William Shakespeare

Beathaisneis
Breith	Aibrean 1564 Stratford-upon-Avon (Riocht Shasana)
Bas	23 Aibrean 1616 (Iulach) 51/52 bliana d'aois Stratford-upon-Avon (Riocht Shasana)
Siocair bhais	Bas nadurtha  (luach anaithnid)
Ait adhlactha	Holy Trinity Church (en)
Faisneis phearsanta
Scoil a d'fhreastail se/si	King Edward VI School, Stratford-upon-Avon (en)
Ait chonaithe	Stratford-upon-Avon
Teanga dhuchais	Nua-Bhearla Moch
Gniomhaiocht
Reimse oibre	Ficsean , amharclannaiocht , English drama (en) , dramaiocht , filiocht agus aisteoireacht
Gairm	dramadoir
Treimhse ama	English Renaissance (en)
Seanra	Drama agus filiocht
Faoi thionchar	Platas , Plutarc , Christopher Marlowe , Thomas Kyd , Oivid agus Seneca
Teangacha	Nua-Bhearla Moch
Saothar
Saothar suntasach (1590i) Romeo and Juliet ../... 39+
Teaghlach
Ceile	Anne Hathaway (1582 (Iulach) –1616 (Iulach) )
Paiste	Susanna Hall , Hamnet Shakespeare , Judith Quiney
Athair	John Shakespeare   agus  Mary Shakespeare
Siblin	Joan Shakespeare , Edmund Shakespeare , Gilbert Shakespeare , Richard Shakespeare , Anne Shakespeare , Margaret Shakespeare agus Joan Shakespeare
Siniu

Aisteoir , dramadoir agus file Sasanach a bhi i William Shakespeare (baisteadh 26 Aibrean , 1564 ? 23 Aibrean , 1616 ), a meastar go forleathan gurbh e an scribhneoir Bearla is fearr ariamh e.

Saol [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

Rugadh Shakespeare i mbaile Stratford-upon-Avon , i Sasana i mi an Aibreain 1564 , mac le John Shakespeare, deantoir miotog, agus a bhean Mary Arden. Ta se scriofa ar a theastas breithe gur baisteadh e ar an seu la fichead de mhi an Aibreain an bhliain sin. Ta fhios againn nach mbiodh leanai thar chupla la d'aois nuair a bhaisti iad, agus shocraigh na staraithe ar an triu la fichead mar a la breithe. Ta se aisiuil an data sin a roghnu - fuair se bas ar an la sin sa bhliain 1616 ? agus fosta ta se foirsteanach do b’fheidir an dramadoir ab fhearr a bhi riamh ag Sasana, no is sin la Fheile Seoirse, Naomh-Phatrun Shasana.

Cuireadh an dli ar athair Shakespeare, a bhi rachmasach nuair a thainig William ar an saol, as ucht bheith pairteach i margadh dubh na holla, agus cuireadh an ruaig air as a phost mar sheanoir baile. Ta fianaise ann go raibh daimh ag dha thaobh an teaghlaigh leis an Chaitliceachas .

Mar mhac oifigigh iomraitigh baile, is docha gur fhreastail William Shakespeare ar scoil ghramadai Stratford, ait ar cuireadh oideachas trean ar fail i ngramadach na Laidine agus sa Litriocht. Nil fianaise ar bith le fail go bhfuair se scolaiocht rialta ar bith thar seo.

Phos Shakespeare Anne Hathaway, a bhi ocht mbliana nios sine na e, ar an ochtu la fichead de Shamhain 1582 ag Temple Grafton in aice le Stratford. Ba bheirt chomharsana de chuid Anne, Fulk Sanders agus John Richards, a chuaigh i mbannai orthu nach raibh toirmeasc phosta ar bith orthu. Ma d’eagraigh siad an bhainis faoi dheifir, bhi ga leis mar go raibh Anne ag iompar clainne le tri mhi. Tar eis a phosta is beag rian a d’fhag William Shakespeare ar leabhar na staire gur nocht se aris i saol liteartha Londan .

Ar an seu la fichead de Bhealtaine , 1583 baisteadh an chead duine clainne, Susanna i Stratford. Baisteadh mac, Hamnet, agus inion, Judith, ar an dara la de mhi Feabhra 1585 . Sa bhliain 1592 , bhi oiread caile tuillte ag Shakespeare gur mhaslaigh Robert Greene e go poibli mar “an upstart crow, beautified with our feathers, that with his Tygers hart wrapt in a Players hide supposes he is as well able to bombast out a blanke verse as the best of you: and beeing an absolute Johannes factotum, is in his owne conceit the onely Shake-scene in a countrey.” (Is scigaithris ata ar siul anseo aige leis an line “Oh, Tiger’s heart wrapped in a woman’s hide” ar bhain Shakespeare usaid as sa drama Henry VI, cuid a 3).

Sa bhliain 1596 fuair Hamnet bas agus cuireadh ar an aonu la deag de Lunasa na bliana sin e. De bharr na gcosulachtai idir na hainmneacha, deirtear gur seo a spreag Shakespeare le ‘The Tragical History of Hamlet the Prince of Denmark’ a scriobh. Sa bhliain 1598 bhi Shakespeare ina chonai i bparoiste St. Helen’s Bishopsgate , agus ta a ainm le fail ar bharr liosta aisteoiri a leirigh an drama ‘Every man in his Humour’, a scriobh mordhramadoir eile na linne sin, Ben Jonson .

Faoin am seo ba dhramadoir, scribhneoir agus aisteoir e agus sciar aige i gcomplacht dramaiochta ar a dtugtai The Lord Chamberlain’s Men a bhi ainmnithe as a n-urra uasal, an Tiarna Chamberlain e fein. Bhi an oiread sin caile agus measa ar an chomhlacht tar eis bhas Eilis I gurbh e an Ri ur e fein, Seamas I , a rinne urraiocht orthu agus ghlac siad ainm ur, ‘The King’s Men’.

D’fhoilsigh Shakespeare na soineid sa bhliain 1609 . Is danta gra an mhorchuid acu ina ndeantar ceiliuradh ar chumainn agus ta siad breac le leath-thagairti homaighneasacha chuig fear og (fair lord). Scriobhadh tuilleadh acu do bhean dhorcha, ‘dark lady’.

Bas [ cuir in eagar | athraigh foinse ]

D’eirigh Shakespeare as an scribhneoireacht sa bhliain 1611, agus fuair se bas ar an triu la fichead de mhi Aibreain 1616 . Bhi se posta ar Anne go la a bhais agus d’fhag se beirt inionacha, Susanna agus Judith, ina dhiaidh.

Ta uaigh Shakespeare le feiceail i Seipeal na Trionoide Naofa i Stratford-on-Avon agus an feartlaoi cailiuil seo greanta air a thuama:

Good friend, for Jesus’ sake forbear,

To dig the dust enclosed here.

Blest be the man who spares these stones,

But cursed be he that moves my bones.

Ta raflai ann a deir go bhfuil tuilleadh abhair a scriobh Shakespeare sa tuama leis, ach an rabhadh i ndairire ata i bhfocail an fheartlaoi no piosa grinn dhramatuil o shardhramadoir?

Saothair [ cuir in eagar | athraigh foinse ]