La
Muro di Berlin
(
Germane
:
Berliner Mauer
), anke nomita "hontoza muro" dal West-Germani o "protektomuro kontre fashismo" dal Est-Germana guvernerio, konstruktesis meze di
Berlin
dum la nokto dil
12ma
til
13ma di agosto
1961
da
Est-Germania
por impedor ekirado dil habitanti aden
West-Germania
.
La Muro esis parto dil interna frontiero en
Germania
. Ol separis la urbo
Berlin
ad
Est-Berlin
e
West-Berlin
dum plu kam 28 yari. Ol esis la precipua simbolo pri
Europa
dividita per la
Fera Kurteno
.
Ol konsistas ek milital instaluro kun du muri alta de 3,6 metri, surveyo-voyo, 302 observoturmi ed alarmili, 14.000 gardisti, 600 hundi e pikofilo. Multa homi viktimesis lor probi transpasar la Muro: la
Est-Germana
gardisti e
Sovieta
militisti ya ne hezitis pafar a la fuganti.
La feblesko di
Sovietia
, la
Perestroika
da
Mihail Gorbachyov
e la forta volo dil
Est-Germani
, qui organizis importanta manifesti, efektigis la disfalo dil Muro di Berlin ye la
9ma di novembro
1989
, quo kreis surprizeso e admirado di la "libera mondo" e posibligis la balda riunigo di
Germania
.
Quankam la Muro destruktesis preske tote, ol lasis traci en la organizo di la
Germana
chefurbo. Kom simbolo dil ideologial e politikala klivo di la
kolda milito
, ol inspiris multa libri e filmi. Plura muzei konsakresis ad olu.
Deskripto dil instaluri alonge la frontiero
[
redaktar
|
redaktar fonto
]
La Muro esis longa de 155 kilometri, inter qui 43,1 km esas lua longeso interne Berlin. Ol kompletigis la 1.393 kilometri di la longa frontiero inter
West-Germania
ed
Est-Germania
, ed ulmaniere anke inter la westala frontieri di la landi di la
Pakto di Warszawa
qui formacis la
fera kurteno
.