Леан Уладз?сла? Радз?в?л

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Леан Уладз?сла? Радз?в?л
герб «Трубы»
герб ≪Трубы≫
Сцяг17-ы Нясв?жск? ардынат
1936  ? 1939
Папярэдн?к Антон? Альбрэхт Радз?в?л

Нараджэнне 22 снежня 1888 ( 1888-12-22 ) [1]
Смерць 8 красав?ка 1959 ( 1959-04-08 ) (70 гадо?) ц? 7 красав?ка 1959 ( 1959-04-07 ) (70 гадо?)
Род Радз?в?лы
Бацька Ежы Фрыдэрык Радз?в?л [d] [2]
Мац? Марыя Разал?я з Бран?цк?х [d]
Жонка Вольга дэ С?мол?н-Ветберг
Дзец? Антон?й Ежы М?калай Радз?в?л, Ежы М?калай Радз?в?л
Веравызнанне катал?цызм
Узнагароды
Ордэн Святога Станіслава III ступені
Ордэн Святога Стан?слава III ступен?
Лагатып Вікісховішча  Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Ле?ан Уладз?сла?? М?кала?й Радз?в??л ( 22 снежня 1888 , Берл?н , Германская ?мперыя ? 8 красав?ка 1959 , Парыж , Францыя ) ? ваенны, грамадск? ? пал?тычны дзеяч Польскай Рэспубл?к? , апошн? ?ладальн?к нясв?жскага замка з роду Радз?в?ла? , 17-ы нясв?жск? ? 14-ы клецк? ардынат, ахвяра рэпрэс?й .

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Нарадз??ся 22 снежня 1888 года ? Берл?не (па ?ншых звестках ? Патсдаме ) ? сям’? Юрыя Фрыдэрыка Радз?в?ла (1860?1914), ардыната нясв?жскага ? клецкага ? Мары? Разал?? Радз?в?л з Бран?цк?х [3] . Бы? унукам Антон?я В?льгельма Радз?в?ла , даводз??ся пляменн?кам Стан?славу В?льгельму Радз?в?лу . Ме? старэйшых брато? Караля М?калая, ардыната Давыд-Гарадоцкага , ? Антон?я Альбрэхта , шаснаццатага нясв?жскага ардыната.

У 1909 годзе скончы? з адзнакай ?мператарск? Пажаск? корпус у Пецярбургу ? паступ?? на службу ? Праабражэнск? лейб-гварды? полк . Падчас Першай сусветнай вайны служы? у аддзеле замежных спра? генеральнага штаба Рас?йскай ?мператарскай арм?? ? звольн??ся адтуль пасля Кастрычн?цкай рэвалюцы? ? 1917 годзе.

У ма? 1919 года Леан Радз?в?л уступ?? у Войска Польскае , дзе працава? у пал?тычным аддзеле Гало?нага камандавання, а праз некальк? месяца? перайшо? у выведвальны аддзел Генеральнага штаба. Удзельн?ча? у польска-савецкай вайне , падчас службы вё? дзённ?к. Па заканчэнн? вайны сышо? у адста?ку [4] .

Згодна з завяшчаннем, складзеным ? 1928 годзе Антон?ем Альбрэхтам, Леан Уладз?сла? з’я?ля?ся спадчынн?кам радз?в?ла?ск?х уладання?. Пасля смерц? старэйшага брата ? 1935 годзе Леан Радз?в?л атрыма? вял?кую спадчыну, з пачатку наступнага года ста? апошн?м 17-ым нясв?жск?м ? 14-ым клецк?м ардынатам. Тады ж стала пасял??ся ? Нясв?жы, займа?ся пераважна гаспадарчым? справам?, паляваннем, жывап?сам ? мецэнацтвам, пры гэтым пазбягаючы ?дзелу ? пал?тыцы [5] . Заснава? агурочны завод у Радз?в?л?монтах .

З пачаткам 1 верасня 1939 года Другой сусветнай вайны Нясв?жск? замак ста? прытулкам для мног?х уцекачо? з Варшавы. Пасля ?ваходу ? Нясв?ж Чырвонай Арм?? 17 верасня 1939 года палац бы? захоплены. За некальк? дзён да гэтага князь вынес ? схава? асаб?стыя кашто?насц?. Арышт Леана Уладз?слава Радз?в?ла праводз?? генерал-маёр Вячасла? Грыдне?, як? за гэта бы? узнагароджаны Ордэнам Чырвонага Сцяга . Па ?спам?нах в?давочца?, падчас арышту абураны князь павярну?ся да слуг ? сказа?: ≪Усё, што зараз адбываецца ? гэта вел?зарная памылка≫ [4] .

Разам з сям’ёй арыстакрат бы? вывезены спачатку ? Менскую турму, пасля ? у Маскву . Дзякуючы сувязям мац? Леана Радз?в?ла Мары? Разал?? з ?тальянск?м? арыстакратам? апошняга нясв?жскага ардыната ?далося абмяняць на вязня? рэжыму Мусал?н? . Князь выеха? у ?тал?ю, а праз некаторы час пасял??ся ? Англ??, дзе цалкам адышо? ад акты?нага грамадскага жыцця. Пасля вайны Радз?в?л пераеха? у Парыж , дзе ? памёр увесну 1959 года.

Сям’я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

29 снежня 1911 года ? Санкт-Пецярбургу ажан??ся з баранэсай Вольгай дэ С?мол?н-Ветберг (6 л?пеня 1886?22 жн??ня 1948), дачкой барона Аляксандра С?мол?на-Ветберга ? Адэл? Лаб?нскай. Ад гэтага шлюбу нарадз?л?ся:

  • Антон?й Ежы М?калай Радз?в?л (8 кастрычн?ка 1912, Санкт-Пецярбург ? 7 сакав?ка 1967, Лондан).
  • Ежы М?калай Радз?в?л (20 чэрвеня 1921, Парыж ? 10 чэрвеня 1952, Рым ) ? ажан??ся ? 1952 годзе з Элеанорай Шаландан (нар. 1919).

Дачка Ежы М?калая Дз?яна Марыя Роза Караба-Тэтаманц? наведвала Нясв?жск? палац у 2014 ? 2017 гадах. Па яе словах, разглядаецца пытанне аб перапахаванн? Леана Уладз?слава Радз?в?ла ? радавой спачывальн? [6] .

Узнагароды [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Зноск? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  1. Lundy D. R. Prince Leon Radziwill // The Peerage Праверана 9 кастрычн?ка 2017.
  2. Radziwiłłowie herbu Tr?by ? Warszawa : Archiwum Głowne Akt Dawnych , Wydawnictwo DiG , 1996. ? 67 с. ? ISBN 83-85490-62-0
  3. Радз?в?л Леан Уладз?сла? // Рэпрэсаваныя л?таратары, навуко?цы, работн?к? асветы, грамадск?я ? культурныя дзеячы Беларус?. Энцыклапедычны даведн?к у 10 тамах (15 кн?гах). Т. 3. Кн?га 2 / Укладальн?к Л. У. Марако? . ? Мн. , 2005.
  4. а б в ?гар Мельн?ка? . . НКУС супраць Радз?в?ла?   (руск.) . Будзьма беларусам?! (5 студзеня 2017). Праверана 19.09.2019.
  5. Нясв?жск?я ардынаты   . Нясв?ж ? нацыянальны г?сторыка-культурны музей-запаведн?к. Праверана 19.09.2019.
  6. Веран?ка Молакава. . Як да сябе дадому   . Культура (1 л?пеня 2017). Праверана 19.09.2019.

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Шышыг?на-Патоцкая К. Я. Нясв?ж ? Радз?в?лы. ? Мн.: ≪Полымя≫, 2002. ISBN 985-01-0250-0