Ποδ?λατο

Το ποδ?λατο αποτελε? ?να ιδια?τερα διαδεδομ?νο μεταφορικ? μ?σο. Ο αριθμ?? των ποδηλ?των του πλαν?τη στι? μ?ρε? μα? υπολογ?ζεται ?τι ξεπερν? το ?να δισεκατομμ?ριο. Ιδια?τερο χαρακτηριστικ? του ποδηλ?του αποτελε? η δυνατ?τητα του να ανταποκρ?νεται σε αρκετ? διαφορετικ?? απαιτ?σει?, ?πω? ε?ναι η μετακ?νηση, η ?θληση και η ψυχαγωγ?α.

Στην κλασικ? του μορφ?, το ποδ?λατο αποτελε?ται απ? δ?ο τροχο??, οι οπο?οι βρ?σκονται ο ?να? π?σω απ? τον ?λλο και συνδ?ονται μεταξ? του? με μεταλλικ? σκελετ?. Βασικ? μ?ρη εν?? τυπικο? ποδηλ?του αποτελο?ν το τιμ?νι, η σ?λα, το σ?στημα μετ?δοση? τη? κ?νηση? και τα φρ?να. Ω? συμπληρωματικ?? εξοπλισμ??, ?χι δηλαδ? απαρα?τητο? για τη λειτουργικ?τητα του ποδηλ?του, χρησιμοποιε?ται ?να πλ?θο? εξαρτημ?των.

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Δεν υπ?ρχει συγκεκριμ?νη χρονολογ?α στην οπο?α να αποδ?δεται η εφε?ρεση του ποδηλ?του, επομ?νω? ο?τε συγκεκριμ?νο? εφευρ?τη? αυτο?. Πολ? πριν την εμφ?νιση κ?ποια? κατασκευ?? παρ?μοια? με ?να τυπικ? σ?γχρονο ποδ?λατο, ?χει καταγραφε? ?να ποικ?λο φ?σμα οχημ?των που εκμεταλλε?ονταν μ?νο τη μυ?κ? δ?ναμη του αναβ?τη του?. Μ?α απ? τι? κατασκευ?? αυτ??, που απ? πολλο?? θεωρε?ται ο πρ?γονο? του ποδηλ?του, ?ταν η ≪draisienne≫. Η draisienne κατασκευ?στηκε απ? τον Γερμαν? βαρ?νο Καρλ Φον Ντρ?ι? , το 1817 (η ονομασ?α ≪draisienne≫≪≫ αποτελε? γαλλικ? απ?δοση του ον?ματο? του κατασκευαστ? τη?). Η draisienne ?ταν σχεδ?ν εξ ολοκλ?ρου κατασκευασμ?νη απ? ξ?λο . Μη διαθ?τοντα? πετ?λια, ο αναβ?τη? την ?θετε σε κ?νηση σπρ?χνοντα? με τα π?δια του το ?δαφο? προ? τα π?σω. Η κατασκευ? του Φον Ντρ?ι? ?γινε γνωστ? και ω? hobby-horse, αντανακλ?ντα? την πεπο?θηση των οπαδ?ν τη? ?τι θα αντικαθιστο?σε το βασικ? μεταφορικ? μ?σο του 19ου αι?να , το ?λογο .

Ο γιο? του Πι?ρ Μισ? π?νω σε velocipede (1868)

Το 1839 , ο Σκωτσ?ζο? σιδηρουργ?? Κιρκπ?τρικ Μακμ?λαν σχεδι?ζει τη ≪velocipede≫. Ο Μακμ?λαν βελτ?ωσε την κατασκευ? του Φον Ντρ?ι?, εισ?γοντα? τη χρ?ση των πεταλι?ν, συνδεδεμ?νων με ρ?βδου? με τον οπ?σθιο τροχ?. Με αυτ? τον τρ?πο, ο αναβ?τη? δεν ?ταν πλ?ον αναγκασμ?νο? να φ?ρνει τα π?δια του σε επαφ? με το ?δαφο?, κ?τι που ?ω? τ?τε περι?ριζε σημαντικ? την ταχ?τητα του οχ?ματο?. Ε?κοσι χρ?νια αργ?τερα, το 1860 , ο Γ?λλο? Πι?ρ Μισ? αλλ?ζει το σχ?διο τη? velocipede, συνδ?οντα? τα πετ?λια απευθε?α? με τον μπροστιν? τροχ?. Αργ?τερα, ο Μισ? θα εισ?γει τη χρ?ση συμπαγο?? καουτσο?κ στου? τροχο??, δε?χνοντα? ουσιαστικ? τον δρ?μο προ? τα γνωστ? στι? μ?ρε? μα? ελαστικ? . Το 1870 οι Βρετανο? Τζ?ιμ? Στ?ρλε? και Γου?λλιαμ Χ?λμαν σχεδι?ζουν ?να ποδ?λατο με αρκετ? μεγαλ?τερο μπροστιν? τροχ?. Με αυτ? τον τρ?πο καταφ?ρνουν την εκπληκτικ?, για την εποχ?, ταχ?τητα των 24 χλμ./?ρα. Το μοντ?λο που κατασκε?ασαν ονομ?στηκε ≪ariel≫ και ?ταν το πρ?το ποδ?λατο εξ ολοκλ?ρου κατασκευασμ?νο απ? μ?ταλλο. Βασικ? μειον?κτημα του μεγ?θου? του μπροστινο? τροχο? το? ariel ?ταν η ιδια?τερα υψηλ? θ?ση τη? σ?λα? που, λ?γω τη? κακ?? κατανομ?? β?ρου?, ε?χε ω? αποτ?λεσμα τη με?ωση τη? ασφ?λεια? του αναβ?τη.

Στην Αγγλ?α , στα χαρακτηριστικ? ποδ?λατα με μεγ?λο μπροστιν? τροχ?, αποδ?θηκε η χα?δευτικ? ονομασ?α ‘penny-farthings’. Η αιτ?α βρ?σκεται στην παρομο?ωση του μεγ?θου? των τροχ?ν εν?? τ?τοιου ποδηλ?του με τα νομ?σματα τη? εποχ??: Ο μεγ?λο? μπροστιν?? τροχ?? δ?πλα στον μικρ? οπ?σθιο, θ?μιζε το μεγ?λο ν?μισμα του εν?? penny δ?πλα σε αυτ? του εν?? farthing. Τα επ?μενα χρ?νια, μια σειρ? απ? ενδιαφ?ρουσε? ιδ?ε? και εφευρ?σει? εφαρμ?ζονται στο ποδ?λατο, βελτι?νοντα? το συνεχ??: η μετ?δοση κ?νηση? μ?σω αλυσ?δα?, η χρ?ση ταχυτ?των, τα φρ?να, ο ≪κο?φιο?≫ σκελετ??, το ≪δυναμ?≫ και η σαμπρ?λα αποτελο?ν τι? πλ?ον χαρακτηριστικ?? αυτ?ν των εφευρ?σεων. Για παρ?δειγμα, μετ? την εισαγωγ? τη? αλυσ?δα? και των ταχυτ?των, δεν υπ?ρχε η αν?γκη ?να ποδ?λατο να διαθ?τει μεγ?λου μεγ?θου? μπροστιν? τροχ? προκειμ?νου να κατορθ?νει μεγ?λε? ταχ?τητε?. ?τσι, το 1885 ε?ναι η χρονι? που κατασκευ?ζεται το μοντ?λο ≪rover≫, που συχν? χαρακτηρ?ζεται ω? το πρ?το σ?γχρονο ποδ?λατο. Κατασκευαστ?? του ?ταν ο Τζον Κεμπ Στ?ρλε? , ανιψι?? του Τζ?ιμ? Στ?ρλε?.

Η επιστροφ? σε μικρ?τερου μεγ?θου? τροχο?? βελτ?ωσε σημαντικ? την ?νεση με την οπο?α κανε?? θα μπορο?σε πλ?ον να κ?νει ποδ?λατο. Ω? φυσικ? επακ?λουθο, τα τελευτα?α χρ?νια του 19ου αι?να το ενδιαφ?ρον του αγοραστικο? κοινο? για το ποδ?λατο ?χει αυξηθε? κατακ?ρυφα. Με το π?ρασμα στον 20? αι?να ?να? μεγ?λο? αριθμ?? ποδηλατικ?ν λεσχ?ν κατακλ?ζει και τι? δ?ο πλευρ?? του Ατλαντικο? Ωκεανο?, αντικατοπτρ?ζοντα? την καινο?ρια μ?δα. Παρ?λληλα, εμφαν?ζονται οι πρ?τε? βιομηχαν?ε? κατασκευ?? ποδηλ?των. Ω? παρ?δειγμα μπορε? να αναφερθε? η βιομηχαν?α Raleigh, η οπο?α λ?γα χρ?νια μετ? την ?δρυσ? τη? ?φτασε να παρ?γει περ?που 30.000 ποδ?λατα το χρ?νο. Ιδρυτ?? τη? ?ταν ο ?γγλο? Φρανκ Μπ?ουντεν . Μ?σα στο πρ?το μισ? τα μ?σα του 20ο? αι?να, το ποδ?λατο ε?χε πλ?ον γ?νει το βασικ? μ?σο μετακ?νηση? για εκατομμ?ρια κατο?κου? του πλαν?τη. Ιδια?τερα βοηθητικ? προ? αυτ? την κατε?θυνση ?ταν η επαφ? πολλ?ν υπαν?πτυκτων χωρ?ν με τι? ευρωπα?κ?? χ?ρε?, λ?γω τη? αποικιοκρατ?α? . Απ? την ?λλη πλευρ? β?βαια, η αν?πτυξη των μηχανοκ?νητων μ?σων μεταφορ?? ε?χε ω? αποτ?λεσμα να μειωθε? αρκετ? το ενδιαφ?ρον για το ποδ?λατο σε αρκετ?? ανεπτυγμ?νε? χ?ρε?. Εξα?ρεση αποτελο?ν ορισμ?νε? ευρωπα?κ?? χ?ρε?, ?πω? η Γερμαν?α , η Δαν?α και η Ολλανδ?α , στι? οπο?ε? η χρ?ση του ποδηλ?του διατηρ?θηκε σε υψηλ? επ?πεδα.

Στην Ελλ?δα το πρ?το ποδ?λατο ?ρθε το 1885 , εν? το 1890 , τη χρονι? ?δρυση? τη? Διεθνο?? Ποδηλατικ?? Ομοσπονδ?α? , ?γιναν οι πρ?τοι ποδηλατικο? αγ?νε?. Το πρ?το ποδηλατοδρ?μιο τη? χ?ρα? κατασκευ?ζεται στην Αθ?να για τι? αν?γκε? των πρ?των Ολυμπιακ?ν Αγ?νων . Πρ?κειται για το μετ?πειτα ποδοσφαιρικ? Γ?πεδο Καρα?σκ?κη . Στου? πρ?του? Ολυμπιακο?? Αγ?νε? του 1896 οι ποδηλ?τε? Αριστε?δη? Κωνσταντιν?δη? και Γε?ργιο? Παρασκευ?πουλο? αναδεικν?ονται Ολυμπιον?κε? στα δ?ο αγων?σματα ποδηλασ?α? (85 και 320 χιλι?μετρα αντ?στοιχα). Στην Ελλ?δα το πρ?το ελληνικ? ποδ?λατο με χειροπο?ητο σκελετ? κατασκευ?στηκε απ? την Rafbikes (HERMES) στο Να?πλιο . Υπ?ρχουν δι?φορε? βιομηχαν?ε? κατασκευ?? ποδηλ?των.

Ποδ?λατο και φυσικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το ποδ?λατο αποτελε? ?να καλ? εργαλε?ο, προκειμ?νου να αναδειχθο?ν ορισμ?νε? αρχ?? τη? φυσικ?? . Με αφορμ?, για παρ?δειγμα, τι? εικ?νε? παλαιοτ?ρων ποδηλ?των με ιδια?τερα μεγ?λου? τροχο?? θα μπορο?σε να αναρωτηθε? κανε?? με ποιον τρ?πο επηρε?ζει τη λειτουργ?α του ποδηλ?του το μ?γεθο? των τροχ?ν του.

Σ?μφωνα με τη φυσικ?, η κ?νηση που εκτελε? ?να? τροχ?? που κυλ? ε?ναι σ?νθετη : αποτελε? το συνδυασμ? μεταφορικ?? κ?νηση? και στροφικ?? κ?νηση? . Η ταχ?τητα του ποδηλ?του μπορε? να μελετηθε? με τη χρ?ση του κ?ντρου μ?ζα? του τροχο?, το οπο?ο αποδεικν?εται πω? βρ?σκεται στο κ?ντρο του τροχο?. Η ταχ?τητα του κ?ντρου μ?ζα? του τροχο? αποδεικν?εται πω? ε?ναι ευθ?γραμμη ομαλ? με ταχ?τητα u=ωR , ?που ω η γωνιακ? συχν?τητα περιστροφ?? του τροχο? και R η ακτ?να του.

Με ?λλα λ?για, υπ?ρχουν δ?ο τρ?ποι με του? οπο?ου? μπορε? να αυξηθε? η ταχ?τητα εν?? ποδηλ?του: ε?τε αυξ?νοντα? τη γωνιακ? συχν?τητα (ω) των τροχ?ν (κ?νοντα? δηλαδ? γρηγορ?τερα πετ?λι), ε?τε αυξ?νοντα? την ακτ?να του? (R). Ο λ?γο? για τον οπο?ο τα σ?γχρονα ποδ?λατα δεν ?χουν τ?σο μεγ?λου? τροχο??, ε?ναι η επιν?ηση του συστ?ματο? ταχυτ?των, με τη βο?θεια του οπο?ου μπορο?ν ε?κολα να επιτευχθο?ν αυξημ?νε? τιμ?? γωνιακ?? συχν?τητα? (ω).

Το ποδ?λατο στην π?λη [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σε αρκετ?? π?λει? του πλαν?τη προωθε?ται η χρ?ση του ποδηλ?του ω? βασικο? μ?σου μετακ?νηση?. Στον ευρωπα?κ? χ?ρο , χαρακτηριστικ? παραδε?γματα αποτελο?ν το ?μστερνταμ , η Κοπεγχ?γη και η Βαρκελ?νη . Βασικ?? ενδε?ξει? διευκ?λυνση? τη? χρ?ση? του ποδηλ?του ε?ναι η δημιουργ?α δικτ?ου λωρ?δων κυκλοφορ?α? ( ποδηλατ?δρομο? ) και θ?σεων στ?θμευση? για τα ποδ?λατα. Στην Ελλ?δα , παρ?δειγμα εκτεταμ?νη? χρ?ση? του ποδηλ?του αποτελε? η π?λη τη? Καρδ?τσα? . ^{[
εκκρεμε? παραπομπ?
]}

Οι οπαδο? του ποδηλ?του θεωρο?ν ?τι το ποδ?λατο μπορε? να αποτελ?σει τη λ?ση στα ?ντονα προβλ?ματα συγκοινων?α? που χαρακτηρ?ζουν τι? περισσ?τερε? μεγαλουπ?λει?. Κεντρικ? επιχειρ?ματ? του? αποτελο?ν το γεγον?? ?τι το ποδ?λατο δεν αντιμετωπ?ζει προβλ?ματα κυκλοφοριακ?? συμφ?ρηση?, απαιτε? μηδαμιν? χ?ρο στ?θμευση?, ?χει τη δυνατ?τητα να μετακινε?ται και εκτ?? οδικο? δικτ?ου, εν? παρ?λληλα δεν μολ?νει το περιβ?λλον με καν?να τρ?πο.

Τ?ποι ποδηλ?των [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το αγωνιστικ? ποδ?λατο
Το ποδ?λατο π?λη?
Το ποδ?λατο βουνο? (MTB,DH, 4X, Marathon, Slopstyle, Freeride, Energy, Cross Country)
Το ποδ?λατο BMX (πρ?κειται για συντομογραφ?α του αγγλικο? ?ρου 'bicycle motocross')
Το ποδ?λατο ταξιδιο?
Το ποδ?λατο τουρισμο? μακριν?ν αποστ?σεων
Το αναδιπλο?μενο (σπαστ?) ποδ?λατο π?λη?
Το ηλεκτρικ? ποδ?λατο
Fat Bike ^[1] (πρ?κειται για ?να ποδ?λατο με μεγ?λε? και χοντρ?? ρ?δε?)
Ποδ?λατο με ταχ?τητε?
Κλασσικ? Ποδ?λατο