El Vikipedio, la libera enciklopedio
La
terpoma skarabo
(koloradia
skarabo
a? dekstria leptinotarso (
Leptinotarsa decemlineata
)) estas specio el la familio de
foliskaraboj
.
La terpoma skarabo estas flava kun nigraj makuloj ?e la kola ?ildo kaj kun dek malhelaj strioj sur la flugiloj. ?i grandas ?irka? 1 cm.
Tiu
nearktisa
skarabo
estas dismonde trovebla. Originale ?i venis el
Ameriko
en
1877
al
E?ropo
. La originala devenloko estis la usona federacia ?tato
Koloradio
, tiel oni multloke nomas ?in koloradia skarabo. La originala nutroplanto de la skarabo estis la "bubala lapo" (
Solanum rostratum
), kiu apartenas al la familio de la
solanacoj
. La trairo al terpomo okazis ver?ajne hazarde. Kun anta?penetro de la blankulaj setlantoj (kaj tiel anka? la solanacaj plantoj) en Usono, la skarabo trovis novajn nutroplantojn por si.
En Hungario oni rimarkis la skarabojn unuafoje en 1947 ?e
Hedervar
, kie oni ina?guris memora?on je la 50-jara datreveno.(
vidu la skulptitan skarabon
[
rompita ligilo
]
).
larvoj
La terpomaj skaraboj kaj ties
larvoj
nutras sin per partoj de la
terpoma planto
(kaj aliaj solanacoj). La terpomaj skaraboj povas tutan agron detrui dum mallonga tempo.
La skaraboj demetas siajn ovojn en junio, el kiuj elovi?as la larvoj jam 3 ?is 12 tagojn pli poste. La larvoj koloras ru?ete kun nigraj punktoj. Post ?irka? 2 - 4 semajnoj rampas ili en la grundon por
pupi?i
tie. Post 2 semajnoj aperas la terpomaj skaraboj, kiuj do restas ankora? unu semajnon en la grundo. Jare aperas 1 - 2 skaraba
generacioj
. La skaraboj travintras en la tero.
Terpoma skarabo kiel rimedo por propagando
[
redakti
|
redakti fonton
]
Post fino de la
dua mondmilito
tiel abrupte plii?is la terpomaj skaraboj en la sovetaj okupitaj zonoj en Germanio, ke ?is ?irka?
1950
preska? la duono de la uzata agro estis tu?ita. La
GDR
-gvidantaro ne havis rimedojn por eviti la katastrofon kaj tiel eluzis la plagon por mis
propagando
en la
malvarma milito
. Ili asertis, ke en la
Usono
kultivitajn skarabojn sub?etas el usonaj aviadiloj kiel
biologian armilon
, celante
sabotadon
de la socialista agrikulturo. Ekde 1950 ekis kampanjo sur plakatoj kaj en medioj kontra? la
usonskaraboj
, kiujn oni nomis
sabotantoj en usona dungo
. Tiutempe oni ordonis al la lo?antaro, lernejaj klasoj kolekti la skarabojn, sed tio ne povis bari la disvasti?on de la dama?-besto.
vidu:
Bacillus thuringiensis
,
biologia plantoprotekto
