Radioodbiornik

Radioodbiornik (odbiornik radiowy, odbiornik radiofoniczny, radioaparat, radio) ? urz?dzenie elektroniczne słu??ce do odbioru audycji radiowych. Audycje wysyłane s? przez stacje nadawcze jako fale radiowe zmodulowane sygnałem akustycznym (mowa, muzyka, efekty d?wi?kowe). Stosowana bywa modulacja amplitudy (starsze rozwi?zanie) lub modulacja cz?stotliwo?ci . Zadaniem radioodbiornika jest zamiana informacji zawartej w falach radiowych na napi?cie elektryczne , a nast?pnie na d?wi?k .

Elementy odbiornika radiofonicznego [ edytuj | edytuj kod ]

W skład klasycznego odbiornika radiofonicznego wchodz? nast?puj?ce elementy:

Antena odbiorcza ? pod wpływem pola elektromagnetycznego powstaje w antenie siła elektromotoryczna ( napi?cie ).
Obwod rezonansowy LC ? nastrojony na cz?stotliwo?? stacji radiowej, umo?liwia selekcj? sygnału wielkiej cz?stotliwo?ci.
Detektor (demodulator) ? ze zmodulowanego sygnału wielkiej cz?stotliwo?ci wydziela sygnał akustyczny.
Wzmacniacz elektroakustyczny ? wzmacnia sygnał akustyczny przekazywany nast?pnie do przetwornika. Odbiornik nieposiadaj?cy wzmacniacza nazywamy tunerem , natomiast urz?dzenie ł?cz?ce cechy wzmacniacza i odbiornika nazywamy amplitunerem .
Przetwornik elektroakustyczny ? zamienia elektryczny sygnał akustyczny na d?wi?ki słyszalne dla człowieka, zazwyczaj jest to gło?nik lub słuchawki .

Układy elektryczne odbiornika [ edytuj | edytuj kod ]

W zale?no?ci od budowy układu odbiorczego wyro?nia si?:

Odbiornik detektorowy , zwany te? kryształkowym, składał si? z podstawowych elementow, wymienionych w cz??ci ?Elementy składowe”; umo?liwiał odbior lokalnej stacji nadawczej przy pomocy słuchawek .
Układ o bezpo?rednim wzmocnieniu ? zastosowanie wzmacniacza wielkiej cz?stotliwo?ci (w.cz.) przed detektorem pozwoliło na odbior dalekich stacji; by moc słucha? przy pomocy gło?nika, zastosowano po detektorze wzmacniacz małej cz?stotliwo?ci (m.cz.). Wzmacniacze w.cz. i m.cz. budowane były na lampach elektronowych .
Odbiornik reakcyjny ? we wzmacniaczu w.cz. zastosowano dodatnie sprz??enie zwrotne , zwane reakcj?; pozwoliło to na uzyskanie du?ej czuło?ci i selektywno?ci odbiornika przy niewielkiej liczbie lamp.
Odbiornik superreakcyjny ? modyfikacja odbiornika reakcyjnego . Działanie odbiornika superreakcyjnego polega na tym, ?e we wzmacniaczu w.cz. wyst?puje generacja, ktora jest tłumiona po pewnym czasie od jej wyst?pienia (typowo jest to czas rz?du μs). Szybko?? narastania generowanego sygnału zale?y od aktualnie odbieranej mocy sygnału radiowego. W ten sposob wspołczynnik wypełnienia obwiedni generowanego sygnału zale?y od mocy odbieranego sygnału. Po odfiltrowaniu z obwiedni cz?stotliwo?ci narastania i ga?ni?cia drga? otrzymujemy napi?cie proporcjonalne do amplitudy sygnału wej?ciowego.
Superheterodyna ? układ opracowany roku 1918 przez Edwina Armstronga , rozpowszechniony w latach 30. XX wieku i odt?d stosowany stale przy konstruowaniu odbiornikow radiowych. Istot? układu jest wytworzenie przy pomocy lokalnego generatora drga? elektrycznych (heterodyny) sygnału o cz?stotliwo?ci niezale?nej od odbieranej stacji, co ułatwia wzmocnienie sygnału.
Superheterodyna z p?tl? synchronizacji fazowej (PLL) ? układ składa si? z generatora cz?stotliwo?ci wzorcowej, generatora przestrajanego napi?ciem (VCO), detektora fazy , filtru dolnoprzepustowego oraz dzielnikow cz?stotliwo?ci . Detektor fazy porownuje cz?stotliwo?? generatora wzorcowego z podzielon? cz?stotliwo?ci? generatora przestrajanego napi?ciem. W przypadku niezgodno?ci fazy powstaje napi?ciowy sygnał bł?du, ktory jest wykorzystywany do korekcji dostrojenie VCO ^[1].
Radio programowalne (SDR) ? działanie podstawowych elementow elektronicznych (takich jak filtry i demodulatory) jest realizowane za pomoc? programu komputerowego.
Radio cyfrowe ? termin odnosz?cy si? do odbiornikow radiofonii nadawanej w formie cyfrowej ( DAB+ , DRM ).

Konstrukcja odbiornikow [ edytuj | edytuj kod ]

Najwcze?niejsze odbiorniki radiofoniczne powstały w latach 20. XX wieku. Montowane były w prostopadło?ciennych, drewnianych skrzynkach. W latach 30. obudowy dro?szych odbiornikow bardziej przypominały meble , ni? urz?dzenia techniczne. Elementami czynnymi stosowanymi przez lata były lampy elektronowe , pierwszy odbiornik tranzystorowy wyprodukowano w USA w 1954 r. Pod koniec XX wieku odbiornik radiowy wyst?pował rownie? jako element zestawu (z magnetofonem , odtwarzaczem CD ). Miniaturyzacja podzespołow elektronicznych (w szczegolno?ci zastosowanie układow scalonych ) pozwoliła na wbudowanie odbiornika w niewielkie urz?dzenia codziennego u?ytku, np. telefon, zegarek, długopis.

Parametry odbiornikow [ edytuj | edytuj kod ]

Odbiornik radiowy jest opisywany przez, mi?dzy innymi: zakresy odbieranych cz?stotliwo?ci, czuło??, selektywno?? , pasmo przenoszonych cz?stotliwo?ci, moc wyj?ciow? , moc pobieran? ze ?rodła zasilania.

Inne radiowe urz?dzenia odbiorcze [ edytuj | edytuj kod ]

Istniej? rownie? inne typy urz?dze? odbieraj?cych sygnały przesyłane przy pomocy fal elektromagnetycznych. S? to m.in. telewizory , urz?dzenia radiokomunikacyjne , telefony komorkowe , radiotelefony , aparatura do zdalnego sterowania.