Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een
muiterij
is een
opstand
van
soldaten
of van
schepelingen
. Vooral aan boord van
zeilschepen
in de
16e
en
17e eeuw
kwam muiterij regelmatig voor. Het uitblijven van betaling was voor huurlingen in deze tijd vaak een reden om aan het muiten te slaan, soms gevolgd door plundertochten door het land. De beroemdste gevallen zijn waarschijnlijk de muiterij op het Britse schip
HMS Bounty
(
1789
) en op het Russisch
slagschip
Potjomkin
(
1905
), die beide zijn verfilmd. In Nederland zijn de
Spaanse Furie in Antwerpen
(
1576
), de muiterij op de
Nijenburg
(
1763
)
[1]
en de
Muiterij op De Zeven Provincien
(
1933
) het bekendst.
Zie
Muiterij onder de soldaten
Ontdekkingsreizigers
kregen op hun reizen dikwijls met muiterij te maken, wegens de slechte omstandigheden aan boord en onbekendheid met het doel en het einde van de reis.
Ferdinand Magellaan
werd op zijn tocht rond de wereld door muiterij getroffen vlak voor hij de naar hem genoemde
zeestraat
ontdekte (
1520
), en
Henry Hudson
nadat hij de
Hudsonbaai
had ontdekt en zijn schip vastraakte in het ijs (
1611
).
Toen
Columbus
tijdens zijn derde reis in
1498
terugkeerde naar
Hispaniola
, moest hij daar afrekenen met muiterij onder de bemanningsleden die hij er bij zijn vorige reis had achtergelaten. Het lukte Columbus niet om orde op zaken stellen. De
Spaanse
koning stuurde een 'scheidsrechter', die Columbus gevangennam wegens wanbestuur en hem terugstuurde naar Spanje.
Tijdens de
Eerste Wereldoorlog
brak in mei
1917
muiterij uit onder het Franse leger, toen dit opdracht kreeg bij de beruchte
Chemin des Dames
het offensief te hervatten onder leiding van generaal
Robert Nivelle
waarbij in 5 dagen ruim 100.000 doden vielen. Het uitbreken van een
revolutie
zoals later dat jaar
in Rusland
zou plaatsgrijpen, kon met moeite worden voorkomen.
- Bruin, G. de en A.J.J. van der Wal (1980),
Allons Duytsche broeders: de muiterijen op de ‘Nijenburg’ in 1763
. In: J.R. Bruijn & E.S. van Eyck van Heslinga,
Muiterij. Oproer en berechting op schepen van de VOC
. De Boer Maritem, Haarlem.
- Echt relaas van de muiterij op het Oostindisch compagnieschip Nijenburg. Voor het eerst verschenen in 1764
. Opnieuw uitgegeven en van commentaar voorzien door Nienke de Jong, Lenoor Kuijk en Liesbeth Oskamp. Terra Incognita, Amsterdam (1992).
- Mollema, J.C. (1933),
Een muiterij in de achttiende eeuw
. H.D. Tjeenk Willink & Zoon N.V. Haarlem.
- ↑
Nijenburg
. De VOC-site. Geraadpleegd op
17 augustus 2018
.