El Vikipedio, la libera enciklopedio
Valdas ADAMKUS
(naskita
Voldemaras Adamkavi?ius
je la
3-a de novembro
1926
) estis
Prezidanto de Litovio
de 1998 ?is 2003 kaj denove de 2004 ?is 2009.
Adamkus naski?is en
Ka?no
. Lia patro estis unu el la unuaj estroj de la Lernejo de la Litova Aera Forta en la
Respubliko Litovio
. Kiel juna viro li ali?is la fortojn luktantajn kontra? la unua
sovetia
okupo de 1940. Dum Dua Monda Milito, lia familio fu?is el Litovio por eviti la duan sovetian okupon en 1944. Li studis en la
Universitato de Munkeno
en Germanio anta? ol elmigri al Usono en 1949. Flua en kvin lingvoj -
litova
,
pola
,
angla
,
rusa
kaj
germana
- li servis kiel sub
oficiro
kun la usona militista spionaro en la 1950-aj jaroj.
Adamkus laboris en la usona Agentejo pri Mediprotekto (EPA) kaj estis nomumita regiona administranto de Prezidanto
Ronald Reagan
en 1981. Anta? kiu li laboris por la EPA en
Cincinnati
. Li estis responda por ?iuj programoj pri aero, akvo, dan?eraj reziduoj kaj aliaj polucioj en
Ilinojso
,
Indianao
,
Mi?igano
,
Minesoto
,
Ohio
kaj
Viskonsino
. En 1985, Prezidanto Reagan prezentis lin kun la prezidenta Premio por Distinginda Federala Civila Servo, la plej alta honoro kiu povas esti atribuita al usona ?tata dungito.
Abrupte post lia forlaso de la EPA, Valdas Adamkus movis reen al Litovio. Li decidis sin prezenti por prezidanteco en 1998, kaj li alfrontis la?le?an batalon en la litovaj tribunaloj, kie duboj ekesti?is ?u Adamkus estis elektebla por prezidanteco pro la longeco de tempo kiun li pasigis eksterlande. Tamen, la tribunalo solvis la kazon favore al li, kaj ne restis aliaj malhelpoj ol lia Usona civitaneco, kiun li oficiale rezignis ?e la amerika Ambasadejo en
Vilno
. Li estis elektita kiel Prezidanto de Litovio en 1998, venkante al
Art?ras Paulauskas
. Li oficis de tiam ?is 2003.
Li denove prezenti?is en la balotoj, sed estis neatendite venkita de
Rolandas Paksas
. Paksas suferis skandalon de 2003/2004, kaj estis forigita de oficejo. Adamkus denove prezenti?is al por la prezidanteco denove kaj estis re-elektita.