Edward Balcerzan

Pa?stwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	13 pa?dziernika 1937 Wołcza?sk
Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalno??: filologia polska, literatura polska XX wieku, teoria literatury, teoria przekładu
Alma Mater	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Doktorat	1968
Habilitacja	1972
Profesura	15 czerwca 1990
Polska Akademia Nauk / Umiej?tno?ci
Status PAN	członek Komitetu Nauk o Literaturze
Status PAU	członek krajowy korespondent
Doktor honoris causa Uniwersytet Szczeci?ski ? 2007
Profesor zwyczajny UAM
jednostka	Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej; Instytut Filologii Polskiej
Odznaczenia
Cytaty w Wikicytatach

Edward Balcerzan (ur. 13 pa?dziernika 1937 w Wołcza?sku koło Charkowa ) ? teoretyk literatury, krytyk literacki, tłumacz, poeta, prozaik.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Od 1946 mieszkał w Szczecinie , gdzie ucz?szczał do szkoły podstawowej i liceum ogolnokształc?cego ( Liceum Ogolnokształc?ce nr V im. Adama Asnyka ). W 1961 uko?czył filologi? polsk? na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza (UAM), broni?c prac? magistersk? Powie?ci Stanisława Ignacego Witkiewicza ?Po?egnanie jesieni” i ?Nienasycenie” . Od 1962 na stałe zwi?zany z Poznaniem . W 1968 uzyskał stopie? doktora nauk humanistycznych za rozpraw? dotycz?c? problematyki dwuj?zyczno?ci w tworczo?ci Brunona Jasie?skiego , napisan? pod kierunkiem Jerzego Ziomka . W 1972 habilitował si?, w 1985 został mianowany profesorem nadzwyczajnym, w 1990 zdobył tytuł profesora zwyczajnego .

Od 1961 był członkiem Zwi?zku Literatow Polskich (do jego rozwi?zania w 1983), od 1989 Stowarzyszenia Pisarzy Polskich , a od 1988 polskiego PEN Clubu . Od 1963 nale?ał do PZPR , z ktorej wyst?pił w 1981 ^[1] . Od 1980 zwi?zany z NSZZ ?Solidarno??” . Od 1972 członek Polskiej Akademii Nauk , a nast?pnie Polskiej Akademii Umiej?tno?ci . W 1990 został kierownikiem Zakładu Teorii Literatury UAM i wszedł w skład Rady Naukowej IBL . Wykładał na wielu uniwersytetach europejskich, autor i redaktor licznych prac i ksi??ek literaturoznawczych ? dotycz?cych problematyki teorii literatury , teorii przekładu , zagadnie? tworczo?ci awangardowej (szczegolnie Władimira Majakowskiego , Brunona Jasie?skiego , Juliana Przybosia , Mirona Białoszewskiego , Tymoteusza Karpowicza ). Był promotorem na UAM jedynego doktoratu honoris causa Wisławy Szymborskiej .

Debiutował jako poeta w 1955 na łamach ??ycia i Kultury” ? dodatku literackiego ? Głosu Szczeci?skiego ”. Publikował wiersze w tygodniku ? Ziemia i Morze ” w latach 1956?1957. Autor kilku zbiorow wierszy i ksi??ek prozatorskich. Reprezentant nurtu lingwistycznego w poezji polskiej, a tak?e uznany tworca moskalikow . Tłumacz poezji ? m.in. Borisa Pasternaka i Giennadija Ajgiego . W 1964 został redaktorem czytanego dwutygodnika ?Struktury”, w latach 1968?1972 był redaktorem miesi?cznika ?Nurt”, publikował m.in. w ? Tworczo?ci ” i w ?Odrze” , w latach osiemdziesi?tych wspołpracował z czasopismami ukazuj?cymi si? poza cenzur? ? m.in. z ?Kultur? Niezale?n?”. W latach 1972?1981 pełnił funkcj? redaktora czasopisma literaturoznawczego ?Teksty”, w latach 1990?1992 wchodził w skład redakcji ?Tekstow Drugich”. Był stałym wspołpracownikiem ukazuj?cego si? w Poznaniu na pocz?tku lat dwutysi?cznych miesi?cznika kulturalnego ?Arkusz”. Edytor i redaktor pism Brunona Jasie?skiego i Juliana Przybosia , autor antologii Pisarze polscy o sztuce przekładu. 1440?1974 , 1977 (wydanie poszerzone, wraz z E. Rajewsk?: Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440?2005 , 2007).

Jego ?on? była Bogusława Latawiec ^[2] .

W pi?mie ? Teksty Drugie ” w 2006 ukazały si? Listy do Bogusławy Latawiec i Edwarda Balcerzana (1971?1973) Tymoteusza Karpowicza .

Został odznaczony Złotym Krzy?em Zasługi , Odznak? Honorow? m. Poznania ^[1] i Złotym Medalem ?Zasłu?ony Kulturze Gloria Artis” (w styczniu 2007) ^[3] . W pa?dzierniku 2012 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Szczeci?skiego .

Nagrody [ edytuj | edytuj kod ]

• 1971 ? nagroda czasopisma ? Odra ” za ksi??k? Oprocz głosu. Szkice krytycznoliterackie . PIW , Warszawa 1971
• 1989 ? nagroda Fundacji Literatury za ksi??k? Poezja polska w latach 1939-1965, cz. II: Ideologie artystyczne . WSiP , Warszawa 1988
• 1992 ? nagroda Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku w dziedzinie teorii literatury za Przygody człowieka ksi??kowego. ( Ogolne i szczegolne ). PEN, Warszawa 1990
• 1998 ? nagroda Polskiego PEN Clubu za ?miech pokole? ? płacz pokole? . Universitas, Krakow 1997
• 1998 ? nagroda ? Literatury na ?wiecie ” za ksi??k? Literatura z literatury (strategie tłumaczy). Studia o przekładzie pod red. Piotra Fasta, Nr 6. ??l?sk”, Katowice 1998
• 2016 ? Nagroda im. Kazimierza Wyki ^[4] .

Tworczo?? [ edytuj | edytuj kod ]

Poezja [ edytuj | edytuj kod ]

• 1960 Morze, pergamin i ty
• 1964 Podwojne interlinie
• 1969 Granica na moment. Wiersze, przekłady, pastisze
• 1972 Po?ny wiek. Poezje
• 2007 Wiersze niewszystkie

Proza [ edytuj | edytuj kod ]

• 1964 Pobyt
• 1972 Kto? by nas takich pi?knych. Tryptyk
• 2003 Perehenia i słoneczniki ^[5] (opisuje ukrai?sko-polskie dzieci?stwo autora)

Ksi??ki naukowe i krytycznoliterackie [ edytuj | edytuj kod ]

• 1968 Styl i poetyka tworczo?ci dwuj?zycznej Brunona Jasie?skiego. Z zagadnie? teorii przekładu
• 1971 Oprocz głosu. Szkice krytycznoliterackie
• 1972 Przez znaki. Granice autonomii sztuki poetyckiej. Na materiale polskiej poezji wspołczesnej
• 1982 Kr?gi wtajemniczenia. Czytelnik, badacz, tłumacz, pisarz
• 1982 Poezja polska w latach 1939-1965. Cz??? 1. Strategie liryczne
• 1988 Poezja polska w latach 1939-1965. Cz??? 2. Ideologie artystyczne
• 1984 Włodzimierz Majakowski (monografia)
• 1989 Liryka Juliana Przybosia
• 1990 Przygody człowieka ksi??kowego. ( Ogolne i szczegolne )
• 1990 Poezja polska w latach 1918-1939
• 1997 ?miech pokole? ? płacz pokole?
• 1998 Poezja polska w latach 1939-1968
• 1998 Literatura z literatury ( strategie tłumaczy ) (?Studia o przekładzie”, t. 6)
• 2004 O nowatorstwie (?Wykłady Schopenhauerowskie”, wykład I)
• 2005 Zuchwalstwa samo?wiadomo?ci
• 2009 Tłumaczenie jako ?wojna ?wiatow”. W kr?gu translatoryki i komparatystyki

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Dzieła Edwarda Balcerzana w bibliotece Polona