Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
Gerrit Achterberg in 1936.
"Kleine kabalistiek voor kinderen" es
moergediech
in Leiden.
Gerrit Achterberg
(
Langbroek
,
20 mei
1905
-
Leusden
,
17 jannewarie
1962
) waor 'ne Nederlandsen
diechter
. Heer weurt alum gezeen es eine vaan de belaankriekste Nederlandse diechters vaan zienen iew, meh is ouch beroch um zien geistekraankde en de maord op zien hospita.
Achterberg woort gebore es twiede vaan ach kinder in e
calvinistisch
gezin in Langbroek (provincie
Utrech
). Ziene pa, Hendrik Achterberg, waor kotsjeer in deen vaan de femilie Van Lijnden van Sandenburg op kestiel
Sandenburg
; wie de graof later 'nen oto koch woort heer boer. Zien ma, Pietje van de Meent, waor 'n adelleke basterdin. Veur de
militairen deens
woort Achterberg aofgekaord um 'zielskrenkde' (
S5
). Ouch zien verloving leep stok op zien instabiliteit, naotot heer met e pistool in de hand met
zelfmaord
had gedreig. Op sjaol deeg heer 't wel good; heer woort in 1924 sjaolmeister.
Datzelfde jaor brach heer ouch zie
debuut
oet:
Zangen van twee twintigers
, wat heer same met
Arie Dekker
sjreef. Heer zouw dit debuut later es 'jaogzunde' besjouwe. Achter zien ierste gediech in
Elsevier's geillustreerd maandschrift
, wat in 1926 versjeen, zouw heer wel blieve stoon. Zien carrier es diechter kaom pas good vaan de groond wie heer, oonder 't mentoraot vaan
Roel Houwink
, in 1931
Afvaart
oetbrach. In deen tied oonderheel heer ziech es amteneer.
Nao dit succes gong heer snel geistelek achteroet en woort heer
draankzochteg
. Dat leide in 1934 tot 'n tragedie. Naotot heer iers perbeerde de zestienjaorege dochter vaan zien hospita te verkrachte en denao, wie de vrouw zelf haor keend te holp kaom, sjoot heer de hospita doed. Oetindelek melde heer ziechzelf bij de pelitie. Heer woort veroerdeild tot
tbs
, wat heer tot 1943 in diverse institute oetzaot. Pas in 1955 waor zien resocialisatie compleet. Euver de aonranding en de maord sjreef Achterberg de cyclus
Zestien
.
Tijens en nao zien opsleting stortde Achterberg ziech met groete krach op zie diechterlek werk. Tosse 1939 en 1953 publiceerde heer neet minder es 22 bundels. In 1946 trouwde heer met zien jaogvrundin Cathrien van Baak. Ze gonge in
Neede
(
Achterhook
, provincie
Gelderland
) woene en verhuisde later nao
Leusden
. Dao storf Achterberg in 1962 op 56-jaorege leeftied aon 'nen attak.
In zien leste levensjaore waor Achterberg geleef en bekind en oontvong heer diverse literair prieze. Beriechte euver zien geisteskrenkde woorte door de krink roontelum haom jaorelaank stelgehawwe.
Wat vorm betrof waor Achterberg zien poezie nog rillatief traditioneel: heer experimenteerde neet en beheel in 't gemein 't
rijm
en
metrum
. Wel modern waor 't gebruuk vaan alledaogse beelder es deks ouch alledaogse taol. Thema's in zie werk zien oonder mie 't oprope vaan 'n gestorve geleefde (al vaanaof zie 'riep debuut'
Afvaart
) en verwijzinge nao de christeleke religie vaan zien jaog.
- 1925 ?
De zangen van twee twintigers
- 1931 ?
Afvaart
- 1939 ?
Eiland der ziel
- 1940 ?
Dead end
- 1941 ?
Osmose
- 1941 ?
Thebe
- 1944 ?
Eurydice
- 1944 ?
Morendo
- 1944 ?
Sintels
- 1946 ?
Cryptogamen
- 1946 ?
Energie
- 1946 ?
Existentie
- 1946 ?
Limiet
- 1946 ?
Radar
- 1946 ?
Vervulling
- 1946 ?
Sphinx
- 1946 ?
Stof
- 1947 ?
Doornroosje
- 1947 ?
En Jezus schreef in 't zand
- 1949 ?
Hoonte
- 1949 ?
Sneeuwwitje
- 1950 ?
Mascotte
- 1953 ?
Ballade van de gasfitter
- 1953 ?
Cenotaaph
- 1953 ?
Ode aan Den Haag
- 1954 ?
Autodroom
- 1957 ?
Spel van de wilde jacht
- 1961 ?
Vergeetboek
- 1969 ?
Blauwzuur
(postuum)
Dit artikel is gebaseerd op en vrij vertaold oet 't corresponderend Nederlandstaoleg artikel, en wel in
dees versie
.