul edilmeyince, Paris Buyuk Camii ’nde 10 yıl kadar bekletildi ve cami mutevelli heyetinin cenazeyi daha fazla tutamayacaklarını bildirmesi uzerine Medine ’ye nakledilerek Baki Mezarlı?ı ’na defnedildi.

Tablolarından bazıları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ailesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

E?leri ve cocukları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Abdülmecid Efendi, Mehisti Kadınefendi ve kızları Dürrüşehvar
    Abdulmecid Efendi, Mehisti Kadınefendi ve kızları Durru?ehvar
  • Abdülmecid ve Dürrüşehvar
    Abdulmecid ve Durru?ehvar

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ a b "Sinan E?im, Abdulmecid Efendi Ko?ku , Populer Tarih, ?stanbul 2005 " . 2 Nisan 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 Mart 2015 .  
  2. ^ " Son Halife Abdulmecid Efendi ve Resim Sanatına Katkısı , The Art History Journal, 13.02.2011 " . 2 Nisan 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mart 2015 .  
  3. ^ a b "?lber Ortaylı, Turk resminin oncu halifesi Abdulmecid , Milliyet gazetesi, 03.12.2007 " . 4 A?ustos 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 Mart 2015 .  
  4. ^ a b c "Nurinnisa Ero?lu, Bestekar Halife Abdulmecid , Sanatatak, 15.10.2013 " . 2 Nisan 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 Mart 2015 .  
  5. ^ a b c "Mustafa Oral, Veliaht Abdulmecit'in Ankara'ya Davet Edilmesi Meselesi , Ataturk Ara?tırma Merkezi Dergisi, Sayı 61, Mart 2005 " . 2 Nisan 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mart 2015 .  
  6. ^ " Veliaht Mitingi Takip Etti , ?stiklal Harbi Gazetesi, 14 Ocak 1920, hazırlayan Omer Sami Co?ar" (PDF) . 6 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 6 A?ustos 2021 .  
  7. ^ Musavver Nevsali Osmani (Osmanlıca). Matbaa-i Hayriye-?stanbul-1325. 1325.  
  8. ^ " Abdulmecid Efendi, ?ehzade 6 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .", Salt Ara?tırma
  9. ^ a b "?dris Yucel, Fransız Belgelerinde Son Halife Abdulmecid ve Turkiye'de Hilafetin Kaldırılması , Ataturk Yolu Dergisi, Sayı 61, Guz 2017 " . 4 ?ubat 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Ocak 2019 .  
  10. ^ Turkiye devletinin hakimiyetini kayıtsız ve ?artsız milletin uhdesine mahfuz tutan te?kilatı esasiye kanununa tevfikan icrai kudreti ve te?rii selahiyeti kendisinde toplu bulunan milletin yegane ve hakiki mumessillerinden murekkep Turkiye Buyuk Millet Meclisi, 1 ?kincite?rin 1338 tarihinde ittifakla kabul etti?i esbabı mucibe ve esaslar dairesinde, meclisi alice 18 ?kincite?rin 1338 tarihinde yapılan celsede makamı muallayı hilafete intihap buyurulmu? olduklarını hurmeti mahsusa ile zati hazreti hilafetpenahilerine arzederim. Keyfiyet Turkiye Buyuk Millet Meclisince alemi islama ve Turkiye halkına ibla? olunmu?tur. Bu intihabın alemi islam icin mes'ut u?urlu ve feyiz verici olmasını Cenabiallahın lutfunden tazarru ve niyaz eylerim. TBMM Reisi Gazi Mustafa Kemal
  11. ^ a b c "Ay?e Hur, Evvel Zaman ?cinde Halifelik Vardı , Taraf gazetesi, 07.03.2010 " . 21 Eylul 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 20 Ocak 2020 .  
  12. ^ a b c "Cevdet Kucuk, Abdulmecid Efendi , Turk Diyanet Vakfı ?slam Ansiklopedisi " (PDF) . 2 Nisan 2015 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mart 2015 .  
  13. ^ Lord Kinross, ''The Rebirth of a Nation'', Kasım 1966, Sayfa 386, Amerikan Ne?riyatı Burosu icin ozel basım (ISBN bilgisi yoktur).
  14. ^ "Cengiz Ozakıncı, Haremde Beethoven, Sarayda Goethe: Son Halife Abdulmecid Efendi , Butun Dunya dergisi, ?ubat 2011 " (PDF) . 23 Eylul 2015 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 Mart 2015 .  
  15. ^ Ucan, Lale. "Son Halife Abdulmecid Efendi'nin Hayatı- ?ehzadelik, Veliahtlık ve Halifelik Yılları" (PDF) . ?stanbul Universitsi Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi, ?stanbul 2019. 27 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Ocak 2021 .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Commons 'ta Abdul Mecid II ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur

Abdulmecid Efendi
Do?umu: 29 Mayıs 1868 Olumu: 23 A?ustos 1944
Sunni ?slam unvanları
Once gelen
VI. Mehmed 		?slam Halifesi
19 Kasım 1922 - 3 Mart 1924 		Sonra gelen
Yok
Halifelik makamı kaldırıldı
( Huseyin bin Ali halifeli?ini ilan etti)
" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdulmecid_Efendi&oldid=32669988 " sayfasından alınmı?tır