Игорь Фёдорович Стравинский (1882 жылды? 5 [17] маусымында, Ресей империясыны? Ораниенбаум ?аласында туылып ?1971 жылды? 6 с?у?р?нде, Нью-Йоркте ?айтыс болды. Венецияда?ы Сан-Микеле зиратында жерленген) ? орыс, француз (1934 жылдан бастап француз азаматы) ж?не американды? (1945 жылдан бастап азаматы) композиторы, дирижёр ж?не пианист, XX ?асырды? музыкалы? м?дениет?н?? басты ?к?лдер?н?? б?р?. Оны? шы?армашылы?ы ?з?н?? кезе??н?? барлы? ба?ыттары мен стилдер?н ашады.

?м?рбаяны [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Игорь Стравинский 1882 жылы Ораниенбаумдег? саяжайда Швейцария к?шес?нде ту?ан. Б?л к?шен? оны? ?кес? Фёдор Стравинский ? польшалы? орыс ?нш?с?, Мариин театрыны? солист? сатып ал?ан болатын. Болаша? композиторды? анасы ? дарынды пианист ж?не ?нш? Анна Кирилловна Холодовская (11.08.1854 ? 7.06.1939), ол к?йеу?н?? концерттер?ндег? т?ра?ты концертмейстер болды. кейб?р украин зерттеуш?лер?н?? айтуынша Стравинскийлер ?улет? Украинаны? Волыньынан тара?ан. Белорус зерттеуш?лер?н?? ойынша Стравинскийлер ?улет? ежелг? белорус шляхтер Стравинскийлер отбасынан тара?ан. Петербургтег? Стравинскийлер ?й?нде музыканттарды, арт?стерд?, жазушыларды ?абылда?ан, оларды? ?ш?нде Фёдор Достоевский де бол?ан екен.

1962 жылды? к?з?нде ол ?за? ?з?л?стен со? КСРО-?а гастрольге кел?п оыр?ан, ?з?н?? шы?армаларына М?скеу мен Ленинград ?алаларында дирижерл?к жаса?ан. Оны? е? со??ы ая?тал?ан шы?армасы ?Хуго Вольфты? (1968) ек? рухани ?н?н?? камералы? оркестрге арналып ??дерлен шы?армасы болды.

Стравинский ж?рек ауруынан 1971 жылы 6 с?у?рде ?айтыс болды. Венецияны? (Италия) Сан-Микеле зиратында, оны? ≪орыс≫ б?л?г?нде, ?з?н?? ?йел? Вераны? ?асына, Сергей Дягилевке жа?ын жерде жерленген.

Шы?армашылы?ы [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Стравинскийд?? музыкалы? мансабыны? ал?аш?ы кезе?? (оны? кейб?р ертеде жазыл?ан е?бектер?н санама?анда) ??рамында С. Дягилев труппасына арналып жазыл?ан ?ш балет? (≪Жалын ??с≫, ≪Петрушка≫ ж?не ≪??д?ретт? к?ктем≫) бар ≪Фейерверк≫ оркестрл?к фантазиясыны? жазыл?ан уа?ытында бастал?ан. Б?л шы?армалар б?р б?р?не ??састы?тарымен сипатталады: оларды? барлы?ы к?п санды оркестрге арналып жазыл?ан, оларды? ??рамында белсенд? т?рде орыс фольклорлы? та?ырыптары мен мотивтер? ?олданылады. Стравинскийд?? композитор рет?нде дамуыны? келес? кезе??н?? ерекшел?г? ≪Мавра≫ операсы (1921?1922) болып табылады, ол шы?армашылы?та?ы ≪неоклассикалы?≫ кезе?н?? бастамасына айналды. 50-ш? жылдары композитор ?з шы?армаларында сериялы? техникаларды ?олдана бастады, мысалы, Арнольд Шенберг ойлап тап?ан додекафония ? он ек? титонды? ?абылдау. Сериялы? техникалары бар ал?аш?ы эксперименттер оны? 1952?1953 жылдары жазыл?ан шы?армаларында бай?алады, ≪Кантата≫, ≪Септет≫ ж?не ≪Вильям Шекспирден ?ш ?ле?≫ сия?ты. Осы ?абылдауларды? нег?з?нде жазыл?ан толы? шы?армасы 1954 жылы жазыл?ан ≪Дилан Томас естел?г?не≫ композициясы болды.

Естел?к [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Оны? ??рмет?не тиындар мен пошталы? маркалар шы?арылды; Меркурийдег? картер аталды. ?Лозаннада оны? атымен аталатын аллея бар, Амстердамда ? к?ше бар (Strawinskylaan). Оны? ??рмет?не Ораниенбаумда?ы музыкалы? мектеп аталды ж?не Монтрёдег? музыкалы? аудитория атауы бер?лд?. Сонымен ?атар Франция, Париждег? Жорж Помпиду орталы?ыны? алдында Стравинский фонтаны орналас?ан.

? Стравинскийд?? аты ≪Аэрофлот≫ компаниясыны? А-319 ?ша?ына бер?лд?. Т?ркелу н?м?р? VP-BDO.

Дерекк?здер [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

? White, Eric Walter. Stravinsky: The Composer and His Works. (а?ылш.) ? Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1979. ? ISBN 0-520-03983-1 , ISBN 0-520-03985-8

? Stravinsky V., Craft R. Stravinsky in Pictures and Documents. New York: Simon and Schuster, 1978.