Στ?χυ? (αστ?ρα?)

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια

Συντεταγμ?νε? : Sky map 13 h 25 m 11.5793 s , ?11° 09′ 40.759″

Στ?χυ? (α Παρθ?νου)
Αστερισμ?? Παρθ?νο?
Συντεταγμ?νε?
(εποχ? ):
α = 13 h :25 m :12 s , δ = -11°.09′.41″
Φαιν?μενο μ?γεθο? +0,92 ω? +1,04
Φασματικ?? τ?πο? B1III-IV + B2V
Απ?σταση απ? τη Γη 262 ± 20 ?τη φωτ??

Στ?χυ? και διεθν?? Spica ε?ναι η ιδια?τερη ονομασ?α του αστ?ρα α (?λφα) του αστερισμο? τη? Παρθ?νου . Ε?ναι ο φωτειν?τερο? αστ?ρα? τη? Παρθ?νου και ο δ?κατο? π?μπτο? σε φωτειν?τητα ολ?κληρη? τη? ουρ?νια? σφα?ρα? (περ?που το ?διο με τον Αντ?ρη ), ε?κολα ορατ?? τα ανοιξι?τικα και καλοκαιριν? βρ?δια απ? την Ελλ?δα. Μαζ? με τον Αρκτο?ρο και τον Ντεν?μπολα συναποτελε? το λεγ?μενο ≪Εαριν? Τρ?γωνο≫.

Ονομασ?ε? και Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το ?νομα Στ?χυ? προ?ρχεται απ? την απεικ?νιση του αστερισμο?, στην οπο?α παριστ?νει το στ?χυ σιταριο? που κρατ? η παρθ?νο? στο αριστερ? τη? χ?ρι (κατ? τον ?ρατο ≪στα χ?ρια τη?≫, κατ? του? Βιτρο?βιο και Υγ?νο ≪στο δεξ? τη? χ?ρι≫), και εμφαν?ζεται με του? ?ρατο , ?ππαρχο και Πτολεμα?ο . Ο Μαν?θων αποκαλε? τον αστ?ρα ο Σταχυ?δη? , ?νομα που ο Ν?ννο? αναφ?ρει για τον αστερισμ? (την Παρθ?νο). Οι Ρωμα?οι γενικ?? χρησιμοποιο?ν το συν?νυμο Spica , εν? ο Κικ?ρων γρ?φει Spicum . Στη μεσαιωνικ? Αγγλ?α ?ταν το Virgin's Spike , ?νομα αναφερ?μενο και απ? τον Τζον Φλ?μστηντ .

Ο Στ?χυ? μοιρ?σθηκε και ?λλε? ονομασ?ε? με τον αστερισμ? του: Sunbala (Bayer), Sumbela και στον Ριτσι?λι Sumbalet, Sombalet, Sembalet, Eleandri . Αυτ?? ?λε? προ?ρχονται απ? το αραβικ? Al Sunbulah (= δεμ?τι στ?χυα). Επειδ? ?μω? οι ?ραβε? σε τμ?μα του αστερισμο? σημε?ωναν το δικ? του? τερ?στιο ουρ?νιο Λιοντ?ρι, ο Αλ Μπιρο?νι δ?νει και τα ον?ματα Al Hulbah (η Τρ?χα) και ≪λιονταρ?κι≫, με τον Αρκτο?ρο να ε?ναι το ?λλο τ?κνο του Λιονταριο?, εν? ο Kazwini χαρακτ?ριζε τον Στ?χυ ω? Sak al Asad , η Κν?μη του Λ?οντα.

Ακ?μα πιο δημοφιλ?? στου? καμηλι?ρηδε? τη? ερ?μου ?μω? ?ταν το ?νομα Al Simak al Azal = Ο Ανυπερ?σπιστο? (? ?οπλο?) Σιμ?κ, καθ?? δεν ?χει καν?να ?λλο φωτειν? ?στρο κοντ? του, εν? ο ?λλο? Σιμ?κ, ο Αρκτο?ρο?, ?χει μια λ?γχη ? ραβδ? αποτελο?μενο απ? γειτονικο?? του αστ?ρε? στον Βο?τη . Η απομονωμ?νη θ?ση του Στ?χυο? στον ουραν? ερμηνε?ει και το ?νομα Khoritos (= Μοναχικ??) που του ?δωσαν οι Κ?πτε? . Οι Αλφ?νσειοι Π?νακε? παρ?φθειραν το Simak al Azal σε inermis Asimec , προσθ?τοντα? τα Acimon, Alaraph, Almucedie, Alacel . Η Αλμαγ?στη του 1515 ?χει το Aschimech inermis . Απ? αυτ? προ?ρχονται τα Ala(a)zel και A(l)zimon του Bayer. Επ?ση?, ?χουμε το Alhaiseth των αλχημιστ?ν και τα Eltsamecti και Eltsamach του Riccioli , εν? το Azimech εμφαν?ζεται στον γραπτ? λ?γο μ?χρι και τα τ?λη του 19ου αι?να.

Ο Χρυσοκ?κκη? αποκαλο?σε τον Στ?χυ ο μικρ?? Κονταρ?το? (≪Κονταρ?το?≫, δηλ. λογχοφ?ρο?, ?ταν ο Αρκτο?ρο? ). Ο ?γγλο? ανατολιστ?? Thomas Hyde (1636-1703) δ?νει το εβρα?κ? Shibboleth , το συριακ? Shebbelta , το περσικ? Chushe και το τουρκικ? Salkim , που ?λα σημα?νουν ≪στ?χυ≫, εν? το Shaghar τη? Σογδιαν?? και το Akhshafarn τη? Χορασμ?α? σημα?νουν μυτερ? ?κρη, ακ?δα.

Οι Ινδο? γν?ριζαν τον Στ?χυ ω? Chitra , ≪Λαμπρ?≫, το ?νομα και τη? αντ?στοιχη? νακσ?τρα ? Σεληνιακο? Ο?κου του? που βρισκ?ταν εκε?, και τον αναπαριστο?σαν με μια λ?μπα ? ?να μαργαριτ?ρι.

Οι Κιν?ζοι ον?μαζαν τον Στ?χυ Kio , το Κ?ρα? ? η ακ?δα, και στην αρχαι?τητα Keok ? Guik . Στην αρχα?α Α?γυπτο ο αστ?ρα? ?ταν γνωστ?? ω? ο ≪Λαουτι?ρη?≫ και φα?νεται ?τι τον θεωρο?σαν σημαντικ?, καθ?? μια ?λλη ονομασ?α του ?ταν Repa , δηλαδ? ο Κ?ριο?. Ο Ιωσ?φ Λ?κκυερ αναφ?ρει ναο?? προσανατολισμ?νου? προ? τη δ?ση του Στ?χυο?, ?πω? τον Να? του Ηλ?ου στο Tell al Amarna τη? Αιγ?πτου. Επ?ση?, δ?δυμου? ναο?? στον Ραμνο?ντα , αν δεχθο?με ?τι ανεγ?ρθηκαν περ? το 1092 και 747 π.Χ., πρ?γμα ?χι πολ? πιθαν?.

Απ? παρατηρ?σει? του Στ?χυο? και του Βασιλ?σκου περ? το 300 π.Χ. απ? τον Αλεξανδριν? αστρον?μο Τιμοχ?ρη , μετ? απ? σ?γκριση με τι? δικ?? του, 150 χρ?νια αργ?τερα, ο ?ππαρχο? ανεκ?λυψε τη μετ?πτωση των ισημερι?ν. Ο Κοπ?ρνικο? πραγματοπο?ησε πολλ?? παρατηρ?σει? του Στ?χυο? για τι? δικ?? του ?ρευνε? επ? τη? μεταπτ?σεω?.

Αστροφυσικ? δεδομ?να [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Στ?χυ? ε?ναι φασματοσκοπικ?? διπλ?? αστ?ρα? . Η μ?ση επιφανειακ? θερμοκρασ?α των μελ?ν του αν?ρχεται στου? 22.400 και 18.500 K . Ο Στ?χυ? ε?ναι ελαφρ?? μεταβλητ?? αστ?ρα? , εξαιτ?α? συστολ?ν και διαστολ?ν τη? επιφ?νεια? του κ?ριου αστ?ρα (βλ. παλλ?μενοι μεταβλητο? αστ?ρε? ). Η μ?ζα των μελ?ν του ε?ναι 11 και 7 φορ?? μεγαλ?τερη τη? ηλιακ?? και ο μ?σο? ?γκο? του? 475 και 65 φορ?? μεγαλ?τερο? του ηλιακο?. Ο κ?ριο? αστ?ρα? περιστρ?φεται περ? τον ?ξον? του πολ? ταχ?τερα απ? ?,τι ο ?λιο?, με αποτ?λεσμα να ?χει ?να ελλειψοειδ?? και ?χι σφαιρικ? σχ?μα.

Ο Στ?χυ? ?χει απ?λυτο μ?γεθο? -3,4 ω? -3,55. Αυτ? σημα?νει ?τι στην πραγματικ?τητα ε?ναι περ?που 15.000 φορ?? λαμπρ?τερο? απ? τον ?λιο . Ο Στ?χυ? απομακρ?νεται απ? το Ηλιακ? Σ?στημα με ταχ?τητα 1 χιλι?μετρο το δευτερ?λεπτο (δηλαδ? 3.600 χιλι?μετρα την ?ρα).

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  • Allen, Richard Hinckley: Star Names: Their Lore and Meaning , Dover Publ., 1963
  • Harrington, David, κ.?.: ≪Line-profile Variability from Tidal Flows in Alpha Virginis (Spica)≫, The Astrophysical Journal , τ?μο? 704 (Οκτ?βριο? 2009), σσ. 813?830.

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]