Το Δι?ταγμα τη? Θεσσαλον?κη? (γνωστ? και ω? Cunctos populos ) ?ταν ?να δι?ταγμα που εκδ?θηκε στι? 27 Φεβρουαρ?ου του 380 μ.Χ. απ? τρει? Ρωμα?ου? αυτοκρ?τορε? και καθι?ρωσε το Νικαι?τικο Χριστιανισμ? ω? την επ?σημη θρησκε?α τη? Ρωμα?κ?? Αυτοκρατορ?α? ^[1] .

Ιστορικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 313 ο αυτοκρ?τορα? Κωνσταντ?νο? Α? , μαζ? με τον ομ?λογ? του στην ανατολ? Λικ?νιο , εξ?δωσε το Δι?ταγμα των Μεδιολ?νων , το οπο?ο χορ?γησε θρησκευτικ? ανοχ? και ελευθερ?α στου? διωκ?μενου? χριστιανο??.

Ω? το 325 ο Αρειανισμ?? , ?να ε?δο? Χριστολογ?α? που υποστ?ριζε ?τι ο Χριστ?? δημιουργ?θηκε και ?ταν ?τσι οντ?τητα υποδε?στερη του Θεο? Πατ?ρα, ε?χε γ?νει τ?σο δημοφιλ?? και αμφιλεγ?μενο? στι? Αρχ?? του Χριστιανισμο?, που ο Κωνσταντ?νο? συνεκ?λεσε τη Σ?νοδο τη? Ν?καια?, σε μια προσπ?θεια να τερματιστε? η διαμ?χη εγκαθιδρ?οντα? μια ≪ορθοδοξ?α≫ σε ολ?κληρη την αυτοκρατορ?α. Η Σ?νοδο? συν?θεσε το αρχικ? Σ?μβολο τη? Π?στεω? , το οπο?ο απ?ρριπτε τον Αρειανισμ? και δ?χθηκε ?τι ο Χριστ?? ε?ναι ≪αληθιν?? Θε??≫ και ≪ομοο?σιο? με τον Πατ?ρα≫ ^[2] .

Ωστ?σο, η διαμ?χη στου? κ?λπου? τη? Εκκλησ?α? δεν τελε?ωσε με τη Ν?καια. Ο Κωνσταντ?νο?, εν? προ?τρεπε σε ανοχ?, ?ρχισε να πιστε?ει ?τι ε?χε προσχωρ?σει στην λ?θο? πλευρ?, και μ?πω? οι τη? Νικα?α? με τι? φλογερ?? δι?ξει? κατ? των Αρειαν?ν στην πραγματικ?τητα διαι?νιζαν τι? διαμ?χε? στου? κ?λπου? τη? Εκκλησ?α?. Ο Κωνσταντ?νο? δεν βαφτ?στηκε μ?χρι που ?ταν κοντ? στο θ?νατο ( 337 ), επιλ?γοντα? ?ναν Αρειαν? επ?σκοπο, τον Ευσ?βιο Νικομηδε?α? , να τελ?σει τη β?πτιση ^[2] .

Ο γιο? του Κωνσταντ?νου και δι?δοχ?? του στην Ανατολ? , ο Κωνστ?ντιο? , ?ταν φιλοαρειαν??, και μ?λιστα ?φτασε ακ?μη και να εξορ?σει επισκ?που? τη? Ν?καια?. Ο δι?δοχο? του Κωνστ?ντιου, Ιουλιαν?? , ?ταν ο μ?νο? αυτοκρ?τορα? μετ? την μεταστροφ? του Κωνσταντ?νου που απ?ρριψε τον Χριστιανισμ? και επιχε?ρησε μια αναβ?ωση τη? θρησκευτικ?? ποικιλομορφ?α?, αποκαλ?ντα? τον εαυτ? του ≪?λληνα≫ και υποστηρ?ζοντα? μορφ?? τη? ελληνιστικ?? θρησκε?α?, την παραδοσιακ? θρησκευτικ? παρ?δοση? τη? Ρ?μη?, και τον Ιουδα?σμ? , δηλ?νοντα? παρ?λληλα ανοχ? για ?λε? τι? δι?φορε? χριστιανικ?? αιρ?σει?. Ο δι?δοχο? του Ιουλιανο?, ο Ιοβιαν?? , ο οπο?ο? ?ταν Χριστιαν??, βασ?λεψε για μ?λι? 8 μ?νε? και ποτ? δεν εισ?λθε στην Κωνσταντινο?πολη. Τον διαδ?χθηκε στην Ανατολ? ο Ου?λη? , ?να? Αρειαν?? ^[2] .

Ω? το 379 , οπ?τε τον Ου?λη διαδ?χτηκε ο Θεοδ?σιο? Α? , ο Αρειανισμ?? ε?χε διαδοθε? στο ανατολικ? τμ?μα τη? αυτοκρατορ?α?, εν? η δυτικ? παρ?μεινε σθεναρ? προσηλωμ?νη στι? αποφ?σει? τη? Ν?καια?. Ο Θεοδ?σιο?, ο οπο?ο? ε?χε γεννηθε? στην Ισπαν?α , ?ταν ο ?διο? πολ? ευσεβ?? Χριστιαν?? (εκ των τη? Ν?καια?). Τον Α?γουστο, ο ομ?λογ?? του στη Δ?ση, Γρατιαν?? , ξεκ?νησε δ?ωξη των αιρετικ?ν ^[2] .

Δι?ταγμα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Δι?ταγμα τη? Θεσσαλον?κη? εκδ?θηκε απ? κοινο? απ? τον Θεοδ?σιο Α?, τον Γρατιαν? και τον Ουαλεντινιαν? Β? στι? 27 Φεβρουαρ?ου 380 ^[1] .

Αντ?θετα με μια διαδεδομ?νη παρ?δοση, το Δι?ταγμα εκδ?θηκε πριν τη β?φτιση του Θεοδ?σιου απ? τον επ?σκοπο Θεσσαλον?κη? Αχ?λιο, αφο? υπ?φερε απ? σοβαρ? ασθ?νεια στη Θεσσαλον?κη .

IMPPP. GR(ATI)IANUS, VAL(ENTINI)ANUS ET THE(O)D(OSIUS) AAA. EDICTUM AD POPULUM VRB(IS) CONSTANTINOP(OLITANAE).

Cunctos populos , quos clementiae nostrae regit temperamentum, in tali volumus religione versari, quam divinum Petrum apostolum tradidisse Romanis religio usque ad nunc ab ipso insinuata declarat quamque pontificem Damasum sequi claret et Petrum Aleksandriae episcopum virum apostolicae sanctitatis, hoc est, ut secundum apostolicam disciplinam evangelicamque doctrinam patris et filii et spiritus sancti unam deitatem sub pari maiestate et sub pia trinitate credamus. Hanc legem sequentes Christianorum catholicorum nomen iubemus amplecti, reliquos vero dementes vesanosque iudicantes haeretici dogmatis infamiam sustinere ‘nec conciliabula eorum ecclesiarum nomen accipere’, divina primum vindicta, post etiam motus nostri, quem ex caelesti arbitro sumpserimus, ultione plectendos.

DAT. III Kal. Mar. THESSAL(ONICAE) GR(ATI)ANO A. V ET THEOD(OSIO) A. I CONSS.

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΕΣ ΓΡΑΤΙΑΝΟΣ, ΟΥΑΛΕΝΤΙΝΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΙ . ΕΔΙΚΤΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ .
Ε?ναι επιθυμ?α μα? ?τι ?λα τα δι?φορα ?θνη, τα οπο?α υπ?κεινται στην επιε?κεια και μετριοπ?θεια μα?, θα πρ?πει να συνεχ?σουν να πρεσβε?ουν ?τι η θρησκε?α που παραδ?θηκε στου? Ρωμα?ου? απ? τον θε?ο Απ?στολο Π?τρο , ?πω? ?χει διατηρηθε? απ? την θε?α παρ?δοση, και η οπο?α τ?ρα ομολογε?ται απ? τον Ποντ?φικα Δ?μασο και τον Π?τρο , Επ?σκοπο τη? Αλεξ?νδρεια?, εν?? ανθρ?που αποστολικ?? αγι?τητα?. Σ?μφωνα με την αποστολικ? διδασκαλ?α και τη διδασκαλ?α του Ευαγγελ?ου, α? πιστε?ουμε στην μ?α θε?τητα του Πατρ??, του Υιο? και του Αγ?ου Πνε?ματο?, ?σου μεγαλε?ου και σε ιερ? τρι?δα. Θα επιτρ?ψουμε στου? τηρητ?? αυτο? του ν?μου να φ?ρουν τον τ?τλο του Καθολικο? Χριστιανο?. Αλλ? και για του? ?λλου?, δεδομ?νου ?τι, κατ? τη γν?μη μα? ε?ναι αν?ητοι τρελο?, διατ?σσουμε ?τι πρ?πει να στιγματ?ζονται με το ατιμωτικ? ?νομα των αιρετικ?ν, και δεν θα τολμο?ν να δ?νουν στι? παρασυναγωγ?? του? το ?νομα των εκκλησι?ν. Θα υποφ?ρουν καταρχ?ν την τιμωρ?α τη? θε?α? καταδ?κη? και κατ?πιν την τιμωρ?α τη? εξουσ?α? μα?, την οπο?α θα επιβ?λουμε σ?μφωνα με τη θ?ληση του Ουρανο?.
ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΛΕΝΔΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ ΘΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΤΙΑΝΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ^[3]

?  Codex Theodosianus , xvi.1.2

Σπουδαι?τητα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Δι?ταγμα εκδ?θηκε υπ? την επ?ρεια του Αχ?λιου , και ω? εκ το?του του Π?πα Δ?μασου Α?, ο οπο?ο? τον ?ρισε. Επιβεβα?ωσε εκ ν?ου μια ενια?α ?κφραση τη? Αποστολικ?? Π?στη? ω? ν?μιμη στη Ρωμα?κ? Αυτοκρατορ?α, ≪καθολικ?≫ (δηλαδ? παγκ?σμια) και ≪ορθ?δοξη≫ (δηλαδ? ορθ? π?στη). Μετ? το δι?ταγμα, ο Θεοδ?σιο? καταν?λωσε μεγ?λο μ?ρο? τη? εν?ργει?? του για την καταστολ? ?λων των μη σ?μφωνων με τη Ν?καια μορφ?ν του Χριστιανισμο?, ιδια?τερα του Αρειανισμο?, και για την εγκαθ?δρυση τη? Ορθοδοξ?α? σε ?λη την επικρ?τει? του ^[4] .

Το δι?ταγμα ακολο?θησε το 381 απ? την Β? Οικουμενικ? Σ?νοδο , η οπο?α επιβεβα?ωσε το Σ?μβολο τη? Ν?καια? και ?δωσε την τελικ? μορφ? στο Σ?μβολο τη? Π?στεω? (Νικα?α?-Κωνσταντινουπ?λεω?) ^[5] . Το 383 , ο Αυτοκρ?τορα? δι?ταξε τι? δι?φορε? αιρ?σει? (Αρειανο??, Ανομοιανο??, Πνευματομ?χου? και Νοβατιανο?? ), να υποβ?λουν γραπτ?? τι? δοξασ?ε? του? στον ?διο, τι? οπο?ε? ο ?διο? αξιολ?γησε προσεκτικ? και στη συν?χεια ?καψε, εκτ?? απ? εκε?νε? των Νοβατιαν?ν. Οι ?λλε? αιρ?σει? ?χασαν το δικα?ωμα να συν?ρχονται, να χειροτονο?ν ιερε??, ? να προπαγανδ?ζουν τα πιστε?ω του? ^[6] . Ο Θεοδ?σιο? απαγ?ρευσε στου? αιρετικο?? να κατοικο?ν μ?σα στην Κωνσταντινο?πολη, και το 392 και το 394 κατ?σχεσε του? χ?ρου? λατρε?α? του? ^[7] .

Παραπομπ?? και πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Παραπομπ??

Πηγ??

• Boyd, William Kenneth (1905). The Ecclesiastical Edicts of the Theodosian Code , Columbia University Press
• Ferguson, Everett; McHugh, Michael P.; Norris, Frederick W. (1999). Encyclopedia of Early Christianity , Taylor & Francis ISBN 0-8153-3319-6
• Williams, Stephen; Friell, Gerard (1994). Theodosius: The Empire at Bay , B.T. Batsford Ltd. ISBN 0-300-06173-0