Franz Mehring

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franz Mehring

Mehring Franz (ur. 27 lutego 1846 w Sławnie w Prusach , zm. 28 stycznia 1919 w Berlinie ) ? teoretyk i historyk marksistowski , niemiecki filozof , przedstawiciel lewicowego skrzydła niemieckiej i mi?dzynarodowej socjaldemokracji , wspołtworca Komunistycznej Partii Niemiec .

Polityk [ edytuj | edytuj kod ]

Mehring karier? polityczn? rozpocz?ł do?? po?no w porownaniu z innymi, owczesnymi działaczami ruchu robotniczego . W latach 90. XIX w. porzucił swoje dawne pogl?dy liberalno-bur?uazyjne , staj?c si? socjaldemokrat? . Przez wiele lat wspołpracował z ?Die Neue Zeit”, czasopismem teoretycznym socjaldemokracji niemieckiej. W swoich artykułach i polemikach zwalczał rewizjonizm , w ktorym widział oportunistyczny, pozbawiony samodzielno?ci teoretycznej wobec my?li bur?uazyjnej , nurt w łonie ruchu robotniczego. W latach I wojny ?wiatowej wyst?pił z ostr? krytyk? przywodcow II Mi?dzynarodowki za ich postaw? wobec własnych rz?dow imperialistycznych. W tym czasie, wspolnie z Ro?? Luksemburg , wydawał pismo ?Die Internationale”.

Mehring solidaryzował si? z Rewolucj? Pa?dziernikow? ; w artykułach Marks i Komuna Paryska (1918) i Marks i bolszewicy (1918) bronił W. I. Lenina i jego towarzyszy przed zarzutami, i? podnosz?c masy do rewolucji proletariacko-socjalistycznej w warunkach ekonomicznych temu niesprzyjaj?cych odrzucili zasadnicze tezy teorii Karola Marksa i Fryderyka Engelsa .

Filozof [ edytuj | edytuj kod ]

Mehring był wybitnym znawc? klasycznej i wspołczesnej filozofii niemieckiej. Jako jeden z pierwszych marksistow dokonał krytycznej analizy filozofii Arthura Schopenhauera i Fryderyka Nietzschego . W rozprawach z dziejow filozofii uzasadniał tez?, i? wspołczesna bur?uazja niemiecka wyrzekła si? swoich wielkich my?licieli przeszło?ci, a dziedzicem zasadniczych warto?ci intelektualnych i ideologicznych głoszonych przez Immanuela Kanta , J. G. Fichtego i G. W. F. Hegla stał si? rewolucyjny proletariat.

Jeszcze za ?ycia Engelsa Mehring podj?ł pioniersk? prob? stworzenia podstaw marksistowskiej estetyki i literaturoznawstwa . W 1893 opublikował prac? Legenda o Lessingu , w ktorej udowadniał, ?e nie da si? utrzyma? w konfrontacji z faktami ?adna dotychczasowa interpretacja dorobku tworczego oraz postawy społeczno-politycznej wielkiego pisarza niemieckiego G. E. Lessinga . Praca ta stanowiła dowod mo?liwo?ci zastosowania teorii materializmu historycznego do badania zjawisk kultury i sztuki, ktore uchodziły dot?d za niepodzieln? domen? idealizmu ; została oceniona przez Engelsa jako udana w zasadzie proba sformułowania teorii powstania o?wieceniowego despotyzmu pruskiego .

Mehring był te? jednym z pierwszych systematyzatorow materializmu historycznego i znakomitym polemist? w dyskusjach z bur?uazyjnymi krytykami marksizmu . W rozprawie O materializmie historycznym , doł?czonej do I wydania Legendy o Lessingu , sformułował dyrektyw? metodologiczn?, i? materializm historyczny powinien by? stosowany tak?e w badaniu swojej własnej historii oraz ukazał jako?ciowe ro?nice mi?dzy materializmem marksowskim a naturalizmem materialistycznym . Zdaniem Mehringa jednak zasadnicze przeciwie?stwo wyst?puje mi?dzy materializmem historycznym a idealistycznym pojmowaniem historii; we wszystkich swoich rozprawach zwalczał ro?ne postacie ?ideologicznej” filozofii dziejow: prze?wiadczenie o niezale?no?ci idei wzgl?dem zjawisk ekonomiczno-klasowych, teorie upatruj?ce w pa?stwie zasadnicz? sił? dziejotworcz?, koncepcje historii jako dzieła wielkich politykow, wodzow i prawodawcow. Słabo?ci? polemik Mehringa z idealizmem historycznym była jednak ? na co zwracał uwag? ju? Fryderyk Engels ? nieumiej?tno?? pozytywnego, materialistyczno-dialektycznego rozwi?zania problemow roli ?wiadomo?ci, pa?stwa itp. w procesie dziejowym.

W pracy Historia socjaldemokracji niemieckiej (t. 1?4, 1897?1904), ciesz?cej si? w?rod wspołczesnych wielk? popularno?ci? (do 1922 praca miała 12 wyda?), oraz w pracy Karol Marks. Historia jego ?ycia (1918) Mehring urzeczywistniał swoj? dyrektyw?, i? dzieje marksizmu powinny by? ujmowane zgodnie z naczelnymi tezami materializmu historycznego . Dzieje socjaldemokracji niemieckiej stanowiły dla Mehringa jedynie fragment ogolnej historii Niemiec i Europy Zachodniej . Historia socjaldemokracji niemieckiej zawiera analiz? powstania i rozwoju proletariatu europejskiego i niemieckiego; jest jednocze?nie histori? walki wszystkich klas konstytuuj?cych owczesne Niemcy oraz histori? przednaukowego i naukowego socjalizmu . Badania Mehringa nad genez? i rozwojem materializmu historycznego, uwie?czone biografi? Karola Marksa , nadal stanowi? fundament i jeden z zasadniczych punktow odniesienia dla studiow marksistowskich w tej dziedzinie.

Tworczo?? [ edytuj | edytuj kod ]

  • F. Mehring, Historia socjaldemokracji niemieckiej , wyd. pol.: Ksi??ka i Wiedza, t. 1 ? 1963, t. 2?3 ? 1964, t. 4 ? 1965;
  • F. Mehring, Karol Marks. Historia jego ?ycia , I wyd. pol.: Społdzielnia Ksi?garska ?Ksi??ka”, Warszawa 1923; II wyd. pol.: KiW, Warszawa 1950 (kopia cyfrowa I wyd. pol.) ;
  • F. Mehring, Legenda o Lessingu , wyd. pol.: KiW, Warszawa 1960;
  • F. Mehring, O materializmie historycznym , wyd. pol.: KiW, Warszawa 1950 (kopia cyfrowa udost?pniona przez SKFM UW w 2008 r.) .