Макс?м Бурсев?ч

Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Макс?м Тарасав?ч Бурсев?ч
Максім Бурсеівч ў 1926 годзе.
Макс?м Бурсе?вч ? 1926 годзе.
Сактара Цэнтральнага сакратарыяту БСРГ
1926 ? 1927
Асаб?стыя зьвестк?
Нарадз??ся: 9 жн??ня 1890
Сьцяг РасеіЧамяры Слон?мскага павету Гарадзенскай губэрн? , Расейская ?мпэрыя
Памёр: 3 л?стапада 1937
Сьцяг СССРСандармох , Карэла-Ф?нская ССР , СССР
Партыя: Беларуская сялянска-работн?цкая грамада
Сужэнец: Апал?нарыя
Бацька: Тарас
Мац?: Марыя
Адукацыя: сярэдняя

Макс?м Тарасав?ч Бурсев?ч (псэ?дан?м: Трыл?сьн?к ; нар. 9 жн??ня 1890, в. Чамяры Слон?мскага павета Гарадзенскай губэрн? , цяпер Слон?мск? раён Гарадзенскай вобласьц?  ? 3 л?стапада 1937, Сандармох , Карэла-Ф?нская ССР , цяпер Мядзьвежагорск? раён, Карэл?я , Расея [1] (паводле ?ншых зьвестак 2.8.1941 [2] )) ? дзеяч беларускага нацыянальна-вызваленчага руху ? Заходняй Беларус? , пэдагог, публ?цыст [3] .

Жыцьцяп?с [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Нарадз??ся ? вёсцы Чамяры Слон?мскага павету ? сялянскай сям’? беларуса? Тараса ? Мары?. Сям’я была вял?кая, шматдзетная (4 браты), таму навуку атрымаць удалося тольк? яму ? старэйшаму брату Андрэю, як?я закончыл? Слон?мскае двухкляснае вучыл?шча ? наста?н?цкую сэм?нарыю ? Жыров?чах. [4]

Макс?м Бурсев?ч пасьля заканчэньня Жыров?цкай сэм?нары?, а гэта было ? 1910 годзе, паеха? па вопыт да свайго старэйшага брата-наста?н?ка Андрэя, як? працава? ? вёсцы Нязбодз?чы-Дабровая на Беласточчыне, цяпер гэта Сьв?слацк? раён . Гасьцюючы ? брата, Макс?м выпадкова сустрэ? побач зь Нязбодз?чам? на хутары Тараса?ка 18-гадовую дзя?чыну Апал?нарыю Мацьвееву, якая, ? пара?наньн? з Макс?мам Бурсев?чам, як? бы? родам зь беднай сялянскай сям’?, была давол? багатай дзя?чынай, бо паходз?ла зь сям’? правасла?ных сьвятаро? Пракапов?ча?. Тым ня менш у 1910 годзе яны павянчал?ся, ? Апал?нарыя да канца жыцьця заставалася вернай жонкай ? сябрам пал?тыка Макс?ма Бурсев?ча [5] .

З 1911 наста?н?ча? на Палесьс? . У 1915?1921 жы? на Укра?не (Харка?шчына). Вярну?ся на Радз?му ? 1921; працава? наста?н?кам на В?леншчыне. У першай палове 1920-х г. двойчы арышто?ва?ся польск?м? ?ладам? за спробы арган?заваць прыватныя беларуск?я школы на Навагародчыне ? Слон?мшчыне [3] . У 1925 увайшо? у акты? Беларускага пасольскага клюба [2] . З 1926 член БСРГ , к?ра?н?к яе Цэнтральнага сакратарыята [2] [3] .

Ствара? мясцовыя кам?тэты БСРГ ? арган?зо?ва? ?х працу [2] .

Арыштаваны польск?м? ?ладам? ? лютым 1927 [2] . На ≪працэсе 56-?≫ ? 1928 прыгавораны да 8 гадо? турмы [2] ; у 1929 апэляцыйны суд скарац?? кару да 4 гадо?. Пасьля вызваленьня жы? у В?льн? . У 1932 [2] у вын?ку абмену пал?твязьням? трап?? у СССР , жы? у Менску [3] .

СССР [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Працава? у Дзяржпляне БССР ? ? Кам?сы? па вывучэньн? Заходняй Беларус? пры АН БССР . Арыштаваны ДПУ БССР 21 жн??ня 1933 па справе ≪ Беларускага нацыянальнага цэнтра ≫. Прысуджаны 9 студзеня 1934 да расстрэлу, як? бы? заменены 10 гадам? зьняволеньня. Пакараньне адбыва? на Сала?ках ? на буда?н?цтве Беламорска-Балтыйскага канала [3] .

Сьмерць [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

9 кастрычн?ка 1937 прыгавораны да расстрэлу. Расстраляны на ст. Мядзьведжая Гара (Сандармох) Карэла-Ф?нскай ССР (цяпер Мядзьвежагорск? раён, Карэл?я , Расея) [6] [7] . Рэаб?л?таваны па абодвух прысудах 16 жн??ня 1956 [3] .

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  1. ^ Возвращенные имена. Книги памяти России   (рас.)
  2. ^ а б в г д е ё Бурсевич Максим Тарасович. Биографический справочник. Мн. ≪Белорусская советская энциклопедия≫ имени Петруся Бровки. 1982. том 5. ст. 92. ст. 737
  3. ^ а б в г д е Шаблён:Крын?цы/Марако?/Рэпрэсаваныя л?таратары, навуко?цы…
  4. ^ Чыгрын С. Яго расстралял? Саветы // Беларускае Радыё Рацыя ? racyja.com, 9.8.2015
  5. ^ Чыгрын С. З роду правасла?ных святаро? Пракапов?ча? // ≪Н?ва≫ № 03 (2853), 16 студз. 2011.
  6. ^ Остання адреса: Розстр?ли соловецьких в'язн?в з Укра?ни у 1937?1938 роках: В 2 т. ? 2-е вид., доопрац. ? доп. ? Ки?в: Сфера, 2003.   (укр.)
  7. ^ Сергей Шевченко. Николай Нарушевич: еще одна тайна "последнего адреса" // Зеркало недели. Украина. ? 2014. ? № 10. ? 21-28 марта.   (рас.)

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

  • Бергман А. Макс?м Бурсев?ч: (Каротк? б?яграф?чны нарыс) // Беларуск? каляндар ? 1981. Беласток, 1981
  • Микула Е. Максим Бурсевич: 'Я ? из венка Громады' // Чалавек ? закон. 1993, ? 1
  • ЭГБ, т. 2.
  • Остання адреса: Розстр?ли соловецьких в’язн?в з Укра?ни у 1937?1938 роках: В 2 т. ? 2-е вид., доопрац. ? доп. ? Ки?в: Сфера, 2003. ISBN 966-7841-40-5 (Т. 1) ISBN 966-7841-68-5   (укр.)