Giacomo Meyerbeer
(*
5. September
1791
in
Tasdorf
bi Berlin; †
2. Mai
1864
in
Paris
), eegentlich
Jakob Liebmann Meyer Beer
[1]
, weer en
duutsch
Komponist
un
Dirigent
.
He weer een vun de spoodrieksten
Opernkomponisten
vun dat 19. Johrhunnert un gellt as Meester vun de franzoosch
Grand opera
.
Jakob Meyer Beer wurr as Sohn vun den
joodschen
Zuckerproduzenten un Bankier
Jacob Herz Beer
(1769?1825) un de
Amalie (?Malka“) Beer
, en Dochter vun
Liepmann Meyer Wulff
, in en Reisewagen, mit de sien Moder vun Berlin nah
Frankfort (Oder)
unnerwegens weer, bi Tasdorf boren.
[2]
Sien Broers weern
Wilhelm Beer
(en Geschaftsmann, de as Amateurastronom bekannt wurr) un de Schriever
Michael Beer
. De darte Broer Heinrich Beer (1794?1842) weer woll dat Sorgenkind vun de Familie un hett nie en Beroop utoovt. Jakob wurr all to froh Tieden unner Leitung vun
Franz Seraphinus Lauska
(1764?1825), tietwielig ok vun
Muzio Clementi
to'n Pianisten utbildt un is all mit negen Johr in de Apenlichkeit uptreden. Sien latere Kompositschoonsstudien hebbt de Kapellmeester B. A. Weber,
Carl Friedrich Zelter
un af 1810 de Abbe
Vogler
in Darmstadt leit, wo
Carl Maria von Weber
sien Mitscholer weer. To de Tiet hett he karkenmusikalisch Warken vun verscheeden Oord as ok een
Kantate
:
Gott und die Natur
. Af 1810 truck he de Naams Meyer un Beer to een Woort tosommen un nomm suck
Meyerbeer
. In dat glieker Johr is he de
Gesellschaft der Freunde
bitreden. Wiels de Studientiet bi Zelter in Berlin weer he ok Liddmaat in de
Sing-Akademie
.
To de dramatisch Kompositschoon overgahn, de he fortan sien Kraften widmete, schreev he de
Oper
Jephthas Gelubde
, de in
Munchen
unner maßigem Bifall upfuhrt wurr. 1813 gung he nah
Wien
un hett suck dor teihn Maand lang mit musikalisch Studien bi
Antonio Salieri
befaat. Ok sien tweet Oper
Wirt und Gast
harr in
Stuttgart
(Dirigent:
Conradin Kreutzer
) un Wien (bearbeit as:
Die beiden Kalifen
) blots wenig Spood.
[3]
Meyerbeer gung 1814 nah Paris un Enn' 1815 up Anraden vun Salieri nah
Italien
, wo he in de nee, dor
Gioacchino Rossini
begrunnten Opernstil for de dortig Buhn en Reeg vun Opern schreev. In Duutschland bekannt wurrn sund
Emma di Resburgo
,
Margherita d'Anjou
un
Il crociato in Egitto
(
Der Kreuzritter in Agypten
), ahn aber dorgriepen Spood to hemm. De anner Opern weern:
Romilda e Costanza
,
La Semiramide riconosciuta
,
L’esule di Granada
un
Almansor
.
1824 nah Paris truggkommen, verbunn he suck hier mit den Dramatiker
Eugene Scribe
. Disse Verbinnen verdank de Oper
Robert le Diable
(
Robert de Duuvel
) hor Entstahn, de ? 1831 eerstmals ufuhrt ? in Frankriek mit en bit dorhen nich hort Bifall upnommen wurr un sulvst de beid fiert Meesters ut de Daag, Rossini un
Auber
, tietwielig verdrangen dee. Dat vun de Oper is in szenisch Hensicht wirksam un bi nipp un nau Kenntnis vun dat Buhnenwesen mit ganz groot Geschick tosommenstellt. De Musik stiegert den Indruck vun de Handlung; se is besunners pragnant, melodios in't Gehor fallend, sinnlich ansprekend un energisch erregend, faken charakteristisch un betekend for de Situatschoon, effektriek dor grelle, kontrasteeren Instrumentalfarven.
Sien nachst groot Wark weer de ok vun Eugene Scribe dicht, Anfang 1835 fardig wurrn, aber eerst an' 29. Februar 1836 eerstmals upfuhrt Oper
Les Huguenots
(
De Hugenotten
), de an Riekdom vun de musikalisch Utfinnen, dramatisch Wirksamkeit un geschicktem Insatz vun all de franzoosch Oper to Verfugung stahn Kunstmiddel
Robert le Diable
noch overdrapen, un in Paris as ok later in ganz Europa groot Upsehn erregen dee.
1842 wurr Meyerbeer vun den Konig vun Preußen as Nahfolger vun
Gaspare Spontini
to'n
Generalmusikdirekter
nommt, dat de Plicht beinhollen dee, veer Maand in't Johr de Berliner Oper to dirigeeren, doh droog de Stellung in Wohrheit meest den Charakter vun en Ehrenamt. Up dat dormit verbunnen Gehalt vun 4000 Dalern hett Meyerbeer to Gunsten vun de Kapelle verzicht. Meyerbeer kreeg den Orden
Pour le Merite
[4]
.
An Kompositschonen sund jetzt unner annern de Oper
Ein Feldlager in Schlesien
, to dat Inweehn vun dat Berliner Opernhuus schreven un 1844 eerstmals upfuhrt, folgt, ferner de Musik to dat Truerspeel
Struensee
vun sien storven Broer
Michael Beer
, as ok sien darte groot Oper
Le prophete
, de 1849 in Paris eerstmals upfuhrt wurr un af 1850 ok up grottere duutsch Buhnen to sehn weer. In hor is bi all individuellem Riekdom vun de Charakteristik gegen
Robert der Teufel
un
Die Hugenotten
en Daalgahn vun de musikalisch schopferischen Kraft vun den Komponisten klor erkennbor, wiels dat Upgebot vun szenischer Middel vun ungewohnlichst Oord overwegend in den Vordergrund trett.
De letzten Arbeiten vun Meyerbeer, de nu afwesselnd in Berlin un Paris leev, weern de Umarbeiten vun sien
Feldlager
to de for Paris bestimmt
komisch Oper
L'etoile du nord
(1854) un en tweet, hensichtlich Stilreinheit as Utfinnen vun weniger beduudend komisch Oper
Dinorah, ou le pardon de Ploermel
(1859 eerstupfuhrt); ferner Gelegenheitsstucke, to de hum
Friedrich Schiller
sien 100st Gebortsdag (
Schillermarsch
, 1859), de Kronung vun
Wilhelm I.
to'n Konig vun Preußen (
Fackeltanze
, 1861) un de
Weltutstellung London 1862
(
Festouverture
) Anlaaten boden.
Wiels he in Paris de Upfuhren vun sien all 20 Johr tovor fardig stellt, aber immer toruchhollen veert groot Oper
L'Africaine
(
De Afrikanerin
) vorbereiten dee, is he unverwacht an' 2. Mai 1864 storven. De Liek wurr, as dat in't Testament bestimmt weer, up den Joodschen Karkhoff Schonhauser Allee nah Berlin brocht, in Paris wurr aber en grootordig Doodenfier afhollen. Een Johr later wurr de letzt nommt Oper unner de Leitung vun
Fetis
' in Paris mit grooten Upwand upfuhrt un funn begeistert Upnahm.
Meyerbeer weer Liddmaat vun de
Freemuererloge
Les Freres Unis Inseparables
in Paris.
De Opern vun Meyerbeer wurrd ok huud noch vereenzelt upfuhrt, hor Antreckenskraft hett aber bannig nahlaaten. Se wurrd aber vun Leevhabers schatzt, besunners
De Hugenotten
, in de de besunner Fahigkeiten vun den Komponisten, dramatisch Warmt, unerschopflich Riekdom an charakteristisch Melodien, de Kunst, wirksam for de Singstimmen to schrieven, un geistvull Verwennen vun de Orchesterinstrumente to dat duutlich maken vun de dortostellen Charaktere un Situationen an' besten hervortreden.
Dorto kummt noch sien Fahigkeit, suck den Kunstgeist vun de Musiknatschonen Duutschland, Italien un Frankriek anzueignen un to en eegenoordig Nee to verschmulten, as dat de groot franzoosch Oper verlangt, deren wesentlich Markmal eben jener Eklektizismus bildt. Just in de letzt Johren wurr wedderholt upwiest, wu eminent de Beduuden vun Meyerbeer for de Wiederentwickeln vun de Groot Oper ween is. Dordor weer he en Vorbild for den jungen
Richard Wagner
(duutlich to erkennen in
Rienzi
un
Tannhauser
). Wagner hett Meyerbeer sien Wark later aber as blots up nah buten wirken Effekt bedacht (?Wirkung ohne Ursache“) minner in. Sien antisemitisch Pamphlet ?
Das Judenthum in der Musik
“ teel vor allen up Meyerbeer.
Spott un Kritik kreeg Meyerbeer sien musikalisch Stil aber ok vun
Heinrich Heine
,
Robert Schumann
un
Hector Berlioz
. De schreev over hum: ?Ick kann hier mien musikalisch Glooven … nich afsworen, en Gloov, … de sien Apostel Gluck, Spontini, Mozart, Beethoven, Rossini (in Wilhelm Tell un der Barbier), Weber, Gretry, Mehul un so vol anner groot Meester weer. Disse Afirrungen in de theatralisch Musik sund mi immer as de afscheulichsten Ketzereien vorkommen un flooten mi deepen Wedderwillen in.“
Meyerbeer hett en furstlich Vermogen achterlaaten, dat he, as all to Leevtieden so ok testamentarisch, to freegeevend Unnerstutten vun Kunstgenossen mit to wenig Inkommen bruukt hett. In sien Testament hett Meyerbeer en Legat vun 10.000
Rieksdaler
utsett (
Meyerbeer-Stiftung
). Vun de Zinsen sullen all twee Johr an jung duutsch Komponisten to'n Zweck vun den Studienupenholt vun je soss Maand in Italien, Paris, Wien, Munchen un
Dresden
vergeeven wurrn. Bewerben um dat Stipendium kunnen suck aber blots Scholers vun de
Koniglich Hoochschool for Musik
(Afdeelen for Kompositschoon), vun dat
Sternsche Konservatorium
, de Kullaksche Akademie in Berlin un vun dat
Kolner Konservatorium
. De Bewerbung weer vortonemmen mit de Kompositschoon vun en achtstimmig duppelchorigen Vokalfuge, en Ouverture for groot Orchester un en dreestimmig dramatisch Kantate mit Orchester.
Dr grottste Deel vun den schriftlichen Nahlass vun Giacomo Meyerbeer befin suck in de Musikafdeelen vun de
Staatsbibliothek Berlin
. Eenig Saken befunnen suck bit 1987 noch in dat
Staatlich Institut for Musikforschung
. Wat bit dorhen in' Besitt vun de Staatsbibliothek weer, gung to'n Grootdeel nich ut kriegsbedingt Verlagerung toruch. Knapp dartig Banden dorvan lagern to Tiet in de
Biblioteka Jagiellonska
in
Krakow
, de Rest gellt as verschullen bzw. verloren. Die
Bibliotheque nationale de France
hollt ebenfalls noch etlich Autographe.
Giacomo Meyerbeer hett 1827 sien Cousine Minna Mosson (1804?1884) heiraadt. Sie harrn fiev Kinner:
- Opern
- Jephtas Gelubde
, Munchen 1812
- Wirth und Gast, oder Aus Scherz Ernst
, Hoftheater, Stuttgart 1813
- Die beiden Kalifen
(Umarbeiten vun
Wirth und Gast
), Wien 1814
- Romilda e Costanza
, Teatro Nuovo, Padua 1817
- Semiramide riconosciuta
, Teatro Regio, Turin 1819
- Emma de Resburgo
, Teatro San Benedetto, Venedig 1819
- Margherita d’Anjou
,
Teatro alla Scala
, Mailand 1820
- L’Esule di Granata
,
Teatro alla Scala
, Mailand 1822
- Il Crociato in Egitto
(De Kruuzridder in Agypten),
Teatro La Fenice
, Venedig 1824
- Robert le diable
(
Robert de Duuvel
),
Opera
, Paris 1831
- Les Huguenots
(
De Hugenotten
),
Opera
, Paris 1836
- Ein Feldlager in Schlesien
,
Hofoper
, Berlin 1844
- Vielka
(Umarbeiten vun
Ein Feldlager in Schlesien
), Wien 1847
- Le prophete
(
Der Prophet
),
Opera
, Paris 1849
- L’Etoile du Nord
(De Noordsteern),
Opera-Comique
, Paris 1854 (mit soss Musik-Nummern ut
Ein Feldlager in Schlesien
)
- Dinorah ou Le Pardon de Ploermel
,
Opera-Comique
, Paris 1859
- L’Africaine
(
De Afrikanerin
),
Opera
, Paris 1865 (postume Eerstupfuhren)
- Anner Warken
- Gott und die Natur
, Lyrische Rhapsodie,
Koniglich Natschonaltheater
, Berlin 1811
- Klarinettenquintett
in Es-Dur, 1813
- Gli Amori di Teolinda
, dramatische Kantate, 1815
- Fantasie
for Klarinette un Striekquartett, woll 1839
- Pater noster
for gemischten Chor, 1857
- Festmarsch zu Schillers Geburtstag
, 1859
- Kronungsmarsch
for 2 Orchester, to de Kronung Wilhelm I. von Preußen 1861
- Festouverture
to de Londoner Weltutstellen 1862
- Vier Fackeltanze
for koniglich Hochtieiden
- Lieder
, u. a.
Le chant du berger
(mit Klarinette)
- 91. Psalm
(Trost in Sterbensgefahr) for achtstimmigen gemischten Chor 1853
- Meyerbeer
In: Meyers Konversations-Lexikon. 4. Uplaag. Band 11, Bibliographisches Institut, Leipzig 1885?1892, S. 573.
- Arnold Niggli:
Meyerbeer, Giacomo
In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 21, Duncker & Humblot, Leipzig 1885, S. 631?640
- Julius Kapp
:
Meyerbeer
. 1920
- Heinz Becker
:
Giacomo Meyerbeer in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten
. Rowohlt, Reinbek 1980,
ISBN 3-499-50288-7
.
- Berndt W. Wessling
:
Meyerbeer. Wagners Beute ? Heines Geisel
. Droste, Dusseldorp 1984,
ISBN 3-7700-0652-6
.
- Reiner Zimmermann
:
Giacomo Meyerbeer. Eine Biografie nach Dokumenten
. Edition Parthas, Berlin 1991,
ISBN 3-932529-23-5
.
- Anselm Gerhard
:
Die Verstadterung der Oper. Paris und das Musiktheater des 19. Jahrhunderts
. Metzler, Stuttgart 1992,
ISBN 3-476-00850-9
.
- Eugen Lennhoff, Oskar Posner, Dieter A. Binder:
Internationales Freimaurerlexikon
, Overarbeit un wieder maakt Neeuplaag vun de Utgaav van 1932, Munchen 2003, 951 S.,
ISBN 3-7766-2161-3
- Werner Michael Blumenthal
:
Die unsichtbare Mauer. Die dreihundertjahrige Geschichte einer deutsch-judischen Familie
. 4. Aufl. Dtv, Munchen 2004,
ISBN 3-423-30788-9
.
- Giacomo Meyerbeer. Briefwechsel und Tagebucher
, 8 Bannen, Bd. 1 bit 4: herutgeven un kommenteert vun Heinz un Gudrun Becker, Bd. 5 bit 8: herutgeven un kommenteert vun
Sabine Henze-Dohring
, de Gruyter, Berlin 1960-2006,
ISBN 978-3-11-002944-4
, 978-3-11-006396-7, 978-3-11-004285-6, 978-3-11-009626-2, 978-3-11-014244-0, 978-3-11-017289-8, 978-3-11-018030-5, 978-3-11-019231-5
- Michael Jahn:
Giacomo Meyerbeers Opern in Wien von 1814 bis 1936
, in:
Jahrbuch des
RISM-Osterreich
2010
. Verlag Der Apfel, Wien 2010,
ISBN 978-3-85450-554-9
, S. 119-228.
- ↑
NDR Info Zeitzeichen
- ↑
Portrat auf www.bad-bad.de. Afroopen an' 22. Juni 2010
- ↑
2010 wurr se nah en Utgaav vun Volker Tosta in de
Edition Nordstern
bi de
Harvstlich Musikdaag in Bad Urach
weer upfuhrt.
- ↑
Welf Grombacher:
Heimatloser Millionar
. In: Markische Oderzeitung vom 3./4. September 2011, S. 2
- ↑
Vgl.
The Diaries of Giacomo Meyerbeer. 1791?1839
. Fairleigh Dickinson Univ Press 1999, S. 186 f.