Teodosi I
Peca de moneda dau reine de Teodosi Ier
Biografia
Naissenca	347
N. a
Deces	17 de genier de 395
D. a
Causa de deces
Assassinat/ada per
Luoc d'enterrament
Lenga mairala
Fogal ancestral
Pais de nacionalitat
Paire
Maire
Oncle
Tanta
Grands
Belamaire
Belpaire
Fraire
Sorre
Conjunt
Companh/a
Filh/a
Religion
Membre de
Familha nobla
Membre de l'equipa esportiva
posicion de joc
tir (esquerra/drecha)
grad dan/kyu
Grop etnic
Orientacion sexuala
Profession
Emplegaire
Domeni d'activitat
Escolaritat
Diploma
Director de tesi
Estudiant de tesi
Foncion politica
Residencia oficiala
Predecessor
Successor
Partit
Tessitura
Label discografic
Lista de cancons
Discografia
Mission de l'astronauta
Distincions e premis
Branca militara
Grad militar
Etapa de canonizacion
Familha nobla
Titol de noblesa
Titol onorific
Comandament
Conflicte
Jorn de la festa
Pais:	Emperi roman d'Occident
Epoca:	Antiquitat
Regne:	379 a 395
Davancier:	Valens
Successor:	Flavius Honorius

Teodosi I , en latin Flavius Theodosius Augustus , tanben nomenat Teodosi lo Grand (del Grec ancian θε??, teos, ≪ dieu ≫ e δ?σ- radical de δ?σι?, dosis, ≪ don ≫, mai patronimic -ιο?), nascut en 347 e mort lo 17 de genier de 395 , es emperaire roman de 379 a 395 , festejat lo 17 de genier coma sant de las Gleisas crestianas ^{[1] , [2]} . Es lo filh de Teodosi l'Ancian.

Es lo darrier emperaire a regnar sus l'Emperi roman unificat, per un periode forca breu: que dura de sa victoria sus Eugen lo 6 de setembre de 394 a sa mort lo 17 de genier de 395 ^[3] .

Jovenca [ modificar | Modificar lo codi ]

Las fonts [ modificar | Modificar lo codi ]

Las fonts anticas sul regne de Teodosi son pro nombroses e variadas mas se contradison sovent. Es perque lo personatge a un imatge ambigu. Fins ara los istorians estiman malaisidament aquel emperaire, qualificat de ≪ Grand ≫ mas tanben accusat de fanatisme religios, d'indecision e de flaquesa. Cal pasmens jutjar aquel regne segon la perspectiva del periode dramatic que viu l'emperi, invasion dels Gots, crisi religiosa amb la fin del paganisme, e demorar prudent e mesurada dins la presentacion de son bilanc ^[4] .

Dins las fonts primarias dispausam d'en primier del codi teodosian , recuelh de leis publicat en 438 jol regne de son falen Teodosi II . Cal apondre las Constitucions sirmondianas ^[5] . Unas leis se trapan dins lo codi Justinian, del segle VI. Aqueles recuelhs permeton de coneisser una partida importanta de l’obra legislativa de Teodosi, sens pasmens qu'aquela s'i trapa dins son integralitat.

Dispausam tanben de mai d'unes discors prononciats dabans Teodosi per de retaires pagans, subretot aqueles de Pacatus a Roma e de Temistios a Constantinoble . Aqueles discors contenon cadun un laus de l'emperaire a qui s'adrecan, independentament de las esperancas de lors autors. Al meteis periode, lo senator de Roma, mas tanben retaire, Simmac es l'autor d'una vasta correspondencia adrecada a un nombre elevat de personalitats proches de Teodosi. Fin finala Libanios, sens dobte lo retaire lo mai celebre de l'epoca, es l'autor de mai d'un discors adrecat directament a Teodosi e, coma Simmac, d'una importanta correspondencia amb los principals notables del regne ^[6] .

Las figuras religiosas mager de l'epoca son tanben una font d'informacion preciosa subretot lor correspondencia. Coma d'Ambrosi de Milan, qu'a de relacions estreta amb los diverses emperaires d'aquela fin del segle IV, e qu'es una font importanta sul regne de Teodosi e tanben sus l'ensems dels eveniments del periode. Ambrosi en mai es l'autor de l'orason funebra de Teodosi. Joan Crisostom escriguet las Omelias sus las estatuas ^[7] , allusion a la revolta de 387 a Antioquia e una autra omelia ^[8] per un aniversari de la mort de Teodosi uns ans mai tard.

Una familha aristocratica d'Ispania [ modificar | Modificar lo codi ]

Teodosi I benleu nasquet l' 11 de genier de 347 a Cauca ( Coca d'ara) una vilota al Nord Oest de la provincia romana de Gallaecia, pres de l'actuala Segovia . Son paire, que tanben se nomena Flavi Teodosi, es un militar victorios ^[9] de Valentinian I , e latifundista de la region. Per una rason incertana es executat a Cartage al comencament de 376 benleu sus ordre de Valens ^[4] . Los grands pairals, Onori e Termantia, eran ja de crestians niceus, tot coma son paire e el meteis. Teodosi tanben avia un fraire, Onori, qu'adoptet mai tard la filha Serena e qu'aguet una granda influencia amb son mariadatge amb lo magister militum Stilicon.

Lo jove Teodosi passa son enfenca dins son Ispania natala. Se coneis gaireben pas res de son educacion, levat de l'interes qu'avia per l'estudi de l'istoria. A causa de sa nauta naissenca, recep benleu una bona educacion.

Una carriera militara [ modificar | Modificar lo codi ]

A partir de 368 , fa partit de l'escorta de son paire. Comenca una carriera militara e es present amb el a las campanhas en Bretanha en 368 / 369 , a la campanha contra los Alamans en 370 pres del Ren (lo paire es a l'epoca magister equitum praesentalis e foguet donc comandor de la cavaleria de l'armada) e contra los Sarmats en 372 / 373 pres del Danubi .

Benleu merce a l'influencia de son paire, Teodosi es promougut dux Moesiae primae , e recep lo comandament d'una provincia militara dins los Balcans . Aquel tipe de nominacion essent a aquel epoca corrent e lo jove Teodosi semblava esser totalament a la nautor de la tasca. En 373 , son paire fuguet fin finala enviat en Africa per dominar la rebellion de l'usurpator Firmus, pendent que son filh batava en 374 los Sarmats en Panonia (pres de l'actuala Ongria), apres qu'aqueles darriers derniers passeron lo Danubi . Alara, provet sa valor militara. L'execucion de son paire, per de rasons confusas, provoca sa disgracia provisoria entre 375/6 e 378.

Emperaire [ modificar | Modificar lo codi ]

La mort de l'emperaire Valens a la batalha d' Andrinople (378) obliguet Gracian a proclamar Teodosi emperaire en 379 : recebet Orient, Macedonia e Dacia.

Una politica d'estabilizacion dels termes [ modificar | Modificar lo codi ]

Teodosi se fixa per objectiu d'estabilizar las frontieras, d'en primier al Nord amb los Gots puei a l'Est amb los Perses.

Fixacion de la frontiera del Danubi [ modificar | Modificar lo codi ]

En 380 , amb Gracian, arrestet los Gots en Epir e Dalmacia . Toedosi installa una partida dels Ostrogots en Panonia , e s’installa a Constantinoble .

Teodosi avent enrotlat dins l’armada romana dels contingents de barbars lor daissant una organizacion autonoma. Aqueles federats preparan l’occupacion de l’Emperi pels barbars.

En 382 , installa los Visigots en Mesia. Aquela decision, considerada pels contemporaneus coma catastrofica, foguet una de las causas primiera de la fin de l' Emperi Roman d'Occident . de fach, aquela insercion d'un poble barbar unit e fort dins l'emperi, e al meteis temps dins l'armada imperiala, acabet amb un controtle vertadier de l'emperaire sus sas armadas. Mas apres lo desastre d'Andrinople jos l'emperaire Valens es possible que Teodosi avia pas gaire de causida.

Tractat de patz amb los Perses [ modificar | Modificar lo codi ]

Alara que la guerra amb los Perses sassanids s'era descadenada jos Valens, Teodosi compausa amb lo rei Shapur III, qu'enviet una ambassada a Constantinoble en 384 per demandar la patz. Foguet signada a Ekeleac en 387. Lo tractat portava subretot sus l'astre d' Armenia , que foguet divisada entre las doas grandas potencia, la part du leon anant a Persia ,

Una politica interiora forta [ modificar | Modificar lo codi ]

Lo trionf de l'ortodoxia nicea sus l'eretgia ariana [ modificar | Modificar lo codi ]

En 380 , publiquet l’edicte (dich edicte de Tessalonica) seguent: ≪  Totes los pobles devon aderir a la fe transmesa als Romans per l’apostol Peire , aquela que reconeisson lo pontif Damas e Peire, l'evesque d'Alexandria, es a dire la Santa Trinitat del Paire, del Filh e del Sant Esperit. ≫

La fe catolica trinitaria, tala que foguet definida pel Concili de Niceu, trionfava alara sus l’ arrianisme , que foguet condamnat encara un cop pel primier concili ecumenic de Constantinoble ( 381 ).

En abril 390, lo poble de Tessalonica se rebela a causa de la perturbacion d'una correguda de carri per una istoria de mors, e de magistrats fugueron tuats e lor cos trainat dins la vila. La repression faguet set mila a detz mila morts, segon las fonts, fasent que Teodosi foguet excommuniat per l’ecesque Ambrosi de Milan. Las victimas dels chaples fuogueron subretot de Romans e los chaplaires d’ancians barbars, populacions qu'avian estat recrutadas per l’armada. Pendent de meses, Teodosi e Ambrosi domereron dins lors posicions respectivas. Puei Teodosi, sentent que la seuna vengava impossibla, acceptet de venir s’umiliar publicament dabnas Ambrosi la testa coberta de cendres per obtenir sonretorn dins la Gleisa ^[10] .

Los emperaires Teodosi, per l’ Emperi d'Orient e Gracian , per l’ Emperi d'Occident ambedos crestians, fan de la fe catolica l'unica religion oficiala e obligatori de l'Estat, per l’Edicte del 28 de febrier de 380 , dich l'edicte de Tessalonica. L’emperaire Gracian daissa alra lo titol de pontifex maximus de l'ancian cult roman pagan. Aquel titol foguet mai tard donat a l’ evesque de Roma , dins un sens sacerdotal novel, segon la primautat petriniana, es a dire la primautat pontificala. Los temples pagans de l'emperi roman son alara tencats (subretot en Orient, jol vam de Teodosi), e l'estatua de la divesa Victoria es sortida del Senat roman per ordre de Gracian, co que provoquet l'inutila protestacion d'una aristocracia pagana minoritaria mas encara politicament influenta a Roma (p.ex. la supplica del senator pagan Quint Aureli Simmac al subjecte). En Egipte, lo patriarca Teofil d'Alexandria es encargat d’aplicar l’edicte de Teoosi I qu'enebis als pagans l’acces a lors temples e totas las ceremonias paganas. Los temples son o destruits, o consacrats coma gleisas. Las estatuas de las divinitats paganas son trencadas e lo Serapeum de Memfis es destruit sus ordre del quita emperaire. Lo temple d'Isis o foguet mai tard, pendent de soslevaments populars seguissent lo conflicte entre los partisans del patriarca Ciril d'Alexandria e Orest l darrier prefecte pagan de la vila.

Las seguidas de l'Edicte son catastroficas pels tenents dels ancians cultes pagans. Los rotles son drasticament capvirats : son alara los adeptes de la ≪ religion pagana ≫ e lors obras que son enebidas e eliminats, apres aver causat tant de martirs crestians, subretot pendent la darriera granda persecucion de Dioclecian , al comencament del quite segle IV. Totas las obras e manifestacions jutjadas paganas son pauc a pauc interditas. En 415, un soslevament preparat per un cert Peire lo magistrat, a Alexandria , que lo patriarca Ciril podet pas contenir, s'acaba pel linchatge d' Ipatia , filosofa neoplatoniciena, adepta de Plotin , acusada o de practicas de magia, o d'empachar la reconciliacion entre lo patriarca Ciril d'Alexandria e lo prefecte pagan Orest. Segon Socrat l'Ecolastic, son cos trocejat al suc del Cinaron per i esser brutlada, alara que los insurjats van cap a la Biblioteca per l'incendiar. Fin finala, en 392 , Teodosi espotissia l’usurpacion d’Eugen.

Una reforma monetaria [ modificar | Modificar lo codi ]

Una relacion ambigua amb los coemperaires [ modificar | Modificar lo codi ]

Entre 383 e 388 , deguet enfrentar l’usurpacion de Magne Clemens Maxim, qu'apres aver desfach Gracian s’era emparat de tota la prefectura de las Gallias e ocupet Roma e l’Italia tota al prejudici de Valentinian II . Teodosi venquet Maxim qui fuguet tuat a Aquileu, en 388 .

De 388 a 391 , Toedosi demoret en Occident, gaireben totjorn a Milan . En 390 , volent acabar amb las mors del mond antica fins alara, e impausar la morala ascetica precicada pels crestians mai radicals, publiquet una lei castigant de mort los omosexals , e reprimet dins lo sang per las tropas barbaras una insurreccion a Tessalonica .

Entre 392 e 394 , reprimet l’usurpacion d’Eugen, un foncionari proclamat emperaire apres la mort de Valentinian II .

En 394 , foguet l’autor del decret interdisent los Jocs Olimpics acusats de difusar lo paganisme (los jocs fogueron restablits sonque en 1502 ans mai tard en Grecia).

Un eritatge dificil [ modificar | Modificar lo codi ]

Teodosi, que patissia d'idropisia, moriguet a Milan, lo 17 de genier de 395 . Alara, l’Emperi tornet esser unificat pel primier cop dempuei trenta ans, mas pel darrier cop.

De son primier maridatge amb Aelia Flacilla, Teodosi aguet dos filhs: August Arcadi en 383 , e Onori en 393 . Partejet entre eles l’Emperi: Flavius Honorius (10 ans) recebet l’Occident e Flavius Arcadius (18 ans) l’Orient, e encarguet lo Vandal Stilicon de vigilar sus eles.

Notas e referencias [ modificar | Modificar lo codi ]

Bibliografia [ modificar | Modificar lo codi ]

Fonts [ modificar | Modificar lo codi ]

• M. Poinsignon, Etat politique et religieux de l'Empire a la mort de Theodose-le-Grand (395) , dans les Travaux de l'Academie nationale de Reims , Reims, 1853, vol.18, p.28-57 [1]

Istoriografia [ modificar | Modificar lo codi ]

Trabalh contemporaneus [ modificar | Modificar lo codi ]

• Pierre Maraval, Theodose le Grand, le pouvoir et la foi , edition Fayard, 2009.
• Bertrand Lancon, Theodose , Perrin, 393 p., 2015

Articles scientifics [ modificar | Modificar lo codi ]

Vejatz tanben [ modificar | Modificar lo codi ]

Articles connexes [ modificar | Modificar lo codi ]

• Antiquitat tardiera