?ina orienta fervojo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
?ina orienta fervojo
fervoja firmao ? fervoja linio ? negoco
Komenco 1896 vd
Fino 31-a de decembro 1952 vd
Lando(j) Rusio ? Popola Respubliko ?inio vd
Situo Hejlong?jango
Posedata de Manchukuo National Railway vd
Posedatoj Harbin?Suifenhe Railway ? Harbin?Manzhouli railway ? Vestnik Man?chzhurii vd
v ? d ? r

?ina orienta fervojo ( ruse   Китайско-Восточная железная дорога, КВЖД ) a? orient?ina fervojo estas fervoja linio, kiun konstruis Rusio en Man?urio , fine de la 19-a jc. La specifajn jurojn pri la fervoja linio akiris Rusio fare de ?inio post la ?ina-japana milito ( 1894 ? 1895 ) la? la sekrete alianca fervojo de 1896 . Du jarojn poste, Rusio efikis premon je ?inio kaj tiu lasta permesis longigon de linio ?is Port Arthur (hodia? Lu?un ) de la Flava rivero .

En la konstruado de la fervojo partoprenis polaj in?enieroj, i.a. Stanisław Kierbed? . Kiel centro de la ?ina orienta fervojo estis elektita lan urbo Harbino . Por la konstruado de la fervojo estis anka? dungitaj multaj poloj kiuj pli frue laboris en la konstruado de la transsiberia fervojo kaj krome la poloj ekzilitaj pro sendependi?-politiko fare de la rusa caro post la falo pola Novembra ribelo en la jaro 1863 . Tiun sud-man?urian linion akiris Japanio post la rusa-japana milito ( 1904 ? 1905 ).

Oni planis la orient-?inan fervojon kiel plilongi?o de la transsiberia fervojo , ?ar tiu estis la plej mallonga itinero ?is senfrosta havenurbo Vladivostoko , situanta je bordo de la Japana Maro . La sovetia registaro kondamnis en 1924 la rusajn imperiajn pretendojn kontra? ?inio, sed la kontrolon de la fervoja linio rezervis por si. La ?inoj ekposedis la fervojon tri jarojn poste, sed ili devis redoni ?in en 1929 pro la ?ina-soveta konflikto de 1929 . La Sovetunio vendis la fervojon en 1935 al la japana pup?tato Man?ukuo.

Post fino de la Dua Mondmilito , naciisma registaro de ?ang Kaj?ek subskribis la ?inan-sovetian kontrakton (en la 14-a de a?gusto 1945 ), en kiu la Sovetunio akceptis neapogon de la ?inaj komunistoj en la intercivita milito, reciproke la Sovetunio i?as kunposedanto de la orient?ina fervojo dum 30 jaroj. La Sovetunio redonis sian poseda?on en 1953 al la ?ina Popola Respubliko.