Kolumbien

Uut Wikipedia
Republica de Colombia
Flaage fon Kolombia Woapen fon Kolombia
Flaage Woapen
Woalspruch :
Nationoalhymne : Oh Gloria Inmarcesible
Steede fon Kolombia
Amtssproake Spanisk
Haudstaad Bogota
Stoatsfoarm Republik
Gebiet
Flache

1.138.748 km²
Ienwoonere ( 2012 ) 46.366.364
Munte Kolumbianiske peso (COP)
Tiedzone UTC -5
Fierdai 20. Juli
Loundkode COL
TLD .co
Telefonfoarwoal 57

Kolumbien is n Lound in Suud-Amerikoa .

Geographie [ Beoarbaidje | beoarbaidje Waltext ]

Dat Lound wad beskat fon...

Midde truch dat Lound ferloope fon Noudaaste atter't Suudwaaste do Anden . Midde in do kolumbioanske Anden lait ap ne Hoochte fon 2640 Meetere uur ju See ju Haudstaad Bogota . Truch n joopen Iensnit outrand fon dan Anden-Koum, tichte bie ju Kuste fon ju Karibiske See, lait dat Bierichlound Sierra Nevada de Santa Marta . Deer fiende sik do hoochste Bierge fon dat Lound, die Pico Cristobal Colon un die Pico Simon Bolivar . Bee sunt 5775 Meetere hooch.

Ap ju Kustensiede fon do Bierge lait laich Lound, deelwiese mad Sumpe un tropisken Rienwoold . Ju Binnenloundsiede fon do Anden deelt sik deer-atter, atter wakke Ai ( Orinoko of Amazonas ) dat Woater oufljut. Orinokien, wier dat atter dan Orinoko oufljut, is maast fon Fuchtige Savannen bestimt, wilst Amazonien fon tichte Rienwoolde bewoaksen is.

Fergeenhaid [ Beoarbaidje | beoarbaidje Waltext ]

Simon Bolivar

Ap dan 20. Juli 1810 wuude in Bogota ju uunouhongige Eerste Republik Kolumbien uutruupen. Ju bestuude, bit spoanske Troppen in'n Moai 1816 in Bogota ienlooken un ju Moacht wierroakeden. Man deermad wuulen sik do Uunouhongegaids-Striedere nit toufree reeke.

Atter sowat n Jiertjaand fon Uunouhongegaids-Stried juun ju spoanske Kolonioal-Moacht begon ap dan 15. Februoar 1819 die separatistiske Kongress fon Angostura , wier do Uunouhongegaids-Striedere sik uur ju Nai-Oardenge atter ju Uunouhongegaid fon do Rebatte beraide dieden. Ju Slacht fon Boyaca ap n 7. August 1819 , ju do Troppen fon Simon Bolivar juun do Spaniere won, faastigede ju Uunouhongegaid. Ap n 17. Dezember 1819 wuude ap dan Kongress al n Stoat mad Noome Republica de Colombia gruunded, dat waas ne Fereenigenge fon Nai-Granada un Venezuela . Die Stoat briek al in 1830 stukken. Hie wad daalich fon Histoorikere as Groot-Kolumbien beteekend, uumdat bit do noch moor Rebatte deer tou heerden, do daalich oaine Stoaten sunt: Venezuela , Ecuador un Panama . Die eerste Prasident waas die Uunouhongegaids-Strieder Simon Bolivar , die in masse Suudamerikoanske Stoaten bit daalich as Nasjonoal-Hald fierd wad. Wat fon Groot-Kolumbien uurich bleeuw, hiet bit 1858 Republik Naigranada , atters bit 1863 ju Granada-Konfoderatsjoon , deer sunt do Fereende Stoaten fon Kolumbien uut foargeen, wier in 1886 ju Republik Kolumbien fon daalich ap atterfoulgede.

Panama , dat in do 1830er un 1840er Jiere al wakke Moale fersoacht hiede, uunouhongich tou blieuwen, bleeuw bit 1903 Deel fon Kolumbien. In 1903 suurgeden US -Troppen foar ju Uunouhongegaid fon Panama, uum n lichteren Ferhonnelengs-Partner foar dan Bau fon'n Panama-Kanoal tou kriegen.

In 1932 briek die Kolumbioansk-Peruoanske Kriech uut, uumdat Apstoundiske uut Peru dan Skeedferloop uut dan Ferdraach fon Salomon-Lozano nit ounnieme wuulen. Ju Regierenge fon Peru, ju sik eerste juun dan Apstound uutspreeken hiede, stoalde sik bolde ap ju Siede fon do Apstoundiske, as kolumbioanske Troppen intervenierden. Die Kriech broachte foar neen Siede Winst. Sowat twohunnert Suldoaten sunt ap bee Sieden stuurwen, do maaste truch Dschungel-Kroankhaide, sunner dat een Siede Winst uut dan Kriech luuke kuude. In 1933 roate dat n Woapenstilstound, in 1934 wuude Free sleeten.

In 1948 wuude Jorge Eliecer Gaitan moarend, die Prasidentskups-Kandidoat mad do maaste Ounhongere. Sin Moarender Juan Roa Sierra wuude fon do dulle Massen fluks atters salwen uumebroacht, sodat wie nit wieten, wat sien Motiv waas. Wakke kweede, hie waas maal, wakke kweede, hie hiede n politisk Motiv. Die Moort oun Gaitan waas ju Uurseeke foar dan Burgerkriech La Violencia , die bit 1958 duurde. Ju liberoale un ju konservative Paatai fon dat Lound stuuden sik in dan Burgerkriech juunuur. Die Generoal Gustavo Rojas Pinilla moakede in'n Juni 1953 n Militar-Putsch, uum dat Lound tou stabilisierjen. Ju Militardiktoatuur, ju hie apgjuchte, duurde bit 1957 . Mad ju Nasjonoale Front, ne Eenegaids-Regierenge fon liberoale un konservative Politikere, ju in 1958 begon un bit 1974 duurde, eendede "La Violencia", die Burgerkriech twiske do bee Paataie.

Daach is dat Bloudferjooten nit heel un aal tou Eende geen. In ju Tied fon "La Violencia" begonnen noch moor bewoapende Fer'eenigengen, foar hiere Seeke tou strieden, uk Drogenkartelle, un dwo dat Deelwiese bit daalich. N wichtigen Arfoulch deer juun is die eendgultige Woapenstilstound twiske ju Regierenge un ju links-radikoale Guerilla -Troppe FARC-EP ap n 22. Juni 2016 . Man dat rakt noch moor paramilitariske Koppele.