Ayrton SENNA DA SILVA
(naski?is la
21-an de marto
,
1960
en
San-Pa?lo
, mortis la
1-an de majo
,
1994
en
Bologna
) estis
brazila
stiristo, unu el la plej grandaj
F1
-aj pilotoj.
?ampiono de F1 en
1988
,
1990
kaj
1991
.
Stimulata per lia patro, kiu tre ?atis motorismon, Senna stiris sian unuan gokarton kie li estis 4-jara. Dum 13-a?o li komencis partopreni en gokartaj konkursoj. En
1977
li gajnis Gokartan ?ampionon de Suda Ameriko.
En
1981
Ayrton venis al E?ropo kaj komencis konkuradon en Brita Formulo Ford 1600, kiun li gajnis. Li aprobis familnomon de lia patrino - Senna, ?ar da Silva estas tre ofta familnomo en Brazilo. En
1982
li plu partoprenis en E?ropa kaj Brita Formuloj Ford 2000. Amba? li gajnis. Li gajnis anka? en grava Grand Prix
Maka?o
. En
1983
li batalis kontra? Martin Brundle en Brita Formulo 3. Tie interesis pri li teamo Toleman - kiu estis en
Formulo 1
.
Lia unua jaro en Formulo 1 li finis en 9-a pozicio. Dum
Grand-Premio de Monako
li pruvis, ke li scipovas stiri dum pluvo, gajnante duan pozicion. En podio li estis ankora? dufoje en tiu sezono.
Ekde jaro
1985
li komencis kunlaboron kun teamo Lotus. Dum pluvema Grand-Premio de Portugalio, li gajnis sian unuan konkurson en Formulo 1. Li ripetis gajnon dum Grand Prix de Belgio. Finfine li okupis bonan, kvaran pozicion en fina klasifiko.
Jaro
1986
signifis sekvajn du gajnojn dum Grand Prix de Hispanio kaj Grand Prix de Usono. Sezonon li finis denove en kvara pozicio.
Du gajnoj en jaro
1987
donis al li trian pozicion en fina klasifiko. En tuta sezono li estis en podio na?foje. Tiu jaro estis lia lasta jaro en Lotus.
Jaron
1988
dominis Senna kaj
Alain Prost
en a?tomobiloj de
McLaren
kun motoroj de Honda. Tiu teamo gajnis 15 el 16 konkursoj de sezono. Senna gajnis ok konkursojn kaj li akiris lian unuan titolo de Formulo 1 ?ampiono. Li havis 3 da punktoj pli multe ol Prost.
En 1989 jaro li ne ricevis titolon, li i?is vic-?ampionon. Titolo estis ?e Prost. Li gajnis 6 konkurson, kaj nur dum 3 konkursoj li ne estis plej bona en kvalifiko. Multe komentita estis senkvalifiko de Senna dum Grand Prix de Japonio - anta?lasta konkurso en sezono. Estis kolizio farata per Prost, pro kiu Senna evitis unu tordon. Senna gajnis konkurson kaj afero de ?ampionoj ne estis decidita, sed post senkvalifiko titolo prenis Prost.
Ekde Sezono
1990
Prost estis en Ferrari. Fini?is tiam tempo de konfliktoj kaj ne bona situacio en McLaren teamo, ka?zaj pro bataloj inter Senna kaj Prost. Senna gajnis en tiu sezono, sed li ne finis lastajn tri konkursojn. Prost estis pli malbona je 7 punktoj.
Titolon en
1991
li ricevis pli facile. En fina klasifiko li estis pli bona ol Nigel Mansell je 24 punktoj. Li gajnis 7 konkursoj, sed en dua duono videbla estis pli bona teknologio de Williams.
Jaro
1992
estis komenco de problemoj de McLaren kaj de tuta domino de Williams-Renault. Senna devis forlasi 7 konkursoj kaj finfine li estis en 4 pozicio en fina klasifiko. Li gajnis nur trifoje.
Sezono
1993
estis bona, li estis vice-?ampiono, gajnante kvinfoje. (Ekzemple en Donington Park - en konkurso, kiu estas grava en historio. Dum pluvo li ege gajnis, neniu scipovis veturi pli rapide) Li finis anka? kunlaboron kun teamo McLaren. Por tiu teamo li stiris en 96 konkursoj kaj li akiris tri titoloj de ?ampiono de stiristoj kaj kvar titioloj de ?ampiono de Konstruistoj.
Laboro kun nova teamo - Wiliams-Renault ne estis bona jam ekde komenco. Nova a?tomobilo ne havis kelkajn teknologiajn nova?ojn ( FIA ne permesis) i?is a?tomobila?on. Senna ne finis unuan du konkursojn. 1 de majo 1994 li startis en lasta konkurso de lia vivo.
Dum tiu konkurso okazis alia akcidento, pro kiu aperis
safety car
(a?tomobilo de sekuro). Pne?matikoj en la a?tomobilo perdis sian temperaturon kaj malgrandi?is je 25%, pro kio a?tomobilo malaltigis je kelkaj milimetroj. Tiu malaltigo ka?zis pli multan flukso de aero kaj pli grandan premon sub a?to kaj samtempe pli bonan adhezion, ?ar a?to estas pli bone su?iata al trako, tamen se a?to tu?us trakon, aero ne estus sub a?to kaj pro tio a?to ne tenus al trako. Tiel estis kiam Senna veturis en kurvo Tamburello. Senna frapis en muro kun rapideco 210 km/h. Parto de a?to perforis kaskon de Ayrton, farante grandan frapon al la kapo. Post la akcidento la brazilano estis en hospitalo; post ?irka? 18 horo oni disigis aparataron subtenantan vivon.
Post informo, ke Senna ne plu vivas, prezidanto de Brazilo anoncis nacian funebron.
12 jaroj post lia morto, rekordon de Senna (65-foje pole position) Michael Schumacher konkeris.