Komitet gosudarstvennoj bezopasnosti

Dae Wikipedia, s'entziclopedia libera.
Custu articulu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna . Abbaida sas ateras bariedades graficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Emblema de su KGB
Palatzu de sa Lubyanka in Mosca , sea istorica de su KGB

Su Komitet gosudarstvennoj bezopasnosti , prus nodiu che a KGB (in russu : Комитет государственной безопасности, КГБ, Comitadu pro sa Seguresa de Istadu ), fiat su numene de s'agentzia de seguresa printzipale, servitziu secretu e politzia secreta de s' Unione Sovietica , ativa dae su 13 de martzu de su 1954 a su collassu de s'istadu, su 6 de onniasanti de su 1991 .

Acapiadu a su Cussigiu de is Ministros, su comitadu fiat istadu unu sighidore deretu de agentzias comente sa ?eka , sa NKVD e su MGB . Fiat sa agentzia guvernativa printzipale de "giurisditzione subra-republicana", traballende a sa seguesa interna, intellighentzia e politzia secreta. In is republicas sovieticas varias fiant esistidas agentzias simbigiantes parallelas, formadas dae ministerios varios, comitados istatales e cummissiones istatales. Su dominiu de su KGB fiat istadu prossimai paris a su de sa CIA o sa partzidura de contra-intelligentzia de sa FBI in is Istados Unidos .

Sa KGB puru est istadu cunsideradu che a unu servitziu militare e fiat normadu dae is leges e regulamentos militares, de manera simbigiante a is servitzios de sas Fortzas Armadas o a is Tropas de s'Internu de su MVD . Mancari sa majoria de sos artzivos de su KGB sighint classificados reservados, ddoe sunt duas mitzas documentadas disponibiles. [1] [2] Is funtziones printzipales suas fiant s'intellighentzia estera, sa contra-intellighentzia, is atividades operativas e de chirca, amparu de is fronteras de s' Unione Sovietica , protetzione de is cabos de su Comitadu Tzentrale e de su guvernu sovieticu, organizatzione e mantenimentu de is comunicatziones guvernativas, gasi comente sa cumbata contra su natzionalismu, sa dissidentzia e sas atividades anti-sovieticas.

S'istemma de su KGB fiat "s'ispada e s'iscudu de su partidu", bardianu de sa lealidade a s'internu e a s'esternu de s' Unione Sovietica . Logos famados acapiados a sa memoria de su KGB sunt su palatzu de sa Lubjanka , giai sede de sas Asseguratziones Rossija, e su cartzere de Lefortovo .

In su 1991 , Vladimir Krju?kov , responsabile printzipale de su KGB, aiat ghiadu su corpu de Istadu fallidu contra de su presidente Michail Gorba?ev . In fatu a custu Krju?kov fiat arrestadu e su 3 de nadale 1991 su KGB aiat sessadu de esistere. Prus a in antis is cumpetentzias suas fiant partzidas intre diversas organizatziones:

  • Federal'naja slu?ba bezopasnosti (FSB): seguresa interna e contra-ispionagiu. At eredadu is cumpetentzias de su Segundu Diretoradu Tzentrale.
  • Slu?ba vne?nej razvedki (SVR): ispionagiu esteru. At eredadu is cumpetentzias de su Primu Diretoradu Tzentrale.
  • Federal'noe Agentstvo Pravitel'stvennoj Svjazi sos Informacii (FAPSI): si trataiat de s'organismu tecnicu de is servitzios russos. Fiat criadu unende is cumpetentzias de su Su de oto Diretorados Tzentrales cun cussas de su Su de seighi Diretorados. A fatu est istadu surbidu dae su FSB.
  • Guardias de Frontera.

Su presidente russu Vladimir Putin aproliat de is neras de su KGB e est istadu fintzas presidente de su FSB.

Riferimentos [ modifica | modifica su codighe de origine ]

  1. Andrei Sakharov KGB File , in yupnet.org .
  2. SOVIET ARCHIVES , in psi.ece.jhu.edu . URL consultadu su 13 triulas 2021 (archiviadu dae s' url originale su 25 abrile 2011) .

Ateros progetos [ modifica | modifica su codighe de origine ]