Manuel Vazquez Montalban

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaManuel Vazquez Montalban

Editar o valor em Wikidata
Nome orixinal (es) Manuel Vazquez Montalban Editar o valor em Wikidata
Biografia
Nacemento 14 de xuno de 1939 Editar o valor em Wikidata
Barcelona, Espana Editar o valor em Wikidata
Morte 18 de outubro de 2003 Editar o valor em Wikidata (64 anos)
Bangkok, Tailandia Editar o valor em Wikidata
Lugar de sepultura Cementiri de Collserola (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
Pais de nacionalidade Espana Editar o valor em Wikidata
Educacion Universidade de Barcelona Editar o valor em Wikidata
Actividade
Campo de traballo Escrita creativa e profesional , Prosa , poesia , xornalismo de opinion , ensaio , critica literaria , gastronomia e xornalismo Editar o valor em Wikidata
Lugar de traballo Madrid
Lleida Editar o valor em Wikidata
Ocupacion escritor , ensaista , critico literario , xornalista de opinion , poeta , politico , gastronomo , xornalista , profesor universitario Editar o valor em Wikidata
Empregador Universidade Autonoma de Barcelona Editar o valor em Wikidata
Partido politico Partit Socialista Unificat de Catalunya
Iniciativa per Catalunya Verds Editar o valor em Wikidata
Xenero artistico Poesia e novela Editar o valor em Wikidata
Lingua Lingua catala e lingua castela Editar o valor em Wikidata
Obra
Arquivos en
Familia
Conxuxe Anna Salles Bonastre
Fillos Daniel Vazquez Salles Editar o valor em Wikidata
Premios

IMDB: nm0904729 Allocine: 94137
Dialnet: 936115 Musicbrainz: e3376608-3c09-47c3-9482-3fd59e57e5d7 Find a Grave: 7996756 Editar o valor em Wikidata


Manuel Vazquez Montalban , nado en Barcelona o 27 de xullo de 1939 e finado en Bangkok ( Tailandia ) o 18 de outubro de 2003 , foi un xornalista , novelista , poeta , ensaista , critico e gastronomo catalan. Escribiu tanto en lingua catala como castela .

Traxectoria [ editar | editar a fonte ]

Fillo ilexitimo do exilado Evaristo Vazquez Touron, [ 1 ] natural de Souto [ 2 ] ( Muro , Lancara ) [ 3 ] e mais de Rosa Montalban Perez, nada en Barcelona. Seu pai fora militante do PSOE inicialmente, e logo do PSUC [ 4 ] . Detido trala guerra , foi xulgado no veran de 1939 e condenado a prision pola sua participacion politica. Pai e fillo non se coneceron ata o ano 1944 [ 4 ] .

Vazquez Montalban estudou Filosofia e Letras e Xornalismo na Universidade Autonoma de Barcelona , ??onde tamen foi profesor. Era un catalan convencido e especialmente conecido polas suas conviccions politicas; foi membro do Partido Socialista Unificado de Cataluna e de Iniciativa per Catalunya . Antes foi membro do Frente de Liberacion Nacional, foi condenado a tres anos de cadea, cumprindo un e medio, polas suas actividades antifranquistas . Escribiu o primeiro ensaio cando estaba na cadea. [ 5 ]

Ao sair do carcere Montalban inicio a sua carreira xornalistica na revista Triunfo e, co tempo, compaxinouna coa sua carreira literaria. Colaborou con Siglo XX , Tele/Xpres e Por favor , para mais tarde traballar en El Pais , Avui e Interviu .

Quizais a sua obra mais conecida sexa a serie Carvalho, protagonizada polo detective galego Pepe Carvalho , que se converteu nun dos heroes mais importantes do xenero da novela policiaca . As novelas protagonizadas por este detective converteron a Manuel Vazquez Montalban nun dos autores mais lidos en Espana e con maior difusion internacional.

A sua morte [ editar | editar a fonte ]

Na viaxe de regreso de Sydney a Barcelona, ??despois de dar varias conferencias en Australia , detivose no aeroporto de Bangkok onde comezou a sentirse mal e foi tratado na clinica de saude do mesmo aeroporto. Non obstante, morreu aos poucos minutos dunha parada cardiaca. A Vazquez Montalban operarano do corazon nove anos antes en Barcelona, ??onde o someteran a catro bypass . Segundo fontes diplomaticas, a morte produciuse pouco despois da media noite do dia 18, hora local (as seis da tarde do dia 17 en Barcelona). [ 6 ]

Obra [ editar | editar a fonte ]

Poesia [ editar | editar a fonte ]

Iniciouse como poeta en 1967 . Foi un dos nove novisimos da antoloxia de Castellet. A sua producion caracterizase polo ludismo, a ironia e unha importante carga testemunal e critica. A sua obra poetica ata 1986 esta recollida en "Memoria y deseo".

Formou parte do consello editorial da coleccion de poesia Leliadoura, de Sotelo Blanco Edicions .

  • Una educacion sentimental (1967). El Bardo.
  • Movimientos sin exito (1969). El Bardo.
  • Coplas a la muerte de mi tia Daniela (1973). El Bardo.
  • A la sombra de las muchachas sin flor (1973). El Bardo.
  • Praga (1982). Lumen.
  • Memoria y deseo. Poesia 1967-1983 (1983). Seix Barral.
  • Pero el viajero que huye (1967). Visor.
  • Memoria y deseo. Obra poetica 1967-1990 (1990). Grijalbo.
  • Ciudad (1997). Visor.
  • Ars amandi (2001). Bartleby Editores, antoloxia
  • Rosebud , inedito incluido en Memoria y deseo (2008).
  • Construccion y deconstruccion de una teoria de la almendra de Proust complementaria de la construccion y deconstruccion de una teoria de la magdalena de Benet Rossell (2008). Case inedito incluido en Memoria y deseo.
  • Memoria y deseo. Poesia completa 1967-2003 (2008). Peninsula.

Novela [ editar | editar a fonte ]

Os mesmos riscos da sua poesia aparecen na novelistica de Vazquez Montalban.

Serie Pepe Carvalho [ editar | editar a fonte ]

  • Yo mate a Kenedy, Impresiones, observaciones y memorias de un guardaespaldas ( 1972 ). Planeta.
  • Tatuaje ( 1975 ). Batllo.
  • La soledad del manager ( 1977 ). Planeta.
  • Los Mares del Sur ( 1979 ). Planeta.
  • Asesinato en el Comite Central (1981 ). Planeta.
  • Los pajaros de Bangkok (1983 ). Planeta.
  • La rosa de Alejandria (1984 ). Planeta.
  • El balneario (1986) . Planeta.
  • Asesinato en Prado del Rey (en Asesinato en Prado del Rey y otras historias sordidas) (1987) . Planeta.
  • El delantero centro fue asesinado al atardecer (1989) . Planeta.
  • El laberinto griego (1991) . Planeta.
  • Sabotaje olimpico (1993 ). Planeta.
  • El hermano pequeno (1994) . Planeta.
  • Roldan, ni vivo ni muerto (1994). Planeta.
  • El Premio (1996 ). Planeta.
  • La muchacha que pudo ser Emmanuelle , El Pais, 3 de 30 de agosto de 1997 (tamen en Cuentos negros , Galaxia Gutenberg, 2011)
  • Quinteto de Buenos Aires (1997 ). Planeta.
  • El hombre de mi vida (2000) . Planeta.
  • Milenio Carvalho I. Rumbo a Kabul (2004). Planeta
  • Milenio Carvalho II. En las antipodas (2004). Planeta.

Outras novelas [ editar | editar a fonte ]

  • Recordando a Darde (en Recordando a Darde y otros relatos (1989). Seix Barral. E en Tres novelas ejemplares , Bruguera, 1983, Espasa-Calpe, 1988)
  • Happy end (1974). Gaya Ciencia, (tamenen en Tres novelas ejemplares , Bruguera, 1983, Espasa-Calpe, 1988, e en Escritos subnormales , Seix Barral, 1989, Mondadori, 2000)
  • La vida privada del doctor Betriu (1983). (en Tres novelas ejemplares , Bruguera, 1983, Espasa-Calpe, 1988)
  • El pianista (1985). Circulo de Lectores. En Mondadori, 1996
  • El matarife (1986). Almarabu.Tamen en Pigmalion y otros relatos , Seix Barral, 1987, Mondadori, 2000.
  • Los alegres muchachos de Atzavara , (1987). Seix Barral, Mondadori, 2000.
  • Pigmalion (en Pigmalion y otros relatos) (1987) . Seix Barral, Mondadori, 2000)
  • Cuarteto ( 1988 e2001). Mondadori.
  • Galindez (1990). Planeta.
  • Autobiografia del general Franco (1992). Planeta.
  • El estrangulador (1994 e 2000). Mondadori.
  • O Cesar o nada (1998). Planeta.
  • El senor de los bonsais (1999). Alfaguara.
  • Erec y Enide (2002). Planeta. A trama transcorre en parte na Illa de San Simon .

Contos [ editar | editar a fonte ]

Serie Pepe Carvalho [ editar | editar a fonte ]

  • Historias de fantasmas (1987) . Planeta.
  • Historias de padres e hijos (1987). Planeta.
  • Tres historias de amor (1987) . Planeta.
  • Historias de politica ficcion (1987). Planeta.
  • Asesinato en Prado del Rey y otras historias sordidas (1987). Planeta.
  • El hermano pequeno (1994). Planeta.
  • Cuentos negros (2011). Galaxia Gutenberg.

Outros [ editar | editar a fonte ]

  • Recordando a Darde y otros relatos (1969). Seix Barral.
  • Pigmalion y otros relatos (1987). Seix Barral, Mondadori, 2000.
  • Cuentos blancos (2011). Galaxia Gutenberg.

Gastronomia [ editar | editar a fonte ]

Tamen era gastronomo. As referencias que fai a comida ou a gastronomia eran unha das caracteristicas da serie Carvalho como o ritual de prende-la cheminea con libros que condenaba o lume . Pero tamen ten obras estritamente feitas como gastronomo como Contra los gastronomos , obra de iniciacion ao mundo da gastronomia, onde percorre todos os alimentos e todas as cocinas do mundo, dende a cocina tradicional a nouvelle cuisine , e mesmo analiza as modas alimenticias (que non gastronomicas) coma a "comida sa" e "o light". Outras obras gastronomicas suas son Cocina Catalana e Recetas inmorales .

  • L'art del menjar a Catalunya (1977). Edicions 62.
  • La cocina catalana: el arte de comer en Cataluna (1979) . Peninsula.
  • Las Cocinas de Espana: Cataluna; Extremadura; Galicia; Valencia (1980). Sedmay.
  • Recetas inmorales (1981).Oh Sauce, Afanias,1996.
  • Mis almuerzos con gente inquietant , (1994).Planeta.
  • Contra los gourmets (1985). Difusora Internacional, Mondadori, 2001
  • Tiempo para la mesa (1986). Difusora Internacional.
  • Las recetas de Carvalho (1989). Planeta.
  • Les meves receptes de cuina catalana (1995). Ediciones 62.
  • Carvalho gastronomico 1. Saber o no saber (2002). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 2. La cocina de autor en Espana (2002). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 3. La cocina del Mediterraneo y la mediterraneidad (2003). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 4. Beber o no beber (2003). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 5. Guia de restaurantes obligatorios (2003). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 6. La cocina de la harina y el cordero (2003). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 7. La cocina del mestizaje (2003). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 8. La cocina de los finisterres (2003). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 9. Diccionario indispensable para la supervivencia (2003). Ediciones B.
  • Carvalho gastronomico 10. El otro recetario (2003). Ediciones B.

Ensaio [ editar | editar a fonte ]

Escribiu ensaios sobre xornalismo, politica, socioloxia, deporte, historia, cocina, biografias, literatura e musica. O seu primeiro ensaio foi Informe sobre la Informacion (1963). Outras obras:

  • Informe sobre la informacion , (1963). Fontanella, 3ª en 1975.
  • Manifiesto subnormal (1963). Kairos (e en Escritos subnormales , Seix Barral, 1989, Pellicanolibri, 1980)
  • Cronica sentimental de Espana (1971). Lumen, Grijalbo, 1998
  • Joan Manuel Serrat (1972). Jucar, e 1976, 1978 e 1984, Nortesur, 2010
  • El libro gris de Television Espanola (1973).Ediciones 99.
  • Las noticias y la informacion (1973). Salvat Editores.
  • La via chilena al golpe de estado (1973). Saturno.
  • La penetracion americana en Espana (1974). Cuadernos para el Dialogo.
  • Cien anos de cancion y Music Hall (1974). Difusora Internacional.
  • La Capilla Sixtina: del proceso de Burgos al espiritu de febrero (1975). Kairos.
  • ¿Que es el imperialismo? (1976). Gaya Ciencia.
  • Diccionario del Franquismo (1977). Dopesa.
  • Como liquidaron al franquismo en dieciseis meses y un dia (1977). Planeta.
  • Imagenes y recuerdos. 1919-1930. La rebelion de las masas (1977). Difusora Internacional.
  • Los demonios familiares de Franco (1978). Dopesa, Diario Publico, 2009
  • La palabra libre en la ciudad libre (1979). Gedisa.
  • Historia y comunicacion social (1980). Bruguera, Critica, 1997, Mondadori, 2000.
  • Cronica sentimental de la transicion (1985). Planeta.
  • Barcelones Empuries (1987).
  • Barcelonas Empuries (1987).
  • Rafael Ribo: l'optimisme de la rao (1988). Planeta.
  • Rafael Ribo: el optimismo de la razon (1988). Planeta.
  • Escenas de la literatura universal y retratos de grandes autores (1988). Debuxos de Willi Glasauer, Circulo de Lectores.
  • L'esquerra neccessaria (1989). Organismos oficiais de administracion.
  • Escritos subnormales (1989). Seix Barral, Mondadori, 2000.
  • Moscu de la revolucion , Planeta (1990).
  • Veinticinco anos, veinticinco anuarios: del apagon de Nueva York a la caida del muro de Berlin (1991). Difusora Internacional.
  • Gauguin , Flohic (1991).
  • La literatura y la construccion de la ciudad democratica (1992). Bancaja.
  • Decaleg del cule , Columna (1992).
  • Novela negra, novela politica (1993). Ibercaja.
  • Felipicas (Sobre las miserias de la razon practica) (1994). El Pais/Aguilar.
  • Panfleto desde el planeta de los simios (1995). Critica, Mondadori, 2000
  • Pasionaria y los siete enanitos (1995). Planeta.
  • El poder (1996). Espasa, antoloxia de textos, seleccion de Francisco J. Satue
  • Un polaco en la corte del rey Juan Carlos (1996). Alfaguara. Analise da vida politica en Madrid , nos ultimos anos de goberno de Felipe Gonzalez .
  • El escriba sentado (1997). Critica, Mondadori, 2001, Diario Publico, 2009
  • Elogis desmesurats , Empureis (1997).
  • La literatura en la construccion de la ciudad democratica (1998). Critica, Mondadori.
  • Y Dios entro en La Habana (1998). El Pais/Aguilar. Sobre Cuba , Fidel Castro e a visita do Papa Xoan Paulo II .
  • Marcos: el senor de los espejos (1999). El Pais/Aguilar. Sobre o Subcomandante Marcos e o levantamento de Chiapas
  • Geometria y compasion , Mondadori (2003).
  • La aznaridad , Mondadori (2003).
  • Futbol. Una religion en busca de un Dios , (2005). Arena Abierta.
  • La ciudad: ese imaginario o circunloquio sobre la deconstruccion de Barcelona (2008). Revista Antipodas, numero XVIII.
  • Jack el Decorador (2008). De Bolsillo.

Teatro e radio [ editar | editar a fonte ]

  • Guillermotta en el pais de las Guillerminas (1973). Anagrama. Espectaculo de Music Hall, musica de Juan Luis Moraleda e Jose Aponte, escrito para ser interpretado por Guillermina Motta (tamen en Escritos subnormales , Seix Barral, 1989, Mondadori, 2000)
  • Cuestiones marxistas (1974). Anagrama (Tamen en Escritos subnormales , Seix Barral, 1989, Mondadori, 2000)
  • Flor de nit (1992). Editorial Boileau. Libreto de musical, musica de Albert Guinovart.
  • Antes de que el milenio nos separe. Carvalho contra Vazquez Montalban (1997) . Monologo teatral (en Carvalho 25 anos. Estuche conmemorativo , Planeta)
  • Maria Hitler ( 1984). Guion radiofonico inedito

Con pseudonimo [ editar | editar a fonte ]

Como Luis Davila [ editar | editar a fonte ]

  • Politica y deporte (1972). Editorial Andorra. Prologo de Manuel Vazquez Montalban

Como Manolo V el Empecinado [ editar | editar a fonte ]

  • La educacion de Palmira , (1972). Editorial Andorra, comic, dibujos de Nuria Pompeia, epilogo de Sixto Camara (pseudonimo de Manuel Vazquez Montalban).
  • Lo mejor de Por Favor (1974). Punch. Desenos de Jaume Perich .
  • El ano del ¡Ay!, ¡Ay!, ¡Ay! (1976). Sedmay. Desenos de Jaume Perich.

Premios e homenaxes [ editar | editar a fonte ]

  • 1979: Premio Planeta por Los mares del sul .
  • 1991: Premio Nacional de Narrativa, por Galindez .
  • 1992: Premio Europeo de Literatura, por Galindez . [ 7 ]
  • 1994: Premio da Critica, por El estrangulador .
  • 1994: Premio Internacional de Literatura Ennio Flaiano, por Autobiografia del general Franco .
  • 1995: Premio Nacional das Letras Espanolas. Praza Vazquez Montalban en Sant Boi de Llobregat .
  • 1998: Premio Rosalia de Castro do Centro PEN Galicia . [ 8 ]

Desde 2007 existe unha rua chamada "Manuel Vazquez Montalban" na localidade de Xetafe (Madrid). Anteriormente, o Concello de San Baudilio de Llobregat ( Barcelona ) deu este nome a unha praza situada no barrio de Casabranca. Tamen son bautizados na sua honra o Centro Civico "Vazquez Montalban" de Vallvidrera (Barcelona) e o Instituto de Educacion Secundaria "Manuel Vazquez Montalban" de Sant Adria del Besos (Barcelona), que adopta esta denominacion tras o seu falecemento. Desde o 29 de xuno de 2018 tamen conta cunha glorieta na localidade madrilena de Valdemoro .

Premios no seu nome [ editar | editar a fonte ]

O Colexio de Xornalistas de Cataluna outorga desde 2004 o Premio Internacional de Xornalismo Vazquez Montalban na sua memoria. Este entregase nas categorias de xornalismo deportivo e xornalismo cultural e/ou politico, lembrando asi as duas facetas do seu traballo neste campo. En 2004 dedicouselle o VIII premio Nostromo de narrativa maritima que foi parar a novela El veneno del Escorpion . En 2006 o Concello de Barcelona entrega por primeira vez o Premio Pepe Carvalho, que se concede a escritores de novelas policiais ou negras.

Homenaxes doutros escritores [ editar | editar a fonte ]

Manuel Vazquez Montalban serviu de inspiracion ao escritor italiano Andrea Camilleri a hora de poner nome ao protagonista da sua serie de novelas e narracions curtas sobre o comisario Montalbano. Asi, Montalbano seria unha italianizacion de Montalban. De feito, o personaxe de ficcion e afeccionado as novelas policiais escritas por Vazquez Montalban, que conformaron a serie sobre Pepe Carvalho.

Notas [ editar | editar a fonte ]

  1. "Biografia de Manuel Vazquez Montalban" . www.biografiasyvidas.com . Consultado o 2021-01-03 .  
  2. "Vazquez Montalban en Galicia" . www.vespito.net . Consultado o 2021-01-03 .  
  3. Jose de Cora (22 de marzo de 2022). "Pepe Carvalho, un detective cosmopolita que nace en Souto (Lancara)" . Bitacora de Cora (en castelan ) .  
  4. 4,0 4,1 "Manuel Vazquez Montalban. A fondo (ed. completa e restaurada)." . YouTube (en castelan ) . Consultado o 2022-10-10 .  
  5. lecturalia.com. "Manuel Vazquez Montalban: libros y biografia autor" . Lecturalia (en castelan ) . Consultado o 2021-01-03 .  
  6. "Muere el escritor Manuel Vazquez Montalban al sufrir un paro cardiaco en Bangkok" . El Pais (en castelan ) . 2003-10-18. ISSN   1134-6582 . Consultado o 2021-01-03 .  
  7. "Manuel Vazquez Montalban" (en castelan ) . 2020-11-07.  
  8. "Premios Rosalia de Castro" . 2020-12-11.  


Vexase tamen [ editar | editar a fonte ]

Ligazons externas [ editar | editar a fonte ]