Romano Prodi

Data i miejsce urodzenia	9 sierpnia 1939 Scandiano
Premier Włoch
Okres	od 17 maja 1996 do 21 pa?dziernika 1998
Przynale?no?? polityczna	Drzewo Oliwne
Poprzednik	Lamberto Dini
Nast?pca	Massimo D’Alema
Przewodnicz?cy Komisji Europejskiej
Okres	od 16 wrze?nia 1999 do 21 listopada 2004
Poprzednik	Manuel Marin (p.o.)
Nast?pca	Jose Manuel Durao Barroso
Premier Włoch
Okres	od 17 maja 2006 do 8 maja 2008
Przynale?no?? polityczna	Partia Demokratyczna
Poprzednik	Silvio Berlusconi
Nast?pca	Silvio Berlusconi
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Romano Prodi (wym. [ro?maːno ?pr?ːdi] ^ⓘ [ro?maːno ?pr?ːdi] ; ur. 9 sierpnia 1939 w Scandiano ^[1] ) ? włoski polityk, ekonomista i nauczyciel akademicki, minister i parlamentarzysta, w latach 1996?1998 i 2006?2008 premier Włoch , od 1999 do 2004 przewodnicz?cy Komisji Europejskiej .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Uko?czył szkoł? ?redni? Liceo Classico ?Ludovico Ariosto” w Reggio nell’Emilia , a w 1961 studia prawnicze na Katolickim Uniwersytecie Naj?wi?tszego Serca w Mediolanie . Kształcił si? nast?pnie na studiach podyplomowych w Mediolanie i Bolonii , a tak?e w London School of Economics ^{[2] [3]} . Od 1963 był asystentem na wydziale nauk politycznych Uniwersytetu Bolo?skiego . W 1971 obj?ł na tej uczelni stanowisko profesora, ktore zajmował do 1999. W pracy naukowej zajmował si? zagadnieniami z zakresu rozwoju małych i ?rednich przedsi?biorstw, a tak?e zale?no?ciami mi?dzy pa?stwem i rynkiem, kwestiami zwi?zanymi z polityk? przemysłow? i prywatyzacj? ^[2] . Wykładał tak?e m.in. na Uniwersytecie Harvarda i w Stanford Research Institute ^[4] . W latach 1974?1978 zarz?dzał domem wydawniczym il Mulino, w 1981 zało?ył przedsi?biorstwo konsultingowe Nomisma. Jako publicysta wspołpracował m.in. z ? Corriere della Sera ” i ? Il Sole 24 Ore ”, w 1992 w Rai 1 prowadził program ekonomiczny Il tempo delle scelte ^[2] .

W działalno?? polityczn? zaanga?ował si? w 1963, wst?puj?c wowczas do Chrze?cija?skiej Demokracji . Został w tym?e roku radnym miejscowo?ci Reggio nell’Emilia, zrezygnował z tej funkcji z uwagi na działalno?? naukow? ^[4] . W 1978 wraz z kilkoma innymi wykładowcami z jego uczelni przekazał wskazowki, ktore miały przyczyni? si? ujawnienia kryjowki, gdzie przetrzymywano porwanego i po?niej zamordowanego przez terrorystow z Czerwonych Brygad byłego premiera Alda Moro . Romano Prodi powoływał si? wowczas na ?seans spirytystyczny”, co wzbudziło wiele w?tpliwo?ci dotycz?cych faktycznego ?rodła informacji ^{[5] [6]} . W?tpliwo?ci te podnoszono ponownie, wi?zały si? z ponawianymi od lat 90. oskar?eniami o domnieman? wspołprac? z KGB . Informacje na ten temat miałyby si? znajdowa? w tzw. Archiwum Mitrochina ^[5] , zarzuty te według Maria Scaramelli miał tak?e potwierdzi? przed swoj? ?mierci? Aleksandr Litwinienko ^{[7] [8]} .

W listopadzie 1978 Romano Prodi powrocił do działalno?ci politycznej. Obj?ł wowczas urz?d ministra przemysłu, handlu i rzemiosła w czwartym rz?dzie Giulia Andreottiego . Sprawował go do ko?ca funkcjonowania tego gabinetu w marcu 1979 ^[9] . W latach 1982?1989 kierował Istituto per la Ricostruzione Industriale (IRI), najwa?niejszym włoskim holdingiem pa?stwowym, nadzoruj?cym mienie pa?stwowe i procesy prywatyzacji ^[2] . Na pocz?tku lat 90. był konsultantem w koncernie Unilever , w tym samym czasie głownym klientem jego przedsi?biorstwa doradczego był bank inwestycyjny Goldman Sachs ^[10] . W latach 1993?1994 ponownie był prezesem IRI, przeprowadzaj?c kolejne prywatyzacje ^[2] . Kontrowersje wzbudziła sprzeda? jednego z przedsi?biorstw spo?ywczych, ktore zostało szybko odsprzedane Unileverowi przy wspołudziale Goldman Sachs. Wobec Romana Prodiego pojawiły si? oskar?enia o konflikt interesow. Rzymska prokurator Giuseppa Geremia w 1996 stwierdziła, ?e materiał dowodowy daje podstawy do przedstawienia owczesnemu premierowi zarzutow. Post?powanie zostało jednak wkrotce zamkni?te, a sama prokurator przeniesiona na Sardyni? ^[10] .

W lutym 1995 zainicjował powołanie centrolewicowej koalicji pod nazw? Drzewo Oliwne ^[2] . Sojusz ten zwyci??ył w wyborach parlamentarnych w 1996 , a jego lider uzyskał wowczas mandat posła do Izby Deputowanych XIII kadencji ^[1] . 17 maja 1996 Romano Prodi obj?ł urz?d premiera, ktory sprawował do 21 pa?dziernika 1998 ^[11] , kiedy to zast?pił go Massimo D’Alema . Ust?pił w zwi?zku z opuszczeniem koalicji rz?dowej przez Odrodzenie Komunistyczne . Zaanga?ował si? nast?pnie w tworzenie nowego liberalnego ugrupowania pod nazw? Demokraci ^[4] .

W marcu 1999 Romano Prodi został nominowany na przewodnicz?cego Komisji Europejskiej ^[4] . Stanowisko to obj?ł 16 wrze?nia 1999 i zajmował do listopada 2004. W okresie pełnienia przez niego tej funkcji do Unii Europejskiej przyst?piło dziesi?? nowych pa?stw, obradował Konwent Europejski i podpisano traktat ustanawiaj?cy Konstytucj? dla Europy ^[4] .

W pa?dzierniku 2005 w wyniku prawyborow, w ktorych otrzymał ponad 74% głosow, został liderem Unii , szerokiej koalicji skupiaj?cej ugrupowania centrowe, centrolewicowe i komunistyczne, pozostaj?ce w opozycji do centroprawicy Silvia Berlusconiego . Blok ten zwyci??ył w wyborach parlamentarnych w 2006 , uzyskuj?c dzi?ki nowej ordynacji stabiln? wi?kszo?? w Izbie Deputowanych i jednocze?nie minimaln? wi?kszo?? w Senacie ^[4] . Romano Prodi uzyskał wowczas mandat posła XV kadencji ^[1] . 17 maja 2006 po raz drugi stan?ł na czele rz?du ^[12] . Brak spojno?ci mi?dzy licznymi koalicjantami powodował kolejne kryzysy polityczne. W lutym 2007, po przegranym głosowaniu dotycz?cym polityki zagranicznej, Romano Prodi podał si? do dymisji. Po kilku dniach kryzys rz?dowy został za?egnany, a rz?d uzyskał wotum zaufania w obu izbach ^[4] .

W pa?dzierniku 2007 obj?ł honorow? funkcj? przewodnicz?cego nowo powołanej Partii Demokratycznej , z ktorej zrezygnował w kwietniu 2008 ^[13] . Od stycznia do lutego 2008 czasowo wykonywał obowi?zki ministra sprawiedliwo?ci ^[14] . W styczniu 2008 doszło do kolejnego kryzysu rz?dowego, gdy Uni? opu?ciła partia UDEUR Popolari , co spowodowało utrat? wi?kszo?ci parlamentarnej w Senacie. W izbie tej 24 stycznia 2008 odbyło si? głosowanie za wotum zaufania dla rz?du, przegrane w stosunku 156 do 161 głosow. Tego samego dnia Romano Prodi zło?ył na r?ce prezydenta Włoch Giorgia Napolitano dymisj? gabinetu ^[15] . W marcu 2008 zadeklarował wycofanie si? z działalno?ci politycznej ^[16] . 8 maja 2008, po przedterminowych wyborach parlamentarnych , na stanowisku premiera zast?pił go Silvio Berlusconi.

W latach 2008?2014 jako specjalny wysłannik sekretarza generalnego ONZ brał udział w ro?nych misjach pokojowych w Afryce . W 2009 powrocił jednocze?nie do działalno?ci akademickiej m.in. na Brown University ^[14] .

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

W 1969 o?enił si? z Flavi? Franzoni. Ma dwoch synow ? Giorgia i Antonia ^[2] . W młodo?ci brał udział w wy?cigach kolarskich, w po?niejszych latach je?dził wspolnie z takimi kolarzami jak Eddy Merckx , Mario Cipollini , Gianni Bugno czy Paolo Bettini ^[17] . Jego bratem był Vittorio Prodi .

Odznaczenia i wyro?nienia [ edytuj | edytuj kod ]

• Kawaler Krzy?a Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Włoskiej ? Włochy , 1993 ^[18]
• Krzy? Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej ? Polska , 1997 ^[19]
• Krzy? Wielki Orderu Izabeli Katolickiej ? Hiszpania , 1998 ^[14]
• Krzy? Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii ? Rumunia , 2000 ^[14]
• Order za Wybitne Zasługi ? Słowenia , 2006 ^[20]
• Komandor Krzy?a Wielkiego Orderu Trzech Gwiazd ? Łotwa , 2007 ^[14]
• Krzy? Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej ? Francja , 2014 ^[14]
• Order Podwojnego Białego Krzy?a I klasy ? Słowacja , 2022 ^[21]
• Tytuły doctora honoris causa nadane przez kilkadziesi?t uczelni włoskich i zagranicznych ^{[2] [4]}

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]